پاورپوینت کامل دستورنامه‌های نامه‌نگاری فارسی تا پیش از عصر صفوی ۳۵ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل دستورنامه‌های نامه‌نگاری فارسی تا پیش از عصر صفوی ۳۵ اسلاید در PowerPoint دارای ۳۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل دستورنامه‌های نامه‌نگاری فارسی تا پیش از عصر صفوی ۳۵ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل دستورنامه‌های نامه‌نگاری فارسی تا پیش از عصر صفوی ۳۵ اسلاید در PowerPoint :

با آنکه از ترسلات و مکاتیب در ایران پیش از اسلام، آثار قابل توجهی باقی نمانده است، اما با مطالعه در آثار مورخان ادبیات عرب و نیز محققان و نویسندگان ایرانی‌تبار قرون اولیه اسلامی و تطبیق روایات آن با اندک آثار موجود می‌توان به خوبی دریافت که نامه‌نگاری دیوانی به عنوان نوع ویژه‌ای از نثر در ایران پیش از اسلام، دارای قواعد و ضوابط مشخصی بوده و قواعد و مختصات آن از طریق ترجمه، بطور مستقیم و غیر مستقیم در دواوین خلفا تقلید شده‌اند.

با آنکه از ترسلات و مکاتیب در ایران پیش از اسلام، آثار قابل توجهی باقی نمانده است، اما با مطالعه در آثار مورخان ادبیات عرب و نیز محققان و نویسندگان ایرانی‌تبار قرون اولیه اسلامی و تطبیق روایات آن با اندک آثار موجود می‌توان به خوبی دریافت که نامه‌نگاری دیوانی به عنوان نوع ویژه‌ای از نثر در ایران پیش از اسلام، دارای قواعد و ضوابط مشخصی بوده و قواعد و مختصات آن از طریق ترجمه، بطور مستقیم و غیر مستقیم در دواوین خلفا تقلید شده‌اند. ۱

روبرت چارلز زهنر۲، شرقشناس بریتانیایی، در سال ۱۹۳۷م در بولتن مدرسه مطالعات شرقشناسی۳، رساله‌ای به زبان پهلوی ساسانی به نام Nmak-nipsišnh (=آئین‌نامه نبشتن) معرفی می‌کند ۴ که فصل مختصری است به جای مانده از کتابی مفصل که احتمالاً در اواخر دوره ساسانی و یا قرون اولیه اسلامی تألیف شده است. در این رساله مختصر به کیفیت آغاز و انجام نامه‌ها و عناوین کاتب و مخاطب با توجه به مقام و مرتبت هر یک پرداخته شده و به شیوه‌های مختلفی که باید در هر مورد به کار گرفته شود اشاره شده است. ۵ به عنوان نمونه ترکیباتی که در این رساله در خطاب اشخاص دیده می‌شود، به گونه‌ای انتخاب شده است که با شغل و منزلت اجتماعی وی تناسب داشته باشد. به عنوان نمونه، در فقره ۱۰ از این رساله برای خطاب دوستانه در آغاز نامه چنین آمده است:

« جهان پیرانه، کشور اورنگ، کارگزار استان، بهمان پسر بهمان » ۶

و یا در فقره ۷ نیز چنین آمده است:

« بزرگ کردار، کشوردار، نیکی‌ورز، یاری دهنده به همه درویشان، امید دهنده به همه آفریدگان، بهمان پس بهمان » ۷

این دو خطاب نشان‌دهنده آن است که شخص گیرند نامه، دارای منصبی حکومتی بوده و گویا حکمرانی منطقه‌ای را در اختیار داشته است که از حیث برخی عبارات قابل مقایسه با خطاب امرا و ملوک ولایات در مکاتبات دوره اسلامی است.

در قرون نخستین اسلامی، یعنی پس از حمله اعراب به ایران تا هنگام تشکیل دولت‌های نیمه مستقل و مستقل ایرانی، از کیفیت انشاء مکاتیب فارسی اطلاع چندانی در دست نیست. از سوی دیگر، با توجه به شواهد موجود، از قبیل نامه‌ها و مکاتبات نقل شده در متون ادبی و تاریخی، بنظر می‌رسد که از آغاز تشکیل دولت‌های ایرانی تا اوایل قرن پنجم هجری، علاوه بر دیوان خلفا، مکاتبات دیوانی حکمرانان محلی ایرانی نیز به زبان عربی نوشته می‌شد. از این رو احتمالاً تمامی دستورنامه‌های نامه‌نگاری و مجموعه‌های مراسلات و مکاتیب این دوره، به زبان عربی بوده‌اند که از جمله مشهورترین آنها می‌توان به کتاب الکتاب اثر ابن درستویه (قرن ۳ ه.ق) و دو مجموعه مکاتیب از ابواسحق صابی (متوفی به سال ۳۸۴ ه.ق) و ابن عمید (متوفی به ۳۵۹/۳۷۰ ه.ق) اشاره کرد. ۸

این روش تا دوره ابوالعباس فضل بن عباس اسفراینی نخستین صاحب دیوان بزرگ دربار سلطان محمود غزنوی، همچنان ادامه داشت، تا آنکه به نقل از جرفاذقانی، در این دوره به دلیل عدم چیرگی ابوالعباسِ وزیر، بر فن انشاء عربی، به امر او دیوان از عربی به فارسی برگردانده شد. اگر چه با توجه گزارش دیگری از جرفاذقانی این تغییر زبان چندان هم دیری نمی‌پاید، اما وجود برخی گزارشات درباره نگارش برخی از نامه‌های اخوانی و سلطانی فارسی در دستگاه غزنویان و حتی ارسال دو زبان بعضی از آنها به دربار خلافت که موجبات استخدام مترجمان فارسی‌زبان عربی‌دان در دیوان خلفای بغداد فراهم آورد، خود نشانه‌دیگری است که از این دوره به بعد، به ویژه از آغاز سلطنت سلطان مسعود غزنوی، زبان فارسی در دیوان، دوشادوش زبان عربی به کار می رفته و احتمالاً نوشتن فرامین و مناشیر فارسی نیز از همین دوره آغاز گشته و رفته رفته متداول شده است. ۹

از این دوره کتاب مستقلی به صورت دستورنامه در آموزش یا توضیح قواعد و آداب دبیری در دست نیست، اما ابن فندق نویسنده تاریخ بیهق، در کتاب خود به کتابی از محمد بیهقی مولف تاریخ بیهقی با نام زینت الکُتاب اشاره می‌کند که در آداب کتابت و فن انشاء نوشته شده است. اما به جز این گزارش، رد دیگری از این متن در دست نیست و نسخه‌ای از آن نیز به جای نمانده است. ۱۰

با توجه به آنچه گفته شد و سایر شواهد تاریخی از جمله گزارشات مربوط به بکارگیری زبان فارسی در مکاتبات دیوانی سلسله‌های ترک‌تبار از غزنویان به این سو ۱۱، می‌توان دوره شکل‌گیری مجدد، رواج و تکامل فن انشاء فارسی در ایران دوره اسلامی را در فاصله قرن پنجم تا اواخر قرن ششم هجری دانست که در طی آن منشیان رفته رفته سنت تألیف و گردآوری مجموعه‌های منشآت و آثار راهنمای کتابت را پی‌ریزی کردند. ۱۲

کتاب الرسائل بالفارسیه (= دستور دبیری) اثر محمد بن عبدالخالق میهنی از متون قرن ششم هجری، احتمالاً قدیمی‌ترین اثر مستقل فارسی درباره دبیری، شرایط و آداب آن است که نویسنده مطالب آن را در دو بخش تنظیم کرده است: یکی «عنوانات» در مراسم و آداب دبیری و دیگری «مقاصد کتابت از نامه‌ها و جوابها» ۱۳

مصباح الرسائل و مفتاح الفضائل اثر موفق بن محمد مجدی، دستور نامه‌نگاری و مجموعه منشآتی است که احتمالاً در اوایل قرن هفتم هجری و پیش از حمله مغول به ایران نگارش یافته است. به عبارت دیگر، با توجه به شواهد متنی از قبیل ذکر تاریخ ۶۰۶ ه.ق در متن رساله، اشارات پیاپی به ناحیه خوارزم، و ذکر لقب «قاضی عسکر» که لقبی در نظام اداری سلجوقیان روم به شمار می‌آمد، می‌توان فرض کرد که این اثر در دوره خوارزمشاهیان در روم تحت فرمانروایی خاندان سلجوقی تألیف شده باشد. ۱۴

از دوره ایلخانان رساله‌ای در فن انشاء و مکاتبه با نام تحفه