پاورپوینت کامل تأملی در تاریخ شفاهی ۱۰۳ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل تأملی در تاریخ شفاهی ۱۰۳ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۰۳ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل تأملی در تاریخ شفاهی ۱۰۳ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل تأملی در تاریخ شفاهی ۱۰۳ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل تأملی در تاریخ شفاهی ۱۰۳ اسلاید در PowerPoint

در اردیبهشت ۱۳۸۳ سمینار تخصصی «تاریخ شفاهی» در دانشگاه اصفهان برگزار شد. این نشست، با حضور اعضای هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه اصفهان و تعدادی از نمایندگان مراکز و دفاتر پژوهشی فعال در عرصه تاریخ شفاهی تشکیل شد.در حاشیه این نشست دکتر حسینعلی نوذری عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا در مصاحبه ای به بیان دیدگاههای خود راجع به تاریخ شفاهی پرداخت. دکتر نوذری می گوید:

در نگاه تفسیرگرایی (هرمونیتیکی)[۱] از تاریخ، کل هستی به عنوان یک متن[۲] نگریسته می شود. ویژگی متن لایه لایه بودن آن است. در پس هر ورقه و لایه معنایی نهفته است. تفاوت متن با اثر، همین است. یعنی اثر دارای لایه های متعدد نیست و شما در آن فقط با یک لایه برمی خورید. ولی در متن به لایه های متعدد برمی خورید. لذا بسیاری از هرمونتسین ها معتقدند کل هستی یک متن است. [۳]

زیرا متن از یک سری تار و پود تشکیل شده است و این تار و پودها شبکه هایی به وجود می آورند که به صورت چهارخانه است و شما در هر شبکه معنایی را در بند می بینید. مفسر این معنا را از لابه لای این شبکه ها کشف و بازیابی می کند و بیرون می آورد. پس بر اساس دیدگاه هرمونیتیکی، به تکثر معنایی، معتقد می شویم.

مثلاً در تاریخ اسلام کشتار یهود بنی قریظه[۴] را نشان خشم دیرینه مسلمین نسبت به یهود دانسته اند. در حالی که قبل از ظهور و پیدایش اسلام خشمی میان مردم عربستان و یهود وجود نداشته است. پس اگر خشمی باشد از طرف یهود نسبت به مسلمین است. که دین آنان نسخ شده است و این کینه همواره از طرف آنان بوده است و کاملاً در ادبیات ما متجلی است. تمام ادبیات ما مشحون و مملو از تاریخ انبیای بنی اسرائیل، مانند یوسف و زلیخا، ارمیای، اشعیا و… است. تفاسیر متعددی در پس این واقعه نهفته است که باید آنها را استخراج کنیم.

رویکرد دیگر تفسیرگرایی رویکرد موسوم به تاریخ مردم و تاریخ شفاهی است. به تاریخ شفاهی به عنوان یکی از رویکردهای تفسیری وقایع و حوادث تاریخی نگریسته می شود و در یک تقسیم بندی یکی از شعبات بسیار مهم تاریخ نگاری یا منابع تاریخی به شمار می آید.

البته این نظر اولویت است و می تواند محل احتجاج واقع شود. نظر لوگ، این است که به لحاظ رویکرد نظری تاریخ شفاهی ابزاری برای تفسیر وقایع و حوادث است. تفسیر وقایع و حوادث تاریخ، از نظر کارگزاران و عواملی که در ارتباط با واقعه تاریخ نقش داشته و یا در زمان حادثه حضور داشته و شاهد عینی بوده اند. این افراد، با توجه به حضور و درک خودشان، از مفهوم واقعه، آن را بازسازی (Reconstruction) بازیابی (Reception) و بازنمایی (Representation) و عرضه می کنند و امکان انعکاس نگرش ها، ایده ها، تعصبات، غرض ها و… برای فرد بازگوکننده فراهم می شود.

برای مصاحبه شونده و کسی که منبع مورخ شفاهی است امکان تحریف وقایع و حوادث و رخدادها به مراتب بیش از تاریخ های مکتوب و تاریخ های نوشته شده (Written) وجود دارد. زیرا کلام و سخن عرصه بسیار گسترده و وسیعی دارد. به اصطلاح (The Word come after the word) که به عنوان «الکلام یجرّ الکلام» مطرح است. این موضوع باعث می شود که مورخ با توالی روبه رو شود. بیان هر واقعه ای به مسائل پیش و پس از آن پیوند می خورد. این تفسیرها و نظرهای مختلف و این توالی یا زنجیره مختلف وقایع و سرگذشت نسل ها موجب انحراف مورخ یا بازگوکننده، از واقعه اصلی می شود و ضرورت ها و مقتضیات ممکن است فرد بازگوکننده یا مصاحبه شونده را از مسائل واقعی دور کند و حادثه را مطابق خواست خود مطرح کند. این یک تصویر کلی از تاریخ شفاهی، نظریه ها و مفاهیم آن بود که به صورت خیلی خلاصه عرض کردم.

جایگاه تاریخ شفاهی در دنیای معاصر چیست؟ زیرا عده ای معتقدند که تاریخ شفاهی سند نیست و نمی توان روی آن تکیه کرد. منشأ تاریخ شفاهی صدا است. اینکه این صدا به چه شکلی می ماند چگونه استنساخ و تقریر می شود تا به صورت سند درآید، امر مهمی است. در قدمت، یکی از ویژگی های مهم ماهیت سند است. تاریخ شفاهی نقل وقایع با نفوذ به درون بسترها و لابه لای متون پرپیچ و خم تاریخی آن است. میزان اعتبار تاریخ شفاهی به عوامل متعددی وابسته است. عواملی از قبیل اینکه مصاحبه شونده از مقامات یا دست اندرکاران کدام طبقه (طبقه الیت، طبقه وسط و طبقه عامه) بوده است.

وقتی ما می گوییم Oral-history یا People-history یک ماهیت [۵] Optimistic برای آن قائل هستیم. هیچ تفاوت و تمایزی بین مصاحبه ای که شما در ارتباط با وقایع با یک کارگر معدن یا کارگر کارخانه یا وزیر کارو یا وزیر صنایع و معادن انجام می دهید در ماهیت امر، به عنوان سند تاریخ شفاهی بودن، وجود ندارد. تنها تفاوتی که می تواند وجود داشته باشد در درجه وثوق و اعتبار آن است. بسیاری از کسانی که دارای گرایش های کمونیستی هستند معتقدند که ما نمی توانیم معیار یا محل صحیحی برای درجه وثوق تاریخ شفاهی قائل شویم.

منابع شفاهی یکی از منابع اساسی تاریخ نگاری است که به صورت صدا یا تصویر، ضبط می شود و در بایگانی ها نگهداری می شود. روش ها و تکنیک هایی برای حفظ سند مکتوب و سند تقریر شده و تاریخ شفاهی به کار گرفته می شود که جایگاه ارزشی آنها را خدشه دار نکند.

وقتی از منظر تاریخی به این موضوع می نگریم تقدس کلام موجب تقدس متن می شود و ظاهراً ارتباط تنگاتنگی میان کلام مقدس و متن مقدس وجود دارد. مثلاً هیروگلیف در بحث تاریخی خط مقدسی است که قبلاً کلام مقدس بوده است. و ظاهراً اغلب کلام الیت ها، کلام مقدس بوده است و همین موضوع علت نگهداری آن است. معمولاً کلامی حفظ می شود که از یک منبع قدرت مشروعیت بگیرد. در حالی که کلام افرادی که موقعیت اجتماعی برجسته ای ندارند جایگاهی ندارد. مثلاً یک کارگر ساده، یک سرباز و یک رزمنده، از منظر خودش، تعریفی از حوادث زمان خود دارد ولی چون نتوانسته آن را مکتوب و منظم کند، امروز اثری ا ز آن نیست.بله، همین طور است.

لطفاً درباره دیدگاه آقای محمود کاشانی و نظر او درباره ۲۸ مرداد توضیح دهید؟

دیدگاه ایشان در مقاله ای تحت عنوان کودتای ۲۸ مرداد در شماره ۲۵ و ۲۶ فصلنامه تاریخ معاصر به طور مفصل چاپ شده است. ایشان تأکید و تصریح عجیب و اصرار فراوانی دارد که کودتای ۲۸ مرداد را یک حرکت ملی معرفی کند. در رابطه با یک دولت ملی، کودتا یک اقدام ضدملی است. ولی از نظر ایشان، دولت مصدق ملی بود، پس براندازی آن کودتا نیست. حتی معتقدند حرفی که روزولت یا CIA یا دیگران می زنند که این کودتا را با موفقیت انجام داده ایم یک اشتباه تاریخی است.

آقای اسدالله کرباسچی هم عقیده دارند که کودتایی نبوده است.بله آقای محمد سالمی هم که خواهرزاده ایشان هستند، همین نظر را دارند و مقاله ای هم در همین فصل نامه دارند.

آقای دکتر اگر با این دید به تاریخ نگاه کنیم در شیلی هم کودتا نبوده است در هیچ جای دنیا کودتا معنی ندارد.

بله، خوب این بستگی به بار ارزشی وقایع و حوادث تاریخی یا تفسیر آن دارد.باید تعریف کودتا را اصلاح کنیم یعنی بگوییم انواع مختلف کودتا داریم که یک نوع آن تغییراتی است که در ساختار سیاسی یک کشور اتفاق می افتد. وگرنه با این نوع نگاه به تاریخ انقلاب هم معنا ندارد و اصلاً واژه ها نمی تواند تعریف واحد و معینی داشته باشد.

درباره کودتا دو نوع می توان بحث کرد، یکی اینکه به رفتارها و مواضع یک دولت اعتراض کنیم. موضوع دوم اینکه دخالت آمریکا و انگلیس را در جریان انکار کنیم. من فکر می کنم که دیدگاه آقای کاشانی بیشتر تأکید بر قسمت اول است.

اگر مقاله ایشان را بخوانید متوجه می شوید که نظر ایشان این است که آمریکا و انگلیس را در این قضیه به اصطلاح کاملاً تطهیر کند.نزدیکی دیدگاه ایشان با آقای گازیوروسکی[۶] ، بسیار واضح است. ایشان می گوید عاملان کودتا شش نفر بیشتر نبودند. دولتی که با شش نفر که دو نفر آنها آمریکایی بودند، از بین برود، معلوم می شود که اصلاً پایگاه مردمی نداشته است. حرف گازیوروسکی، در تمام مقالاتی که در ارتباط با تاریخ معاصر ایران، به خصوص در قضیه کودتای ۲۸ مرداد نوشته است همین است. برادران رشیدیان (سه نفر)، کرومیت روزولت، اشرف و زاهدی، عوامل این کودتا بودند.

علت فروپاشی و متلاشی شدن انسجام ملی به این آسانی و با این سرعت چیست؟

علل و عوامل مختلفی در آن مؤثر بود. یکی از آنها ضعف ساختار حکومتی بود. حکومتی که ساختارهای اجتماعی و سیاسی مشخصی ندارد که بر اساس آن حرکت کند و با اینکه سه روز قبل از کودتا موضوع را به او اطلاع می دهند کمترین اقدامی در جهت اصلاح شرایط انجام نمی دهد و کسانی از درون مجموعه (همه مسائل را که نمی توان به خارج از کشور منسوب کرد) علیه آن تلاش می کنند وقوع کودتا قابل توجیه است.

ما در پدیده انقلاب اسلامی و به عبارتی در همه حوادث و وقایع سعی می کنیم که علل اصلی مشکلات، نواقص و معایب را به خارج از کشور نسبت دهیم و فرافکنی کنیم. با طرح پدیده امپریالیسم، دشمن خارجی و… سعی می کنیم همه مسائل درونی جامعه را تفسیر کنیم. در جریان کودتا باید توجه کنیم که عوامل خارجی در صورتی که بسترهای داخلی فراهم نباشد نمی توانند تأثیر عمیق بگذارند.

مسائل مختلفی در ارتباط با حزب توده در همان دوران وجود داشت. حزب توده، دو قسمت بود. یک قسمت واقعاً حزب توده بود. اما یک قسمت آن کاملاً انگلیسی و آمریکایی بود. یعنی دفاتر، سازمان ها، تشکیلات، کاریکاتورها، تبلیغات و… را به نام حزب توده انجام می دادند. در حدی که خود اعضای حزب توده تحلیلی از شیوه کار خود نداشتند که مثلاً تصاویر مستهجنی که از مقامات مذهبی ارائه می کنند موجب ایجاد درگیری، اختلاف و ضعف پایگاه مردمی اینها می شود و به تظاهرات و آشوب های داخلی دامن می زند.

نقش خود دربار و کابینه ای که مصدق پایه ریزی کرده بود که از عناصری واقعاً ناهمگون تشکیل می شد، در کودتا مؤثر بودند.این بحث مطرح می شود که حکومت ملی بوده است یا نه؟حکومت که ملی بوده است ولی قطعاً ضعف و نارسایی داشته است.

ما تاکنون و حتی در این اجلاس تعریف جامعی از تاریخ شفاهی نداریم به نظر من تبیین بعضی از واژه ها که ما آن را بدیهی تلقی می کنیم بسیار ضروری است. مثلاً تعریف خارجی که ما خیلی ساده از آن می گذریم بسیار دشوار است. ما در مرحله اول باید تاریخ شفاهی را تعریف کنیم و حدود آن را روشن نماییم و تفاوت آن را با سفرنامه ها، خاطرات و مصاحبه هایی که انجام شده است روشن کنیم. ما سفرنامه های زیادی از گذشته داریم، خاطره نگاری داریم. برای مسئولین این انجمن یا این مجموعه روشن شدن این حدود و مرزها بسیار ضروری است.

نکته دیگری که باید روشن شود اینکه آیا تاریخ شفاهی می تواند در یک فرایند به تاریخ کتبی تبدیل شود. مثلاً ما تاریخ بیهقی را به عنوان یک تاریخ کتبی پذیرفته ایم در حالی که بسیاری از مباحث آن، شفاهی است و ایشان از بزرگان بیهق، مطالبی را شنیده و نوشته است. ما اگر تاریخ شفاهی را روش تولید وقایع نگوییم، حداقل روش حفظ وقایع می دانیم. من تصور می کنم باید در زمینه آسیب شناسی تاریخ شفاهی هم مطالبی بیان کنیم.اول باید وجودش را اثبات کنیم، سپس درباه آسیب هایش به بحث بپردازیم.

شکل گیری تاریخ شفاهی

تاریخ شفاهی را می توان یک اقدام جمعی و هم یک اقدام فردی دانست. وجه فردی آن تلاش مصاحبه کننده و مصاحبه شونده، برای بیان یادمان ها، یادداشت ها و آنچه حافظه یا خاطره (Memory) خوانده می شود، برای حفظ و نگهداری یا جبران اموری که تاریخ وظیفه انتقال آن را دارد، می باشد.

پس موضوع تاریخ شفاهی، هیچ تفاوتی با تاریخ کتبی ندارد و یقیناً بسیار گسترده تر از آن است. بسیاری از مفاهیم سنت شفاهی نیز ممکن است وارد حوزه تاریخ شفاهی بشود.

در حال حاضر، رشته ای به نام تاریخ فرهنگی (Cultural history) داریم که بخش اعظم آن نوشتاری است. شما وقتی درباره فرهنگ، آداب و رسوم، اخلاق، روحیات، حرکات و سکنات اقوام و ملل مختلف، حتی نوع پوشاک و رفتارشان و نوع موادی که مصرف می کردند، صحبت می کنید باید منابعی برای جمع آوری این اطلاعات پیدا کنید. از دهقانان و کشاورزانی که در نوع کشت نقش داشتند تا افرادی که در گمرک ها ناظر بر ورود و خروج انواع کالا بودند، می توانند منبع این اطلاعات باشند.

به تعبیر میشل فوکو[۷] ، با مراجعه به افرادی که در گمرک ها و بنادر مختلف کار می کردند، می توان اطلاعاتی در زمینه کالاهایی که در طول پنجاه سال اخیر وارد یا صادر شده اند کسب کرد. همانطور که برای کسب این اطلاعات، می توان به اسناد موجود در بایگانی های گمرک مراجعه کرد. در ماهیت فردی تاریخ شفاهی، سخن از مطالبی است که افراد حاضر در واقعه، شرح آن را سینه به سینه به دیگران منتقل کرده اند. و در ماهیت جمعی آن، شما هیچ تنگنا و محدودیتی ندارید که به گفته ها و داده های یک یا چند نفر اکتفا کنید. بلکه برای مصاحبه می توان به افراد مختلفی مراجعه کرد و ممکن است مصاحبه شونده ها به سئوالات پاسخ های مختلفی بدهند. موضوع مهم دیگر آن است که آنچه به عنوان حافظه جمعی تاریخ یک قوم یا جامعه، ضبط می شود تعریفی خام و محتاج تحلیل و تفسیر است.

بعضی از محققین، تمایزی میان تاریخ شفاهی و تاریخ کتبی قایل نیستند. از نظر اینها که یک نگاه افراطی است تاریخ کتبی نیز در ماهیت خود، تاریخ شفاهی است.

ما اساس تاریخ شفاهی را بر نقل حوادث و وقایع از حافظه ها، به وسیله ضبط روی نوار و… می دانیم. مثلاً در ارتباط با احداث پل خواجو یا سی و سه پل، با دست اندرکاران و کسانی که آشنایی نزدیکی با آن دارند، صحبت می کنیم و مطالب ضبط شده را بایگانی می کنیم. حال اگر این مطالب ضبط شده روی نوار کاست یا نوار ویدئویی، را روی کاغذ پیاده و تنظیم کنیم؛ و در بایگانی بگذاریم تاریخ شفاهی است. اما زمانی که به آن استناد شود و از آن نقل قول یا نقل به معنا صورت گیرد، از مرحله تاریخ شفاهی خارج شده، به تاریخ کتبی می پیوندد.

نوع نگرش به تاریخ شفاهی

مطلب دیگر، نگاه به تاریخ شفاهی و تاریخ مردم (People history) به عنوان یکی از منابع اصلی تاریخ نگاری است.پیتر برگ می گوید: «تاریخ شفاهی به معنی بازسازی، دریافت و بازنمایی وقایع از دیدگاه عاملان و شاهدان آن است.»ماهیت بین رشته ای تاریخ شفاهی، یکی از ویژگی های اساسی است که نه تنها با رشته تاریخ و تاریخ شفاهی، بلکه با سایر تاریخ ها و رشته های علوم انسانی، مردم شناسی، روانشناسی، علوم تربیتی، جغرافیا، اقتصاد و بسیاری از رشته های دیگر، نیز مرتبط است.

زیرا شخصی که از حافظه خودش نقل می کند، یقیناً از نظر روانی و تربیتی (کندوکاوهایی که می تواند در ضمیر ناخودآگاه او صورت پذیرد) شرایط و مقتضیاتی که در آن به سر می برد، در مطالب او تأثیر می گذارد. اگر این فرد انسان فرهیخته ای باشد، اقتصاد، سیاست، جامعه شناسی و… بداند جایگاه ارزشی نقل او تغییر می یابد.

با توجه به اینکه موقعیت و زبان گوینده به عنوان شاهد و ناظر واقعه در انتقال حادثه نقش دارد، چگونه می توان مرز میان تاریخ و داستان را که اولی مبتنی بر حوادث واقعی و عینی و دومی مبتنی بر جعل و تخیل است از هم جدا کرد؟ آیا در نقل شفاهی می توان راهی برای جلوگیری از این آمیختگی پیشنهاد کرد؟ و در نتیجه آیا نوشتن این تاریخ، باعث مغشوش شدن آن نیست. با توجه به اینکه خودِ نوشتن کاری دشوار است به طوری که آن را به زایمان تشبیه کرده اند و اگر نویسنده روش و قدرت انتقال نداشته باشد با مشکلات فراوانی، مواجه می شویم.

بله، دقیقاً این یکی از معضلاتی است که اکثرافرادی که با تاریخ شفاهی کار می کنند با آن دست به گریبان هستند. من نه مدعی تاریخ شفاهی و نه سخنگوی آن هستم. ولی به دلیل علاقه ای که به تاریخ دارم سعی می کنم راه حل هایی را پیشنهاد کنم. زیرا ترکیب یا ادغام، جعل، افسانه، دروغ، وهمیات، تخیلات، باورهای ذهنی و تمنیات، در وقایع هست. وقتی ما