پاورپوینت کامل جواهر العلوم همایونی و نسخ‌های خطی در پاکستان ۸۳ اسلاید در PowerPoint


در حال بارگذاری
10 جولای 2025
پاورپوینت
17870
2 بازدید
۷۹,۷۰۰ تومان
خرید

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل جواهر العلوم همایونی و نسخ‌های خطی در پاکستان ۸۳ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۳ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل جواهر العلوم همایونی و نسخ‌های خطی در پاکستان ۸۳ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن پاورپوینت کامل جواهر العلوم همایونی و نسخ‌های خطی در پاکستان ۸۳ اسلاید در PowerPoint :

علوم و فرهنگ اسلامی و انسانی و تاریخ علوم را در ایران و پاکستان آنگاه می‌توان خوب شناخت که کلی کتابهای مربوط به این علوم را مطالعه کرده باشیم، کتابهای مربوط به علوم آن‌هایی هستند که در کتابخانه‌های خصوصی و دولتی ایران و پاکستان و جهان به صورت نسخه‌های خطی موجود است.

به کوشش: سعیده خان احمدی

علوم و فرهنگ اسلامی و انسانی و تاریخ علوم را در ایران و پاکستان آنگاه می‌توان خوب شناخت که کلی کتابهای مربوط به این علوم را مطالعه کرده باشیم، کتابهای مربوط به علوم آن‌هایی هستند که در کتابخانه‌های خصوصی و دولتی ایران و پاکستان و جهان به صورت نسخه‌های خطی موجود است.

قدیم‌ترین نسخ خطی در پاکستان، در کتابخان دانشگاه پنجاب به نام «العتق الثانی» تألیف امام مالک (رح) است که به سال ۴۱۲ه‍ ق توسط عبدالرحمن سعید الفارسی کتابت شده است، این نسخه به زبان عربی است.

بنا‌براین مدت زمان ۱۰۰۰ سال و اندی نسخه‌‌های خطی در کتابخانه‌های پاکستانی (خصوص و دولتی) موجود است که تعداد آن‌ها به احتمال قوی از یکصد و پنجاه هزار افزون است.

این تعداد نسخه‌های خطی در این کتابخانه‌ها آن‌گونه که شاید و باید شناخته نشده چون به‌صورت علمی و به معیار یک نواخت فهرست نشده است و بعضی از آنها نیز که فهرست شده، فقط نام تألیف و مؤلف و قطع و کاتب و تعداد اوراق و گاهی زمان و پادشاه و یا وزیری به‌دست داده شده است.

برای نسخه‌های خطی توضیح و خصوصیات و شروح موضوعات و چگونگی و مطالب آن بسیار لازم است زیرا اهمیت و ارزش هر نسخ خطی اکثر در موضع یا موضوعات گوناگون آن است، کتابخانه‌هایی که نسخه‌های خطی علوم یعنی ریاضی، طب ، هندسه، جغرافی ، فلسفه، تاریخ، علوم قرآنی (تفسیر و قرائت)، حدیث، فقه، فتوی، موسیقی، کیمیا، حقوق، ادب و علوم انسانی و امثال این‌ها در آنها جمع شده است در سر تا سر ایران و پاکستان پراکنده است و نیز تعدادی زیادی از این نسخه‌های خطی در کتابخانه‌های مشهور جهان محفوظ و یا محبوس است:

نسخه‌های تک موضوعی و چند موضوعی:

علمای اسلامی معمولاً برای هر فنی و علمی کتابی مفرد و مستقل و تک موضوعی نوشته و از خود به یادگار گذاشتند. اما بعضی از علما برای آسانی کار مطالعه کنندگان، منتخب یا برگزیده‌یی از هم علوم اسلامی را در یک مجلد جداگانه گرد آورده و در چند موضوعی تحت نامهای «جامع‌العلوم»، «حقایق الآثار فی حدایق الانوار» یا «کتاب ستینی»، «نفایس الفنون فی عرایس العیون» یا «کشف اصطلاحات الفنون»، «مفاتیح العلوم»، مفتاح العلوم و امثال اینها به یادگار گذارده‌اند، این گونه کتاب‌ها را امروزه به نامهای «دایره‌المعارف» یا «فرهنگ‌های چند دانشی» یا «مجموع علوم انسانی» یا به اصطلاح فرهنگ‌ها «انسانی کلوپیدیا» می‌نامند.

بعضی از کتابهای علوم یا فرهنگ‌های چند دانشی چاپ شده و یا به‌‌صورت نسخ خطی باقی مانده است.

کتابخان گنج بخش:

کتابخان گنج بخش مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، در اسلام‌آباد (پاکستان) که حدود چهل سه سال از عمر آن می‌گذرد (تأسیس ۱۳۴۹ هجری شمسی برابر با ۱۹۷۰میلادی) هم اکنون در گنجینه‌های خود «۲۶۵۰۰ نسخ خطی» گرد آورده و محفوظ داشته است، فهرست تفصیلی این نسخه‌ها در چند مجلد چاپ و نشر شده است. مجلد یکم و دوم و سوم به هم زبانهای اسلامی تألیف محمد تسبیحی، چهار مجلد فهرست نسخه‌های فارسی تألیف استاد احمد منزوی و جلد پنجم با همکاری دکتر سیدعارف نوشاهی چاپ و نشر شده است. اما به تازگی فهرست الفبایی نسخه‌های خطی کتابخان گنج بخش و ویرایش اول ۱۳۷۶ ه‍ ق و ویرایش دوم ۱۳۸۴ ه‍ ش به طبع رسیده است.

جواهر العلوم همایونی شماره ۳۰۱/۰۴۰:

در این کتابخانه نسخه‌یی ارزنده و کمیاب به شمار ۳۰۱/۰۴۰ موجود و محفوظ است به‌نام «جواهر العلوم همایونی» به زبان فارسی، این نسخ تألیف محمد فاضل بن علی بن محمد مسکین القاضی سمرقندی است که تاریخ تألیف آن ۹۳۶ هجری قمری است برابر با (کتب جواهر العلوم همایونی). اگر لفظ کتب را به صورت کتاب بخوانیم، تاریخ تألیف ۹۳۷ می‌شود که درست مطابق با سال جلوس محمد نصیری‌الدین همایون پادشاه است. مؤلف در این نسخه به تعداد ابواب و فصول «۱۲۰ علم» را گرد‌آورده است و نام نسخه هم یک «نام‌تاریخی» است.

وجه تسمی نسخه به همایونی:

وجه تسمی این نسخه به «همایونی» آن است که آن را در عهد محمد نصر‌الدین همایون پادشاه (۹۱۴-۹۶۳ هـ ق) پسر ظهیرالدین بابر پادشاه مغول تألیف نموده و برای تقدیم به آن پادشاه آماده کرده بوده است بنابراین به علل و جهاتی که بر ما معلوم نیست، محمد فاضل مسکینی سمرقندی نتوانسته است کتاب خود «جواهر العلوم همایونی» را به محمد همایون پادشاه عهد خود تقدیم دارد.

مؤلف گمنام و ناکام:

متأسفانه از احوال و آثار و خاندان محمد فاضل مسکینی قاضی سمرقندی در کتب تاریخ عهد بابر پادشاه و محمد نصیرالدین همایون و جلال‌الدین اکبر و اورنگ زیب و جهانگیر و بعد از آنها اطلاعی به دست نیامد و محمد فاضل مسکینی سمرقندی در حقیقت «گمنام و ناکام» مانده و «مسکین» از دنیا رفته است.

از سمرقند به آگره و لاهور:

حدس قریب به یقین این است که محمد فاضل کتاب خود را در شهر سمرقند تألیف کرده و به‌دست کاتب سپرده که نسخه‌یی منقح و خوش خط از روی نسخ اصلی تهیه کند. پس از این که این نسخه تهیه شده، چون آواز معارف پروری و دانش گستری و علم دوستی دربار محمد نصیر‌الدین همایون پادشاه، عالم‌گیر بوده این علم دوستی و دانش پروری به گوش محمد فاضل مسکینی سمرقندی نیز رسیده است، نسخه‌اش را بر گرفته و با کاروانیان که پیوسته میان آگره و لاهور و سمرقند در رفت و آمد بوده‌اند رخت سفر بر بسته و به سوی «آگره» یا «لاهور» روی آورده است و این سفر و کار و تقدیم نسخ جواهر العلوم همایونی شباهت بسیار به حکیم ابوالقاسم فردوسی و شاهنامه و دربار سلطان محمد غزنوی دارد.

علل سه‌گانه:

فاضل سمرقندی به طور یقین نتوانسته است به دربار پادشاهی مغول راه یابد به ۳ علت:

۱. درراه سفر به لاهور و آگره در گذشته است و نسخه‌اش به‌بدست کسی دیگر افتاده است.

۲. وقتی که به آگره یا لاهور رسیده است، در باریان و خدمتکاران پادشاه نگذاشته‌اند به حضور محمد نصیرالدین همایون برسد.

۳. یا در راه دزدان و حرامیان بر کاروان زده و همه چیز کاروانیان را غارت کرده و به یغما برده‌اند از جمله نسخ «جواهر العلوم همایونی» را. این ۳ علت فقط حدس و گمان است زیرا همانگونه که گفته آمد از زندگی و احوال و خاندان این شخصیت علمی عظیم‌القدر و گران‌مایه هیچگونه اطلاعی نداریم.

کوشش:

امیدواریم که دانشمندان و بزرگان علم و ادب کوشش وافی و کافی بنمایند و محمد فاضل مسکینی سمرقندی را بشناسانند زیرا واقعاً از لحاظ معرفی و شناختش هم ما «مسکین» مانده‌ایم و هم خودش. مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان برای شناختش و شناساندن این شخصیت بزرگ علمی کوشش بسیار مبذول داشته است.

تصحیح و چاپ و نشر جواهر‌العلوم همایونی:

نگارند این سطور از آن روزی که نسخ «جواهر العلوم همایونی» در یک گونی نسخه‌های خطی کرم خورده و آب رسیده به کتابخان گنج بخش رسیده مشغول تحقیق روی آن است و نخست اینکه در جلد دوم‌ فهرست نسخه‌های خطی کتابخان گنج بخش آن را معروفی کردم. و دوم اینکه آن را جداگانه استنساخ کرده‌ام تا پس از تنقیح و تصحیح از طرف ادار انتشارات مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان چاپ گردد و البته نسخ دوم و سوم هم یافته شده. یکی نسخ ناتمام از آن که در کتابخان جان ری لندز در منچستر در انگلستان محفوظ است. دوم نسخ کامل آن در کتابخان دانشگاه علی گره هندوستان است. از هر دو این نسخه برای تصحیح جواهر العلوم همایونی بهره‌مند شده‌ام.

۱۲۰ علم:

پس از این مقدمه، اینکه تعداد «۱۲۰علم» را که در نسخ خطی جواهر‌‌العوم همایونی آمده است به صورت الفبایی می‌آورم و سپس به‌معرفی اصلی نسخه به طور فنی می‌پردازم، این نکته را یاد آور می‌گردم که هر «علم» در نسخ جواهر‌العلوم همایونی تقسیماتی دیگر نیز دارد، کهاگر به‌حساب آوریم که لااقل «دو هزار علم» به حساب خواهد امد ضمناً با وجود اینکه مؤلف صریحاً «یکصد و بیست علم» نوشته است، مطابق حساب و صورت الفبایی «۱۲۲ علم» در این نسخه آمده است.

تعداد علوم در جواهر العلوم همایونی بر حسب حروف الفبایی:

  1. علوم آداب استخدام

  2. علوم آداب القاضی

  3. علم آداب طعام

  4. علم آداب ملوک

  5. علم احتساب

  6. علم احکام نجوم

  7. علم اختلاجات و علم شانه و طالع و تفأل و تطیر

  8. علم ادعی مأثوره و دعوات مشهوره

  9. علم اسباب ست ضروریه و ما یتعلق بها

  10. علم استخراج تقویم و شبک نجومی

  11. علم استیفا

  12. علم اشکال اقلیدس

  13. علم اصطرلاب و بیان صنعت آن.

  14. علم اصول حدیث.

  15. علم اصول فقه

  16. علم اعداد وقف

  17. علم اعراض

  18. علم اقالیم سبعه

  19. علم الهیات

  20. علم امثال و حکایات بر سبیل استعارات و تشبیهات

  21. علم امراض عین

  22. علم امور عامه

  23. علم امور مباحه

  24. علم انساب

  25. علم انشاء

  26. علم بازنامه

  27. علم بدایع و صنایع شعری و اظهار مضمر

  28. علم بیان

  29. علم تاریخ بندگان حضرت صاحبقران (دربار با بر پادشاه)

  30. علم تاریخ سلاطین بعد از خلفا

  31. علم تاریخ ملوک فرس

  32. علم تخلی نفس از اوصاف ذمیمه

  33. علم تسخیر کواکب

  34. علم تشریح اعضا

  35. علم تعبیر خواب

  36. علم تفسیر و حل الفاظ مشکل قرآنی

  37. علم تقویم شمسی و قمری و اختیار ساعات

  38. علم تکسیر

  39. علم توحید و مراتب مکاشفات

  40. علم تهذیب اخلاق

  41. علم جفر جامع

  42. علم جواهر نامه

  43. علم جیران (همسایگان)

  44. علم حدیث

  45. علم حروف

  46. علم حساب

  47. علم حقوق رعایا بر ملوک

  48. علم حقوق ملوک بر رعایا.

  49. علم حقوق ممالیک

  50. علم حقوق والدین و اولاد.

  51. علم حقیقت

  52. علم حکمت

  53. علم حمیات

  54. علم خط

  55. علوم خواص اوراد فتحیه و ترجم قصید برده و حزب البحر و سور و آیات

  56. علم دعوت اسماء و شرایط آن.

  57. علم رمل

  58. علم سجلات.

  59. علم سلوک.

  60. علم سنن و احکام.

  61. علم سیر النبی و بیان معجزات و ذکر معراج

  62. علم سیر و مقامات طبق اولی از اولیا.

  63. علم سیمیا

  64. علم شطرنج کبیر و صغیر و حلت و حرمت آن‌ها

  65. علم شعر

  66. علم صرف

  67. علم سکوک و قبالجات

  68. علم صورکواکب

  69. علم صید و اصطیاد و حلت و حرمت اکثر حیوانات

  70. علم طالع موالید و زایج طالع

  71. علم طلسمات

  72. علم عبارات بر مذاهب اربعه

  73. علم عجایب المخلوقات از امور اخروی و دنیوی

  74. علم عروض

  75. علم عزایم

  76. علم عقاید

  77. علم عقوبات و جنایات

  78. علم عقود و شهادات

  79. علم علامات قیامت و احوال آخرت

  80. علم فتوی

  81. علم فرایض و قسمت مواریث و حساب آن‌ها

  82. علم فرس‌نامه و بعضی از حیوانات

  83. علم فواید متفرقه و لطایف مجتمع فقیهیه

  84. علم قافیه

  85. علم قرابادین (ادوی مفرده و مرکبه به ترتیب حروف تهجی)

  86. علم قرائت سبعه

  87. علم قصص الانبیاء

  88. علم قواعد و اصطلاحات صوفیه

  89. علم قوس ‌نامه

  90. علم قیامت

  91. علم کر افلاک

  92. علم کلیات طبی

  93. علم کیمیا

  94. علم لطایف و مطایبات

  95. علم لغت و بیان واضع آن

  96. علم متوسطات

  97. علم مجالس و محاضر

  98. علم محاضر و دعاوی

  99. علم مراقبات و مقامات طبق ثانیه از مشایخ طریقت

  100. علم مساحب و جراثقال و بیان مبصرات

  101. علم مسالک و ممالک عالم

  102. علم شاهدات

  103. علم معاش

  104. علم معالجات طبی

  105. علم معاملات

  106. علم معاملات بازوجات.

  107. علم معما و حل معمیات و بیان لغز

  108. علم معانی

  109. علم مغالطات منقوله و معقوله

  110. علم مقالات عالم.

  111. علم مقامات و مراتب آن

  112. علم مناظره و آداب البحث

  113. علم مناکحات و تحلیفات

  114. علم منطق

  115. علم موسیقی

  116. علم موعظه و نصایح

  117. علم نبض

  118. علم نحو

  119. علم نیرنجات

  120. علم واقعات و غزوات نبوی و بیان اوصاف خان کعبه

  121. علم وهم

  122. علم هیئت.

نسخه‌شناسی جواهر العلوم همایونی

جواهر العلوم همایونی (مراجع، فارسی، منثور) ۳۰۱/۰۴۱.

اینک نسخ خطی جواهر العلوم همایونی را به روش نسخه‌شناسی کتابخان گنج بخش مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان معرفی می‌کنیم:

  1. انداز

    : بیرونی: ۲۶×۱۶×۵/۴ س.م درونی: ۲۳س، ۱۴×س.م

(متن)، ۴۶س ۳×۱۱ و۳×۴۱ و ۳×۱۱ (کنار صفحات).

  1. اوراق

    : ۵۴۸ ورق. ۱۰۹۶ صفحه.

  2. کاغذ

    : نازک زرد و حنایی رنگ کشمیری، آب دیده، وصالی شده، شیرازه‌ دار، جلد تیماجی سرخگون ضربی نقش دارد و لیکن روی اول جلد آن افتاده است.

  3. خط

    : نستعلیق خوش خفی، روشن، خوانا، پخته، عنوانها و نشانه‌ها و سر فصلها و جدولهای دو خطی و یک خطی و نام‌های خاص و خطوط رسم شده بر بالای بعضی از جملات و کلمات شنگرف روشن خوش رنگ، قرن ۹ و ۱۰ هـ ق.

  4. کتابت:

    نام کاتب و تاریخ کتابت: ندارد و گویا تاریخ تألیف

      راهنمای خرید:
    • همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
    • ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
    • در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.