توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل عسب ۵۲ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۲ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل عسب ۵۲ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل عسب ۵۲ اسلاید در PowerPoint :

حسب و نسب

مقالات مرتبط: نسب (مفردات‌قرآن)، نسب (لغات‌قرآن)، نسب (مفردات‌نهج‌البلاغه)، نسب (مقالات مرتبط).

دیگر کاربردها: نسب (ابهام‌زدایی).

‌حَسَب و نَسَب، دو واژه ناظر به شرافت اخلاقی و تبار انسان می‌باشد.

فهرست مندرجات

۱ – معنای حسب
۲ – مصادیق حسب
۳ – اهمیت حسب در میان مردم عرب
۴ – حسب از دیدگاه اسلام
۵ – نسب
۵.۱ – معنای نسب
۵.۲ – نسب در قرآن
۵.۳ – ارزش و اهمیت نسب در دوران مختلف
۵.۴ – علم الانساب
۵.۵ – مبنای کرامت
۵.۶ – تفسیر ابن خلدون از حسب و نسب
۶ – فهرست منابع
۷ – پانویس
۸ – منبع

۱ – معنای حسب

واژه حَسَب را در اصل به معنای کرامت و شرف پایدار در میان پدران و نیاکان و آنچه انسان از مفاخر آنان می‌شمارد، دانسته‌اند.

[۱] خلیل‌ بن احمد، کتاب‌العین، ذیل «حسب»، چاپ مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی، قم ۱۴۰۹.

[۲] ابن ‌اثیر، النهایه فی غریب الحدیث و الاثر، ذیل «حسب»، چاپ طاهر احمدزاوی و محمود محمد طناحی، قاهره ۱۳۸۳ـ۱۳۸۵/ ۱۹۶۳ ـ ۱۹۶۵، چاپ افست بیروت.

[۳] ذیل «حسب»، ابن ‌منظور، لسان العرب.

برخی با استناد به سروده‌ای،

[۴] محمد بن احمد ازهری، تهذیب‌اللغه، ج۴، ص۳۲۹، ج ۴، چاپ عبدالکریم عزباوی، قاهره.

[۵] ذیل «حسب»، ابن ‌منظور، لسان العرب.

میان حسب و نسب فرق نهاده، نسب را شمار نیاکان (شجره‌نامه) و حَسَب را هرگونه کار نیک، چه از سوی خود شخص و چه از سوی نیاکان او، معنا کرده‌اند. براساس قولی دیگر، حسب و کرم، متعلق‌ به خود شخص است، هرچند او پدرانی واجد بزرگی نداشته باشد؛ یعنی به اخلاق شخص بستگی دارد.

[۶] محمد بن احمد ازهری، تهذیب‌اللغه، ج۴، ص۳۲۹، ج ۴، چاپ عبدالکریم عزباوی، قاهره.

براساس حدیثی،

[۷] عبدالرزاق‌ بن همام صنعانی، المصنَّف، ج۵، ص۳۸۱ـ۳۸۲، چاپ حبیب‌الرحمان اعظمی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.

حَسَب همان شمار خانواده است.

[۸] محمد بن احمد ازهری، تهذیب‌اللغه، ج۴، ص۳۳۰، ج ۴، چاپ عبدالکریم عزباوی، قاهره.

بنابراین، حسب بر سه وجه استعمال شده است: مفاخر آبا و اجدادی، که رأی اکثریت است؛ مفاخر خود شخص، که عقیده ابن ‌سکیت و موافقان اوست؛ و وجه سوم که اعم از دو وجه قبلی است.

[۹] محمد بن محمد زبیدی، تاج‌العروس من جواهر القاموس، ذیل «حسب»، چاپ علی‌شیری، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۴.

۲ – مصادیق حسب

به نظر می‌رسد این‌که در برخی گزارش‌ها حَسَب مترادف با دین و آیین انسان،

[۱۰] ابن ‌درید، کتاب‌الجمهرهاللغه، ج۱، ص۲۲۱، حیدرآباد، دکن، ۱۳۴۴ـ۱۳۵۱، چاپ افست بیروت.

[۱۱] ابن ‌عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۴۴، ص۳۵۸، چاپ علی‌شیری، بیروت ۱۴۱۵۱۴۲۱/ ۱۹۹۵۲۰۰۱.

[۱۲] ذیل «حسب»، ابن ‌منظور، لسان العرب.

آراستگی و پاکیزگی جامه،

[۱۳] ذیل «حسب»، ابن ‌منظور، لسان العرب.

مکارم اخلاق

[۱۴] ذیل «حسب»، ابن ‌منظور، لسان العرب.

و فروتنی

[۱۵] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم.

ذکر شده، از باب تعیین مصداق آن است.

۳ – اهمیت حسب در میان مردم عرب

حسب هم در زمان جاهلیت و هم در دوره اسلامی در میان مردم عرب اهمیت داشته، چنان‌که پیش از اسلام مسئله حسب در ازدواج نقش داشته است

[۱۶] ابن ‌حبیب، کتاب‌المُحَبَّر، ج۱، ص۳۱۰، چاپ ایلزه لیشتن اشتتر، حیدرآباد، دکن، ۱۳۶۱/۱۹۴۲، چاپ افست بیروت.

ازاین‌رو در اشعار عرب بار‌ها به آن اشاره شده است.

[۱۷] ابن ‌حبیب، کتاب المُنَمَّق فی اخبار قریش، ج۱، ص۱۷۳، چاپ خورشید احمد فارق، حیدرآباد، دکن ۱۳۸۴/۱۹۶۴.

[۱۸] ابن ‌حبیب، کتاب المُنَمَّق فی اخبار قریش، ج۱، ص۳۸۶، چاپ خورشید احمد فارق، حیدرآباد، دکن ۱۳۸۴/۱۹۶۴.

پس از اسلام، در جنگ احد نیز شخصی در سپاه پیامبراکرم می‌جنگید که تنها پروای حسب و نسب قومی خود را داشت.

[۱۹] ابن ‌هشام، سیرهالنبی، ج۳، ص۶۰۴، چاپ محمد محیی‌الدین عبدالحمید، (قاهره) ۱۳۸۳/۱۹۶۳.

[۲۰] فضل‌ بن حسن طبرسی، اعلام‌الوری باعلام الهدی، ج۱، ص۱۸۲ـ۱۸۳، قم ۱۴۱۷.

ابوبکر نیز در خطبه خلافتش، بر کرامت حسبی خود تأکید کرد.

[۲۱] عمرو بن بحر جاحظ، رسائل الجاحظ: الرسائل السیاسیه، ج۱، ص۲۶۹، چاپ علی ابوملحم، بیروت ۱۹۸۷.

عمر بن خطاب در نامه‌ای به ابوموسی اشعری توصیه کرد که از اشخاص با حسب و نسب در امور قضایی استفاده کند.

[۲۲] محمد بن خلف وکیع، اخبار القضاه، ج۱، ص۷۶ـ۷۷، بیروت: عالم الکتب.

در نامه حضرت علی علیه‌السلام هم به مالک اشتر توصیه شده است که با اشخاص دارای حسب و نسب و خاندان‌های صالح و خوش‌سابقه پیوند برقرار سازد.

[۲۳] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم.

۴ – حسب از دیدگاه اسلام

تعلیمات اسلام، که در قرآن و حدیث متجلی است، در پی اصلاح ذهنیت مردم عرب نسبت به مسئله حسب و نسب برآمد؛ ازاین‌رو ملاحظه می‌شود که پیامبراکرم و ائمه، هم از تفاخر به حسب و نسب به معنای جاهلی آن نهی کردند و هم در معنای آن تصرف کردند و مفهومی جدید به آن بخشیدند. مثلا حضرت رسول آفت حسب را فخرفروشی و عُجب دانسته است

[۲۴] کلینی، اصول کافی، ج۲، ص۳۲۸ـ۳۲۹.

و حضرت علی حُسن خلق را برترین حسب.

[۲۵] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم.

همچنین حسب به انجام دادن کارهای نیک و به مال و غیر آن تعبیر شده

[۲۶] حرّعاملی، وسائل الشیعه، ج۱۲، ص۱۰۰.

و حسن ادب جانشین حسب خوانده شده است.

[۲۷] محمد بن محمدمفید، الارشاد فی معرفه حجج‌اللّه علی‌العباد، ج۱، ص۲۹۸، قم ۱۴۱۳.

هرچند بنابر حدیثی از پیامبراکرم فخرفروشی به‌حسب و نسب از ویژگی‌هایی است که تا روز قیامت از میان امت اسلامی زایل نخواهد شد.

[۲۸] ابن ‌حنبل، مسندالامام احمد بن حنبل، ج۲، ص۵۳۱، بیروت: دارصادر.

[۲۹] ابن ‌بابویه، کتاب‌الخصال، ج۱، ص۲۲۶، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۲ش.

در فقه شافعی و حنبلی حسب جزئی از کفو بودن مرد و زن در ازدواج است.

[۳۰] احمد بن حسین بیهقی، السنن‌الکبری، ج۷، ص۱۳۲، بیروت: دارالفکر.

[۳۱] ابن ‌قدامه، المغنی، ج۷، ص۳۷۴ـ۳۷۵، بیروت: دارالکتاب العربی.

[۳۲] محمد نجیب مطیعی، التکمله الثانیه، ج۱۶، ص۱۳۵، المجموع: شرح‌المُهَذّب، در یحیی‌ بن شرف نووی، المجموع: شرح‌المُهَذّب، ج۱۳ـ۲۰، بیروت: دارالفکر.

۵ – نسب

۵.۱ – معنای نسب

نَسَب (جمع آن: انساب) به معنای پیوند خویشاوندی، به‌ویژه پیوند پدری و نیاکان پدری است.

[۳۳] محمد بن یعقوب فیروزآبادی، القاموس المحیط، ذیل «نسب»، بیروت ۱۴۱۲/۱۹۹۱.

[۳۴] ذیل «نسب»، ابن ‌منظور، لسان العرب.

۵.۲ – نسب در قرآن

در قرآن یک بار نسب

[۳۵] فرقان/سوره۲۵، آیه۵۴.

و یک‌بار انساب

[۳۶] مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱۰۱.

به‌کار رفته است.

۵.۳ – ارزش و اهمیت نسب در دوران مختلف

ارزش و اهمیت نَسَب از دو بُعد دنیوی و اخروی درخور بررسی است. توجه به نسب در زندگی دنیوی در همه ملل جهان از دیرباز مطرح بوده است. سنگ‌نوشته‌ها، الواح و طومارهای به‌جا مانده از دوره باستان، گواه آن است که آدمی از روزگاران کهن به این موضوع توجه داشته است. شواهدی که از کتیبه بیستون، نقوش آرامگاه کوروش و نقش رستم به دست آمده، حاکی از این است که این موضوع در ایران باستان اهمیت بسیار داشته است.

[۳۷] علی‌ بن محمدعمری، المجدی فی انساب الطالبیین، مقدمه احمد مهدوی‌دامغانی، ص ۵۲ـ۵۳، چاپ احمد مهدوی دامغانی، قم ۱۴۰۹.

گفتگوی سران و بزرگان عرب در حضور خسروپرویز و اشعار فراوانی که به منظور تفاخر و مباهات، برای پادشاه ایران می‌خواندند،

[۳۸] احمد بن علی قلقشندی، نهایه الارب فی معرفه انساب العرب، ج۱، ص۴۰۱ـ۴۰۴، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۴.

شاهدی است بر این‌که توجه به انساب در میان عرب پیشینه‌ای کهن داشته است. ظاهرآ در همین مجلس، نعمان‌ بن منذر در مکالمه با خسروپرویز، حسب و نسب امت عرب را از موارد تفاخر و مباهات آنان بر دیگر امت‌ها برشمرده است.

[۳۹] ابن ‌نباته، سرح‌العیون فی شرح رساله ابن ‌زیدون، ج۱، ص۳۶۸ـ۳۷۰، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره ۱۳۸۳/۱۹۶۴.