پاورپوینت کامل حج وداع ۱۰۶ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل حج وداع ۱۰۶ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۰۶ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل حج وداع ۱۰۶ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل حج وداع ۱۰۶ اسلاید در PowerPoint :

۱
نام۲
اهمیت۳
اعلان همگانی۴
حکمت تاخیر حج پیامبر تا سال دهم هجری۵
شمار حاجیان۶
آغاز سفر۷
احرام و تلبیه۸
مسیر راه۹
مساجد۱۰
ورود به مکه۱۱
اعمال و مناسک۱۱.۱
طواف و استلام۱۱.۲
نماز طواف و نوشیدن از زمزم۱۱.۳
سعی۱۱.۳.۱
باقیماندن پیامبر در احرام به حج قران و فرمان خارج شدن سایر مسلمانان از احرام به حج تمتع۱۱.۳.۲
ملحق شدن امام علی(ع)۱۱.۴
دیگر اعمال و سفارش ها۱۱.۵
وقوف در عرفات۱۱.۵.۱
خطبه در روز عرفه۱۱.۶
وقوف در مشعر۱۱.۷
رمی۱۱.۸
قربانی۱۱.۹
حلق۱۱.۹.۱
تبرک به موهای پیامبر(ص)۱۱.۹.۲
مدیریت اتراق حاجیان۱۲
خطبه عید قربان۱۳
اتمام اعمال۱۴
آغاز بازگشت به مدینه۱۵
غدیر خم۱۶
رسیدن به مدینه۱۷
کتاب‌شناسی۱۸
پانویس۱۹
منابع

«حجه الوداع» اثر حسن روح الامین، که ایهامی میان حجه الوداعِ حضرت محمد(ص) و واپسین حج امام حسین(ع) دارد.

حجه الوداع یا حجه البلاغ یا حجه الکمال یا حجه التمام، تنها حج حضرت محمد(ص) پس از هجرت است، که با شمار بسیاری از مسلمانان از مدینه آغاز شد و پیامبر(ص) در آن به توضیح احکام و آموزش‌های دینی، بویژه ولایت امام علی(ع) و ولایت اهل بیت خود پرداخت. این سفر در ۲۵ ذی‌ قعده سال دهم هجرت آغاز و در کمتر از یک ماه به پایان رسید.

شمار حاجیان را از ۷۰ هزار تا ۱۲۰ هزار نفر گفته‌اند. در این سفر، همسران حضرت محمد(ص) و دختر او حضرت فاطمه(س) حاضر بوده و امام علی(ع) که به دستور پیامبر(ص) در یمن بود، هنگام عمل سعی، به جمع حاجیان ملحق شد. حضرت محمد(ص)،‌ مسیری متفاوت برای رفتن به مکه برگزید که به «راه حج انبیا» شهرت یافت. بعدها در هرکدام از توقف‌گاه‌های پیامبر(ص) مسجدی ساخته شد؛ مانند مسجد شجره،‌مسجد الغزاله و مسجد الرُوَیثه.

این سفربه دلیل مشارکت حداکثری مردم در آن و نبود مانعی از بیان احکام و نگرانی های نظامی،چنانکه در غزوات دیگر بود، ماهیتی آموزشی و تعلیمی نیز داشت و لبریز از نکات مختلف آموزشی و تعلیمی رسول الله(ص) بود. از نکته‌های مهم این سفر، معرفی امام علی(ع) به عنوان ولیّ و آموزش احکام حج بود. خطبه روز عرفه، خطبه عید قربان و خطبه غدیر از سخنرانی‌های معروف پیامبر(ص) در این سفر است.

نام

حجه الوداع، تنها حج‌گزاری عمومی مسلمانان به همراه حضرت محمد(ص)، در سال دهم هجری بود که طی آن پیامبر(ص) بسیاری از احکام و تعلیمات اسلام از جمله احکام حج و ولایت امام علی(ع) را برای جمع پرشماری که او را همراهی می‌کردند، بیان کرد.

نام‌های این حج و وجه نامگذاری آنها را چنین گفته‌اند:

حجه الوداع: این حج، از آن جهت حجه الوداع نامیده شد که در آن پیامبر(ص) با حاضران وداع کرد[۱] و با اشاره، آن را واپسین حج خود خواند.[۲]
حجه الاسلام:[۳] این حج، از آن جهت به این نام خوانده شد که تنها حجی است که حضرت محمد(ص)، در دوره حاکمیت اسلام انجام داد.[۴]
حجه البلاغ:[۵] این نام، به تناسب نازل شدن آیه یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ[یادداشت ۱][۶] در این سفر است. در این آیه، خداوند فرمان ابلاغ و رساندن پیامی مهم را به حضرت محمد(ص) می‌دهد. اهل سنت، دلیل نامگذاری به حجه البلاغ را تبلیغ احکام دین به صورت گفتاری و رفتاری در این حج دانسته‌اند.[۷]
حجه الکمال و حجه التمام:[۵] این دو نام، می‌تواند اشاره به آیه سه از سوره مائده باشد[یادداشت ۲][۸] که در بازگشت از این سفر نازل شده و کمال دین و تمام نعمت الهی را اعلام کرده است.[۹]

اهمیت

حجه الوداع اهمیت سیاسی و فرهنگی بسیاری در سیره رسول الله دارد. از آن رو که حضرت محمد(ص) در جریان این حج، آداب و احکام حج در اسلام را ابلاغ کرده و به طرح بسیاری از قوانین مهم اسلام از جمله ولایت اهل بیت خود پرداخت. این رویداد، بازتاب زیادی در لایه‌های سنت نبوی پیدا کرد که در دانش‌هایی مانند حدیث، سیره، تاریخ و فقه امتداد یافت،[۱۰] آنقدر که «سال دهم» در تاریخ اسلام، به نام «حجه الوداع»، خوانده شد[۱۱] و باب ویژه‌ای به همین نام، بر کتاب‌های سیره و تاریخ و حتی بر کتاب‌های حدیثی اختصاص یافت[۱۲] و بسیاری از آداب و مناسک حج با استناد به همین رویداد در فقه تدوین شد.

اعلان همگانی

برپایه روایتی از امام باقر(ع)، تا سال دهم هجری همه احکام و آموزش‌های دین به جز حج و ولایت نازل شده بود. در این سال، حضرت محمد(ص) مأموریت یافت تا برای تکمیل تعالیم دین خود و رساندن این دو واجب الهی اعلام کند هر کسی که توانایی پیمودن راه را دارد، برای فرا گرفتن حج و تعالیم دین در حج آن سال شرکت کند و جارچیان به همه اهل مدینه و آبادی‌های پیرامون آن و قبایل عرب بادیه‌نشین اطلاع‌رسانی کردند.[۱۳] حضرت محمد(ص) در سال‌های قبل در مدینه بدون اینکه به حج برود، در روز عید قربان، قربانی می‌کرد.[۱۴]

حکمت تاخیر حج پیامبر تا سال دهم هجری

در جاهلیت براساس سنت نسیء، برای امکان جنگ در ماه‌های حرام، از جمله ماه‌های حج، با عوض کردن نام ماه حرام با ماه‌های دیگر، در ماه حرام جنگ کرده و در ماه‌هایی که در حقیقت ماه حج نبود، حج به جا می‌آوردند. با نامگذاری‌های جدید و مرور زمان، ترتیب ماه‌ها به حال طبیعی خود برمی‌گشت و حضرت محمد(ص) درنگ کرد تا نامگذاری ماه‌های جاهلیت مطابق ترتیب واقعی ماه‌ها شود و در سال دهم در ذی قعده واقعی، برای حج خارج شد و در خطبه عرفه به این مطلب اشاره کرد.[۱۵]

شمار حاجیان

بر پایه برخی روایات، بیش از ۷۰ هزار نفر از اهل مدینه و عرب‌های بادیه‌نشین و اطراف آن برای رفتن به سفر حج گرد آمدند؛[۱۶] به گونه‌ای که صدای تلبیه میان مدینه و مکه پیوسته شنیده می‌شد[۱۷] و هنگام تلبیه حضرت محمد(ص) سراسر بیابان تا چشم کار می‌کرد حج‌گزار دیده می‌شد.[۱۸] دلایل بسیاریِ جمعیت در این حج را چنین دانسته‌اند:

گستردگی اسلام در همه شبه جزیره عربستان،
وجود نومسلمانانی که نسبت به حضرت محمد(ص) و دین او کنجکاو و علاقه‌مند بودند،
ریشه کهن فرهنگی حج در فرهنگ و آداب و رسوم مردم شبه جزیره.[۱۹]

در منابع دیگر، شمار حاجیان در این سفر، بین ۹۰ تا ۱۲۰ هزار نفر ذکر شده است.[۲۰] این شمار را نیز، دور از ذهن ندانسته‌اند؛ چرا که در سال نهم هجری، شمار ۳۰ هزار نفر مرد جنگی، با وجود بیم روبرو شدن با امپراتوری روم در غزوه تبوک شرکت کردند[۲۱][۲۲] و بر خلاف شرایط دشوار جنگ، در حجه الوداع زنان و کودکان و سالخوردگان نیز حضور داشتند.

بر پایه گزارش‌ها، حتی بیماران نیز دوست داشتند با کاروان پیامبر(ص) همراه شوند و از آن حضرت چاره می‌خواستند.[۲۳] زنان حامله‌ای چون اسماء بنت عمیس، که محمد بن ابوبکر را در ذوالحلیفه به دنیا آورد،[۲۴] در این کاروان بود. حضرت محمد(ص) در این سفر، همه همسران خود و دختر خود حضرت فاطمه(س) را[۲۵] سوار بر هودج به همراه برد.[۲۶]

آغاز سفر

حضرت محمد(ص) در روز شنبه ۲۵ ذی قعده، که نزدیک به اسفند‌ماه سال دهم شمسی می‌شد، از مدینه به قصد حج خارج شد.[۲۷]

احرام و تلبیه

حضرت محمد(ص) به هنگام ظهر به منطقه ذوالحُلَیفه، در هشت کیلومتری غرب شهر مدینه‏[۲۸] رسید و غسل احرام انجام داد و نماز ظهر را در مسجد شجره خواند.[۲۹] وی به مردم فرمان داد موهای زائد بدن خود را زدوده، برای احرام غسل کرده و لباس‌های دوخته را از تن بدر کنند.[۳۰] پس از آن، او به نشاندار کردن شتران قربانی خود، که ۶۳ شتر بود پرداخت. مأمور نگهداری از شتران پیامبر در حجه الوداع، ناجیه بن جندب خزاعی اسلمی بود[۳۱] که به کمک چند تن از مردان قبیله‌ خود، این وظیفه را انجام می‌داد. او در سفرهای دیگر نیز این وظیفه را به عهده داشت.[۳۲]

حضرت محمد(ص) در حالی که با دو تکه پارچه صُحاری[یادداشت ۳] احرام بسته بود،[۳۳] در بیابان بیداء نزدیک به دو کیلومتری منطقه شجره، با گفتن جملات تلبیه مُحرم شد.[۳۴] در برخی از روایات، شب ماندن وی در منطقه ذوالحلیفه آمده است؛[۳۵] ولی تاریخ‌نگارانی مانند واقدی (م.۲۰۶ یا ۲۰۷ق)، خبر بیتوته نکردن در ذوالحلیفه را تأیید کرده‌اند.[۳۶]

حضرت محمد(ص) در این حالت، سوار بر ناقه قصوای خود بود[۳۷] و سایه‌بانی نداشت[۳۸] سوار بر جهاز مندرس و ارزان شتر، قصد خود را خدا و نه خودنمایی و نه شنیدن دیگران دانست.[۳۹]

بر پایه منابع شیعه[۴۰] و اهل سنت[۴۱] پیامبر(ص) و همراهان وی با صدای بلند اینگونه تلبیه می‌گفتند: «لَبَّیک اللَّهُمَّ لَبَّیک لَبَّیک لَا شَرِیک لَک لَبَّیک إِنَّ الْحَمْدَ وَ النِّعْمَهَ لَک وَ الْمُلْک لَا شَرِیک لَک (لَبَّیک)» آنان به فرمان خدا، آنقدر این‌گونه تلبیه را تکرار کردند که پیش از رسیدن به منزلگاه روحاء، در ۸۲ کیلومتری مدینه[۴۲] صدای آنها گرفت.[۴۳]

مسیر راه

حضرت محمد(ص)، در حالی که جز برای نماز و استراحت بین راه توقف نمی‌کرد، فاصله میان مدینه و مکه را از راهی پیمود که با مسیر امروزی و حتی مسیری که در زمان سمهودی (سده دهم) استفاده می‌شده، متفاوت بود. این راه را، راه حج انبیاء خوانده‌اند.[۴۴] روایاتی که از حضرت محمد(ص) درباره حج پیامبران الهی در این مسیر آمده، می‌تواند دلیل این نامگذاری باشد. مسیر حج پیامبر(ص) میان مدینه و مکه، از نزدیکی مسجد غزاله عبور کرده و از «حی» و گردنه «هرشاء» و سپس جحفه می‌گذشت، در حالی که مسیر قرن دهم در سمت راست این جاده بود، که از رابغ و از خیف و صفراء می‌گذشت و بدون گذر از جحفه در نزدیکی قدید به این راه می‌رسید.[۴۵]

مساجد

بعدها، در هرکدام از توقفگاه‌هایِ حضرت محمد(ص) میان مدینه و مکه، مسجدی به نام آن منزل، ساخته شد[۴۶]و نماز خواندن در این مساجد از آداب حج شد. نام‌های این مساجد چنین است:[۴۷]

مسجد شجره در ذوالحلیفه: حضرت محمد(ص) در این مسجد نماز ظهر خوانده[۴۸] و غسل احرام کرد.
مسجد شرف در روحاء: در این مکان پیامبر(ص) پسرجوانی را که گرفتار حمله‌های صرع‌گونه و تشنج بود شفا داد.[۴۹]
مسجد عِرْقُ‌الظُّبْیه: به گفته پیامبر(ص) هنگام گذر از این منزلگاه، ۷۰ پیامبر پیش از او در آنجا نماز گزاردند و حضرت موسی(ع) به همراه ۷۰ هزار نفر از بنی اسرائیل، از آن مکان گذشته و حضرت عیسی(ع) پیش از قیامت برای انجام حج یا عمره از آن خواهد گذشت.[۵۰]
مسجد المنصرف (الغزاله)
مسجد الرُوَیثه: در این منزلگاه، زنی به همراه کودکی نزد پیامبر(ص) آمد و درباره حج کودکان سؤال کرد؛ وی آن را صحیح و مایه ثواب برای مادرش دانست.[۵۱]
مسجد گردنه‌رکوبه
مسجد الأثایه
مسجد العَرْج
مسجد المُنبَجِس
مسجد لُحَی‌جمل: بر پایه روایتی، پیامبر(ص) در اینجا سر خود را حجامت کرد.[۵۲]
مسجد مُدلِجَهتَعهِن
مسجد الرماده
مسجد الاَبواء
مسجد گردنه هَرشاء[یادداشت ۴]
مسجدالجُحفه
مسجد طرف قَدید
مسجد حره در نزدیکی گردنه خلیص
مسجد خلیص[یادداشت ۵]
مسجد بطن مرالظهران
مسجد سَرَف
مسجد التَنعیم
مسجد ذی طُوی
مسجد الصَفراء
مسجد ذات آل
مسجد ذفران
مسجد البرود
مسجد مبروک.[۵۳]

ورود به مکه

حضرت محمد(ص)، پس از هشت روز، در سوم ذی حجه به نزدیکی مکه رسید و پیش از گردنه‌های ورودی مکه توقف کرده و شب را در آنجا گذراند. صبحگاهان پس از انجام غسل و به هنگام بالا آمدن آفتاب، در چهارم ذی حجه، از بالای مکه و از گردنه مدنیان سوار بر ناقه قصباء وارد مکه شد و به سوی مسجدالحرام پیش رفت تا به باب بنی شیبه رسید.[۵۴]

اعمال و مناسک

طواف و استلام

حضرت محمد(ص)،پس از ورود به مسجدالحرام، با دیدن کعبه تکبیر گفته و پس از ستایش خداوند و صلوات بر حضرت ابراهیم(ع) و استلام حجرالاسود، سواره در هفت دور، کعبه را طواف کرد و مردم نیز به همراه او طواف کردند. بر پایه روایتی، دلیل سواره طواف کردن او، نمایاندن خود به جمعیتِ بسیاری بود که برای آموختن حج به او نگاه می‌کردند.[۵۴] او در همان حالت سواره، با چوبدستی خود استلام حجر الاسود می‌کرد و چوبدستی را که به حجرالاسود خورده بود می‌بوسید.[۵۵]

بر پایه برخی از روایات، پیامبر(ص) سه دور را به صورت دویدن، درحالی که یکی از شانه‌هایش را از احرام بیرون گذاشته بود پیمود؛[۵۶] در مقابل، برخی، این روایات را مربوط به عمره القضا در سال هشتم هجری دانسته و شواهدی برای تقویت این احتمال آورده‌اند.[۵۷]

نماز طواف و نوشیدن از زمزم

پیامبر(ص) پس از کامل کردن طواف، به کنار مقام ابراهیم(ع)[یادداشت ۶][۵۸] رفت و نماز طواف را ادا کرد.[۵۹] وی پس از نماز طواف، نزد چاه زمزم رفت و از آب آن نوشید و به نوشیدن آن سفارش کرد.[یادداشت ۷][۶۰] او در دعایی، از خداوند به برکت آب زمزم، علم سودمند، روزی گسترده و درمان هر بیماری طلبید.[۶۱] آنگاه به نزد حجر الاسود رفت و دوباره آن را استلام کرد و استلام حجر را وداع با کعبه دانست.[۶۲]

سعی

پس از استلام حجر، با اشاره به آیه إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَهَ مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ
[یادداشت ۸][۶۳] به سمت کوه صفا رفت و به اندازه خواندن یک سوره بقره بر آن کوه دعا کرد.[۶۴] سپس سواره بر شتر، سعی بین صفا و مروه را انجام داد.[۶۵]

باقیماندن پیامبر در احرام به حج قران و فرمان خارج شدن سایر مسلمانان از احرام به حج تمتع

پس از انجام این سعی، جبرئیل نازل شد و فرمان خروج از احرام را برای همه کسانی که بدون همراه داشتن قربانی برای حج مُحرم شده بودند، آورد. این دستور موجب شد تا پیامبر(ص) چون به همراه خود قربانی داشت نیت حج قِران کند. حاجیانی که قربانی با خود نداشتند، با «عمره تمتّع» دانستنِ عملی که تا آن موقع انجام داده بودند، به «حج تمتّع» مُحرم شدند ولی پیامبر(ص) چون از ابتدای احرام در مدینه قربانی داشت،موظف به حج قران بود و به همین دلیل از احرام خارج نشد.[۶۶][یادداشت ۹][۶۷] نافرمانی و انکار برخی از اصحاب درباره این مسئله،که راضی نبودند در حالیکه رسول الله در احرام است، در فاصله میان عمره و حج تمتع خود، از احرام خارج شوند آن حضرت محمد(ص) را خشمگین کرد.[۶۸]

ملحق شدن امام علی(ع)

امام علی(ع) درماه رمضان همین سال، برای دعوت مردم یمن به اسلام و جمع‌آوری خراج نجران، به آن منطقه رفته بود.[۶۹] او پس از نامه حضرت محمد(ص) که او را از یمن به حج فرا می‌خواند،[۷۰] خود را به مکه رساند. او در فاصله‌ای که جبرئیل بر پیامبر(ص) نازل شد و دستور خروج از احرام برای کسانی که قربانی به همراه نداشتند را داد، به پیامبر(ص) ملحق شد. امام علی(ع) که به همراه خود قربانی آورده بود[یادداشت ۱۰][۷۱] و نیت حج خود را همان حج پیامبر(ص) قرار داده بود، مانند پیامبر(ص) در احرام باقی ماند.[۷۲] بسیاری از افراد تحت امر امام علی(ع) که به مکه رسیده بودند، از سخت‌گیری او درباره استفاده از بیت المال بدگویی کردند، حضرت محمد(ص) فرمان داد تا در میان مردم اعلام کنند[یادداشت ۱۱] که دست از سرزنش علی بردارند؛ زیرا او در اطاعت فرمان خدا سختگیر است و در دینش مسامحه نمی‌کند.[۷۳]

دیگر اعمال و سفارش ها

حضرت محمد(ص) در این سفر چنان‌که رسم قریش بود، رفادت و اطعام حاجیان را به عهده گرفت[۷۴] و کعبه را با پارچه‌های یمنی پوشاند.[۷۵] او فرمان دادند به مکیان و مجاوران حرم اعلام شود که از بیستم ذی قعده تا روز بازگشت حاجیان در موسم حج، طواف و استلام حجر الاسود و مقام ابراهیم(ع) و صف اول نماز جماعت را به حاجیان واگذارند.[۷۶]

حضرت محمد(ص) روزهای یکشنبه تا چهارشنبه را در حالت احرام در مکه در خیمه‌ای گذراند که در ناحیه ابطح زده بودند و از سکونت در خانه‌های اهل مکه خودداری کرد.[۷۷] او بعد از ظهر چهارشنبه که روز هفتم ذی حجه بود برای مردم خطبه خواند[۷۸] و مناس