پاورپوینت کامل وقوف در مشعر (فتاوای مراجع) ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل وقوف در مشعر (فتاوای مراجع) ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل وقوف در مشعر (فتاوای مراجع) ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل وقوف در مشعر (فتاوای مراجع) ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

۱
زمان حرکت۲
مقدار وقوف۳
زمان نیت۴
جواز کوچ کردن کمی قبل از طلوع۵
مقدار وجوب در مشعر۶
اوقات وقوف۷
حکم وقوف اختیاری و اضطراری۸
استفتائات۹
مستحبات۱۰
جستار وابسته۱۱
منبع

زمان حرکت

مسئله ۹۷۸

امام خمینی: بعد از آنکه از وقوف به عرفات در مغرب شب دهم فراغت حاصل شد، باید کوچ کند به مشعرالحرام که محل معروفی است و حدود معینی دارد.

مقدار وقوف

مسئله ۹۷۹

امام خمینی: احتیاط واجب [م۹۷۹ ۱]

مراجع دیگر:

آیت‌الله بهجت: احتیاط این است که شب عید را در مزدلفه بیتوته کند.
آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی: احتیاط این است که شب عید را در مزدلفه بیتوته کند، هرچند وجوب بیتوته ثابت نشده است.
آیت‌الله زنجانی: بیتوته شب دهم در مشعرالحرام، واجب نیست؛ لکن کسی که شب دهم، وارد مشعر می‌شود، بنا بر احتیاط مؤکد مستحب بیتوته کند یعنی تا طلوع فجر در آنجا بماند قربه الی الله.
آیت‌الله سبحانی: پس از وقوف در عرفات واجب است زائر خانه خدا شب را در مشعر بماند تا زمان وقوف اختیاری بین الطلوعین را درک کند و نباید شب یا قسمتی از آن را در بیرون از مشعر به سر ببرد و سپس برای وقوف رکنی به مشعر بیاید مگر در حال ضرورت ولی در هر صورت اگر عمداً هم نماند ولی وقوف اختیاری را درک کرد حج او صحیح است.
آیت‌الله سیستانی: واجب است پس از حرکت از عرفات مقداری از شب عید را تا صبح در مشعرالحرام بماند و پس از آن تا طلوع آفتاب نیز باید بماند گرچه کوچ کردن به طرف وادی محسر قبل از طلوع آفتاب به اندکی جایز است و جایز نیست از آن تجاوز کند.
آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: واجب است بیتوته در مشعر و احتیاط آن است که در مشعر ذکر خدا را ترک نکند هرچند مختصر و کم باشد.

آیت‌الله مکارم: و مقداری ذکر خدا بگوید.

آیت‌الله سیستانی: معتبر در عبادات قصد تذلّل و کرنش در پیشگاه حق است.

زمان نیت

مسئله ۹۸۰

امام خمینی: چون صبح طلوع کرد نیت وقوف به مشعرالحرام کند تا طلوع آفتاب [م۹۸۰ ۱] و چون این وقوف عبادت خداوند است باید با نیت خالص از ریا و خودنمایی وقوف کند والاّ حج او در صورت ریا کردن با عمد و علم، باطل خواهد شد. [م۹۸۰ ۲]

مراجع دیگر:

آیت‌الله زنجانی: مقدار واجب وقوف اختیاری مشعر، مسمّای وقوف بین الطلوعین است و مقدار رکن، وقوف مسمای وقوف بین غروب (زوال حمره مشرقیه) روز نهم تا طلوع خورشید روز عید است، پس کسی که بدون عذر، تمام این مقدار را ترک کند حجش باطل می‌شود و اگر مقداری از شب عید را در مشعر، وقوف نموده رکن وقوف را درک کرده پس چنانچه هیچ مقدار از وقوف بین الطلوعین را درک نکند حجش باطل نمی‌شود ـ هرچند از روی علم و عمد باشد ـ. دومین واجب مشعر، «گفتن ذکر خداوند متعال» است و ذکر قلبی، کافی نیست، بلکه باید آن را به زبان آورد و لازم نیست که ذکر را به عنوان ذکر مشعرالحرام بگوید و به هر صورت (نماز، دعا، تهلیل، تسبیح و…) خداوند را به زبان یاد کند کافی است و در هر حال ترک آن وقوف را باطل نمی‌کند.
آیت‌الله سیستانی: وقوف اختیاری مشعر مقداری از شب است و وقوف بین الطلوعین.

آیت‌الله مکارم: ترک عمدی وقوف در مشعر ما بین الطلوعین به تنهایی موجب بطلان حج نمی‌شود و هرگاه شب را به تنهایی در آنجا بماند، برای صحیح بودن حج او کافی است؛ ولی گناه کرده و یک گوسفند باید کفاره بدهد.

جواز کوچ کردن کمی قبل از طلوع

مسئله ۹۸۱

امام خمینی: اقوی جواز کوچ کردن بلکه استحباب آن است کمی قبل از طلوع آفتاب، به نحوی که قبل از طلوع آفتاب از وادی «محسّر» تجاوز نکند [م۹۸۱ ۱]و اگر تجاوز کرد گناهکار است ولی کفاره براو نیست و احتیاط آن است که وقتی حرکت کند که قبل از طلوع آفتاب وارد وادی محسّر نشود.

مراجع دیگر:

آیت‌الله بهجت: اشهر و احوط وجوب ماندن است تا طلوع آفتاب، پس اگر عمداً پیش از طلوع آفتاب بیرون رود و از وادی محسّر تجاوز کند گناه کار است و بعضی یک گوسفند کفاره واجب دانسته‌اند.
آیت‌الله تبریزی، آیت‌الله خویی: ماندن تا طلوع آفتاب واجب است و در صورت کوچ قبل از طلوع آفتاب گناه کرده و کفاره ندارد.
آیت‌الله خامنه‌ای: ماندن در مشعر از سپیده دم تا طلوع آفتاب واجب است.
آیت‌الله زنجانی: اگر حاجی، شب عید وارد مشعرالحرام شود، قبل از طلوع خورشید، نباید از آنجا کوچ کند.
آیت‌الله سبحانی: وقوف بین الطلوعین یک وقوف استیعابی است یعنی برای کسی که عذر ندارد باید تمام وقت بین الطلوعین را در مشعر باشد و قبل از طلوع آفتاب از وادی محسَّر عبور نکند.
آیت‌الله مکارم: ماندن تا طلوع آفتاب در سرزمین مشعر واجب است و اگر قبل از آن عمداً کوچ کند حج او باطل نیست ولی گناه کرده و یک گوسفند باید کفاره بدهد.

مقدار وجوب در مشعر

مسئله ۹۸۲

امام خمینی: واجب است از طلوع صبح تا کمی قبل از طلوع آفتاب [م۹۸۲ ۱] (به طوری که در مسئله پیش گفته شد) در مشعر بمانند، لکن تمام آن رکن نیست بلکه رکن وقوف کمی از بین الطلوعین است [م۹۸۲ ۲] اگرچه به قدر یک دقیقه باشد، پس اگر کسی وقوف بین الطلوعین را یکسره ترک کند به تفصیلی که می‌آید [م۹۸۲ ۳]حج او باطل خواهد شد.

مراجع دیگر:

آیت‌الله بهجت: بنا بر احتیاط ماندن تا طلوع آفتاب روز عید واجب است.
آیات عظام تبریزی، خامنه‌ای، خویی، مکارم: وقوف در مزدلفه واجب است از طلوع فجر تا طلوع آفتاب روز عید قربان.
آیت‌الله زنجانی: مقدار واجب وقوف اختیاری مشعر، مسمّای وقوف بین الطلوعین است و مقدار رکن، وقوف مسمای وقوف بین غروب (زوال حمره مشرقیه) روز نهم تا طلوع خورشید روز عید است، پس کسی که بدون عذر، تمام این مقدار را ترک کند حجش باطل می‌شود و اگر مقداری از شب عید را در مشعر، وقوف نموده رکن وقوف را درک کرده پس چنانچه هیچ مقدار از وقوف بین الطلوعین را درک نکند حجش باطل نمی‌شود ـ هرچند از روی علم و عمد باشد ـ. دومین واجب مشعر، «گفتن ذکر خداوند متعال» است و ذکر قلبی، کافی نیست، بلکه باید آن را به زبان آورد و لازم نیست که ذکر را به عنوان ذکر مشعرالحرام بگوید و به هر صورت (نماز، دعا، تهلیل، تسبیح و…) خداوند را به زبان یاد کند کافی است و در هر حال ترک آن وقوف را باطل نمی‌کند.
آیت‌الله سبحانی: نباید قبل از طلوع از مشعر بیرون رود ولی اگر چنین کرد معصیت کرده لکن حج او صحیح است و کفاره هم ندارد.
آیت‌الله سیستانی: بلکه واجب قسمتی از شب است تا کمی قبل از طلوع آفتاب و رکن، وقوف فی ‌الجمله از آن است، پس اگر مقداری از شب را درک کند و قبل از طلوع فجر با علم و عمد کوچ کند حجش صحیح است ولی گوسفندی را باید کفاره بدهد و اگر جاهل باشد کفاره ندارد و اگر فقط بخشی از بین ‌الطلوعین بماند و کوچ کند ـ هرچند عمداً ـ باز هم حجش صحیح است و کفاره ندارد گرچه گناه کرده است.

آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: به مقداری که عرفاً بگویند در آنجا توقّف کرده است.

آیت‌الله بهجت: اگر بدون عذر بیرون رود پیش از طلوع فجر، به شرطی که علاوه بر بیتوته مشعر، وقوف عرفه از او فوت نشده باشد، حج او صحیح است ولکن بر او یک گوسفند کفاره لازم است و این قول مشهور و قوی است.
آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی: حجش باطل است و تبدیل به عمره مفرده می‌شود، بلی اگر جاهل به حکم بوده و پس از علم ممکن نباشد ولو تا قبل از ظهر روز عید به مشعر برگردد حجش صحیح است و می‌بایست یک گوسفند قربانی کند.
آیت‌الله خامنه‌ای: اگر از روی اختیار به اندازه مصداق وقوف نیز توقف نکند حجش باطل است.
آیت‌الله زنجانی: حج او صحیح است، ولی چنانچه قبل از نیمه شب، کوچ کند، باید یک شتر قربانی کند و اگر بین آن و طلوع فجر برود یک گوسفند کفاره دارد و چنانچه بعد از طلوع فجر کوچ کند یا جاهل یا ناسی باشد و یا قبل از طلوع آفتاب برگردد کفاره ندارد.
آیت‌الله سبحانی: اگر نگویم اقوی بطلان حج است احتیاطاًً این حج را مبرء ذمه نداند و اعمال حج را به پایان برده و یک گوسفند کفاره بدهد و به احتیاط واجب سال بعد حج را اعاده کند.
آیت‌الله سیستانی: بنا بر اظهر حجش صحیح می‌باشد و باید در صورتی که با آگاهی از حکم شرعی این کار را کرده باشد یک گوسفند کفاره بدهد.
آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: این احتیاط لازم نیست.
آیت‌الله فاضل: بنا بر اقوی.
آیت‌الله مکارم: کسی که شب را در مشعر مانده و بین الطلوعین را عمداً ترک کرده، حج او صحیح است هرچند گناه کرده و یک گوسفند کفاره دارد.

مسئله ۹۸۳

امام خمینی: جایز است برای کسانی ‌که عذری دارند ،[م۹۸۳ ۱]قدری که شب در مشعر توقف کردند کوچ کنند به منا؛ مثل زن‌ها و بچه‌ها و بیماران و پیرمردان و اشخاص ضعیف و اشخاصی که برای پرستاری یا راهنمایی آنها لازم است همراه باشند [م۹۸۳ ۲]و احتیاط واجب آن است که پیش از نصف شب حرکت نکنند، [م۹۸۳ ۳]بنابراین برای این اشخاص وقوف بین الطلوعین لازم نیست و احتیاط مستحب آن است که اگر توقف مشکل نباشد تخلف نکنند.

مراجع دیگر:

آیت‌الله بهجت: کسی که شب را در مشعر به روز آورده، به قصد وقوف با قصد قربت، بنا بر احتیاط متقدّم (۹۷۹) و دشوار باشد بر او ماندن بعد از طلوع فجر، جایز است که قبل از طلوع فجر از آنجا بیرون رود به سوی منا؛ مثل زن‌ها و مردهای پیر و بیماران و کسانی ‌که کار ضروری دارند.
آیت‌الله خامنه‌ای: زنان، ناتوانان، کودکان و سالمندانی که عذری همچون ترس از ازدحام یا بیماری دارند، و نیز کسانی ‌که آنان را مراقبت و همراهی می‌کنند، مانند پرستار و خدمتکار، می‌توانند در شب عید قربان و پس از اندکی وقوف در مشعر، به منا کوچ کنند.
* آیت‌الله زنجانی: چند دسته‌اند که می‌توانند مقداری از شب عید را در مشعر، وقوف کرده به منا کوچ کنند ـ ولو قبل از نیمه شب ـ مانند: ۱ و ۲. بانوان و کودکان، هرچند وقوف بین الطلوعین برای آنها مشقت نداشته باشد؛ ۳. افراد ناتوان ـ مانند کهنسالان ـ در صورتی که وقوف بین الطلوعین برایشان مشقت (هرچند شدید نباشد) داشته باشد؛ ۴. کسانی ‌که وقوف بین الطلوعین برایشان موجب حرج است؛ ۵. کسانی ‌که می‌ترسند اگر بین الطلوعین وقوف کنند مواجه با مشکلی شوند که دفع آن واجب است مثلاً با ضرری اساسی یا خطری جدی روبه‌رو شوند؛ ۶. کسی که اگر وقوف کند برایش مشکلی ـ مانند مراجعت کاروان ـ پیش می‌آید که نتواند اعمال مکه را شخصاً به جا آورد؛ ۷. کسانی ‌که لازم است گروه‌های پیشین را همراهی کنند؛ ۸. مأموران تدارکات که باید برای تأمین احتیاجات حجاج، زودتر به منا بروند.

آیات عظام بهجت، زنجانی، صافی، گلپایگانی، فاضل: لازم است همراهان معذورین و کسانی ‌که عذر آنها برطرف شد. در صورت امکان برای درک وقوف اختیاری به مشعر برگردند.
آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی: کسانی ‌که ناچارند همراه معذورین باشند، اگر بتوانند ولو یک لحظه قبل از طلوع آفتاب به مشعر برگردند باید برگردند و در فرض عجز، اگر بتوانند قبل از ظهر روز عید به آنجا برگردند باید برگردند.
آیت‌الله سبحانی: چنانچه معذورین مستقر شوند و نیازی به اینها ندارند باید برگردند اما کسانی ‌که حج آنها نیابی است چنانچه با معذورین به منا رفتند برای درک وقوف اختیاری به مشعر برگردند.
آیت‌الله سیستانی: اگر معذورین نیازی به اینها ندارند، باید برگردند.
آیت‌الله مکارم: در صورت امکان، بنا بر احتیاط باید برگردند.

آیات عظام تبریزی، خویی، صافی، گلپایگانی، فاضل: همین که مقداری از شب را در مشعر ماندند، می‌توانند تا قبل از طلوع فجر از آنجا بروند.
آیت‌الله خامنه‌ای: می‌توانند در شب عید قربان و پس از اندکی وقوف در مشعر به منا کوچ کنند.
آیت‌الله زنجانی، آیت‌الله مکارم: این احتیاط مستحب است.
آیت‌الله سبحانی: واجب است معذورین و زنان و کودکان و… که وقوف اضطراری لیلی مشعر را انجام می‌دهند و کسانی ‌که همراه آنان هستند اگر قبل از نیمه شب وارد مشعر شوند آن‌گاه که شب از نیمه گذشت از حد مشعر خارج شوند و جمره عقبه را نیز بعد از نیمه شب رمی کنند لکن چنانچه پلیس یا مأمورین دولتی عربستان مانع از توقف ماشین معذورین در مشعر شدند و زودتر از نیمه شب از مشعر گذشتند این وقوف اضطراری کفایت می‌کند ولکن رمی جمره عقبه باید پس از نیمه شب باشد و زودتر رمی نکنند.
* آیت‌الله سیستانی: جایز است به توقّف قسمتی از شب عید در آنجا و حرکت کردن قبل از طلوع فجر به طرف منا اکتفا کنند.

مسئله ۹۸۴

امام خمینی: کسی که شب یا بعض آن را در مشعر بوده است اگر قبل از طلوع صبح عمداً و بدون عذر از مشعر بیرون رود و تا طلوع آفتاب برنگردد، در صورتی که وقوف عرفه از او فوت نشده است، بنا بر مشهور حج او صحیح است، و باید یک گوسفند کفاره بدهد، لکن احتیاط بر خلاف آن است ؛[م۹۸۴ ۱] یعنی بعد از اتمام حج لازم است در سال دیگر حجش را اعاده کند و این احتیاط ترک نشود.

مراجع دیگر:

آیت‌الله بهجت: اگر بدون عذر بیرون رود پیش از طلوع فجر، به شرطی که علاوه بر بیتوته مشعر، وقوف عرفه از او فوت نشده باشد، حج او صحیح است ولکن بر او یک گوسفند کفاره لازم است و این قول مشهور و قوی است.
آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی: حجش باطل است و تبدیل به عمره مفرده می‌شود، بلی اگر جاهل به حکم بوده و پس از علم ممکن نباشد ولو تا قبل از ظهر روز عید به مشعر برگردد حجش صحیح است و می‌بایست یک گوسفند قربانی کند.
آیت‌الله خامنه‌ای: اگر از روی اختیار به اندازه مصداق وقوف نیز توقف نکند حجش باطل است.
آیت‌الله زنجانی: حج او صحیح است، ولی چنانچه قبل از نیمه شب، کوچ کند، باید یک شتر قربانی کند و اگر بین آن و طلوع فجر برود یک گوسفند کفاره دارد و چنانچه بعد از طلوع فجر کوچ کند یا جاهل یا ناسی باشد و یا قبل از طلوع آفتاب برگردد کفاره ندارد.
آیت‌الله سبحانی: اگر نگویم اقوی بطلان حج است احتیاطاًً این حج را مبرء ذمه نداند و اعمال حج را به پایان برده و یک گوسفند کفاره بدهد و به احتیاط واجب سال بعد حج را اعاده کند.
آیت‌الله سیستانی: بنا بر اظهر حجش صحیح می‌باشد و باید در صورتی که با آگاهی از حکم شرعی این کار را کرده باشد یک گوسفند کفاره بدهد.
آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: این احتیاط لازم نیست.
آیت‌الله فاضل: بنا بر اقوی.
آیت‌الله مکارم: کسی که شب را در مشعر مانده و بین الطلوعین را عمداً ترک کرده، حج او صحیح است هرچند گناه کرده و یک گوسفند کفاره دارد.

مسئله ۹۸۵

امام خمینی: کسی که درک نکند وقوف بین الطلوعین را یا وقوف شب را، در صورتی که صاحب عذر باشد، اگر مقداری از طلوع آفتاب تا ظهر در مشعر توقف کند اگرچه کم باشد حج او صحیح است. [م۹۸۵ ۱]

مراجع دیگر:

آیت‌الله زنجانی: مشروط بر اینکه وقوف اختیاری عرفه یا اضطراری آن در صورت عذر را درک کرده باشد.
آیات عظام سبحانی، سیستانی، صافی، گلپایگانی، مکارم: حج او صحیح نیست مگر اینکه وقوف اختیاری یا لااقل اضطراری عرفات را نیز درک کرده باشد که حج او صحیح است.
آیت‌الله فاضل: اگر وقوف در عرفات را درک کرده باشد.

اوقات وقوف

مسئله ۹۸۶

امام خمینی: از آنچه گذشت معلوم شد که برای وقوف به مشعر سه وقت است:
اول ـ شب عید برای کسانی ‌که عذری دارند.
دوم ـ بین طلوع صبح و طلوع آفتاب. [م۹۸۶ ۱]
سوم ـ از طلوع آفتاب تا ظهر روز دهم، که اضطراری مشعر است ؛ چنان‌که قسم اول نیز اضطراری است. [م۹۸۶ ۲]

مراجع دیگر:

آیت‌الله سیستانی: قسمتی از شب تا طلوع آفتاب.
آیت‌الله فاضل: برای افراد عادی؛ یعنی افرادی که عذری برای ترک وقوفین ندارند.

آیت‌الله سیستانی: و گذشت که قسم اول اختیاری است.

حکم وقوف اختیاری و اضطراری

مسئله ۹۸۷

امام خمینی: چون معلوم شد که وقوف به عرفات و مشعر اختیاری و اضطراری دارند و از برای وقوف به مشعر دو قسم اضطراری است، پس به ملاحظه ادراک هر دو موقف یا یکی از آنها در وقت اختیاری یا اضطراری، مفرداً و مرکباً، و به ملاحظه ترک عمدی یا جهلی یا نسیانی، اقسام زیادی دارد که در اینجا آنچه مورد ابتلا ممکن است بشود، ذکر می‌شود: [م۹۸۷ ۱]
اول ـ آنکه مکلف درک هر دو موقف کند در وقت اختیاری؛ یعنی از ظهر روز عرفه، عرفات را و بین الطلوعین صبح دهم، مشعر را درک کند. پس اشکالی در صحت حج او نیست.
دوم ـ آنکه هیچ‌یک از دو موقف را درک نکند، نه اختیاری آنها را و نه اضطراری را، پس اشکالی نیست در بطلان حج او و باید به همان احرام حج عمره مفرده [م۹۸۷ ۲]که عبارت است از طواف و نماز آن و سعی و تقصیر و طواف نساء و نماز آن، به جا آورد و از احرام محلّ شود و اگر گوسفند همراه داشته باشد احتیاطاً ذبح کند [م۹۸۷ ۳]و باید سال دیگر حج به جا آورد، اگر شرایط استطاعت را دارا باشد ،[م۹۸۷ ۴]در صورتی که درک نکردن موقف به واسطه عذر باشد.

مراجع دیگر:

آیت‌الله زنجانی: حج در موارد ذیل، فاسد می‌شود و باید به دستوری که در ذیل این مسئله آمده عمل شود: ۱. ترک هر دو وقوف، مطلقاً؛ ۲. ترک وقوف اختیاری عرفه، بدون عذر؛ ۳. ترک هر دو وقوف لیلی و اختیاری مشعر، بدون عذر؛ ۴. فقط اضطراری نهاری مشعر را درک کند، مطلقاً؛ ۵ و ۶. فقط اختیاری یا اضطراری عرفه را درک کند، مطلقاً. البته دو مورد اخیر در یک صورت حجشان صحیح است و آن اینکه شبانه از مشعر عبور کرده و در آنجا ذکر خداوند گفته باشند و چون مسئله را نمی‌دانسته‌اند قصد وقوف نکرده‌اند و وقتی متوجه شده‌اند که به وقوف نهاری هم نمی‌رسند. در غیر این چند صورت، ترک وقوف، حج را فاسد نمی‌کند و از اینجا حکم تمام صور دوازده‌گانه روشن می‌شود.
آیت‌الله سیستانی: در بیان صور هشتگانه وقوفین، تفاوت‌هایی با متن وجود دارد.

آیت‌الله بهجت: با نیت عدول به عمره مفرده علی الأحوط، و وجوب ذبح گوسفند که همراه داشته باشد محتاج به تأمّل است، بلی موافق احتیاط و مروی در خبر داود رقی و صحیح ضُریس به نقل فقیه است و در سال آینده حج می‌کند اگر شرایط مقرّره وجوب حج درباره او متحقق بشود.
آیت‌الله سبحانی: باید عدول به عمره مفرده بکند و اعمال عمره مفرده را به جا آورد و در صورتی که شرایط استطاعت را داشته، حج بر او مستقر شده باشد سال دیگر به حج برود و از آنجا که در این موارد عدول خود به خود صورت نمی‌گیرد به احتیاط واجب برای عدول به عمره مفرده نیز نیت کند.
آیت‌الله فاضل: و بهتر است قصد عدول به عمره مفرده بنماید.

آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی: متعرض این فرع نشده‌اند.
آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: گوسفند را قربانی کند.

آیت‌الله خویی، آیت‌الله سیستانی: واجب است در صورتی که استطاعتش تا سال بعد باقی بماند و یا حج از سال‌های پیش بر ذمه‌اش مستقر شده باشد، سال بعد به حج برود.
آیت‌الله زنجانی: حج سال بعد در دو صورت واجب می‌شود: ۱. حج او حج واجب باشد، حجه الاسلام، نذر یا غیره؛ ۲. حج او مستحب باشد و هنگام احرام، با خداوند، شرط تحلل نکرده باشد. و در وجوب حج سال بعد به جهت ترک وقوف، فرقی بین صورت عذر و عدم عذر نیست.
آیت‌الله سبحانی: در صورت ترک عمدی یا جهل از روی تقصیر حج خود را به عمره مفرده عدول و در مشعر و غیر مشعر در سال بعد اعاده می‌کند ولی در صورت ترک غیر عمدی و یا از روی جهل قصوری و یا نسیان حج تبدیل به عمره مفرده (عدول) و در مستقر در سال بعد اعاده می‌کند و در غیر مستقر در صورت بقاء استطاعت حج را اعاده نماید.

مسئله ۹۸۸

امام خمینی: اگر درک نکردن دو موقف که ذکر شد، از روی تقصیر بوده حج بر او مستقر می‌شود و باید سال دیگر چه شرایط باشد یا