پاورپوینت کامل شناخت اسباب النزول و کاربرد آن در تفسیر قرآن ۷۲ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل شناخت اسباب النزول و کاربرد آن در تفسیر قرآن ۷۲ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۲ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل شناخت اسباب النزول و کاربرد آن در تفسیر قرآن ۷۲ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل شناخت اسباب النزول و کاربرد آن در تفسیر قرآن ۷۲ اسلاید در PowerPoint :

>

چکیده:

در این پژوهش به بررسی یکی از مهم ترین و اساسی ترین مسائل علوم قرآنی با عنوان اسباب نزول پرداخته و سعی شده است در آن به طور اجمالی تعریفی از اسباب النزول، تفاوت آن با شأن نزول، اهمیت و فوائد اسباب نزول، کتب و تالیفاتی که تاکنون در این زمینه تدوین شده و موضوعات پیرامونی آن اشاره کرد.

محور بحث در این پژوهش و اساساً در هر پژوهش دیگر و در باب اسباب النزول، کاربرد آن در تفسیر قرآن است که طبیعتاً موافقان و مخالفانی دارد که همین اختلاف عقیده سبب شده است در تفسیر آیات، شاهد اختلاف های تفسیری باشیم.

از این رو در این پژوهش سعی شده است که اجمالاً اسباب النزول معرفی و کاربرد آن را از نظر موافقان و مخالفان و استفاده از آن در تفسیر، بررسی شود.

مقدمه:

در طول قرون گذشته تاکنون توجه به روایات اسباب نزول با فراز و نشیب هایی روبرو بوده است عده ای از بزرگان و محدثان توجه به شان و سبب نزول را مورد تاکید قرارداده اند و اساساً آن را یکی از مهمترین علوم قرانی به شمار آورده اند و عده ای نیز اعتبار روایات اسباب نزول را مخدوش دانسته و با توجه به حوادث سیاسی صدر اسلام از جمله جریان منع نقل و نگارش حدیث و تحریفات و جعل روایات و جنگهای مذهبی و برخی فضیلت تراشی های افراد صحت و وثاقت این روایات را مورد تردید دانسته اند.

اما حتی آنانکه برای فهم مراد خداوند در کلام وحی، نیازی به روایات اسباب نزول نمی بینند مثل علامه طباطبایی- به اینکه اذعان دارند که دانستن اسباب نزول تا اندازه ای انسان را در مورد نزول آشنا می سازد و به روشن شدن مضمونی که آیه در آن مورد نازل شده کمک می کند زیرا نزول آیات با حوادث و وقایعی که در خلال مدت دعوت اتفاق افتاده ارتباط دارد.

معنای لغوی اسباب:

اسباب، جمع «سبب» می باشد، و خود سبب از لحاظ لغت دارای معانی زیر است

رسن یا ریسمان و هر چه بدان به دیگری پیوسته شود، پیوند، خویشاوندی، حیات، ناحیه و راه، باعث و موجب، دستاویز، افزار و آلت و وسیله، و امثال آنها. [۱]

کلمه «سبب و اسباب» در قرآن کریم بر طبق پاره ای از مفاهیم یاد شده به مفهوم رسن و ریسمان، در آیه (مَنْ کانَ یَظُنُّ أَنْ لَنْ یَنْصُرَهُ اللَّهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَهِ فَلْیَمْدُدْ بِسَبَبٍ إِلَی السَّماءِ ثُمَّ لْیَقْطَعْ فَلْیَنْظُرْ هَلْ یُذْهِبَنَّ کیْدُهُ ما یَغِیظُ) (حج: ۱۵) و در جای دیگر قرآن به معنای وسیله و ابزار و یا طریق و راه مانند: (وَ آتَیْناهُ مِنْ کلِّ شَیْ ءٍ سَبَباً )(کهف ۸۳ ) وبه معانی دیگری مانند پیوند و خویشاوندی در آیه(إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِینَ اتُّبِعُوا مِنَ الَّذِینَ اتَّبَعُوا وَ رَأَوُا الْعَذابَ وَ تَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبابُ) (بقره: ۱۶۶ )، ابواب و درها وطرق و راهها، در آیه شریفه (یا هامانُ ابْنِ لِی صَرْحاً لَعَلِّی أَبْلُغُ الْأَسْبابَ)(مؤمن: ۳۶)

معنای اصطلاحی

در باره معنی اصطلاحی اسباب النزول: عبارت از اموری است که یک و یا چند آیه و یا سوره ای در پیآنها و به خاطر آنها نازل شده است، و این امور در زمان نبوت رسول اکرم (ص) روی داده است.

به عبارت دیگر:

الف- حادثه ای- که نسبه مهم و جالب و یا سخت خطرناک و یا زشت بود- روی می داد.

ب- و یا مردم سؤالاتی را با رسول اکرم (ص) در میان می گذاشتند.

ج- و یا اوضاع و شرایطی برای مسلمین پدید می آمد که باید موضع گیری آنها در برابر این اوضاع و شرایط، مشخص می گردید و در نتیجه به دنبال این امور، آیات و یا احیاناً سوره هائی نازل می شد.

این آیات و سوره ها مطالبی را در باره آن حادثه و یا در جهت پاسخ به سؤالات مردم و یا تعیین موضع مسلمین بیان می کرد، و بالاخره نزول این آیات و سور از اینگونه امور ریشه می گرفت.

اسباب النزول مجموعه اطلاعاتی است که ما را در دانستن مکان و زمان و حوادثی که منجر به فرود آمدن آیه ای یا تشریع حکمی گردیده یاری می نماید و حقا بدون آن، فهم آیات قرآنی آنچنان که باید ممکن نیست و اگر بعضی شأن نزول ها و مناسبت ها را ندانیم چه بسا در فهمیدن آیه ای دچار انحراف شویم.

چنان که مناسبت آیه (فَأَیْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ) (بقره، ۱۱۵) در تحرّی قبله یا درباره نماز مستحبی و نافله است و از آن، عدم وجوب روی کردن به قبله را نباید استفاده کرد و این جز با توجه به شأن نزول معلوم نمی شود. [۲]

آیا همه آیات قرآن دارای اسباب نزول هستند:

در قرآن کریم با دو نوع از آیات و سوره ها مواجه هستیم، که برای پاره ای از آنها نمی توان «سبب نزول» خاصی جستجو کرد، ولی عده ای از آیات و سور دیگر دارای «اسباب النزول» خاصی می باشند، لذا می توان گفت که آیات و سور قرآن کریم از این لحاظ به دو نوع قابل تقسیم می باشد:

۱.آیات و سوری که فاقد «اسباب النزول» خاص می باشند

بسیاری از آیات و سور قرآن کریم- ابتداء و بدون اینکه مسبوق به موجب و انگیزه خاصی باشند نازل شده است، و فقط می توان سبب و انگیزه عام و کلی برای آنها جستجو کرد و آن عبارت از نیاز همه انسانها به رهنمودهای الهی و جبران نارسائی اندیشه های بشری به وسیله وحی می باشد تا از این رهگذر، حق را از باطل در سراسر شئون حیاتی خویش تشخیص دهد. [۳]

۲. آیات و سوری که دارای اسباب النزول خاصّی هستند

در قرآن کریم با آیات و سوری مواجه هستیم که دارای سبب نزول خاصی می باشند، و این آیات و سور در پی آن سبب نازل شده که آن سبب و علت نیز همزمان با نزول وحی روی داده است.

این بخش از آیات و… و موضوع بحث ما نیز عبارت از بررسی اسباب نزول چنین آیات و سور می باشد کتب و تالیفات در حوزه اسباب نزول:

گروهی از دانشمندان کتابهای مستقلی در شناخت «اسباب النزول» تدوین کرده اند که کهنترین آنها عبارت است از کتاب علی بن مدینی، استاد «بخاری» است. [۴]

امّا یکی از معروف ترین کتاب در این زمینه کتاب «اسباب النزول» واحدی[۵] است، لکن در این کتاب، نقائص و کمبودهائی [که شایان ترمیم و جبران می باشد] به چشم می خورد.

جعبری«اسباب النزول» واحدی را تلخیص کرده و اسانید آنرا حذف نموده، اما مطلب تازه ای بر آن نیافزوده است.

سیوطی می گوید: اما من در باره «اسباب النزول» کتاب جامع و فشرده و پاکیزه ای را تألیف کرده ام که تا هم اکنون کتابی به مانند آن تدوین نشده است! و کتاب مزبور را به «لباب النقول فی اسباب النزول» نامبردار ساختم. [۶]

اهمیت اسباب نزول

تردیدی نیست که وقوف و آگاهی به «اسباب النزول» دارای نقش عمده و اساسی در فهم مدلول و مفهوم آیات قرآن کریم است، و هر محققی از رهگذر آشنائی به «اسباب النزول» می تواند حکمتی را بازیابد که این حکمت، بیانگر علّت و سرّ و راز تشریع و وضع احکام و قوانین بوده است، چون علم به سبب، زمینه و مقدمه علم به مسبب می باشد.واطلاع بر اسباب النزول است که می تواند به ما در رسیدن به چنین هدفی یاری دهد.

امیر المؤمنین علی(ع) آگاه ترین و تواناترین فرد در زمینه اسباب النزول:

فریقین؛ امیر المؤمنین علی(ع) را به عنوان تواناترین و آگاه ترین فرد در تفسیر قرآن کریم برشمرده اند، چرا که آنحضرت به طور دقیق و عمیق و گسترده- بیش از دیگران- از «اسباب النزول» مطلع بوده است.

آنحضرت برای اینکه مردم از آگاهیهای درخور نسبت به مدالیل و مفاهیم قرآن کریم محروم و بی بهره نمانند، و برکاتی از اطلاعات ژرف و پرگستره آن بزرگوار عائد مردم شود درباره خویشتن می فرمود:

و اللّه لم تنزل آیه الّا و أنا اعلم فیما نزلت، و فیمن نزلت، و ابن نزلت [۷]سوگند به خداوند، هیچ آیه ای نازل نشد جز نکه درست می دانم در باره چه موضوع و مسئله ای، و در باره چه کسی، و در کجا و کدام نقطه از سرزمین نزول یافته است. [۸]

پس بنا براین، روند صحیح و هماهنگ با واقع در تفسیر قرآن کریم و شناخت درست مفاهیم این کتاب آسمانی بدون اطلاع از «قصه» و سبب نزول آیات- امکان پذیر نیست. پس از تمهید این مقدمه هم اکنون سزا است سخن را در بحث و بررسی فوائد شناخت «اسباب النزول» آغاز کرده و این فوائد را برشمریم.

فواید اسباب نزول

راز حکمت الهی در نحوه تشریع و قانون گذاری:

از طریق آشنائی با «اسباب النزول» می توانیم حکمت الهی را- در مورد قوانینی که از رهگذر نزول آیات به مردم اعلام شده است- بازیابیم. این آگاهی هم به حال مؤمنین سودمند است و هم کافران را به کار می آید:

اما مؤمنین، این آگاهی بر مراتب ایمان آن ها می افزاید، و شوق و تمایل آنان را در اجراء این قوانین و عمل به مضامین قرآن کریم بر می انگیزد. و کافر- در صورتی که منصف باشد- به این نتیجه می رسد که قانونگذاری اسلام بر اساس رعایت مصالح انسانی پی ریزی شده است، نه بر استبداد و زورگوئی و طغیان و ارضاء هوس. به ویژه اگر همین کافر خط سیر این قانونگذاری و حرکت تدریجی آنرا مورد مطالعه قرار دهد احیانا بارقه ایمان در قلبش راه یافته، و محیط و فضای جان و روانش روشن شده، و پرده ابهام و انکار از روی آن به یکسو می افتد.

تخصیص حکم به سبب از دیدگاه کسانی که ملاک را عبارت از خصوص سبب می دانند نه عموم لفظ

در توضیح این فائده می توان گفت: گاهی آیاتی نازل می گشت که دارای تعبیری عام بوده و حکم آن، ظاهرا به همه مردم مربوط می شد، اما سبب نزول آن آیه و یا آیات عبارت از جریانی بود که به فرد و یا افراد خاصی ارتباط داشت. بر طبق نظریه دانشمندانی که معیار حکم را عبارت از خاص بودن سبب می دانند و عام بودن تعبیر را ملاک قرار نمی دهند حکم آیه را به مورد سبب نزول آیه محدود می سازند، و علی رغم آنکه عبارت آیات، عام است آنرا به همه مردم تعمیم نمی دهند. [۹]

به عنوان نمونه: آیات «ظهار» [۱۰]که در آغاز سوره «مجادله» به چشم می خورد- و دارای تعبیری عامّ: الَّذِینَ یُظاهِرُونَ… می باشد- سبب نزول آن عبارت از جریانی بود که میان زن و شوهری روی داد ولی حکم ان عمومیت پیدا کرد.[۱۱]

عدم خروج سبب نزول از حکم آیه در صورتی که حکم عامّ آیه مشمول تخصیص باشد.

یعنی لفظ و تعبیر آیه، عام است، لکن طبق دلیل، این عام، مورد تخصیص واقع شده است.

آنگاه که سبب نزول آیه، مورد شناسائی قرار گیرد، دائره تخصیص به مواردی محدود می گردد که مورد سبب نزول را در بر نمی گیرد، زیرا شمول تعبیر عامّ آیه بر مورد سبب نزول، قطعی و مسلّم است و استثناء مورد سبب نزول از حکم عامّ آیه- آن هم از طریق اجتهاد- ممنوع و نادرست است.

وقوف و آگاهی به مدلول صحیح آیات و رفع ابهام از چهره مفاهیم ظاهری آنها

برای آنکه به مدلول صحیح و مقاصد و مفاهیم آیات و سوره ها به درستی واقف گردیم، شناخت «اسباب النزول» را می توان به عنوان یکی از عواملی برشمرد که به مفسر قرآن کریم در رسیدن به چنین هدفی مدد رسانده و او را یاری می دهد به عبارت دیگر:

اگر ما بخواهیم مفاهیم و مدالیل آیات و سور را – منهای شناخت «اسباب النزول»- بازیابیم در حقیقت راهی بسیار ناقص را طی کرده و در بیراهه ای کور و منحرف از مقصد و مقصود قرار گرفته و به هدف صحیحی نمی رسیم، بلکه حتی گاهی نتیجه ای معکوس و واژگونه از بررسی آیات و سور، عائد ما می گردد.

بنابراین از راه شناسائی «سبب نزول» می توان بر معنی و مق