پاورپوینت کامل آسیب‌شناسی قدرت در اندیش? مولانا ۶۷ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل آسیب‌شناسی قدرت در اندیش? مولانا ۶۷ اسلاید در PowerPoint دارای ۶۷ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل آسیب‌شناسی قدرت در اندیش? مولانا ۶۷ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل آسیب‌شناسی قدرت در اندیش? مولانا ۶۷ اسلاید در PowerPoint :

پس از این توضیح مقدماتی، اینک به ارائ شواهد مذکور در این خصوص در آثار مولانا پرداخته می‏شود. مولانا در جایی از مثنوی، ذیل عنوان «تفسیر و ان یکاد الذین کفروا لیُزلقونک بابصارهم…» به‏ توصیف صاحب قدرت و جاهی می‏پردازد که از فرط عُجب و تکبر و بر اثر سرمستی ناشی از قدرت، کارش به ‏جایی رسیده است که دم از مقام الوهیت می‏زند:‏

پس از این توضیح مقدماتی، اینک به ارائ شواهد مذکور در این خصوص در آثار مولانا پرداخته می‏شود. مولانا در جایی از مثنوی، ذیل عنوان «تفسیر و ان یکاد الذین کفروا لیُزلقونک بابصارهم…» به‏ توصیف صاحب قدرت و جاهی می‏پردازد که از فرط عُجب و تکبر و بر اثر سرمستی ناشی از قدرت، کارش به ‏جایی رسیده است که دم از مقام الوهیت می‏زند:‏

از الوهیت زند در جاه لاف / طامع شرکت کجا باشد معاف؟

(دفتر پنجم: ۵۱۹)

و در جایی دیگر، با تمثل به فرعون، از تأثیر تدریجی فزونی قدرت و حمد و سجود خلق در ایجاد روحی استکبار و استعباد در آدمیان یاد می‏کند:

همچو فرعونی مرصع کرده ریش / برتر از عیسی پریده از خریش…

هر که دید آن مال و جاهش سجده کرد/ سجد افسوسیان را او بخورد

گشت مستک آن گدای ژنده‌دلق / از سجود و از تحیرهای خلق

مال مار آمد کـه در وی زهرهاست / وان قبول و سجده خلق اژدهاست (دفتر سوم: ۷۸۲ـ ۷۷۸‏)

و نیز:‏

سجد خلق از زن و از طفل و مرد‏ / زد دل فرعون را رنجور کرد

گفتن هر یک خداونـد و ملک / آن‌چنان کردش ز وهمی مُنتهک

که به دعوی الهی شد دلیر/ اژدها گشت و نمی‏شد هیچ سیر ‏(همان دفتر: ۱۵۵۷ـ ۱۵۵۵)

و سپس با تشبیه فرعون به شغالی که به انگیز خودبزرگ‏نمایی، با فرو رفتن در خُم رنگ خود را طاووس علیین می‏نمود، وی را سخت مورد عتاب قرار می‏دهد و از گرفتار آمدن در دام تکبر و تفاخر برحذر می‏ دارد:‏

های ‌ای فرعون! ناموسی مکن/ تو شغالی، هیچ طاووسی مکن

‏سوی طاووسان اگر پیدا شوی / عاجزی از جلوه و رسوا شوی (همانجا: ۷۸۴ـ۷۸۳‏)

در حاشی این مبحث، بی‏ مناسبت نیست نظر مولانا را دربار عواقب خطیر و توالی فاسد جمع‌شدن جهل و قدرت ـ و یا به دیگر سخن حاکمیت و ریاست نادانان و گمراهان برجامعه ـ یادآور شویم:‏

آنچ منصب می‏کند با جاهلان / از فضیحت کی کند صد ارسلان؟

عیب او مخفی است چون آلت بیافت / مارش از سوراخ بر صحرا شتافت

جمله صحرا مار و کژدم پر شود / چونک جاهل شاه حکم مُر شود ‏(دفتر چهارم: ۱۴۴۳ـ ۱۴۴۱)

و سپس افتادن زمام امور به‏ دست گمراهان را موجب به آتش کشیده شدن دنیا می‏داند چرا که آنان به‌رغم نشناختن راه از چاه، ناخودآگاهانه، مدعی راه‏ شناسی و راهبری ‏اند: ‏

علم و مال و منصب و جاه و قران / فتنه آمد در کف بدگوهران ‏(همان دفتر: ۱۴۳۸‏)

و نیز:‏

حُکم چون در دست گمراهی فتاد / جاه پندارید در چاهی فتاد

ره نمی‏داند قلاووزی کند / جان زشت او جهان‏سوزی کند ‏(همان دفتر: ۱۴۴۸ـ ۱۴۴۷)

و نیز:

چون سلاح و جهل جمع‌آید به هم / گشت فرعونی جهانسوز از ستم ‏(دفتر ششم: ۴۷۲۳‏)

و در پایان، از اینکه احمقان امکان و فرصت سروری یافته و خردمندان، از فرط بیم، سر در گریبان فرو برده و به گوش امن گمنامی پناه آورده ‏اند، تلویحا اظهار تأثر و تأسف می‏کند:‏

احمقان سرور شدستند و ز بیم‏ / عاقلان سرها کشیده در گلیم ‏(همان دفتر: ۱۴۵۲‏)

با توجه به مجموع ملاحظات یادشده، شاید بتوان گفت که از نظر مولانا قدرت، به‏ ویژه در حالت تکاثر، بالقوه عامل اصلی ایجاد عُجب در صاحب‌ منصبان و حاکمان است، اکنون به بررسی دو عامل دیگر که بیشتر جنب تشدیدکننده دارند، پرداخته می‏ شود: ‏

‏۳ـ۲ـ ستایشگری و عُجب قدرت ‏

هر که بستاید تو را، دشنام ده / سود و سرمایه به مفلس وام ده

(دفتر دوم: ۲۳۳۰‏)

پیش از این، از نظر مولانا دربار آثار نامطلوب و مخرب ستایش ـ به ‏ویژه ستایش مفرط و بدون استحقاق ـ در روحی حاکمان و قدرتمندان و تأثیر مُقدر آن در سوق دادن تدریجی آنان به استکبار و استبداد یاد شد. اکنون به بررسی مبسوط‏تر و تفصیلی ‏تر این مسئله پرداخته می‏ شود:‏

‏۳ـ۲ـ۱ـ نظر کلی مولانا دربار ستایش (مدح)‏

از دیدگاه مولانا، تمایل انسان به ستایش شدن، مشروط بر اینکه از حد عادی و طبیعی فراتر نرود، میلی فطری و خویی خدادادی است. این تمایل، در واقع، از خصلت مدح‏جویی و شُکر طلبی خداوند نشأت می‏گیرد:‏

خُلق ما بر صورت خود کرد خلق / وصف ما از وصف او گیرد سبق

چون که آن خلاق شُکر و حمدجوست / آدمی را مدح‌جویی نیز خوست ‏(دفتر چهارم‏: ۱۱۹۵ـ ۱۱۹۴‏)

‏۳ـ۲ـ۲ـ همه کم و بیش مفتون و مسحور ستایش می‏ شوند

چنان‌که اشارت رفت، مدح و ستایش اصولا موافق طبع و فطرت آدمی است و با حب نفس که از قوی‏ترین غرایز انسانی است، ارتباط و سازگاری تام دارد. به همین مناسبت، انسان‌ها عموما، و ارباب قدرت و اصحاب حکومت خصوصا، از گفته‏ های ستایش ‏آمیز دیگران ـ هرچند که جنب مبالغه و صبغ تملق و چاپلوسی داشته باشد ـ ناخودآگاه لذت می‏ برند و گرچه ممکن است با ابراز تواضعی صوری و غیرصادقانه، ظاهراً خود را مستحق مدح نشمرند، ولی در بُن جان، از آن خشنود می‏ شوند، بدون اینکه به مضار و عواقب ناگوار آن توجه و آگاهی داشته باشند. ‏

مهمترین زیان و پیامد مدح و ثنا، تحریک و تقویت احساس خودپسندی و خودبرتربینی در آدمی است. این احساس رفته‏ رفته قوت می‏ گیرد و منشأ آثار و عواقب خطرناکی در شخصیت ممدوح می‌شود تا آنجا که به گفت یکی از مثنوی‌پژوهان، نفس را که در آغاز به مثابه موری ضعیف است، به فیلی قوی‌جثه تبدیل می‏کند؛ چنان‌که ابتدا ممکن است مدح را با تردد خاطر تلقی کند، ولی به مرور زمان و در صورت تداوم مدح، کم‏کم امر برخود وی نیز مشتبه می‏شود و عاقبه ‏الامر چنان به فضیلت و برتری خود متقاعد می‏شود که اگر وی را ستایش نکنند، رنجیده‌خاطر می‏ گردد و مدح را به منزل وظیفه ‏ای برای مردم تصور می‏کند که اهمال در ادای آن، نشان مخالفت و دشمنی آنها، و در صورت برخورداری از قدرت، موجب استحقاق مجازات شمرده می ‏شود. از این‏رو، مولانا هوشمندانه انسان‌ها را اندرز می‏دهد که نفس را باید به خواری عادت داد و جهات منفی و نقاط ضعف آن را پیوسته به رخش کشید تا ستایش موجب گمراهی نشود. (فروزانفر، ۱۳۴۵، ص۷۳۹ـ ۷۳۸)‏

نفس از بس مدحها فرعون شد / ‏کُن ذلیل‌النفس هونا لاتسُد

(دفتر اول: ۱۸۶۷) ‏

‏۳ـ۲ـ۲ـ۱ـ مقایس تأثیر مدح و ذم در روحی انسان‌ها

نکت بسیار مهمی که مولانا هوشمندانه بدان توجه یافته، اطمینان خاطر بی‏ اساسی است که بسیاری از ممدوحان، از سر غفلت و یا بر اثر خودفریبی، بدان دچارند و تصور می‏کنند که حمد و ثنا در آنها بی‏تأثیر است. مولانا بطلان این تصور را از طریق مقایس تأثیر مدح و ذم (سرزنش) در روحی آدمیان به اثبات می ‏رساند. ‏بنا به استدلال مولانا، هجو نوعا موجب رنجیدگی و دل‏شکستگی مخاطب آن می‏ شود و آزردگی و فشار روحی ناشی از آن، ایام متمادی باقی می‏ ماند و به این سادگی‏ها فراموش نمی ‏شود. مدح هم دقیقا واجد همین خصیصه است و آثار آن، از نظر برانگیختن و تقویت احساس تکبر و ایجاد زمین خودفریبی در ممدوح، تا مدتها برجای می‏ ماند:‏

تو مگو آن مدح را من کی خورم / از طمع می‏گوید او پی می‏برم

مادحت گر هجو گوید برملا / ‏روزها سوزد دلت زان سوزها

‏گرچه دانی کو ز حرمان گفت آن / کان طمع که داشت از تو شد زیان

‏آن اثر مـی‏ماندت در اندرون / ‏در مدیح این حالتت هست آزمون

آن اثر هم روزها باقی بوَد / ‏مای کبر و خداع جان شود

‏(همان دفتر: ۱۸۶۱ـ۱۸۵۷)

مخلص کلام: مردم ستایش‏جو و تملق‌دوست ساده‏ اندیشانه تصور می ‏کنند که فریب نمی‏خورند و چاپلوسی راه پیشرفت و دستیابی به حقایق و واقعیات جهان خارج و شناخت ماهیت اطرافیان ستایشگر را به روی آنها نمی‏ بندد و حال آنکه این، اشتباهی بزرگ و پنداری یکسره نادرست است. معیاری که این اشتباه و توهم را آشکار می‏ کند، هجو و مذمت است. این مدعیان خرد و هوش که خود را در برابر مدح و ثنا آسیب ‏ناپذیر می‏دانند، همین که کسی زبان به مذمت آنها بگشاید، یکباره آزرده و آشفته‏ خاطر، و خشمگین می ‏شوند. پس معلوم می‏ شود که غریز خودخواهی و خودبرتربینی در آنها قوی و مؤثر است، وگرنه می‏باید که از سرزنش و نکوهش هم دلتنگ نشوند. ‏به گفت یکی از بزرگان، آدمی ممکن نیست فریب تملق را نخورد و اگر عنایت الهی دستگیری نکند، فرشتگان هم از لغزش مصون نمی‏ مانند تا چه رسد به انسان که پیوسته زندانی غرایز و عادات و محصور در شهوات و تلقین‏ ها و وسوسه ‏های اطرافیان خود است. (فروزانفر، ۱۳۴۵، ص ۶۰۶)‏

‏۳ـ۲ـ۲ـ۲ـ تشبیه مدح و ذم به حلوا و مطبوخ

مولانا در مقام توجیه مضار مدح و ثنا، به ارائ مقایس دیگری می‏ پردازد: شنیدن مدح را به خوردن حلوا و شنیدن نکوهش را به خوردن مطبوخ تشبیه می‏کند: حلوا به دلیل شیرینی ‏اش طبعاً مطلوب طبع آدمی است؛ ولی شیرین‏ کامی ناشی از آن چند لحظه‏ای بیش دوام نمی‏ یابد و دیری نمی ‏پاید که پیامد ناگوارش به ‏صورت جوش یا دُمل، ظاهر می‏ شود. در مقابل، مطبوخ یا حب مسهل، در اندک زمانی مزاج را می‏شوراند و دل‏پیچه ایجاد می‏ کند و رنج ناشی از آن مدتها ادامه دارد. ‏بنا بر آنچه گفته شد، مدح مانند حلوا، سازگار و موافق میل است، لیکن لذت آنی آن، همانند حجابی مفاسد و مضارش را می‏ پوشاند و بدین جهت، آدمی از ثمرات وخیم و عواقب سوء آن غافل می‏ ماند؛ از این‏رو می ‏توان گفت که مذمت، در مجموع، بر مدح رجحان دارد؛ زیرا کم‏ و بیش سبب بیداری و تنبّه است و حال آنکه مدح، بالقوه موجب غفلت ورزیدن و بازماندن از کمال است:

لیک ننماید چو شیرین است مدح / بد نماید زانک تلخ افتاد قدح

همچو مطبوخ است و حب کان را خوری / تا به دیری شورش و رنج اندری

ور خوری حلوا بود ذوقش دمی / این اثر چون آن نمی‏پاید همی

چون نمی‏پاید، همی پاید نهان / هر ضدی را تو به ضد آن بدان

‏چـون شکر پاید همی تأثیر او / بعد حینی دُمل آرد نیش جو

‏(همان دفتر: ۱۸۶۶ـ۱۸۶۲)

‏۳ـ۲ـ۳ـ تفکیک بین ستایش مطلوب و ستایش مذموم

از نظر مولانا، بعضی ستایشها مطلوب و مستحسن‏اند نظیر ستایش از مردان حق و اهل فضل و کمال و در مقابل، برخی مذموم و ناپسندند مثل ستایش از نااهلان. بنابراین، موجه (بجا) یا ناموجه (نابجا) بودن ستایش، در واقع، به مورد آن ـ و یا به تعبیر دقیق‏تر به شخصیت و شایستگی یا ناشایستگی ممدوح ـ بستگی دارد