پاورپوینت کامل حافظ و ادبیات روسی ۶۶ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل حافظ و ادبیات روسی ۶۶ اسلاید در PowerPoint دارای ۶۶ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل حافظ و ادبیات روسی ۶۶ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل حافظ و ادبیات روسی ۶۶ اسلاید در PowerPoint :

حافظ بیش از هر چیز با دیوان «شرقی ـ غربی» گوته به جامعه ادبی روسیه شناسانده شد. پس از آن ترجمه‌هایی از اشعار او در مجلات مختلف به‌چاپ رسیدند که برخی مستقیمأ از زبان فارسی به روسی و برخی از زبان‌های اروپایی به روسی ترجمه شده بودند.

مطالعه تطبیقی اشعار حافظ و پوشکین

حافظ بیش از هر چیز با دیوان «شرقی ـ غربی» گوته به جامعه ادبی روسیه شناسانده شد. پس از آن ترجمه‌هایی از اشعار او در مجلات مختلف به‌چاپ رسیدند که برخی مستقیمأ از زبان فارسی به روسی و برخی از زبان‌های اروپایی به روسی ترجمه شده بودند. در میان شاعران قرن طلایی ادبیات روسیه، پوشکین که همه چیز روسهاست،۱بیش از هر شاعر دیگری مضامینی نزدیک به شعر و اندیشه حافظ در اشعار خود آورده است. در این نوشتار به دریچه‌های آشنایی پوشکین با ادبیات فارسی و به‌ویژه حافظ خواهیم پرداخت و مضامین مشترک شعری این دو شاعر را بررسی خواهیم کرد که گاه شباهتی شگفت به یکدیگر دارند و گاه فاصله‌ای به ‌درازی قرن‌ها فاصله میان عصر زیستن‌شان.

مقدمه

برای آگاهی از چگونگی ورود مضامین شعر پارسی، به‌ویژه شعر حافظ به ادبیات روسیه، باید در گام نخست به چرایی و چگونگی آغاز شرق‌شناسی و ایران‌شناسی در روسیه و اروپا پرداخت. در قرن ۱۸ میلادی توجه روسیه به کشورهای شرقی ـ آسیایی معطوف شد و علم شرق‌شناسی با هدف یافتن روشهای بهینه استعمار شرق در روسیه پایه‌گذاری شد. بدین ترتیب اهداف سیاسی ـ نظامی، نخستین و مهمترین دلایل توجه به فرهنگ، جغرافیا، تاریخ و ادبیات شرق بودند.

در سال ۱۷۰۰ و در پی ارسال هدایای شاه ‌حسین صفوی برای امپراتوری روسیه، پطر اول دستور آموزش زبان فارسی در روسیه را صادر کرد و این‌چنین بود که در سالهای آغازین قرن هجدهم زبان فارسی در پایتخت امپراتوری روسیه طنین‌انداز شد.

صد سال بعد در سال ۱۸۰۲ با فرمان تزار روسیه وزارت امورخارجه ایجاد شد و در سال ۱۸۲۰ کمیته‌ای با نام «کمیته آسیا» فعالیت خود را در چارچوب این وزارتخانه آغاز کرد. در سال ۱۸۲۳، بخش زبان‌های خارجیِ کمیته آسیا با هدف آموزش کارکنان وزارت امورخارجه فعال شد و آموزش زبان‌های شرقی در قالب دوره‌های پنج ساله کلید خورد.

آغاز رسمی و علمی آموزش زبان فارسی در روسیه، دهه بیستم قرن ۱۹ است. به‌طور همزمان در گروه ایران‌شناسی دانشگاه سن‌‌پتربورگ و در وزارت امورخارجه، آموزش زبان فارسی شروع شد. بدین‌ترتیب گروه زبان‌های ایرانی، قدیمی‌ترین گروه دانشکده شرق‌شناسی دانشگاه سن‌‌پتربورگ به ‌شمار می‌رود که پیش از آغاز به کار رسمی دانشکده، فعالیت خود را آغاز کرد. دانشکده شرق‌شناسی در سال ۱۸۵۵ و در زمان امپراتوری نیکلای اول افتتاح شده و به‌تدریج به مهمترین مرکز شرق‌شناسی در روسیه و حتی در دنیا تبدیل شد.

دانشگاه دولتی مسکو، دیگر مرکز شرق‌شناسی در روسیه بود که به شهرت جهانی دست یافت. به موازات دانشگاه مسکو، دانشگاه کازان در تاتارستان نیز شرق‌شناسی علمی را بنا نهاد که تا امروز نیز حیاتی چشمگیر دارد. پس از این نگاه گذرا به ظهور شرق‌شناسی در روسیه، وارد دنیای ادبیات می‌شویم.

دنیای ادبیات

مضامین شرقی، همراهان همیشگی ادبیات روسیه‌اند. به‌گفته میخاییل ایساکوویچ سینلنیکوف ـ شاعر و مترجم اشعار شرقی ـ در کتاب مضامین اسلامی در شعر روسی: «همچنان ‌که پودهای طلایی در تارهای سفید و نقره‌ای تنیده می‌شوند، مضامین و تصاویر شرقی با واژگان روسی درآمیخته‌اند.»

بیزانس نیز مسیر دیگری بود برای ورود مضامین داستان‌ها و افسانه‌های عامیانه ملل شرق به روسیه؛ اما قرن هجدهم و عصر کاترین کبیر زمانی بود که به‌واسطه حضور دیپلمات‌های زبده در دستگاه حکومتی، آشنایی حقیقی روسها با حیات اجتماعی و ادبی ایران و کشورهای عربی اتفاق افتاد. البته گامهای بسیار مهم را در شناساندن شرق از طریق ادبیات، کسانی نظیر آفاناسی نیکیتین جهانگرد، آفاناسی فتِ شاعر و سپس تولستوی، لرمانتف و پوشکین برداشته‌اند.

پوشکین و حافظ

پوشکین، با زندگی روزمره مردم روسیه درآمیخته است. همواره می‌خوانندش و بزرگش می‌شمارند. همو کسی است که عقاب آسمان شعر و ادب روسیه لقب گرفته است. آشنایی پوشکین با شرق در سالهای مدرسه اتفاق افتاد. زمانی که در کلاس‌های درس پروفسور کایدانوف، بخشهایی از کتاب خود او با عنوان «راهنمای تاریخ سیاسی جهان» که در سال ۱۸۲۱ در پترزبورگ چاپ شده بود، تدریس می‌شد. در این کتاب، کایدانوف، به‌تفصیل از وضعیت ملل آسیایی تا پیش از به قدرت رسیدن کوروش کبیر، شکل‌گیری پادشاهی سرزمین پارس، اوضاع جغرافیایی و سیاسی ایران باستان در زمان پادشاهی کوروش و پس از آن سخن گفته است.

کایدانوف توجه ویژه‌ای به تلاش زرتشت برای القای اندیشه فرمانروای آرمانی و ایجاد عشق به مردم، عدالت و حقیقت در حکام و توصیه مکرر او به کاستن از دردهای مردم و برقراری صلح، معطوف داشته‌است. این موضوع از آن دست مسائلی بود که همواره اندیشه پوشکین را به خود مشغول می‌کرد: فرمانروای آرمانی!

«دیوان شرقی ـ غربی» گوته نیز نقش مهمی در شناخت پوشکین از ادبیات فارسی و به‌ویژه حافظ ایفا کرد. نخستین ترجمه‌های این دیوان به زبان روسی در سال ۱۸۲۶ صورت گرفت. دیگر منبع آشنایی پوشکین با شرق، دمیتری آزنابیشین، پدیدآورنده نخستین «فرهنگ لغت فارسی ـ روسی» بود. آزنابیشین از نخستین کسانی بود که اشعاری از سعدی و حافظ را به زبان روسی ترجمه و در نشریاتی چون «پیک اروپا»، «فرزند میهن»، «پیک مسکو»، «گلهای شمال» و… چاپ کرد.

دیگر شاعران نزدیک به پوشکین نیز به مضامین شرقی علاقه‌مند بودند. یکی از مشهورترین آنها، کوخلبِکِر است. وی در مقاله‌ای با عنوان «وضعیت شعر تغزلی روسی در دهه‌های اخیر» بر این امر تأکید می‌کند که بررسی شعر شرق، به‌ویژه شعر فارسی برای رشد و گسترش ادبیات روسی اهمیت بسیار دارد و یادآور می‌شود که اگر بهتر می‌اندیشیدیم و می‌فهمیدیم، خوب می‌دانستیم که فردوسی، حافظ، سعدی و جامی در انتظار مخاطبان و خوانندگان روس نشسته‌اند. کوخلبکر حتی پیش از به‌پایان رساندن دوران مدرسه در دفترچه‌ای نامهای متفکران بزرگ را برای خود می‌نوشت. در میان این نامها سعدی و زرتشت نیز بودند.

مجله «پیک اروپا» نیز نقش ویژه‌ای در آشنایی پوشکین با اندیشه و آثار شاعران پارسی‌گوی ایفا کرد. در سال ۱۸۱۱ مقاله کاملی با عنوان «اندیشه ایجاد آکادمی آسیا در روسیه» در «پیک اروپا» چاپ شد که در آن زبان و ادبیات و شعر فارسی به‌تفصیل محل بحث و بررسی قرار گرفته‌بودند. در همین سال ترجمه منظومه لیلی و مجنون نظامی چاپ شد.

در سال ۵ـ۱۸۱۴ ترجمه مقاله‌ای از ژوردن (شرق‌شناس فرانسوی) با عنوان «درباره زبان و ادب فارسی»، بخشهایی از گلستان سعدی، ابیاتی از شاهنامه فردوسی، سه غزل از حافظ و ترجمه مقالات دیگری از ژوردن درباره تهران و اصفهان به‌چاپ رسیدند. در سال ۱۸۲۵ برای نخستین بار در «پیک اروپا» سخنان نغز و کلمات قصاری از جامی چاپ شدند که ترجمه آنها به روسی از زبان فرانسه صورت گرفته‌بود.

در شماره‌های ۵، ۶ و ۸ سال ۱۸۲۶ این مجله مجموعه «گلهای شرق» چاپ شد: مجموعه‌ای از اشعار فارسی و عربی بود که از زبان اصلی به روسی ترجمه شده‌بودند. در شماره‌های ۲۱ و ۲۲ همین سال «طوطی‌نامه» به‌چاپ رسید.

پوشکین با سردبیر «پیک اروپا»، کاچِنوفسکی روابط تیره‌ای داشت و به‌هیچ‌وجه مجله را تأیید نمی‌کرد، اما تمام شماره‌های «پیک اروپا» در کتابخانه‌اش یافت شده‌اند. او هرگز خواندن این نشریه را از دست نمی‌داد تا بتواند نقدی کوبنده بر آن بنویسد.

داستان‌های «هزارویک‌شب» نیز که در سال ۱۷۰۴ در پاریس به‌چاپ رسیده بود، تأثیر ماندگاری در اندیشه و اشعار پوشکین داشت. پوشکین‌شناسان برجسته‌ای چون تاماشفسکی، تینیانوف، مِیلاخ و براگینسکی در این نکته همصدایند که پوشکین با ادبیات فارسی به خوبی آشنا بوده‌است. ‌تاماشفسکی در کتاب «مسئله زبان در آثار پوشکین» ۱۹۵۶می‌نویسد: «در اشعار سالهای ۲۰ و حتی پس از آن مهمترین جایگاه از آن آثاری است که بوی شرق می‌دهند. در دوره رمانیتک‌گرایی منظومه‌های اسیر قفقاز و فواره باغچه‌سرا سروده شده‌اند و پس از آغاز کار بر روی یِوگنی آنِگین، به تأسی از قرآن و در خنکای دلنشین فواره‌ها. سبک شرقی در تمام این آثار کاملأ مشهود است.»

شهرت سالهای جوانی پوشکین بیشتر به‌واسطه اشعاری بود که در دوره تبعید به جنوب و در قفقاز که برایش تجلی شرق بود، سروده شدند. این اشعار نه‌تنها محل سرودن‌شان جنوب بود، بلکه حال‌ و هوای جنوب و ادبیات شرق را نیز با خود داشتند؛ اشعاری چون: گل ‌و بلبل، از حافظ، تاک، منظومه‌های به ‌تأسی از قرآن، اسیر قفقاز، فواره باغچه‌سرا و… در این دوره سروده شده‌اند. همه این موارد زمینه مناسبی را برای آشنایی پوشکین و خوانندگان روس با فرهنگ و ادب پارسی فراهم آورد.

تأثیر این آشنایی‌ها در اندیشه پوشکین منجر به آفرینش آثار منظوم و منثوری شد که ردپای شرق در آنها به‌روشنی پیداست. منظومه‌های «اسیر قفقاز»، «فواره باغچه‌سرا»، «افسانه خروسک طلایی»، اشعار «از حافظ» و «گل‌وبلبل»، سفرنامه «سفر به ارزروم»، قصیده‌های «به تأسی از قرآن» و «پیامبر»، شعر بلند «در خنکای دلنشین فواره‌ها» و غیره و غیره گواه آشنایی و علاقه پوشکین به مضامین شرقی‌اند.

فاضل گروسی

نه‌تنها آثار، بلکه برخی نامه‌ها و سفرنامه‌های پوشکین نیز بر علاقه و توجه او به شرق و مضامین شرقی صحه می‌گذارند. سفر به ارزروم دو دیدار مهم برای پوشکین به‌همراه داشت: دیدار با فاضل خان شیدا (گروسی)، ادیب نامدار عصر قاجار یکی از آنها بود. در این باره ایرانیان نیز شرح و تفسیرهایی نوشته‌اند. از آن جمله است یادداشت سعید نفیسی در شماره ۱۲۷ مجله یغما در سال ۱۳۳۷ فاضل‌خان در ترکیب هیأتی بود که برای عذرخواهی از تزار روسیه به ‌خاطر قتل گریبایدوف در تهران، روانه مسکو شده ‌بودند و ثمر سفرشان عهدنامه ترکمانچای بود. رفتار فرهیخته‌ فاضل‌خان، پوشکین را تحت تأثیر قرار داده بود، تا آنجا که شعری سرود و نامش را گذاشت: «به فاضل‌خان».

دیدار دیگر پوشکین با نمایندگان فرهنگ و ادبیات شرق، دیداری بود که با کردان ایزدی ساکن گرجستان و قفقاز داشت. او در فصل دوم سفرنامه در این‌باره می‌نویسد: «در میان لشکریان اهالی سرزمین‌هایی که تازه به امپراتوری ما پیوسته‌ بودند نیز حضور داشتند. من با کنجکاوی در احوال ایزدیان که در شرق شیطان‌پرست می‌خواندندشان، دقت کردم. تلاش کردم