پاورپوینت کامل خرد در مکتب امامیه ۶۳ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل خرد در مکتب امامیه ۶۳ اسلاید در PowerPoint دارای ۶۳ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل خرد در مکتب امامیه ۶۳ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل خرد در مکتب امامیه ۶۳ اسلاید در PowerPoint :

مسیری که اسلام در جهت تدبیر تشریعی انسان‌ها در کنار تکوین طبیعی درپیش گرفت، شامل هر آن چیزی بود که به مثابه موهبت الهی یا خلقت طبیعی نوع بشر می‌توانست وی را شکوفایی و رشد ببخشد و اسلام هیچ مانعی برای توسعه و تعالی انسان و فردیت او و جامعه او نگذاشت.

پاورپوینت کامل خرد در مکتب امامیه ۶۳ اسلاید در PowerPoint / زهرا قزلباش

عقل‌گرایی در مذهب جعفری و توسعه آن در ادوار شیعه تا قرن سیزدهم هجری

مسیری که اسلام در جهت تدبیر تشریعی انسان‌ها در کنار تکوین طبیعی درپیش گرفت، شامل هر آن چیزی بود که به مثابه موهبت الهی یا خلقت طبیعی نوع بشر می‌توانست وی را شکوفایی و رشد ببخشد و اسلام هیچ مانعی برای توسعه و تعالی انسان و فردیت او و جامعه او نگذاشت.

میراث امام صادق(ع)

امام صادق علیه‌السلام (۱۴۸-۸۳ ق) ششمین پیشوای شیعیان در کسوت زعیم معنوی مردم، هرچند اینکه مجالی برای کنشگری سیاسی نداشت، اما مکتبی را طرح‌ریزی کرد که در عین وفاداری به دین و میراث رسالت حضرت رسول، هویت انسان به مثابه موجودی که از موهبت «عقل» و «بیان» نیز برخوردار است را به رسمیت شناخت. پیوند معنوی انسان و الوهیت چیزی جز این نیست که انسان زبان تکرار وحی و قوه تمییز و تحلیل آن یعنی قوه عقل را دراختیار دارد و این بی‌جهت نیست که در قرون چهارم و پنجم هجری، بزرگانی چون شیخ مفید و شیخ طوسی تا اخلاف خود درقرون هشتم تا دهم، از علامه حلّی تا شهید اول، عقل را در کنار منابع اصلی قوم: قرآن، سنّت و اجماع، قرار دادند و این میراث جعفرالصادق علیه‌السلام بود.

تاسیس مکتب جعفری

امام صادق(ع) در یکی از حساس‌ترین لحظات جهان اسلام و آشوب‌های فوران‌یافته از جریان تعویض خلافت از اموی به عباسی، یک نهضت علمی و فرهنگی عظیم به راه انداخت تا علیرغم عدم امکان رهبری سیاسی جامعه، زعامت معنوی و دانشی آنها را عهده‌دار شود و این به تأسیس مکتب تشیع جعفری و توسعه آن در فقاهت و دانشوری منجر شد. این جریان علمی همواره بر عقل تأکید داشت، چه اینکه تکریم ایشان از «عقل» که شیخ کلینی و دیگران روایت کرده‌اند، احادیثی جامع و زیبا درباب اهمیت، نقش و کارکرد عقل فراهم کرده، که تجلی توجه و ارادت به عقل از جانب دین اسلام بوده است. برای نمونه به گفته ایشان «عقل دلیل مومن است» و «عقل ستون اسلام است» و انسان حق‌جو و دانش‌طلب را از عقل گریزی نیست.

نهضت علمی امام صادق(ع) و شاگردان ایشان

اما کمی درباره نهضت علمی امام صادق(ع) و شاگردان ایشان صحبت کنیم. به گفته شیخ مفید و دیگران، امام صادق(ع) حدود چهار هزار شاگرد بلاواسطه یا باواسطه داشت که از ایشان حدیث نقل می‌کردند. بخش مهمی از این شاگردان در کوفه بودند و در رشد فکری مکتب کوفه نقش مهمی داشتند، برای مثال یکی از شاگردان امام رضا علیه‌السلام نقل می‌کند که در مسجد کوفه نهصد نفر را درک کرد که از جعفرالصادق(ع) نقل حدیث می‌کردند. این به معنی کثرت و گستره شاگردان ایشان و توسعه جریان علمی شکل‌گرفته توسط ایشان در ادوار بعدی اسلام بوده است.

زنانی که شاگردان امام صادق(ع) بودند

حتی شیخ طوسی (۴۶۰-۳۸۵ق) نقل می‌کند که دوازده تن از شاگردان امام، زن بودند، که به نقل منابع، حبابه والبیه یکی از این زنان بود که امام صادق(ع) به ظرافت و نکته‌سنجی پرسش‌های او اشاره داشت و شیخ طوسی عمر او را حدود ۲۳۰ سال ذکر کرده که بر این اساس او از امام علی تا امام هشتم را درک کرده بود و شیخ صدوق در من‌لایحضرالفقیه حدیثی را به روایت او از امام علی علیه‌السلام نقل کرده است.

علاوه بر او دو تن از خواهران امام صادق(ع) نیز در زمره شاگردان وی و راوی حدیث بوده‌اند.

بزرگان اهل سنت، شاگردان امام صادق(ع)

نکته دیگری که درباره مکتب امام صادق(ع) و شاگردانش قابل ذکر است، این است که اغلب آنان از گروه‌ها و فرقه‌های مختلف بوده‌اند و به‌خصوص بزرگان اهل سنّت و روسای مذاهب چهارگانه آنها یعنی حنفی، مالکی، حنبلی و شافعی به نحوی درس امام را تجربه کرده بودند. ابوحنیفه (نعمان بن ثابت زوطی؛ وفات: ۱۵۰ق) شاگرد مستقیم امام جعفر صادق(ع) بود و گفته شده که بسیار با او مخالفت می‌کرد. چه اینکه در جلسات درس او مباحثه و مجادله آزاد بود. حتی ابوحنیفه گاهی با منصور خلیفه همکاری می‌کرد و منصور در جلسات مناظره علمی که در دربار تشکیل می‌داد، یک‌بار از ابوحنیفه خواست چهل مسئله مشکل را طرح کند که از امام صادق(ع) بپرسد و در آن جلسه امام(ع) و ابوحنیفه ـ استاد و شاگرد ـ با هم رودررو شدند و امام(ع) به همه آنها پاسخ داد و ابوحنیفه به دانش و آگاهی کامل ایشان اقرار کرد.

امام صادق(ع) همواره جلسات درس عمومی و خصوصی داشت و شاگردانی را به‌طور ویژه تربیت کرد به نحوی که در هر موضوع علمی یا دینی یکی از شاگردانش را نماینده قرار می‌داد تا به سوالات و مشکلات دیگران پاسخ دهند. باز طبق روایتی، امام(ع) در یکی از مناظراتش در حوزه قرآن و قرائت آن، به شاگردانش ارجاع داد و هر کدام بخشی از سوالات را عهده‌دار شدند تا پاسخ دهند؛ مثلاً ابان بن تغلب در لغت و ادبیات عرب، زراره در فقه، مومن الطاق در کلام، هشام بن سالم در توحید و هشام بن حکم در بحث امامت سرآمد بودند و در مناظره شرکت کردند و بردند.

گستره وسیع تعالیم مکتب جعفری

این موضوع نشان می‌دهد که گستره معارفی که در مکتب جعفر صادق(ع) تعلیم داده می‌شد بسیار فراگیر و از علوم قرآن و حدیث، فقه و لغت تا کلام و حتی فلسفه را نیز شامل می‌شد. بخشی از فهرست منسوب به شاگردان امام(ع) به خوبی گواه و موکد این موضوع است؛ بزرگانی مثل حسن بصری، زراره، هشام بن حکم، مفضل بن عمر، سفیان ثوری، قطان بن ابوسعید بصری و غیره، در کنار روسای اهل سنّت همچون ابوحنیفه و مالک بن انس که هر یک به تنهایی نامی درخشان در حوزه علوم اسلامی و فقاهت و کلام هستند. درباره واصل بن عطاء موسس مکتب معتزله هم برخی گفته‌اند از محضر امام(ع) بهره برده، اما طبق روایتی از ابن‌المرتضی در طبقات المعتزله، امام(ع) در مدینه و در اوج شهرت واصل به دیدار وی رفته و او را مذّمت کرده که باعث تفرقه مسلمانان می‌شود، و واصل نیز اسائه ادب کرده است.

بر این اساس بخش مهمی از شاگردان امام صادق(ع) پیرو یا اشاعه‌دهنده اهل سنّت بودند و راویان بسیاری از ایشان نقل کرده‌اند و حتی بسیاری از این روایت‌ها در برخی از کتب صحاح ستّه همچون سنن ترمذی، سنن مسلم و سنن ابن‌ماجه نیز نقل شده است.

بعد از معرفی مختصر مدرسه جعفری، لازم است تا منزلت و ارج عقل را در تعالیم ایشان معرفی کنیم. زیرا جریان‌های بعدی تشیع قطعاً تحت‌الشعاع این مکتب بودند و نگاهی به تطوّر این جریانات می‌تواند نحوه انتشار معارف شیعی جعفری را از مجرا و مجلای شیعیان ادوار بعدی به خوبی نمایان سازد. یکی از مهم‌ترین احادیث امام صادق(ع) درباره عقل در اصول کافی (جلد یک؛ کتاب العقل و الجهل) شیخ کلینی نقل شده که حضرت فرموده‌اند:

«دِعامهُ الاسلام الْعقْلُ و الْعقْلُ مِنْهُ الْفِطْنهُ و الْفهْمُ و الْحِفْظُ و الْعِلْمُ و بِالْعقْلِ یکْمُلُ و هُو دلِیلُهُ و مُبْصِرُهُ و مِفْتاحُ أمْرِهِ فإِذا کان تأْییدُ عقْلِهِ مِن النُّورِ کان عالِماً حافِظاً ذاکِراً فطِناً فهِماً فعلِم بِذلِک کیف و لِم و حیثُ و عرف منْ نصحهُ و منْ غشّهُ فإِذا عرف ذلِک عرف مجْراهُ و موْصُولهُ و مفْصُولهُ و أخْلص الْوحْدانِیه لِلّهِ و الْإِقْرار بِالطّاعهِ فإِذا فعل ذلِک کان مُسْتدْرِکاً لِما فات و وارِداً على ما هُو آتٍ یعْرِفُ ما هُو فِیهِ و لِأی شیءٍ هُو هاهُنا و مِنْ أین یأْتِیهِ و إِلى ما هُو صائِرٌ و ذلِک کُلُّهُ مِنْ تأْییدِ الْعقْلِ؛ ستون اسلام، عقل است و هوش و فهم و حافظه و دانش از عقل سر چشمه مى‌گیرند و به‌وسیله عقل کامل می‌شوند و عقل راهنما و بیناکننده و کلید کار اوست، و چون عقلش به نور خدایی تأیید شود، دانشمند و حافظ و زیرک و فهمیده باشد و از این رو بداند که چگونه و چرا و کجاست و خیرخواه و بدخواهش را بشناسد، و چون آن را شناخت راه زندگی و راه رسیدن و جدا شدن خود را بداند، و در یگانگی خدا و اعتراف به فرمانبرداریش مخلص شود، و چون چنین کند آنچه را از دست رفته جبران کند، بر آینده مسلّط گردد و موقعیت خود را بداند، و اینکه برای چه اینجاست، و از کجا آمده و به کجا خواهد رفت، تمام اینها از تأییدات عقل است».

در این روایت [منقول از مشکات الانوار طبرسی]، هدایت و روشنگری ناشی از عقل مورد تأکید قرار گرفته و عقل ستون اسلام معرفی شده است. عقل علاوه براینکه از مبانی دانش و فهم است، چراغ راه زندگی نیز هست. عقل از ریشه و خاستگاه سوال می‌کند و حسن و قبح امور را نشان می‌دهد و اصالتی به انسان می‌بخشد تا بتواند راه درست را تشخیص دهد و سرانجام به توحید خداوند و اطاعت از او برسد.

صورت‌بندی کارکردهای عقل درمکتب جعفری

بنابراین می‌توان کارکردهای عقل در نزد امام(ع) را در چند قسم تقسیم‌بندی کرد:

۱ـ عقل معیار شناخت خداوند و راهی است به سوی او؛ بنابراین عقل حق تعالی و ساحت ربوبی او را می‌شناسد و با آن هرگز بیگانه نیست؛ همانطور که طبق کتاب میزان‌الحکمه، امام(ع) در جایی دیگر اشاره می‌کند که اولین و تنها مخلوق مستقیم خداوند، «عقل» بوده است. فلاسفه نیز اولین صادر از فیض الهی را عقل دانسته‌اند، و سهروردی آن را نور اول یا نور اقرب و بنا به تعبیر فهلویان (ایرانیان)، «بهمن» نامیده است. بنابراین عقل یکی از مهم‌ترین و زیباترین موهبات الهی است که انسان را به سوی خداوند فرامی‌خواند. فردوسی طوسی در این باره سروده است: