پاورپوینت کامل امر خلاف واقع و روش‌شناسی علوم انسانی ۴۷ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل امر خلاف واقع و روش‌شناسی علوم انسانی ۴۷ اسلاید در PowerPoint دارای ۴۷ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل امر خلاف واقع و روش‌شناسی علوم انسانی ۴۷ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل امر خلاف واقع و روش‌شناسی علوم انسانی ۴۷ اسلاید در PowerPoint :

اغلب گفته می‌شود که در غیاب مسئل بردگی، جنگ داخلی آمریکا رخ نمی‌داد و اگر ال‌گور به جای بوش بر سر قدرت می‌آمد، جنگ عراق آغاز نمی‌گشت. هریک از این عبارات و احکام حاوی امری خلاف واقع است؛ یعنی جهانی موازی، ممکن و بدیل را فرض می‌کند که در آن ویژگی‌های کلیدی جهان واقعی به گونه‌ای دیگر است.

نگاهی به روش‌شناسی ماکس وبر در باب مسئل خلاف واقع

اغلب گفته می‌شود که در غیاب مسئل بردگی، جنگ داخلی آمریکا رخ نمی‌داد و اگر ال‌گور به جای بوش بر سر قدرت می‌آمد، جنگ عراق آغاز نمی‌گشت. هریک از این عبارات و احکام حاوی امری خلاف واقع است؛ یعنی جهانی موازی، ممکن و بدیل را فرض می‌کند که در آن ویژگی‌های کلیدی جهان واقعی به گونه‌ای دیگر است. مورخان از زمان هرودوت به امور خلاف واقع استناد کرده‌اند؛ هرودوت مدعی بود که اگر آتنیان در نبرد سالامیس بر ارتش بسیار قدرتمند ایران غلبه نکرده بودند، یونان توسط پارسیان و خشایارشاه فتح می‌شد. بین مورخان در خصوص کارآمدی تحلیلیِ امور خلاف واقع اختلافات بسیار است؛ برخی آن را طرد کامل تاریخ می‌دانند، برخی آن را تاخت‌وتاز وحشیان علوم طبیعی به جهان تاریخ در نظر می‌گیرند. در اینجا آنچه برای منتقدان این نوع تاریخ‌نگاری اهمیت دارد مشکلات صعب روش‌شناختی است و نکت محوری در این مشکلات بحث علیت است. در واقع گزاره‌های علّی دربار جهان واقعی و گزاره‌های علّی دربار جهان خلاف واقع در مقابل آزمون‌های تجربی رفتارهای یک‌سانی ندارند: دست اول در عین مسئولیت در مقابل این آزمون‌ها تابع آن‌ها هستند؛ اما دست دوم در این خصوص مسئولیت کمتری از خود نشان می‌دهند؛ دلیل این امر را می‌توان در تفاوت متغیرهای علّی و بافتی آن دو دید: متغیرهای دست نخست مشاهده‌پذیرند، اما دست دوم خیر. امر خلاف واقع مبتنی است بر شرایطی ناموجود و نمی‌توان پیامدهای آن را به‌صورت تجربی رصد کرد، به همین دلیل به آزمون تجربی درنمی‌آیند.

علی‌رغم طرح این بحث در زمین علم تاریخ، رشته‌های بسیاری به امور خلاف واقع توجه نشان می‌دهند. یکی از کسانی که در طرح مسئل روش‌شناسی علوم انسانی به این بحث توجه نشان داده ماکس وبر است. امر خلاف واقع به نظر وبر برساختی ذهنی از جریان رویدادها است که به‌واسط تعدیل یک یا چند شرط دگرگون می‌شود. وبر معتقد است «برای رسوخ در روابط علّی واقعی، روابط علّی ناواقعی برمی‌سازیم». آنچه در اینجا اهمیت فراوانی دارد پرسش از علت یا علل رویدادهای تاریخی منفرد است. وبر برای پاسخ دادن به این پرسش در قالب اصطلاح «چه می‌شد اگر» از امور خلاف واقع استفاده می‌کند. البته می‌توان در سطح متفاوتی مدعی شد که در این رویکرد علی‌رغم آنکه ریتوریک علیت به کار می‌رود اما در معنای فلسفی گذاری از مفهوم علیت اتفاق می‌افتد؛ به‌عبارت‌دیگر، در اینجا برخلاف علوم طبیعی دیگر با علیت ضروری و بسنده سروکار نداریم و اساساً طرح مسئل علیت در علوم انسانی و تاریخ محتاج انتزاعات فراوان و ضمنی است.

طرح مسئل فهم در مقابل تبیین می‌تواند یکی از پیشنهادها برای خروج از بن‌بست ایجادشده در علوم انسانی باشد. وبر در یکی از نوشته‌های مهمش با عنوان «امکان عینی و علیتِ بسنده در تبیین تاریخی» فرایند تحلیل علّی را این‌گونه معرفی می‌کند: «…تخصیص معلول‌ها به علل از طریق فرایندی فکری رخ می‌دهد که حاوی سلسله‌ای از انتزاعات است. نخستین و سرنوشت‌سازترین انتزاع وقتی رخ می‌دهد که به ذهن ما خطور می‌کند تا یک یا برخی مؤلفه‌های علّی بالفعل را در جهت خاصی تعدیل کنیم و سپس از خود بپرسیم که آیا تحت این شرایط انتظار داریم همان معلول به دست آید یا معلول دیگری.» به‌عبارت‌دیگر، در اینجا مورخ یا دانشمند علوم انسانی برای فهم این امر که آیا یک رخداد علت رخداد دیگری است یا خیر باید به‌صورت ذهنی رخداد اول (علت) را از جریان بالفعل امور خارج کند و سپس از خود بپرسد که آیا این تعدیل تفاوتی در وقوع رخداد دوم (معلول) ایجاد می‌کند یا خیر؛ به زبان ساده‌تر، آیا رخداد دوم بدون رخداد اول به وقوع می‌پیوندد یا خیر؟

ظاهراً وبر در اینجا به این نمی‌پردازد که چگونه بفهمیم بدون رخداد نخست چه بر سر رخداد دوم می‌آید یا می‌آمد؛ آنچه می‌تواند در اینجا اهمیت داشته باشد نگاه بازگشتی وبر به واقعیت بالفعل و تجزی آن به مؤلفه‌هاست که به‌نوب خود نوعی انتزاع بزرگ است. منظور از نگاه بازگشتی، تبدیل واقعیت بالفعل به امور ساده‌تری است که هریک می‌توانند ذیل قاعده‌ای تجربی قرار بگیرند: «این بدان معنا است که ما به نحوی امر داده‌شده را به مؤلفه‌هایی تجزیه می‌کنیم که هریک از آن‌ها با یک «قاعد تجربی» در توافق قرار بگیرد و ازاین‌رو بتوان تعیین کرد که برحسب یک قاعد تجربی… چه معلولی می‌توان از آن‌ها انتظار داشت. پس حکم به امکان در معنایی که اینجا به کار می‌رود به معنای ارجاع پیوسته به «قواعد تجربی» است». یقیناً می‌توان گفت تصوری که وبر از علیت در اینجا طرح می‌کند متفاوت از علیت متعارف است.

پرسش‌های پاسخ‌ناپذیر

وبر در ابتدای نوشت فوق‌الذکر با اشاره به نظرات ادوارد مِیِر (

Eduard Meyer

) به نقد کسانی می‌پردازد که معتقدند پرسشِ «چه می‌شد اگر» بی‌پاسخ و بیهوده است. مِیِر معتقد بود «وقوع جنگ دوم کارتاژ پیامد تصمیم ارادی هانیبال بود؛ وقوع جنگ‌های هفت‌ساله پیامد تصمیم ارادی فردریک کبیر بود و وقوع جنگ ۱۸۶۶ پیامد تصمیم ارادی بیسمارک. اگر اشخاص دیگری بودند، می‌توانستند تصمیمات متفاوتی بگیرند… در نتیجه، جریان تاریخ متفاوت می‌بود». مِیِر در ادامه اضافه می‌کند: «منظور ما از این مطلب تصدیق یا انکار این نکته نیست که در شق دوم این جنگ‌ها رخ نمی‌داد؛ این پرسش کاملاً غیرقابل پاسخ و زائد است.» وبر با صرف‌نظر کردن از رابط زمختی که بین حکم دوم و گزار اولی مِیِر دربار نسبت بین آزادی و ضرورت در تاریخ وجود دارد، اساساً بر این حکم تردید وارد می‌کند که پرسش‌هایی که نمی‌توان به آن‌ها جواب داد یا نمی‌توان با یقین به آن‌ها جواب داد، پرسش‌هایی بیهوده باشند. وبر چنین حکمی را حتی برای علوم طبیعی نیز نمی‌پسندد، زیرا اگر در علوم طبیعی نیز آن پرسش‌هایی که بیشترین اهمیت را دارند و هیچ پاسخی برای آن‌ها وجود ندارد هیچ‌گاه طرح نمی‌شدند امروزه با علومی از هر حیث فقیر مواجه بودیم.

البته وبر در اینجا با علوم طبیعی کاری ندارد، بلکه با پرسش‌هایی سروکار دارد که از یک سو تاریخی بر آن‌ها مترتب است و از سوی دیگر نمی‌توان به‌صورت ایجابی و بدون ابهام در پرتو معرفت بالفعل و ممکن پاسخی درخور به آن‌ها داد. اگر از منظری اکیداً جبری به این پرسش‌ها بنگریم، یعنی اگر سلسل رخدادهای تاریخی را ضروری در نظر بگیریم، ناممکن‌ هستند؛ باوجوداین، اگر بپرسیم «چه اتفاقی می‌افتاد اگر فی‌المثل بیسمارک تصمیم به جنگ نمی‌گرفت»، به‌هیچ‌وجه پرسش زائدی طرح نکرده‌ایم.

پرسش «چه می‌شد اگر» در وهل نخست پرسشی مربوط به تاریخ به نظر می‌رسد، اما وبر این پرسش را برای قالب‌ریزی تاریخی واقعیت تعیین‌کننده می‌دانست؛ به‌عبارت‌دیگر، این پرسش اهمیت روش‌شناختی برای علوم انسانی تاریخ دارد. اگر قرار باشد معنای تصمیم شخصی یا هر واقعیت منفرد دیگری را در همهمه‌ای از عوامل پیرامونی بفهمیم، گریزی از طرح این پرسش ندار