پاورپوینت کامل تاریخ پزشکی ایران ۸۶ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل تاریخ پزشکی ایران ۸۶ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۶ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل تاریخ پزشکی ایران ۸۶ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل تاریخ پزشکی ایران ۸۶ اسلاید در PowerPoint :

ابوعلی‌حسین ‌بن عبدالله بن‌علی بن‌سینا معروف به شیخ‌الرئیس پزشک و فیلسوف نامدار که نزد اروپائیان Avicenna معروف است در سال ۳۷۰ در قریه خرمثن از توابع بخارا به دنیا آمد و علوم زمان خود را در خردسالی فراگرفت و در دوران زندگی خود آثار فراوانی از خود به یادگار گذاشت که مهمترین آنها «شفا» در فلسفه و «قانون» در طب است. کتاب قانون که یک دائره‌المعارف پزشکی محسوب می‌شود، در قرن دوازدهم میلادی به زبان لاتین ترجمه شد و پس از آن ترجمه‌هایی از آن به زبان عبری و انگلیسی و فرانسه و آلمانی صورت گرفت و تا قرن هفدهم در مراکز علمی اروپا تدریس می‌شد. دانشمندان اسلامی بر کتاب قانون شروح و حواشی متعددی نوشتند که از مهمترین آنها می‌توان از شرح ابن نفیس (متوفی ۶۸۷) نام برد که گذشته از اینکه بخش تشریح قانون را شرح کرده کتابی هم به صورت اختصار به عنوان «موجز القانون» تألیف کرده است و همچنین شرح ‌فخر‌الدین رازی و شرح قطب‌الدین شیرازی از شروح مهم کتاب قانون به شمار می‌رود.

ابن سینا

ابوعلی‌حسین ‌بن عبدالله بن‌علی بن‌سینا معروف به شیخ‌الرئیس پزشک و فیلسوف نامدار که نزد اروپائیان

Avicenna

معروف است در سال ۳۷۰ در قریه خرمثن از توابع بخارا به دنیا آمد و علوم زمان خود را در خردسالی فراگرفت و در دوران زندگی خود آثار فراوانی از خود به یادگار گذاشت که مهمترین آنها «شفا» در فلسفه و «قانون» در طب است. کتاب قانون که یک دائره‌المعارف پزشکی محسوب می‌شود، در قرن دوازدهم میلادی به زبان لاتین ترجمه شد و پس از آن ترجمه‌هایی از آن به زبان عبری و انگلیسی و فرانسه و آلمانی صورت گرفت و تا قرن هفدهم در مراکز علمی اروپا تدریس می‌شد. دانشمندان اسلامی بر کتاب قانون شروح و حواشی متعددی نوشتند که از مهمترین آنها می‌توان از شرح ابن نفیس (متوفی ۶۸۷) نام برد که گذشته از اینکه بخش تشریح قانون را شرح کرده کتابی هم به صورت اختصار به عنوان «موجز القانون» تألیف کرده است و همچنین شرح ‌فخر‌الدین رازی و شرح قطب‌الدین شیرازی از شروح مهم کتاب قانون به شمار می‌رود.

ابن‌سینا کتاب قانون را بر پنج بخش قرار داده است: در بخش اول از مقدمات علم طب و شناخت مزاجها و اخلاط و تشریح اعضای مختلف بدن و استخوانها و مباحث مهم طب بحث دارد. در بخش دوم از ادویه مفرده و خواص درمانی آنها یاد می‌کند. در بخش سوم از بیماریهای مختلف که عارض بر اعضای گوناگون آدمی می‌شود گفتگو می‌نماید. در بخش چهارم به ذکر انواع تبها و بیماریهای عفونی می‌پردازد. و بخش پنجم را به قراباذینات و داروهای مرکب مختلف که به صورت گوناگون به کار برده می‌شود، اختصاص می‌دهد.

ابن سینا مانند سایر پزشکان اسلامی در برابر توجه به تن و بدن عنایت به جان و نفس داشته. «قصیده عینیه» منسوب به او که خطاب به نفس ناطقه و یا به زبان شرع نفس مطمئنه است، شاهدی بر این مدعاست و نیز بر اساس همان سنت جالینوسی، او هم مانند رازی طب و فلسفه را متداخل می‌داند. با این تفاوت که رازی طبیب فیلسوف بوده، ولی ابن‌سینا فیلسوف طبیب. در کتاب قانون مطالب جالبی در فن پزشکی یافت می‌شود،‌ از جمله آنکه خون سگها را پادزهر گزش سگ ‌هار می‌داند۲۶ و این ‌می‌رساند که مسلمانان پیش از اروپائیان توجه به این گونه درمان داشته‌اند.

قانون ابن‌سینا در سه مجلد در سال ۱۲۹۴ هجری قمری در بولاق قاهره چاپ شده و سپس در چهار مجلد که جلد چهارم آن اختصاص به فهرستهای مختلف کتاب دارد، در سال ۱۴۰۸قر۱۹۸۷م در بیروت منتشر گردیده و چاپ دیگری هم در سال ۱۴۰۲ به وسیله معهد تاریخ الطبی و الابحاث الطبیه در دهلی نو از آن به عمل ‌آمده است و ترجمه فارسی آن به دست عبدالرحمن شرفکندی به همت انتشارات سروش در سال ۱۳۶۴ (چاپ سوم) چاپ و منتشر شده است.

اصطلاحات پزشکی قانون که در کتابی تحت عنوان «قاموس ‌القانون فی ‌الطب لابن سینا» جمع‌آوری گردیده، به وسیله اداره تاریخ الطب و التحقیق الطبی در دهلی نو به همت دائره‌المعارف العثمانیه در سال ۱۳۸۷قر۱۹۶۷م در حیدرآباد دکن چاپ شده است.

ابن‌سینا که از ذوق شعری هم برخوردار بوده، ارجوزه‌ای در طب دارد که متن عربی آن با ترجمه فرانسه در سال ۱۹۵۶ تحت عنوان «الارجوزه‌الطبیه» در پاریس چاپ شده و سپس ترجمه‌ای هم به زبان انگلیسی از آن صورت گرفته است. ارجوزه ابن‌سینا را ابن رشد مورد شرح و تفسیر قرار داده که در سال ۱۹۹۶ دانشگاه قطر چاپ کرده است.

مجوسی اهوازی

علی‌بن‌عباس مجوسی اهوازی که از پزشکان برجسته جهان اسلام به شمار می‌رود، این کتاب «کامل الصناعه الطبیه» یا «الکتاب الملکی» را به پیشگاه عضدالدوله دیلمی ملقب به فناخسرو تقدیم داشت و در عین حال که از آثار بقراط و جالینوس و اوریاسیوس و بولس اجانیطی و ابن سرابیون و اهرن القس استفاده کرده، بر برخی از آنان خرده گرفته و کتاب خود را جامع‌تر و شامل‌تر دانسته است.

او هم مانند بسیاری از پزشکان مسلمان، غذا را بر دوا و داروهای مفرد را بر داروهای مرکب ترجیح داده و استعمال ادویه غریبه و مجهوله را منع کرده است. بعد از کتاب «فردوس الحکمه» علی ‌بن ‌ربّن ‌‌طبری، کتاب کامل الصناعه تا ظهور قانون از بهترین کتابها محسوب می‌شده و فرق میان دو را چنین توصیف کرده‌اند: «الملکی فی‌العمل، أبلغ و القانون فی ‌المعلم، أثبت».

وجه تسمیه کتاب کامل الصناعه به «ملکی» بدان جهت است که مؤلف آن را برای عضد‌الدوله تألیف کرده و در دیباچه کتاب گفته است: أنما صنفته‌للملک الجلیل عضدالدوله.

کتاب کامل الصناعه به دست قسطنطین افریقی (متوفی۱۰۸۷) به زبان لاتینی ترجمه شد و مترجم آن را به خود نسبت داد و مدتها کتاب در مدرسه سالرنو و سایر مدارس اروپا تدریس می‌شد تا اینکه در سال ۱۱۲۷، همین کتاب را الیاس اصطفان انطاکی ترجمه کرد و در سال ۱۴۹۲ به چاپ رسید و نام مؤلف حقیقی آن آشکار گشت. کتاب ملکی (کامل الصناعه) همراه با «حاوی» رازی و «قانون» ابن‌سینا و «تصریف» زهراوی و «تبسیر» ابن‌زهر تا قرن شانزدهم میلادی در اروپا تدریس می‌شد.

بخش تشریح کتاب نیز به زبان فرانسه تحت عنوان «سه رساله در تشریح عرب» در سال ۱۹۰۳ چاپ شد. متن عربی کتاب در دو جلد در سال ۱۲۹۴ در قاهره منتشر گشت.

طب ملکی مشتمل بر بیست مقاله است: مقاله اول آن درباره طب نظری و مقالات دیگر در طب عملی است. در مقدمه کتاب که سه فصل از مقاله اول را در برمی‌گیرد، از پزشکان پیشین سخن گفته و ضمن تجلیل از آنان برخی از اشتباهاتشان را یادآور شده است. مقاله دوم و سوم کتاب به علم تشریح اختصاص دارد. مقاله نوزدهم که یازده فصل را در بر می‌گیرد، به جرّاحی مخصوص گشته است.۲۷

علی بن عباس در آغاز کتاب روش بررسی و تحلیل علمی خود را بیان داشته و دو روش مشهور تحلیل حد و تحلیل به عکس را مورد توجه بیشتر قرار داده. تحلیل حد آن است که علمی را که در جستجوی آن هستیم، زیر تعریفی واحد درآوریم، سپس آن تعریف را از جنس اعلی به فصول و انواع آن تقسیم کنیم و تحلیل به عکس مانند آن است که انسان را در نظر بگیریم و بگوییم بدن انسان به اعضای آلی انحلال می‌یابد و اعضای آلی به اعضای متشابهه‌الاجزاء و اجزاء متشابهه‌الاجزاء به اخلاط و اخلاط به نباتی که غذاست و نبات به اسطقسّاتی که غذا از آن ترکیب یافته منحل شود.۲۸

نظامی عروضی از جمله کتابهایی که خواندن آن را برای دانشجویان طب لازم می‌داند، حاوی رازی و قانون ابن‌سینا و کامل‌الصناعه علی بن عباس است. ۲۹

کتابهای پزشکی فارسی

به موازات تألیف کتابهای عربی دانشمندان ایرانی، کتابهای متعددی را به زبان فارسی تألیف کرده‌اند که از مهمترین آنها می‌توان از «هدایه‌المتعلّمین» اخوینی بخاری و «ذخیره خوارزمشاهی» و «خلاصه التّجارب» بها‌ء‌الدّوله رازی و «دانشنامه» حکیم میسری که به نظم است یاد کرد. اساس و پایه این آثار مبتنی بر مطالب دائره‌المعارف‌های پزشکی بزرگ است که پیش از این از آن یاد گردید.

در زمینه داروشناسی نیز گذشته از «الابنیه عن‌ حقائق الادویه» هروی، می‌توان از «تحفه‌المؤمنین» حکیم مؤمن و «مخزن الادویه» عقیلی خراسانی یاد کرد.

در زمینه دامپزشکی نیز مسلمانان کوشش فراوان از خود نشان دادند و کتابهای متعددی از آنان تحت عناوین «کتاب الخیل»، «کتاب ‌الخیل و الفروسیّه»، «کتاب الفروسیّه و البیطره»، «کتاب البیطره»، «بیطارنامه»، «بیطرف‌نامه فرس‌نامه» به جای مانده است.

فرسنامه‌های فارسی منظوم و منثور فراوانی به صورت خطی در کتابخانه‌‌ها موجود است که دو کتاب آن تحت عنوان «دو فرسنامه منثور و منظور» در سال ۱۳۶۶ در تهران چاپ شده است (مؤسّسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران ـ دانشگاه مک‌گیل به اهتمام دکتر علی سلطانی گردفرامرزی). درباره تاریخ دامپزشکی در ایران پیش از اسلام و پس از اسلام، دکتر حسن تاج‌بخش مطالعات فراوانی کرده و نتیجه آن در دو مجلد تحت عنوان تاریخ پزشکی و دامپزشکی در ایران منتشر ساخته است.

خاندانهای علمی

در کتابهای تاریخ طب آمده است که طب در انحصار خانواده اسقلببوس بوده و از پدران و فرزندان منتقل می‌شده است؛ ولی بقراط این رسم را منسوخ کرد و اظهار داشت که پزشکان باید شاگردان خود را به منزله فرزندان خود محسوب دارند و از زمان او بود که نسبت روحانی و علمی جایگزین نسبت جسمانی و جسدانی شد.۳۰ ولی عملاً در عصر اسلامی به خانواده‌های متعدّد برخورد می‌کنیم که پزشکی در آن خانواده‌‌ها ظهور پیدا کرده، از جمله خانواده حارث بن‌کلده، پزشک جندیشاپور و پسرش نضربن حارث، و خانواده بختیشوع که مهمترین آنان جبرائیل بن بختیشوع و بختیشوع بن جبرائیل و عبدالله بن بختیشوع… هستند، و خانواده طیفوری که عبدالله طیفوری و زکریا بن عبدالله طیفوری از مشاهیر آنان‌اند، و خانواده ماسویه خوزی که مهمترین آنان یوحنّا بن ماسویه و میخائیل بن ماسویه‌اند، و خانواده حنین بن ‌اسحاق که اسحاق بن حنین و حکیم بن حنین مشهورترین آنان‌اند، و خانواده ثابت بن قرّه حرانی که سنان بن ثابت و ثابت بن سنان از میان آنان از شهرت برخوردار هستند.۳۱

مدارس و کتابهای پزشکی

تعلیم و تربیت پزشکان در مدارس و بیمارستان‌‌ها و منازل و مساجد صورت می‌گرفت. سابقه تدریس پزشکی از مدارس آتن به اسکندریه و از اسکندریه به رها و نصیبین و از آنجا به جندیشاپور و از جندیشاپور به بیت‌الحکمه بغداد و سپس به بیت‌الحکمه قیروان در شمال آفریقا و همچنین اندلس در کتابهای «تاریخ‌الاطباء» به تفصیل یاد شده است.

مسلمانان توجه و عنایت خاصی به خواندن کتابهای بقراط و جالینوس داشتند. ابن‌رضوان می‌گوید که بقراط صناعت طب را تکمیل و جالینوس تعلیم بقراط را تهذیب کرد. او سپس پنجاه و پنج کتاب از آثار بقراط را نام می‌‌برد و ترتیب خواندن آنها را بدین گونه بیان می‌دارد: در ترتیب خواندن کتابهای بقراط دو برنامه موجود است؛ یکی آنکه اصحاب تجارب معمول می‌دارند که از کتاب قاطیطرون که به معنی دکان طبیب است، آغاز می‌کنند و پس از آن به ترتیب، کتاب الکسر و الرّض و کتاب الجبر و کتاب الخراجات و سپس سایر کتابهای عملی او را یکی پی از دیگری می‌خوانند و پس از فراغت از کتابهای عملی به خواندن کتاب طبیعه‌الانسان می‌پردازند. ترتیب دیگر آن است که اصحاب قیاس بدان عمل می‌کنند که از کتاب طبیعه‌الانسان آغاز و سپس به حفظ کتاب الفصول و کتاب تقدّمه‌المعرفه می‌پردازند و پس از فراغ از این کتابها کتاب قاطیطرون را شروع می‌کنند و سپس به سایر کتب عملی می‌پردازند.۳۲

حنین بن اسحاق در فهرست آثار جالینوس خود پس از آنکه بیستمین کتاب یعنی حیله‌البراء جالینوس را ذکر می‌کند، گوید: «این است که کتابهایی که در مدرسه‌های پزشکی اسکندریّه می‌خوانند. آنان به همین ترتیبی که یاد کردم، این کتابها را قرائت می‌کنند. آنان هر روز جمع می‌شوند و به خواندن و فهمیدن یک کتاب می‌پردازند؛ چنان که امروزه اصحاب نصارای ما در آموزشگاههایی که معروف به اسکول

school

است هر روز برای خواندن کتابی از کتابهای متقدمان اجتماع می‌کنند. هر یک از افراد پس از مهارت در این کتب، به قرائت آن می‌پردازند به همان نحو که امروز اصحاب ما تفاسیر کتاب‌های متقدّمان را می‌خوانند.»۳۳

ابن هندو باب نهم از کتاب خود را تحت عنوان «فی ‌کیفیّه تدریج المتعلم للطب» آورده و در آن نام شانزدهم کتاب جالینوس را که «اسکندرانیّون» خواندن آن را توصیه کرده‌اند، آورده است و نیز باب هشتم از همان کتاب را اختصاص به بیان علومی داده که یک پزشک باید آن را بداند.۳۴

بیمارستان

کلمه «بیمارستان» فارسی است و در زبان عربی به صورت «مارستان» نیز به کار می‌رود و شامل بیمارستان و تیمارستان به معنی امروزی هر دو می‌شده.۳۵ در اسلام نخستین بیمارستان به فرمان هارون‌الرشید در بغداد به تقلید از بیمارستان جندیشاپور ساخته شد که ریاست آن را جبرئیل بن بختیشوع عهده‌دار بوده هرچند که بیمارستان جندیشاپور که از پیش از اسلام به وجود آمده، پس از اسلام فعالیت خود را ادامه داده است؛ چنان که شاپور بن سهل (متوفی ۲۵۵ق) در آغاز کتاب «القرافادین فی ‌البیمارستانات» از خود به عنوان «کبیر بیمارستان جندیشاپور بمدینه اهواز» یاد می‌کند.۳۶

چنان که پیش از این یاد شد، محمد بن زکریای رازی محل بیشتر مشاهدات بالینی خود را بیمارستان ری و بغداد یاد کرده است. شیخ سدید بن ابی‌البیان کتابی تح