پاورپوینت کامل ریچارد فرانک و نقش او در تحقیقات کلام اسلامی ۹۵ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل ریچارد فرانک و نقش او در تحقیقات کلام اسلامی ۹۵ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل ریچارد فرانک و نقش او در تحقیقات کلام اسلامی ۹۵ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل ریچارد فرانک و نقش او در تحقیقات کلام اسلامی ۹۵ اسلاید در PowerPoint :

در طی چند ده اخیر که رشت کلام اسلامی مورد توجّه شمار زیادی از محقّقان غربی قرار گرفته است، مقالات و کتاب‌های فراوانی به زبان‌های اروپایی در این زمینه منتشر شده که بسیاری از آنها عالمانه و خواندنی و سودمند است. با این وصف، متخصّصان این علم در مجامع غربی و پژوهشگران شاخص و مبرّزی که توانسته باشند در سپهر این دانش بدرخشند و پیشرفت چشمگیری در مطالعات مربوط به حوز کلام اسلامی ایجاد نمایند انگشت‌شمارند.

در طی چند ده اخیر که رشت کلام اسلامی مورد توجّه شمار زیادی از محقّقان غربی قرار گرفته است، مقالات و کتاب‌های فراوانی به زبان‌های اروپایی در این زمینه منتشر شده که بسیاری از آنها عالمانه و خواندنی و سودمند است. با این وصف، متخصّصان این علم در مجامع غربی و پژوهشگران شاخص و مبرّزی که توانسته باشند در سپهر این دانش بدرخشند و پیشرفت چشمگیری در مطالعات مربوط به حوز کلام اسلامی ایجاد نمایند انگشت‌شمارند. این نکته را از آقای اولریش رودولف۱

، استاد مطالعات اسلامیِ دانشگاه زوریخ سوئیس، شنیدم که اگر بخواهیم از میان تمام کلام‌پژوهان غربی چند چهر برجست اثرگذار را نام ببریم باید به نام چهار تن که «اَقطاب اربع کلام اسلامی در غرب» به‌شمار می‌آیند اشاره کنیم: ریچارد فِرانک۲

، یوزِف فان اِس۳

، ویلفِرد ماِدلونگ۴

، و دانیِل ژیماره۵

. به نظر او یکی از دلایل توانمندی و فضل علمی چشمگیر نسل قدیم مستشرقانی که در باب علوم مختلف اسلامی به تحقیق می‌پرداختند این بود که رشت فیلولوژی (لغت‌شناسی) و زبان‌شناسی تاریخی در میان آن نسل دانشی بسیار مهمّ و محوری قلمداد می‌شد و به همین جهت بیشتر آنان واجد درک و دانشی ژرف از زبان عربی و سایر زبان‌های وابسته به آن بودند که این ویژگی، امکان انجام تحقیقات و تدقیقات ژرف‌نگرانه در متون اسلامی را به آنها می‌داد. پژوهش‌های محقّقان نامبرده از این حیث که در نحو رویکرد و نگرش پژوهشگران معاصر غربی به کلام اسلامی و تاریخ اندیش عقلی در اسلام اثرگذار بود و به‌نوعی مسیر پژوهش‌های تاز این پژوهندگان را جهت‌دهی کرد نیز بسیار حائز اهمّیّت است.

از میان دانشمندان مزبور، دو نفر، یعنی یوزِف فان اِس و ویلفِرد ماِدلونگ، تا حدودی آثارشان در جامع ما معروف و متداول است؛ امّا مقالات و کتاب‌های ارزشمند دو دانشور دیگر، ریچارد فِرانک و دانیِل ژیماره، تقریباً ناشناخته مانده است. در خصوص ژیماره، که تنها فرد بازمانده از آن جمع چهارنفره است، شاید علّت اصلی ناشناخته ماندن نوشته‌هایش، انتشار آنها به زبان فرانسوی باشد که طبعاً مخاطب چندانی در جامع ایران ندارد. با این حال، آثاری که وی در زمین کلام اشعری و معتزلیِ متقدّم نگاشته یا ویراسته است بسیار مهمّ و ممتّع و درخور توجّه است و باید در مجالی مناسب به معرّفی آنها پرداخته شود. اینک در نوشتار کوتاه پیش‌رو به نِکاتی در باب زندگی و کارنام علمی ریچارد فِرانک و نگاشته‌های گوناگون او در حوز کلام اسلامی اشاره می‌شود.

ریچارد مَک‌دانا فِرانک (۱۹۲۷-۲۰۰۹ م.) محقِّق ناموَر آمریکایی و استادِ ممتاز گروه ادبیّات و زبان‌های سامی و مصری دانشگاه کاتولیک آمریکا بود. او را باید به معنای واقعی کلمه “متخصّص” در کلام اشعری و معتزلی در قرون متقدّم و میانی دانست. آثار وی در حوز کلام اسلامی تا به‌امروز مرجعی معتبر و معروف در محافل علمی دنیا به‌شمار می‌آید. آنگونه که برخی تصریح کرده‌اند، کتابها و مقالات ریچارد فِرانک (و همینطور فان اِس و مادلونگ) پایه و مبنایی را، به‌ویژه از حیث تأسیس روش ‌پژوهش، برای تحقیقات گسترده‌تر در قلمرو کلام اسلامی در مغرب زمین فراهم آورد. با وجود اینکه از تاریخ انتشار پاره‌ای از نگاشته‌های وی بیش از نیم قرن می‌گذرد، این نوشته‌ها همچنان بر تحقیقات پژوهشگران معاصر اثرگذار و برای آنان الهام‌بخش است.۶

به عقید فِرانک گِرِفِل، پژوهش‌هایی که ریچارد فِرانک در باب شناخت معنای اصطلاحات فنّی کلامی مهمّ و رایج در متون کلامی متقدّم انجام داده است بسیار ارزشمند و سودمند ارزیابی می‌شود و آگاهی‌هایی که ما امروزه از معنای برخی از اصطلاحات کلامی کهن در اختیار داریم، در واقع، مرهون تحقیقات و تدقیقات وی در این زمینه است. به همین جهت، کتاب‌ها و مقالات او برای هر پژوهند حوز کلام اسلامی منبع و مرجعی است مهمّ و معتبر که باید به آنها رجوع نماید و از آنها بهره‌ گیرد.۷

حاصل بیش از نیم قرن کوشش و پژوهش ریچارد فِرانک انتشار شش کتاب و افزون بر هشتاد مقال تحقیقی و کتابگزارانه و دانشنامه‌ای است که نام و مشخّصات نشر آنها در مقاله‌ای فهرست شده است. ۸

از میان کتاب‌های او می‌توان به چند اثر کم‌برگ امّا پُربار زیر که وی دربار تعالیم هستی‌شناسان مکتب معتزل بصره و نیز در زمین معرّفی مکتب کلامی اشاعره، به‌ویژه اندیشه‌های فلسفی و کلامی ابوحامد غزّالی،منتشر کرد، اشاره نمود:

۱) موجودات و صفات آنها، تعالیم مکتب بصر معتزله در دور کلاسیک (متقدّم). ۹

۲) آفرینش و نظام کیهانی: غزالی و ابن‌سینا. ۱۰

۳) غزالی و مکتب اشعری. ۱۱

هر یک از کتاب‌های یادشده حاوی اطّلاعاتی است پرفایده و تحلیل‌هایی ژرف که نظیر آنها در میان تحقیقات کلام‌پژوهانه کمتر یافت می‌شود. به‌‌ویژه، دو کتاب اخیر وی، جایگاه خاصّی در میان آثار فِرانک دارد و مطالعات غزالی‌شناسی را در محافل علمی غربی متحوّل نمود و از این جهت، شایست ترجمه به زبان فارسی است. فِرانک در کتاب آفرینش و نظام کیهانی: غزالی و ابن‌سینا تأثیرپذیری عمیق غزالی از فلسف ابن‌سینا را نشان می‌دهد و نظریّ افسانه‌ای خصومت شدید و مطلق متکلّمان اشعری با فلسفه را ابطال می‌کند. به عقید او، در حالی که غزالی برخی از نظریّات اصلی ابن‌سینا را رد و طرد کرده است، برخی دیگر از نظرگاه‌های اصلی او را پذیرفته و در آثار خود مطرح نموده است. در واقع، از منظر کلامی، بیشترِ آن نظریّات فلسفی‌ که غزالی نپذیرفته است، در مقایسه با آرائی که وی در آنها از فلاسفه پیروی کرده، نظریّاتی است نسبتاً کم‌اهمیّت و غیر بنیادین. ۱۲

گفتنی است، در مقاله‌ای فارسی که بر اساس کتاب آفرینش و نظام کیهانی: غزالی و ابن‌سینا نوشته شده است، چکیده‌ای از دیدگاه‌ها و نِکات فِرانک در این کتاب در باب موضوع اثرپذیری‌ غزالی از ابن‌سینا در مسائل مختلف بازگو شده است.۱۳ همچنین، به‌تازگی، کنفرانسی دربار دو کتاب پیشگفت فِرانک در خصوص غزالی و نیز تأثیر آراء و آثار فِرانک بر مطالعات اسلام‌شناسی معاصر در غرب برگزار شد۱۴

که فایل‌های سخنرانی‌های ارائه‌شده در آن، از طریق اینترنت قابل دستیابی است.

دیگر کتاب فِرانک، یعنی غزالی و مکتب اشعری پژوهشی است دربار نسبت اندیشه‌های کلامی غزالی با مکتب اشعری که وی در آن به مسأل تعارض و ناسازگاری برخی از دیدگاه‌های کلامی غزالی با ایستارهای سنّتی کلام اشعری پرداخته است و مشتمل است بر پنج بخش زیر:

۱. درآمد.

۲. دیدگاه غزالی در باب جایگاه علم کلام در میان علوم دینی.

۳. دو رسال اشعری: الاقتصاد فی الاعتقاد و الرساله القدسیّه.

۴. ناسازگاری آشکار با مکتب اشعری (بررسی سه رسال فَیصَل التفرقه، المُنقِذ من الضلال، إلجام العوام عن علم الکلام).

۵. نتیجه.

افزون بر آثار پیشگفته، فِرانک بخشی از کتاب الشامل فی أصول الدینِ امام الحرمین جوینی را نیز تصحیح نموده است که سالیانی پیش در ایران به‌طبع رسید.۱۵ به‌عِلاوه، تعداد ۳۸ مقاله از نگاشته‌های دانشوران فِرانک در موضوعات مختلف کلامی و فلسفی، به اهتمام دیمیتری گوتاس در قالب مجموعه مقالاتی سه جلدی با عناوین زیر گردآوری و بازچاپ شده است:

۱) فلسفه، کلام و تصوّف در قرون میانی اسلامی.۱۶

در این مجلّد ۱۵ مقاله در ۳۹۲ صفحه بازچاپ شده است که از جمل آنها می‌توان به این مقالات اشاره کرد: «نِکاتی در باب تحوّلات آغازین علم کلام»۱۷

، «نوافلاطون‌گراییِ جَهم بن صَفوان»۱۸

، «دیدگاه غزالی در باب تقلید»۱۹

، «بهره‌گیری غزالی از فلسف ابن‌سینا»۲۰

، «تصحیح و ترجم انگلیسی دو رسال عقیدتیِ لُمَعٌ فی الاعتقاد و الفصول فی الأصول از ابوالقاسم قُشَیری»۲۱

۲) کلام اسلامی در دور اوّلیّه: معتزله و [ابوالحسن] اشعری.۲۲

این جلد مشتمل است بر ۹ مقاله در ۳۸۴ صفحه که از آن شمار،۵ مقاله مربوط است به موضوعاتی در باب کلام معتزلیِ متقدّم مثل: «بررسی صفات الهی بر اساس تعالیم ابوالهُذَیل عَلّاف»۲۳

، «چند فرض بنیادین در مکتب معتزل بصره»۲۴

، «المعدوم و الموجود: معدوم، موجود و ممکن در تعالیم ابوهاشم جُبّایی و پیروانش»۲۵

، «ساختار و کارکرد نظریّ “احوال” ابوهاشم جُبّایی»۲۶

. چهار مقال دیگر، اختصاص یافته است به بررسی جوانبی از اندیشه‌های کلامی ابوالحسن اشعری همچون: تطوّرات و تحوّلات اندیش کلامی او۲۷

، بررسی و تحلیل بخشی از کتاب اللُّمَع۲۸

(ترجمه‌ای نااستوار از این مقاله به زبان فارسی در قالب یک کتاب انتشار یافته۲۹ که نقدی نیز بر آن نگاشته شده است۳۰)، «تلقّی اشعری از سِرِشت و نقش استدلال نظری در علم کلام»۳۱

و «تصحیح و ترجم انگلیسی رسال الحَثُّ علی البحثِ اشعری (این رساله اغلب با نام جعلی رساله استحسان الخوض فی علم الکلام معروف است)»۳۲

.

۳) کلام اسلامی کهن (کلاسیک): اشاعره.۳۳

در این جلد ۱۴ مقاله در ۴۲۸ صفحه منتشر شده است که همگی در دو ده آخر حیات و فعّالیّت علمی ریچارد فِرانک نگاشته شده و به‌نوعی، نمودار حاصل تحقیقات و تأمّلات نهایی وی در زمین ابعاد گوناگون کلامی، فلسفی و اخلاقی مکتب اشاعره در دوران متقدّم است. موضوع بیشتر مقالات مندرِج در این مجلّد مربوط است به تحقیق در کلام اسلامی و به‌طور خاص کلام اشعری، امّا در کنار این مقالات، چند جُستار دیگر هم به‌چاپ رسیده در باب موضوعاتی همچون: فهم زبان عربی و ترجمه از عربی به زبان‌های اروپایی۳۴

، «نِکات و ملاحظاتی در باب “طبائع” در آموزه‌های ابومنصور ماتُریدی»۳۵

، «آزادی عمل (اختیار) انسان در تعالیم قاضی عبدالجبّار معتزلی»۳۶

.

دو مقال «هستی‌شناسی اشعری: ذوات اوّلیّه»۳۷

و «معدوم و ممکن در تعالیم اشعری متقدّم»۳۸

نیز که در این مجلّد بازچاپ شده است و روی‌هم‌رفته حجمی قریب به یک کتاب دارند، به گفت خود فِرانک۳۹

، چکیده‌ای است از مبانی هستی‌شناسی و الهیّات اشعری به همراه بررسی مفصّل معانی اصطلاحات فنّی کلامی و کاربرد رسمی آنها در آثار چند تن از متکلّمان پیشرو این مکتب، که بر اساس نتایج مطالعات و تحقیقات چندین سال وی در حوز کلام اشعریِ متقدّم نگاشته شده است. دو مقال نامبرده، از این جهت که حاوی تحلیل‌ها و تدقیقات سودمندی در خصوص تعریف و تبیین و کاربرد برخی از بنیادی‌ترین و مهم‌ترین اصطلاحات کلامی در قلمرو هستی‌شناسی (مثل: شیء، ذات، نفس، عین، موجود، صفت، معنی، حقیقه، جوهر، عرض، قدیم، بقاء) در متون کهن کلام اشعری است درخور توجّه ویژه به نظر می‌رسد. فِرانک یادآور شده که این دو مقاله، خصیص «تیزفهمی و قدرت عقلی بالای» متکلّمان اشعری برجسته را نیز آشکار می‌سازد. این ارزیابی فِرانک، به‌عنوان محقّقی متخصّص در کلام اشعری، از مرتب تیزبینی و تیزویری متکلّمان اشعری، در نقط مقابل ایستاری قرار دارد که برخی از استادان برجست فلسف ما در ایران معاصر در خصوص میزان دانش و شعور متکلّمان اشعری برگزیده‌اند و غالباً آنان را تا سطح افرادی کم‌خِرد و کوته‌فکر و کودَن فروکاسته‌اند!

در پایان هر یک از سه مجلّدِ پیشگفته نمایه‌های گوناگونی فراهم آمده است که راهنمای سودمندی است برای دست‌یافتن پژوهش‌گران به مطالب مورد نظر خود. چند مقال کتابگزارانه به زبان آلمانی و انگلیسی در معرّفی این مجموعه مقالات سه جلدی نیز به‌چاپ رسیده است که در آنها به وجوه مختلف ارزش و اهمّیّت این مجموعه اشاره شده است. یادکردنی است که مجموع مزبور مشتمل بر تمامی مقالات فِرانک نیست و از وی مقالات دیگری هم انتشار یافته که در این مجموعه بازچاپ نشده و نباید از آنها غافل ماند. برای نمونه می‌توان به مقال او در باب یکپارچگی ادبی سور منافقون۴۰

اشاره کرد که از معدود مقالات فِرانک در خارج از حیط فلسفه و کلام اسلامی به‌شمار می‌آید و علاق وی به مسائل زبان‌شناسی و زبان عربی موجب نگارش آن شده است.

سیر کلّی مطالعات و تحقیقات فِرانک از آغاز تا آخرین سال‌های عمرش، در مقاله‌ای که خود وی در این خصوص نگاشته است، به‌خوبی بازنموده شده. در سال ۲۰۰۲ میلادی کنفرانسی به منظور بزرگداشت ریچارد فِرانک در دانشگاه کمبریج برگزار می‌گردد و از او خواسته می‌شود که در این مجلس دربار علّت و زمین پیدایی علاق خاصّ او به تحقیق در کلام اسلامی و فرایند پیشرفت پژوهش‌ها و نیز دستاوردهای مهمّش در این رشته توضیحاتی ارائه کند. متن سخنرانی وی در این کنفرانس، زیر عنوان «یا کلام»، هم در جلد نخست مجموعه مقالات فِرانک چاپ شده است۴۱

و هم در جشن‌نامه‌ای۴۲

که به مناسبت نکوداشت وی منتشر شده. در این نوشته، فِرانک شرحی مختصر از زندگی علمی خود و سیر تاریخی تحصیلات و مطالعات و نگارش مقالاتش در حوز کلام اسلامی ارائه کرده است که گزارشی است بسیار خواندنی و نکته‌آموز. افزون بر این، او در ضمن شرح سیر و سلوک علمی خود، به پاره‌ای از دستاوردها و نِکات دقیق کلامی که حاصل اندوخته‌ها و آموخته‌های او در سال‌های طولانی پژوهش در کلام اسلامی است، اشاره نموده که بسیار ارزنده و آموزنده است. در اینجا به‌اجمال، برخی از مهم‌ترین نِکاتی که وی در این شرح حال بیان نموده، بازگو می‌شود.

فِرانک نخست یادآور شده است که در دور لیسانس به خواندن فلسف یونانی و برخی از آثار افلاطون و ارسطو به زبان یونانی اشتغال داشته است. او سپس در دانشگاه رُم نزد فرانچسکو گابر‌یِلی۴۳

کتابی از فارابی به نام تلخیص نوامیس أفلاطون را می‌خواند. همچنین، متونی در باب دور تکوین کلام اسلامی از جمله کتاب مِلَل و نِحَل شهرستانی را در نزد لِوی دِلّا ویدا۴۴

فرا می‌گیرد. همو افزوده که تحقیقاتش در زمین فلسف اسلامی را با پژوهش‌های واژه‌‌شناسانه آغاز نموده و کنجکاوی او در خصوص واژگان مطرح در متون فلسفی اوّلیّه مسلمانان وی را به تحقیق در باب ریش احتمالی آنها سوق داده است. در همین زمان (سال ۱۹۵۶)، مقاله‌ای دربار «منشأ اصطلاح فلسفی عربی “أنیّه”»۴۵

می‌نویسد و در آن نشان می‌دهد که زبان سُریانی بر برخی از کتاب‌های فلسفی عربی اثرگذار بوده است.۴۶

مطالعات و تحقیقات جدّی فِرانک در حوز کلام اسلامی با مطالع برخی از آثار کهن کلام اشعری همچون مقالات الإسلامیینِ اشعری، الفَرق بین الفِرَق و نیز أصول الدّینِ عبدالقاهر بغدادی آغاز می‌شود. او با بررسی این کتاب‌ها به این نتیجه می‌رسد که بسیاری از مفاهیم اساسی و مبانی و ساختارها و مسائل نظری مهمّ مطرح در متون کلامی کهن اشعری و معتزلی به‌نحو آشکار و دقیق توضیح داده نشده است و این امور باید به‌نحو جدّی بررسی و تبیین شود. تأکید برخی از همکاران شرق‌شناس او بر این نکته که کلام اسلامی متقدّم، صرفاً دانشی ساده و سطحی برای بیان آموزه‌های دینی و ارائ استدلال به‌منظور اثبات آنها و دفاع از این آموزه‌ها نبوده است، فِرانک را مصمّم‌تر می‌سازد که به تحقیق و تدقیق در مفاهیم و مبانی کلام اسلامی در قرون اوّلیّه بپردازد. جُستارها و تتبّعا