پاورپوینت کامل تاریخ و اسباب پیدایش علم کلام ۶۴ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل تاریخ و اسباب پیدایش علم کلام ۶۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۶۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل تاریخ و اسباب پیدایش علم کلام ۶۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل تاریخ و اسباب پیدایش علم کلام ۶۴ اسلاید در PowerPoint :

قول مشهور این است که علم کلام اسلامی پس از انتشار عقاید و آراء مذاهب و ادیان مختلف در میان مسلمانان از طریق فتوحات اسلامی و گسترش دامنه حکومت اسلامی و اختلاط و آمیزش مسلمانان با پیروان ادیان و مذهب دیگر، پدید آمد تا از عقاید اسلامی دفاع کند و به اشکالات و شبهات اعتقادی پاسخ گوید.

ولی مقتضای تأمل و تحقیق در این باره این است که قبل از هر چیز مقصد خود را از علم کلام روشن سازیم. هر گاه مقصود از علم کلام مطلق بحث و گفتگو درباره عقاید دینی جهت تبیین و اثبات آنها و پاسخگویی به اشکالات درباره آنها باشد، باید گفت تاریخ پیدایش علم کلام مقارن با تاریخ ظهور اسلام است، زیرا با مراجعه به قرآن، روایات و تاریخ اسلام روشن می‌شود که بحثهای کلامی از نخستین روزهای ظهور اسلام در شکلی گسترده مطرح بوده است. بخش عظیمی از مباحثات کلامی پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ با بت‌پرستان و اهل کتاب درباره توحید، نبوت و معاد در قرآن کریم بیان شده است. چنان که بخش عظیم دیگری از آن در کتب و تاریخ ثبت و نقل گردیده است.

عقاید استدلالی

قول مشهور این است که علم کلام اسلامی پس از انتشار عقاید و آراء مذاهب و ادیان مختلف در میان مسلمانان از طریق فتوحات اسلامی و گسترش دامنه حکومت اسلامی و اختلاط و آمیزش مسلمانان با پیروان ادیان و مذهب دیگر، پدید آمد تا از عقاید اسلامی دفاع کند و به اشکالات و شبهات اعتقادی پاسخ گوید.

ولی مقتضای تأمل و تحقیق در این باره این است که قبل از هر چیز مقصد خود را از علم کلام روشن سازیم. هر گاه مقصود از علم کلام مطلق بحث و گفتگو درباره عقاید دینی جهت تبیین و اثبات آنها و پاسخگویی به اشکالات درباره آنها باشد، باید گفت تاریخ پیدایش علم کلام مقارن با تاریخ ظهور اسلام است، زیرا با مراجعه به قرآن، روایات و تاریخ اسلام روشن می‌شود که بحثهای کلامی از نخستین روزهای ظهور اسلام در شکلی گسترده مطرح بوده است. بخش عظیمی از مباحثات کلامی پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ با بت‌پرستان و اهل کتاب درباره توحید، نبوت و معاد در قرآن کریم بیان شده است. چنان که بخش عظیم دیگری از آن در کتب و تاریخ ثبت و نقل گردیده است.

و اگر مقصود طرح مباحثات کلامی در میان خود مسلمانان و پیدایش فرقه‌های دینی و کلامی است، تاریخ پیدایش علم کلام به پس از رحلت پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ باز می‌گردد. یکی از نخستین و مهمترین اختلافات مربوط به مسئله امامت و خلافت است. و پس از آن اختلاف درباره قضاء و قدر، صفات خداوند، ماجرای حکمیت و مانند آن است که به دنبال این اختلافات فرقه‌های قدریه، مشبِّهه، خوارج و دیگران پدید آمدند.

و اگر مقصود از کلام اسلامی، ظهور مذاهب کلامی دارای اصول و قواعد تعریف شده و روش معین کلامی است، تاریخ و پیدایش آن به اوایل قرن دوم هجری باز می گردد. در این تاریخ مذهب کلامی معتزله پدید آمد که دارای اصول و روش ویژه و روش کلامی است. البته مذهب امامیه از این نظر بر مذهب معتزله تقدم دارد، زیرا اصول و روش کلام امامیه از امام علی ـ علیه السّلام ـ و دیگر امامان شیعه الهام گرفته است و بدین جهت می‌توان تاریخ آن را عصر امام علی ـ علیه السّلام‌ـ دانست. )در هر حال قرن دون هجری را می‌توان عصر رونق یافتن علم کلام و عصر تطور در روش بحثهای کلامی خصوصاً در میان اهل سنت دانست. چنان که شهرستانی گفته است رونق علم کلام از زمان حکومت عباسیان آغاز شده است.)[۱]

وی همچنین ترجمه کتب فلسفه از زبان یونانی به زبان عربی را سبب تحول در روشهای بحث در علم کلام دانسته است.[۲]

اسباب پیدایش علم کلام

اکنون که با تاریخ ظهور علم کلام آشنا شدیم، به بررسی علل پیدایش آن می‌پردازیم:

الف. عصر رسالت

در رابطه با علل طرح بحث‌های کلامی در عصر رسالت مطالب ذیل را یادآور می‌شویم:

هدف از تعالیم و آموزش‌های کلامی، دعوت به حق و ارشاد و راهنمایی افکار هدایت جو و حقیقت طلب بوده است، که از شئون و اهداف رسالت به شمار می‌رود. بنابراین در مورد این بخش از مباحث کلامی علت دیگری نمی‌توان یافت.

پرسش گاهی بر سبیل «تفقُّه» و کسب آگاهی بر مجهولی است، و گاهی بر سبیل «تعنُّت» و اغراض نفسانی، مانند تحقیر نمودن سئوال شونده می‌باشد، و صورت نخست نیز دو گونه است، گاهی مورد سئوال مجهول است، و گاهی مورد سئوال معلوم است ولی سئوال شونده مدعایی دارد که سئوال کننده با طرح سئوال، می‌خواهد صدق مدعای او را روشن سازد. این نوع سئوال را «امتحان» نیز می‌گویند. غالب پرسشهای کلامی که توسط یهود از پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ شده از دو گونه پرسش‌های تفقهی است، چنانکه از ابن عباس روایت شده است که روزی فردی یهودی نزد رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ آمد و گفت: سئوالاتی دارم که مدت‌ها است در ذهنم خلجان می‌کنند، اگر پاسخ آنها را بگویی ایمان خواهم آورد، آنگاه پرسش‌هایی را پیرامون توحید مطرح نمود، یکی از آنها چنین بود: چگونه خداوند را بی‌همتا می‌دانی، با آنکه همانگونه که او به صفت یگانگی وصف می‌شود، انسان نیز به این صف وصف می‌گردد؟

پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ پاسخ داد: «انسان گرچه واحد است ولی ذات او بسط نیست، لیکن خداوند بسیط و اَحَدیُّ المعنی است.[۳]

وی سپس درباره تعداد و نام جانشینان پیامبر پرسید، که رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ امامان دوازده‌گانه را برای او نام برد. در این هنگام وی سخن پیامبر را تصدیق کرده گفت: همه آنچه گفتی در کتابهای پیامبران پیشین موجود است.[۴]

همانگونه که ملاحظه می‌فرمایید از ظاهر بخش اول سئوال به دست می‌آید که مورد سئوال، خود مجهول بوده است، ولی در مورد بخش اخیر، سائل نسبت به مورد سئوال آگاه بوده، و غرض او، آگاهی بر صدق دعوی پیامبری رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ بوده است.[۵]

و امّا مناظرات و مجادلاتی که توسط مخالفان اسلام با پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ صورت گرفته است، غالباً ناشی از انگیزه‌های نفسانی و تعصبات دور از منطق و حفظ امتیازات قومی و مذهبی بوده است، چنانکه طبرسی در کتاب احتجاج خود مناظره مشروحی از سران قریش با پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ را نقل نموده، و در آغاز آورده است: روزی پیامبر ـ‌صلّی الله علیه و آله ـ در کنار خانه کعبه، آیات الهی را بر جمعی از اصحاب خود تلاوت می‌نمود، در این حال گروهی از سران قریش که عبارت بودند از: ولید بن مغیره مخزومی، ابوالبختری بن هشام، ابوجهل، عاص بن وائل سهمی و عبدالله بن ابی امیه مخزومی گرد آمده و درباره پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ و پیشرفت برنامه او سخن می‌گفتند، سرانجام تصمیم گرفتند تا با او به احتجاج پرداخته و (به زعم باطل خود) او را در جمع اصحابش تحقیر نمایند.[۶]

اهل کتاب نیز با رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ مجادلات بسیاری داشتند که در قرآن ذکر گردیده و منشأ همه آنها اغراض و انگیزه‌های نفسانی بوده است. این نکته را نیز باید افزود که طرح مباحثات و مجادلات کلامی، علاوه بر اهداف و انگیزه‌های طراحان آنها، به زمینه‌ها و شرایط مناسب نیز نیاز داشت. به عبارت دیگر، نخست از جانب پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ حکم یا موضوع جدیدی مطرح می‌شد که چون با عقاید دینی بت‌پرستان و اهل کتاب منافات داشت، تمایلات نفسانی، آنان را به مبارزه کلامی با پیامبر برمی‌انگیخت، مثلاً هنگامی که حکم «تحویل قبله» از جانب خداوند صادر گردیده، و قبله مسلمانان از بیت المقدس به جانب کعبه تغییر داده شد، مخالفان پیامبر و به ویژه یهود، به مخالفت برخاسته و مسأله محال بودن نسخ را مطرح کردند، و بر پایه آن، تحویل قبله را مردود دانستند، و در نتیجه یک حکم جدید دینی و به دنبال آن یک حادثه اجتماعی در تاریخ اسلام، منشأ طرح یک بحث جدید کلامی گردید.

ب. از رحلت پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ تا شهادت علی ـ علیه السّلام ـ

همه صحابه پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ به برتری امام علی ـ علیه السّلام ـ در پاسخگویی به سئوالات علمی اعتراف داشتند، بدین جهت وی در زمینه پاسخگویی به مسائل اعتقادی همان موقعیتی را داشت که قبل از او پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ واجد آن بود بر این اساس شایسته است آن را دوره خاصی از تاریخ کلام اسلامی بشمار آوریم.

علت مطرح شدن تعالیم و آموزش‌های کلامی این دوره، همان است که در مورد دوره قبل بیان گردید و در رابطه با پرسش‌های کلامی نیز آنچه از جانب غیر مسلمانان (اهل کتاب) مطرح گردیده است غالباً آهنگ امتحان داشته و غرض آنان کشف حقانیت آیین اسلام بوده است. بیشتر این پرسش‌ها در نخستین روزهای پس از رحلت رسول گرامی مطرح می‌شده،[۷] ولی پرسش‌هایی که از طرف مسلمانان مطرح گردیده غالباً مربوط به مسأله قضاء و قدر و جبر و اختیارند، هر چند منحصر در آن نمی‌باشند.

این پرسشها نیز غالباً به انگیزه یافتن حقیقت و زدودن جهل و ابهام بوده است، زیرا آنان از یک طرف با الهام از فطرت و خرد، انسان را فاعل مختار می‌یافتند، و نیز مجبور بودن او را مخالف با اصل عدل و حکمت خداوند می‌شناختند، و از طرفی دیگر، در تفسیر اصل قضاء و قدر الهی به خطا رفته و آن را مستلزم جبر می‌دانستند، بدین جهت از امام علی ـ علیه السّلام ـ می‌خواستند تا آنان را در این جهت راهنمایی کند.[۸]

پرسش‌های کلامی مسلمانان در این دوره، نسبت به دوره قبل افزایش چشمگیری دارد، و از جمله عوامل آن یکی این بود که با گذشت زمان مسلمانان فرصت بیشتری یافتند تا به تأمل در مفاهیم دینی بپردازند، عامل دیگر ارتباط و آمیزش آنان با ملت‌ها و اقوام مختلف بود که در نتیجه فتوحات اسلامی تحقق می‌یافت.

علامه طباطبائی در این باره گفته است: «در این روزگار (عهد خلافت عمر) دامنه مباحث کلامی توسعه یافت؛ زیرا فتوحات بسیار، موجب اختلاط مسلمانان با امت‌های دیگر با فرهنگ‌ها و ادیان مختلف گردید، که در میان آنان دانشمندان عقاید و مذاهب وجود داشتند، و