پاورپوینت کامل کتیبه‌‌های سنگی مسجد جامع آمل مربوط به فرمان سلطان حسین صفوی ۷۱ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل کتیبه‌‌های سنگی مسجد جامع آمل مربوط به فرمان سلطان حسین صفوی ۷۱ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۱ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل کتیبه‌‌های سنگی مسجد جامع آمل مربوط به فرمان سلطان حسین صفوی ۷۱ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل کتیبه‌‌های سنگی مسجد جامع آمل مربوط به فرمان سلطان حسین صفوی ۷۱ اسلاید در PowerPoint :

کتیبه‌های به دست آمده نقش مهمی در شناخت دوره‌های فرهنگی و تاریخی دارند. بنابراین تغییر و تحول فرهنگی و اجتماعی در هر دوره را می‌توان با بررسی دقیق این کتیبه‌ها بهتر شناخت. این مقاله با بررسی کتیبه‌های سنگی مسجد جامع آمل اهمیت و نقش کاربردی این کتیبه‌ها را در شناخت رویدادهای فرهنگی و اجتماعی این دوره مشخص می‌نماید این دو کتیبه که به زبان فارسی و به خط نستعلیق نوشته شده‌اند یک دستور سلطنتی مربوط به شاه سلطان حسین صفوی است که درباره شرایط فرهنگی و اجتماعی همان دوره صادر شده است. بررسی نوشته‌ها و مفهوم برخی از کلمه‌های به کار رفته در این دستور، اطلاعات مهمی را درباره شرایط فرهنگی و سیاسی به همراه رویدادها و رفتارهای اجتماعی مردم دوره صفوی را در مازندران نشان می‌دهد.

چکیده: کتیبه‌های به دست آمده نقش مهمی در شناخت دوره‌های فرهنگی و تاریخی دارند. بنابراین تغییر و تحول فرهنگی و اجتماعی در هر دوره را می‌توان با بررسی دقیق این کتیبه‌ها بهتر شناخت. این مقاله با بررسی کتیبه‌های سنگی مسجد جامع آمل اهمیت و نقش کاربردی این کتیبه‌ها را در شناخت رویدادهای فرهنگی و اجتماعی این دوره مشخص می‌نماید این دو کتیبه که به زبان فارسی و به خط نستعلیق نوشته شده‌اند یک دستور سلطنتی مربوط به شاه سلطان حسین صفوی است که درباره شرایط فرهنگی و اجتماعی همان دوره صادر شده است. بررسی نوشته‌ها و مفهوم برخی از کلمه‌های به کار رفته در این دستور، اطلاعات مهمی را درباره شرایط فرهنگی و سیاسی به همراه رویدادها و رفتارهای اجتماعی مردم دوره صفوی را در مازندران نشان می‌دهد.

واژگان کلیدی: کتیبه سنگی، فرمان، صفویه، مسجد جامع، آمل

مقدمه

به نوشته‌های روی سنگ، آجر، کاشی، چوب، اندودگچ و آهک کتیبه می‌گویند که در مکان‌های خاصی و مهمی مانند سردر بناها برای معرفی و آگاهی دادن به بیننده نصب می‌شوند. بعد از پیدایش خط ما شاهد کتیبه‌هایی هستیم که به دستور پادشاهان و فرمانروایان برای ثبت رویدادهای مهم در مکان­های خاصی مانند کتیبه بیستون،گنجنامه همدان و … نوشته شده است. امروزه نقش این کتیبه‌ها را می‌توان همانند سندی مهم برای کشف فرهنگ، زبان، ادبیات و تاریخ هر دوره دانست که به‌صورت شناسنامه‌ای علاوه بر ثبت رویدادها، اطلاعات مهمی از فضای فرهنگی و تاریخی یک دوره را به‌خوبی تصویرسازی و بیان می‌کنند. بنابراین بررسی مفهومی هر یک از این کتیبه‌ها برای شناخت رویدادها و شرایط فرهنگی و اجتماعی یک دوره بسیار مهم و با ارزش است و اطلاعات مهمی از دوره خود را مشخص می‌سازند. یکی از این کتیبه‌ها مربوط به فرمان شاه سلطان حسین صفوی است که روی سنگ نوشته شده و در مسجد جامع شهر آمل از شهرستان‌های مرکزی استان مازندران نصب شده است. متن این کتیبه‌ها توسط رابینو سیاح انگلیسی در سال ۱۳۳۰ بازخوانی شده است. اما بررسی دقیقی درباره علت صدور این فرمان به همراه شناخت مفهوم و اطلاعات موجود در کتیبه‌ها درباره شرایط فرهنگی اجتماعی همان دوره مورد بررسی قرار نگرفته است. بنابراین با بررسی وضعیت کتیبه به همراه بازخوانی دقیق و معنی واژه‌های کلیدی به کار رفته در آن می‌توان علاوه بر مفهوم کلی و علت صدور دستور، اطلاعات مهمی درباره فضای فرهنگی و اجتماعی آن دوره به دست آورد.

بررسی وضعیت کتیبه‌ها در مسجد جامع شهر آمل

مسجد جامع در کاردگر محله یا در بافت قدیم بازار شهر آمل قرار دارد. نقشه امروزی مسجد جامع مربع مستطیل است. این بنا که از دو طبقه تشکیل شده دارای چهار فضای اصلی در اطراف حیاط مرکزی یا صحن اصلی است. فضاهای اصلی آن شامل ورودی‌، راهرو، حیاط مرکزی، شبستان و اتاق‌ها می‌شود و مناره آن در کنار سر در ورودی در قسمت شمالی قرار دارد. تاریخچه ساخت مسجد به دلیل تخریب آن در اثر زلزله و آتش‌سوزی به‌صورت دقیق مشخص نبوده و تاریخ‌های متعددی برای ساخت این بنا وجود دارد. برخی تاریخ ساخت این مسجد را به دوره‌های اولیه اسلام نسبت داده‌اند. رابینو در سال ۱۳۳۰ قمری درباره مسجد جامع آمل چنین نوشته است: «بنای مسجد جامع بسیار قدیمی است و از سبزمیدان فاصله زیادی ندارد. قسمت غربی مسجد بر اثر زلزله خراب شده بود. در سال ۱۲۲۵هـ .ق آقاعلی اشرف مشائی آن قسمت را تعمیر کرد. متصل به مسجد، مدرسه‌ای است که در مدخل آن دو فرمان از شاه سلطان حسین صفوی بر سنگ مرمر حک شده است». همچنین ستوده درباره وضعیت کتیبه‌ها در مسجد می‌نویسد: رابینو ظاهرا خود مسجد را ندیده یا در نقل اطلاعات درباره این مسجد اشتباهی کرده است. زیرا مساجد جامع معمولا بناهایی جداگانه هستند و هیچگاه به مدرسه متصل نبوده‌اند. دو فرمان شاه سلطان حسین چنانکه بعدا خواهیم دید یک فرمان است و تا امروز هم بر دیوار مقابل در ورودی اصلی مسجد نصب است (ستوده. ۱۳۶۶: ۲۵۱). بررسی موقعیت قرارگیری و وضعیت کتیبه‌ها نشان می‌دهد. کتیبه‌ها بعد از ورودی شمالی مسجد جامع قرار دارند و ابعاد هر یک از کتیبه‌ها ۷۲ * ۶۲* ۱۴ سانتی‌متر مربع است. همچنین نوشته روی کتیبه‌ها به‌صورت برجسته با خط نستعلیق و به زبان فارسی است و در بخش‌هایی از نوشته‌ها، آیه‌های قرآنی استفاده شده است. در هر یک از کتیبه‌ها علاوه بر شکستگی، قسمت‌هایی از کتیبه‌ها وجود ندارد. این شکستگی‌ها و کمبود بخشی از کتیبه­‌ها در اثر جابجایی کتیبه‌ ها به دلیل بازسازی و تعمیر مسجد در دوره ‌های قبل ایجاد شده است.

بازخوانی نوشته‌ های روی کتیبه‌ ها:

نوشته روی کتیبه‌ ها قبل از بازخوانی با استفاده از روش ‌های شیمیایی و مکانیکی پاکسازی شد و قسمت های کمبود اثر بر اساس متن بازخوانی شده در کتاب از آستارا تا استراباد با گچ بتا بازسازی و با رنگ اکریلیک موزون‌سازی انجام شد. سپس متن کتیبه‌ ها به‌ صورت دقیق مورد بازبینی قرار گرفت و با متن بازخوانی شده قبلی مقایسه شد که در این مقایسه انجام شده برخی از کلمه ‌ها اصلاح شدند و برخی کلمه‌ های از قلم افتاده به متن باز خوانی شده اضافه شدند.

هو

حکم جهانمطاع شد آنکه وزیر و داروغگان مازندران بهشت نشان بشفقت بلا نهایت شاهانه مفتخر و مباهی بوده بدانند که چون از هنگامی که مهره انجم بر تخته زرنگار فلک آبگون سیماب نمون بدست قضا چیده و کعبتین عاج نیرین جهه تحصیل نقد سعادت کونین به نقش شش جهه گردیده گنجور گنجینه وجود بمودای حقانیت اقتضای قل اللهم مالک الملک توتی الملک من تشاء و تنزع الملک ممن تشاء و تعز من و تذل من تشاء بیدک الخیر انک علی کل شیءقدیر درهم و دینار تمام عیار دولت و اعتبار و زرده دهی پادشاهی و فرماندهی عرصه روزگار را جهه دودمان خلافت و امامت و خاندان نبوت و ولایت در مخزن هستی در کمال تردستی محفوظ و مضبوط داشته جهت سپاس این عارفه بیقیاس و اداء شکر این عطیه محکم اساس در این عهد سعادت مهد که عذرای دولت روز افزون در آغوش و لیلای سلطنت ابد مقرون دوش بدوش و اولین سال جلوس میمنت مانوس و اوان شکفتگی گلشن امال عامه نفوس است همت صافی طویت معدلت گستر و ضمیر منیر مهر اضاءت شریعت پرور بحکم آیه وافی هدایه الذین مکناهم فی الارض اقاموا الصلوه و اتوا الزکوه و امروا بالمعروف و نهوا عن المنکر باجرای اوامر و نواهی خالق کل و خاتم اانبیاء و رسل بفحوای صدق انتمای اطیعو االله و اطیعوا الرسول لعلکم تفلحون معطوف و مصروف داشته امر عالم مطیع شرف نفاذ یافت که مضمون بلاغت مشحون قل انما حرم ربی الفواحش ما ظهر منها و ما بطن پردگیان و پرده­‌گشاد پرده­‌نشین و شاهدان چهره‌نما خلوت‌گزین بوده بانامل عصیان نقاب بیشرمی از رخسار عفت باز ننموده دامن زن آتش غضب دادار بی­نیاز نگردند و ساکنان خطه ایمان و مقیمان دار السعاده ایقان بمضمون حقیقت نمون یا ایها الذین امنوا انما الخمر و المیسر و الانصاب و الازلام رجس من عمل الشیطان فاجتنبوه لعلکم تفلحون دست (۱) بآلت قمار دراز نکرده قبل از آنکه شطرنجی روزگار ایشان را در روز مماه ماه نماید و فیل­بند حیرت و هیمان هنگامه عرصات ساخته معلوم شود که آنچه برده در باخته ­اند سالک طریق اجتناب بوده بهیچوجه پیرامون آن عمل شنیع نگردند و کل وجوه بیت اللطف و قمارخانه و چرس­فروشی و بوزه­فروشی ممالک محروسه را که هر ساله مبلغهای خطیر میشد بتخفیف و تصدق فرق فرقدسای اشرف مقرر فرمودیم و در ابواب صدور عظام و علماء اعلام و فقهاء اسلام وثیقه انیقه علیحده موکد بلعن ابدی و طعن سرمدی موشح و مزین بخط گوهر نثار همیون است به سلک تحریر کشیده­اند میباید که آنوزارت پناه و داروغگان مزبور بعد از شرف اطلاع بر مضمون رقم مطاع لازال نافذا فی الاقطاع و الارباع مقرر دارند که در کل محال متعلقه بخود ساکنین و متوطنین بقانون از هر شریعت غراء و طریق اطهر ملت بیضاء ناهج منهج صلاح و سداد بوده مرتکب امور مذکوره نگردند و بدکاران را در حضور اهالی شرع شریف و کلانتران و ریش سفیدان محلات توبه داده مرتکبین امور مزبوره را تنبیه و تادیب و التزام بازیافت و هرگاه اشتغال باین افعال ذمیمه نمایند بر نهج شرع مطاع حد جاری و مورد مواخذه و بازخواست سازند و چنانچه احدی به اعمال شنیعه دیگری مطلع گشته اعلام ننماید آن شخص را بنوعی تنبیه نمایند که باعث عبرت دیگران گردد آن وزارت پناه و داروغگان مزبوره بعلت وجوهات مزبوره چیزی دریافت ننموده نگذارند که آفریده بدانجهه دیناری طمع و توقع نماید و خلاف کننده از مردودان درگاه الهی و محرومان شفاعت حضرت رسالت پناهی و مستحقان لعنت و نفرین ائمه دین صلوات الله علیهم اجمعین و ملائکه آسمان و زمین باشند و اهالی و اوباش را نیز از کبوترپرانی و کرک­دوانی و نگاه داشتن گاو و قوچ و سایر حیوانات جهت جنگ و پرخاش که باعث خصومت و عناد و موجب انواع شورش و فساد است ممنوع ساخته سد آن ابواب را از لوازم شمرند و دقیقه در استحکام احکام مطاعه و اشاعت و اجرای اوامر شریفه فرو گذاشت ننمایند و از جوانب برین جمله روند و رقم قضاشیم معدلت مضمون را بر عموم خلایق خوانده بر سنگ نقش و در مساجد جامعه نصب نمایند و درین ابواب قدغن دانسته هر ساله حکم مجدد طلب ندارند و در عهده شناسند فی شهر شوال سنه ۱۱۰۶ محمد ابراهیم الهمدانی

بررسی مفهوم کتیبه

بازخوانی متن کتیبه ‌ها نشان می دهد که در این نوشته‌ ها علاوه بر کلمه ‌های فارسی قدیمی از آیه­‌های قرآنی استفاده شده است. بنابراین با استفاده از لغت‌ نامه دهخدا و قرآن کریم معنی این کلمه ها و آیه ‌ها بررسی شدند. و بر اساس با جمع‌بندی معنی این کلمه‌ ها و آیه‌ ها مفهوم کتیبه ‌ها به صورت ساده‌ تری بیان گردید (معنی برخی از این کلمه‌ ها در پی نوشت آمده است (۲).

این دستور بعد از نام خدا با این جمله شروع می ‌شود دستوری که جهان مطیع و فرمانبردار آن است تا زمانیکه وزیر و داروغه های مازندران همانند بهشت مورد لطف و توجه بی نهایت یا فراوان شاه هستند و به آنها یادآور می شود که به سلطنت رسیدن شاه و ادامه حکومت و حفظ فرمانروایی این سلسه را که ادامه دهنده راه رسول و امامان هستند با توجه به آیه ۲۶ سوره آل عمران (بگو ای پیامبر، خدایا، ای پادشاه ملک هستی، تو هر که را خواهی فرمانروائی (سلطنت) بخشی و از هر که خواهی بگیری و به هر که خواهی عزت بخشی