پاورپوینت کامل دانش جغرافیای دریایی فردوسی ۴۴ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل دانش جغرافیای دریایی فردوسی ۴۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۴۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل دانش جغرافیای دریایی فردوسی ۴۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل دانش جغرافیای دریایی فردوسی ۴۴ اسلاید در PowerPoint :

بخش نخست این نوشتار که درباره درستی دانش دریایی حکیم توس است، هفته گذشته در همین صفحه به چاپ رسید. اینک بخش پایانی و دنباله سخن که مستند به دلایل تاریخی و شواهد مکتوب جغرافیانویسان است. گفتنی است که این مقاله از جلد بیستم پژوهشهای ایران شناسی برگرفته شده که به یادبود ادیب وایران‌شناس گرانمایه، مرحوم دکتر محمدامین ریاحی در مجموعه نامواره دکتر محمود افشار (آفرین‌نامه دکتر ریاحی) به چاپ رسیده است.

اشاره: بخش نخست این نوشتار که درباره درستی دانش دریایی حکیم توس است، هفته گذشته در همین صفحه به چاپ رسید. اینک بخش پایانی و دنباله سخن که مستند به دلایل تاریخی و شواهد مکتوب جغرافیانویسان است. گفتنی است که این مقاله از جلد بیستم پژوهشهای ایران شناسی برگرفته شده که به یادبود ادیب وایران‌شناس گرانمایه، مرحوم دکتر محمدامین ریاحی در مجموعه نامواره دکتر محمود افشار (آفرین‌نامه دکتر ریاحی) به چاپ رسیده است.

دریای کام شیر

افراسیاب از مرز چین و ختن به نزدیک و ساحل دریایی آمده است که در شاهنامه فردوسی «آب زره» نام دارد. این «آْب زره» یعنی مطلق دریا؛ همان‌گونه که حمزه اصفهانی نام دریای پارس را «زراه کاسیر» (دریای کام شیر) نامیده است و این دریا یا این «آب زره» یا «این زره» همان است که گرشاسب در گرشاسبنامه اسدی طوسی هم از آن گذشته و همان است که کیکاووس و رستم هم برای رفتن به هاماوران (یمن) از آن گذشته‌اند و همان دریایی است که کیخسرو خود به دنبال افراسیاب از مُکران آغاز سفر دریایی می‌کند و در پایان سفر در کرانه این دریا (یعنی کرانه‌های سند) به ساحل می‌رسد و از آنجا به گنگ‌دژ می‌رود.

دریای زره یا «آب زره» همان دریای عمان است که مکران بر ساحل آن قرار دارد و پهنه آن به دریای سند می‌رسد. و همان دریایی است که در دوران تاریخی نئارک (نئارکوس= نئارخوس) یونانی ـ سردار اسکندر ـ از سند به سوی بابل، از آن گذشته و در دوران اشکانی و ساسانی و دوران اسلامی دریانوردان و بازرگانان از آن گذشته‌اند. همان دریایی است که وصفش در کتاب سلیمان سیرافی (معروف به سلیمان تاجر) آمده است که از بندر سیراف (بندر طاهری بوشهر) بدانجا سفر کرده و از آنجا به شرق آفریقا و سپس به دریای چین رفته است.

نکته اینجاست که افراسیاب برای فرار از چنگ کیخسرو سپاهیان ایران، از تختگاه خود در ماوراء‌النهر قدیم و نزدیک مرز چین، بیرون می‌آید و از راه دریا به سوی گنگ‌دژ می‌رود:

سوی گنگ‌دژ بادبان برکشید

ز نیک و ز بدها سر اندر کشید

چو آنجا شد ایمن بخفت و بخوَرد

برآسود از روزگار نبرد

خانه مقدس

اما گنگ‌دژ، همان «گنگ‌دژ هوخت» است که معبد و پرستشگاه ایرانیان و تختگاه مهتران و فرمانروایان زابلستان یعنی «نیمروز» بوده است و همان است که نزدیک بلخ و نوبهار بعدی و بامیان و بدخشان و دره‌های اطراف آن بوده است و همان است که به قول طبری، پایتخت لهراسب کیانی بوده و گرشاسب و «بخت نرسه» سالار آن سرزمین بوده‌اند و همان است که در سُریانی آن را «بیت. ام. کدس» (یعنی خانه مقدس) گفته‌اند.

افراسیاب برای رفتن به گنگ‌دژ، از مرز چین به ساحل دریای سند و کرانه رود سند آمده، در نزدیکی مصب رود سند و در کرانه‌های ایران زمین آن روزگار، یعنی در سواحل بلوچستان به کشتی نشسته است.

کیخسرو به دنبال افراسیاب است و با رستم جهان‌پهلوان این اراده را در میان می‌گذارد و می‌گوید همه چین و ماچین و مکران را سپاه می‌فرستم و چین و ماچین را به زیر فرمان می‌آوریم و اگر چرخ گردون و خواست یزدان بخواهند، سپاه را از آب زره می‌گذرانم.

کیخسرو می‌خواهد افراسیاب را در محاصره نیروهای خود بگیرد تا دیگر از هیچ سوی نتواند از چنگ او فرار کند. آشکار است که امکان رفتن از زابلستان به گنگ‌دژ در آن روزگار از راه خشکی در آن موقعیت وجود نداشته است. پس لشکریان کیخسرو باید از راه آب زره به گنگ‌دژ برسند؛ اما آب زره نیز از زابلستان دور است و باید از مکران زمین بگذرند و پادشاه مکران را اگر نافرمانی کند، مطیع سازند.

بدین گونه است که کیخسرو به مکران و به ساحل آب زره (دریای عمان) می‌رسد و آماده سفر از دریای «آب زره» به سوی دریای سند می‌شود و ترتیب این مسافرت طولانی دریایی را چنان که در صدر مقال خواندیم، می‌دهد. روشن است که دریای زره یا «آب زره» دریاچه هامون سیستان نیست و دریای عمان است و کیخسرو از راه مکران و دریای عمان و دریای سند به شمال افغانستان و غرب چین و مرز چین که افراسیاب در گنگ‌دژ در آن منطقه پناه برده، سفر کرده است. و آنچه فردوسی در باب «مکران»، «آب زره» «گنگ‌دژ» و راه دریایی آنها گفته است، درست با جغرافیای طبیعی این مناطق تطبیق دقیق دارد.

لشکرکشی کیکاووس به هاماوران

در شاهنامه از لشکرکشی کیکاووس (جدّ کیخسرو) به هاماوران (یمن) و دربند افتادن او و لشکرکشی رستم به هاماوران برای نجات کیکاووس و بازگرداندن او به ایران نیز ابیاتی وجود دارد که مورد انتقاد و ایراد برخی محققان اروپایی واقع شده است و پس از این، آن ایرادات و پاسخ آنها را خواهید خواند؛ اما «فم الاسد» که در سفر دریایی کیخسرو آمده است:

به جایی کشیدی ز راه خرد

که ملاح خواندیش «فمّ الاسد»

سخن حکیم خراسان، در گذشتن کیخسرو از «آب زره» است که با این بیتها شروع شده:

چو آمد به نزدیک آب زره

گشادند گردان میان از گره

همه کارسازان دریا به راه

ز چین و ز مکران همی برد شاه

به خشکی بکرد آنچه بایست کرد

چو کشتی به آب اندر افکند مرد

و پس از چند بیت:

به شش ماه کشتی برفتی بر آب

کزو ساختی هر کسی جای خواب

به هفتم که نیمی گذشتی ز سال

شدی کژّ و بی راه باد شمال

سرِ بادبان تیز برکاشتی

خله پیش ملاح نگذاشتی

به جایی کشیدی ز راه خرد

که ملاح خواندیش «فم‌الاسد»

«فم‌الاسد» دهانه شیر یا «دهن شیر» معنی می‌دهد، امروزه هم در زبان قایقرانان رود کارون ـ بهمنشیر زبانزد است و در اصطلاح دریانوردان دریای پارس دهانه فو = فاو در آغاز ورود اروندرود به خلیج فارس شهرت دارد.

در چند متن قدیمی بازمانده از حدود هزار سال پیش، نشانی از واژه فارسی «دهان» و «دهان شیر» و «دهنه شیر» را بازمی‌یابیم که هر سه واژه برای اعلام جغرافیایی دریایی به کار رفته است. در سفرنامه ابودلف بن مسعر بن مهلهل الخزرجی که در آغاز قرن چهارم در ایران سفر کرده است، «فم‌البواب» آمده است. در حدودالعالم من المشرق الی المغرب «دهنه شیر» ذکر شده است. حمدالله مستوفی این‌گونه گردابهای دریایی را «فم‌الاسد» یا «دهان شیر» و «دردور» نامیده است. این سخن فردوسی درست است و «فم‌الاسد» مصطلح دریانوردان زمان او بوده و گردابی در دریای