پاورپوینت کامل جنّت (کلام) ۹۵ اسلاید در PowerPoint


در حال بارگذاری
10 جولای 2025
پاورپوینت
17870
1 بازدید
۷۹,۷۰۰ تومان
خرید

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل جنّت (کلام) ۹۵ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل جنّت (کلام) ۹۵ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن پاورپوینت کامل جنّت (کلام) ۹۵ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل جنّت (کلام) ۹۵ اسلاید در PowerPoint

مقالات مرتبط: جنّت.

متکلمان‌ در باره‌ جنّت‌ و به‌طور کلی‌ عالم‌ آخرت‌، از دو جهت‌ بحث‌ کرده‌اند: یکی‌ دلایل‌ عقلی‌ و نقلی وجود عالمی‌ دیگر برای‌ زندگی‌ انسانها پس‌ از این‌ عالم‌، و دوم‌ گرد آوری‌ و تنظیم‌ و تبیین‌ داده‌های‌ قرآن‌ و حدیث‌ به‌مثابه‌ آموزه‌های‌ اعتقادی‌ و در مواردی‌ دفاع‌ و رفع‌ ابهام‌ از این‌ آموزه‌ها.

فهرست مندرجات

۱ – ارتباط‌ جهت‌ اول‌ بحث با اصل‌ بحث‌ معاد
۲ – توضیحی در جهت دوم بحث
۳ – نکته‌ای در تأویل داده‌های دینی
۴ – باطنیه و داده‌های قرآنی
۵ – اعتقاد به‌ وجود جنّت‌
۶ – کلام محققان در مورد معاد جسمانی و روحانی در نگاه ابن‌میثم
۷ – غزالی و موضوع بهره‌مندیهای جنّت
۸ – جنّت در روایات از نگاه غزالی
۸.۱ – سطح‌ حسی‌
۸.۲ – سطح‌ خیالی‌
۸.۳ – سطح عقلی
۹ – نکته‌ای از مولی‌ حبیب‌اللّه‌ کاشانی‌ در این بحث
۱۰ – ویژگی‌ انسانها در جنّت‌
۱۱ – تفاوت‌ درجات‌ در جنّت‌
۱۲ – مخلوق‌ و موجود بودن‌ فعلی‌ جنّت‌
۱۳ – استدلال‌ بر مخلوق‌ بودن‌ جنت‌، به‌ آیاتی از‌ قرآن
۱۴ – استدلال‌ بر مخلوق‌ بودن‌ جنت‌، در احادیث‌ مروی‌ از امامان‌ شیعه‌
۱۴.۱ – نکته‌ای از شیخ مفید و لاهیجی
۱۵ – منکران‌ مخلوق‌ بودن‌ فعلی‌ جنّت‌
۱۶ – پاسخ مسلمانان به منکران‌ مخلوق‌ بودن‌ فعلی‌ جنّت‌
۱۷ – جنّت کجاست؟
۱۸ – منابع‌
۱۹ – پانویس
۲۰ – منبع

۱ – ارتباط‌ جهت‌ اول‌ بحث با اصل‌ بحث‌ معاد

جهت‌ اول‌ با اصل‌ بحث‌ معاد ارتباط‌ دارد و دلایل‌ کلامی‌ بر معاد جسمانی‌ در آن‌جا بررسی‌ می‌شود.

۲ – توضیحی در جهت دوم بحث

اما جهت‌ دوم‌، چون‌ صرفاً مبتنی‌ بر نقل‌ یا دست‌کم‌ نقطه‌ عزیمت‌ آن‌ نقل‌ است‌ و احراز درستی‌ منقولاتْ وظیفه‌ اولیه‌ متکلم‌ نیست‌، آنان‌ بر پایه‌ قاعده‌ای‌ کلی‌ ــ یعنی‌ منوط‌ بودن‌ بررسی‌ یک‌ آموزه‌ سمعی‌ (در برابر عقلی‌) به‌ قطعیت‌ استناد آن‌ به‌ منبع‌ دین‌ ــ غالباً از ورود تفصیلی‌ به‌ این‌ مباحث‌، که‌ شأن‌ مفسران‌ و محدّثان‌ است‌، فاصله‌ گرفته‌ و صرفاً بر پایه‌ داده‌های‌ نقلی‌ معتبر، آموزه‌های‌ اعتقادی‌ این‌ حوزه‌ را معرفی‌ کرده‌ و گاه‌ درباره‌ مقبولیت‌ عقلانی‌ آنها توضیح‌ داده‌اند. مثلاً، نوبختی‌ وجوب‌ ثواب‌ (که‌ در جنّت‌ تحقق‌ می‌یابد) و همه‌ امور متعلق‌ به‌ آن‌ را، یکسر مستند به‌ ادله‌ سمعی‌ دانسته‌

[۱] حسن بن یوسف علامه حلّی، انوار الملکوت‌ فی‌ شرح‌ الیاقوت، ج۱، ص‌۱۷۰، چاپ‌ محمد نجمی‌ زنجانی‌،) قم (۱۳۶۳ ش‌.

و سپس‌ با ذکر مواردی‌ چون‌ صراط‌ و میزان‌، توضیح‌ داده‌ است‌ که‌ این‌ امور از نظر عقلی‌ پذیرفتنی‌اند و چون‌ علم‌ به‌ صدورشان‌ داریم‌ (قد وَرَد به‌ السمعُ) حتماً حق‌اند.

[۲] حسن بن یوسف علامه حلّی، انوار الملکوت‌ فی‌ شرح‌ الیاقوت، ج۱، ص‌۱۸۰، چاپ‌ محمد نجمی‌ زنجانی‌،) قم (۱۳۶۳ ش‌.

قاضی‌ عبدالجبار

[۳] قاضی‌ عبدالجباربن‌ احمد، شرح‌ الاصول‌الخمسه‌، ج۱، ص‌ ۴۱۸، چاپ‌ سمیر مصطفی‌ رباب‌، بیروت‌ ۱۴۲۲.

در باره‌ اینکه‌ ثواب‌ نیکوکاران‌، پس‌ از مرگ‌ در قالب‌ بهره‌مندیهای‌ جسمانی‌ تقدیر و مقرر شده‌، تأکید کرده‌ است‌ که‌ اینها سمعی‌ هستند (طریقُه‌ السمع‌). سیدمرتضی‌ علم‌الهدی‌

[۴] علی ‌بن‌ حسین‌ علم‌الهدی‌، شرح‌ جمل‌ العلم‌ و العمل‌، ج۱، ص‌ ۱۴۲، چاپ‌ یعقوب‌ جعفری‌ مراغی‌،) تهران‌) ۱۴۱۴.

نیز، به‌ مناسبت‌ بحث‌ از همیشگی‌ بودن‌ ثواب‌ (خلود در جنّت‌)، مستند این‌ آموزه‌ را سمع‌ دانسته‌ است‌.نصیرالدین‌ طوسی‌ اصل‌ وجود عالمی‌ دیگر، مانند این‌ عالم‌، را به‌ اعتبار سمع‌ پذیرفته‌ و افزوده‌ است‌ که‌ عقل‌ امکان‌ چنین‌ عالمی‌ را نفی‌ نمی‌کند،

[۵] حسن بن یوسف علامه حلّی، کشف‌المراد فی‌ شرح‌ تجریدالاعتقاد، ج۱، ص‌۴۰۰، چاپ‌ حسن حسن‌زاده‌ آملی‌، قم‌ ۱۴۰۷.

آنگاه‌ با اشاره‌ به‌ این‌ آموزه‌ مبتنی‌ بر سمع‌ که‌ جنّت‌ در آسمان‌ است‌ چند شبهه‌ مبتنی‌ بر مباحث‌ طبیعیات‌ را مطرح‌ کرده‌ و گفته‌ است‌ که‌ اینها صرفاً «استبعادات‌» اند

[۶] حسن بن یوسف علامه حلّی، کشف‌المراد فی‌ شرح‌ تجریدالاعتقاد، ص‌ ۴۰۷، چاپ‌ حسن حسن‌زاده‌ آملی‌، قم‌ ۱۴۰۷.

فاضل‌ مقداد

[۷] مقداد بن‌ عبداللّه‌ فاضل‌مقداد، ارشاد الطالبین‌ الی‌ نهج‌ المسترشدین‌، ج۱، ص‌ ۴۲۵ـ۴۲۷، چاپ‌ مهدی‌ رجائی‌، قم‌ ۱۴۰۵.

نیز مستند وجود جنّت‌ و نعمتهای‌ آن‌ را شرع‌ معرفی‌ کرده‌ (قَدْ اَخْبَرَ الصادق‌ علیه‌السلام‌، یعنی‌ پیامبر اکرم‌) و توضیح‌ داده‌ است‌ که‌ چون‌ اینها امور ممکن‌ و غیرممتنع‌اند، باید آن‌ها را پذیرفت‌.

۳ – نکته‌ای در تأویل داده‌های دینی

نکته‌ درخور دقت‌ اینکه‌ متکلمان‌ تأویل‌ داده‌های‌ دینی‌ در این‌ مقولات‌ را، جز در صورت‌ وجود محذور عقلی‌، رواندانسته‌اند

[۸] قاضی‌ عبدالجباربن‌ احمد، شرح‌ الاصول‌الخمسه‌، ج۱، ص‌۴۹۹، چاپ‌ سمیر مصطفی‌ رباب‌، بیروت‌ ۱۴۲۲.

[۹] محمد بن‌ محمد غزالی‌، المضنون‌ به‌ علی‌ غیراهله‌، ج۱، ص‌۱۱۳، چاپ‌ ریاض‌ مصطفی‌ عبداللّه‌، دمشق‌ ۱۴۱۷/۱۹۹۶.

[۱۰] عبدالرزاق ‌بن‌ علی‌ لاهیجی‌، گوهرمراد، ج۱، ص‌ ۶۶۱، چاپ‌ زین‌العابدین‌ قربانی‌ لاهیجی‌، تهران‌ ۱۳۸۳ ش‌.

و به‌ تعبیر سلیمان ‌بن‌ صالح‌ غصن‌

[۱۱] سلیمان ‌بن‌ صالح‌ غصن‌، موقف‌ المتکلمین‌ من‌ الاستدلال‌ بنصوص‌ الکتاب‌ و السنه‌، ج‌ ۲، ص‌ ۷۳۲، ریاض‌ ۱۴۱۶/۱۹۹۶.

چون‌ این‌ امور عقلاً پذیرفتنی‌اند و از نظر نقلی‌ نیز امت‌ بر آن‌ها اجماع‌ کرده‌، کمترین‌ تأویل‌ در آن‌ها روی‌ داده‌ است‌.

۴ – باطنیه و داده‌های قرآنی

در این‌ میان‌، باطنیه‌ بر پایه‌ روش‌ فلسفی‌ خود، به‌ تأویل‌ داده‌های‌ قرآنی‌ در باره‌ جنّت‌ و رمزی‌ دانستن‌ آنها روی‌ آورده‌اند و غزالی‌

[۱۲] محمد بن‌ محمد غزالی‌، فضائح‌ الباطنیه‌، ج۱، ص‌ ۴۴ـ۴۶، چاپ‌ عبدالرحمان‌ بدوی‌، قاهره‌ ۱۳۸۳/۱۹۶۴.

[۱۳] محمد بن‌ محمد غزالی‌، فضائح‌ الباطنیه‌، ج۱، ص‌۴۸ـ۵۴، چاپ‌ عبدالرحمان‌ بدوی‌، قاهره‌ ۱۳۸۳/۱۹۶۴.

[۱۴] محمد بن‌ محمد غزالی‌، فضائح‌ الباطنیه‌، ج۱، ص‌ ۶۱، چاپ‌ عبدالرحمان‌ بدوی‌، قاهره‌ ۱۳۸۳/۱۹۶۴.

در نقدی‌ صریح‌ بر آنان‌، یکی‌ از دلالتهای‌ التزامی‌ این‌ رهیافت‌ را نسبت‌ دادن‌ جهل‌ به‌ پیامبر صلی ‌اللّه ‌علیه ‌و آله‌ وسلم‌ یا دست‌کم‌ گونه‌ای‌ مخالفت‌ با صاحب‌ شرع‌ و در نتیجه‌ خروج‌ از دین‌ دانسته‌ است‌؛ به‌ویژه‌ آنکه قرآن‌ مشحون‌ از بیاناتی‌ در وصف‌ جنّت‌ ــ و مجموعه‌ عالم‌ آخرت‌ ــ است.

۵ – اعتقاد به‌ وجود جنّت‌

بر این‌ اساس‌، اعتقاد به‌ وجود جنّت‌، به‌ همان‌ مضمونی‌ که‌ از قرآن‌ و مجموعه‌ احادیث‌ تلقی‌ می‌شود، از ضروریات‌ اسلام‌ شمرده‌ شده‌ و حتی‌ این‌ نکته‌ افزوده‌ شده‌ است‌ که‌ تأویل‌ آیات‌ قرآن‌ به ‌گونه‌ای‌ که‌ جسمانی‌ بودن‌ جنّت‌ را نفی‌ کند، به‌ منزله‌ انکار آن‌ است‌.

[۱۵] مسعود بن‌ عمر تفتازانی‌، شرح‌ المقاصد، ج‌ ۵، ص‌ ۹۱ـ۹۳، چاپ‌ عبدالرحمان‌ عمیره‌، قاهره‌ ۱۴۰۹/۱۹۸۹.

گاه‌ نیز در بیانات‌ متکلمان‌ گونه‌ای‌ استدلال‌ به‌ چشم‌ می‌خورد. مثلاً، لاهیجی‌

[۱۶] عبدالرزاق ‌بن‌ علی‌ لاهیجی‌، گوهرمراد، ج۱، ص‌ ۶۶۱، چاپ‌ زین‌العابدین‌ قربانی‌ لاهیجی‌، تهران‌ ۱۳۸۳ ش‌.

با عنایت‌ به‌ قطعی‌ بودن‌ ثواب‌ و عقاب‌ جسمانی‌ در آموزه‌های‌ دینی‌، نتیجه‌ گرفته‌ است‌ که‌ باید «عالمی‌ جسمانی‌» برای‌ تحقق‌ این‌ امر وجود داشته‌ باشد. این‌ در حالی‌ است‌ که‌ شیخ ‌صدوق‌ با پذیرش‌ جسمانی‌ بودن‌ جنّت‌، گونه‌ای‌ ثواب‌ روحانی‌ (تقدیس‌ و تسبیح‌ و هم‌نشینی‌ با فرشتگان‌) را مطرح‌ کرده‌؛

[۱۷] ابن‌بابویه‌، الاعتقادات، چاپ‌ عصام‌ عبدالسید، قم‌ ۱۳۷۱ ش‌.

و یکی‌ از محققان‌ معاصر احتمال‌ داده‌ است‌ که‌ چه‌بسا مراد آن‌ دسته‌ از حکمای‌ قائل‌ به‌ معاد روحانی‌ و نافی معاد جسمانی‌، تأویل‌ بهره‌مندیهای‌ اُخروی مذکور در قرآن‌ به‌ امور غیرجسمانی‌ (لذات‌ عقلی‌ و روحی‌)، نه‌ انکار حشر ابدان‌ (معنای‌ مشهور معاد جسمانی‌)، بوده‌ باشد.

[۱۸] جعفر سبحانی‌، الالهیات‌ علی‌ هدی‌ الکتاب‌ و السنه‌ و العقل‌، ج‌ ۲، ص‌ ۷۷۶، به‌ قلم‌ حسن‌ محمد مکی‌ عاملی‌، ج‌ ۲، قم‌ ۱۴۱۱.

در این‌ صورت‌، وجود جنّت‌، لازمه‌ حشر ابدان‌ است‌، برخلاف‌ لاهیجی‌ که‌ آن‌ را مقدمه‌ تحقق‌ ثواب‌ دانسته‌ است‌.

۶ – کلام محققان در مورد معاد جسمانی و روحانی در نگاه ابن‌میثم

ابن‌میثم‌ بحرانی‌

[۱۹] ابن‌میثم‌، قواعد المرام‌ فی‌ علم‌ الکلام‌، ج۱، ص۱۵۵ ـ ۱۵۷، قم‌ ۱۳۹۸.

در اشاره‌به‌ محققانی‌که‌ به‌انگیزه‌ جمع‌ بین‌ حکمت‌ و شریعت‌، معاد روحانی‌ و جسمانی‌، هر دو را با هم‌، واجب‌ می‌دانند، تصریح‌کرده‌که‌ مراد از معاد جسمانی‌ بهره‌مندیهای‌ جسمانی‌، به‌ منزله سعادت‌ بدن‌ است‌، همچنان‌ که‌ معاد روحانی‌ به‌معنای‌ پیشرفت‌ نفس‌ در مسیر تحصیل‌ سعادت حقیقی‌ ــ یعنی‌ معرفه‌اللّه‌ به‌ عنوان‌ بالاترین‌ علم‌ و کامل‌ترین‌ لذت‌ ــ است‌. وی‌ تحقق‌ این‌ دو سعادت‌، یعنی‌ التفات‌ و اشتغال‌ هم‌زمان‌ به‌ هر دو گونه‌ لذت‌ عقلانی‌ و جسمانی‌ را، به‌ علت‌ ضعف‌ نفوس‌ بشری‌ و به‌ استناد استقرا، در این‌ عالم‌ ناممکن‌ خوانده‌ و بیان‌ کرده‌ است‌ که‌ دلیلی‌ بر امتناع‌ این‌ امر در عالم‌ دیگر نداریم‌. در واقع‌، او نیز مستند اصلی‌ وجود زندگی‌ جسمانی‌ در نشئه‌ بعد از مرگ‌، در جنّت‌ را سمع‌ می‌داند که‌ چون‌ منع‌ عقلی‌ ندارد باید آن‌ را پذیرفت‌.

۷ – غزالی و موضوع بهره‌مندیهای جنّت

پس‌ از شیخ‌صدوق‌، که‌ برای‌ خاصّان‌ از اهل‌ جنّت‌ قائل‌ به‌ گونه‌ای‌ ثواب‌ روحانی‌ در جوار فرشتگان‌ شده‌ است‌، غزالی‌ از منظری‌ دیگر به‌ موضوع‌ بهره‌مندیهای‌ جنّت‌ نگریسته‌ و به‌ویژه‌ با بیان‌ یک‌ مثال‌ و بازنمایاندن‌ این‌ دقیقه‌ که‌ اظهار شگفتی‌ و استبعاد از وجود جنّت‌ و اجزا و ملزومات‌ آن‌، ناشی‌ از عدم‌امکان‌ تجربه‌ خارجی‌ و ملموس‌ از آن‌ برای‌ عموم‌ افراد این‌ نشئه‌ (حیات‌ دنیا) است‌، بر وجوب‌ تصدیق‌ این‌ امور تأکید کرده‌ است‌.

۸ – جنّت در روایات از نگاه غزالی

وی‌ سپس‌ توضیح‌ داده‌ که‌ آنچه‌ در متن‌ دین‌ درباره‌ جنّت‌ مطرح‌ شده‌، در سه‌ سطح‌ حسی‌ و خیالی‌ و عقلی‌ قابل‌ رتبه‌بندی‌ است‌.

۸.۱ – سطح‌ حسی‌

سطح‌ حسی‌ پس‌ از بازگشت‌ روح‌ به‌ بدن‌ اتفاق‌ می‌افتد و بیش‌تر مخاطبان‌، به‌ حسب‌ تفاوت‌ و تنوع‌ خواستهایشان‌، به‌ همین‌ سطح‌ رغبت‌ دارند؛ هرچند رغبت‌ به‌ این‌ امور، حتی‌ در دنیا، همگانی‌ نیست‌ (لایرغَب‌ فیها کلُّ احدٍ).

۸.۲ – سطح‌ خیالی‌

سطح‌ خیالی‌ ناشی‌ از صورت‌ حاصل‌ از این‌ بهره‌مندیهاست‌. در واقع‌، از وجود عینی یک‌ چیز مطلوب‌ و ادراک‌ حسی‌ آن‌، صورتی‌ در خیال‌ آدمی‌ فراهم‌ می‌آید که‌ برای‌ او لذت‌بخش‌ است‌ و این‌ دو (وجود خارجی‌، ادراک‌ و صورت‌بندی‌) مکمل‌ یکدیگرند. صِرف‌ وجود اشیای‌ خارجی‌، بدون‌ ادراک‌ حسی‌ و ایجاد صورت‌، لذتی‌ نمی‌آورد و صورت‌سازیهای‌ قوه‌ متخیله‌، اگر مبتنی‌ بر ادراک‌ حسی‌ نباشد، به‌ لذتی‌ پایدار و مطبوع‌ نمی‌انجامد (کما فی‌النوم‌). حال‌ ویژگی‌ جنّت‌ آن‌ است‌ که‌ اهل‌ آن‌ با تخیل‌ صورتها می‌توانند حقایق‌ خارجی‌ را در معرض‌ ادراک‌ خود قرار دهند. غزالی‌ یک‌ حدیث‌ مشهور «انّ فی‌ الجنّه‌ سوقاً. . . »؛

[۲۰] ابونعیم‌ اصفهانی‌، صفه‌الجنه‌، ج‌ ۳، ص‌ ۲۶۲ـ۲۶۷، چاپ‌ علی‌رضا عبداللّه‌، دمشق‌ ۱۴۰۶ـ۱۴۰۷/ ۱۹۸۶ـ۱۹۸۷.

را نیز به‌ عنوان‌ مؤید خود ذکر کرده‌ است‌.

۸.۳ – سطح عقلی

سطح‌ عقلی عبارت‌ است‌ از اینکه‌ بهره‌مندیهای‌ مذکور در قرآن‌، تمثیلهایی‌ از لذتهای‌ عقلی‌اند، مثلاً درخت‌ و سبزه‌ و عسل‌ و حور چه‌بسا بیانی‌ از شادمانی‌ اهل‌ جنّت‌ باشد. اگر در جنّت‌ هرکس‌ هرچه‌ بخواهد به‌ او داده‌ می‌شود، با توجه‌ به‌ اینکه‌ کسانی‌ هستند که‌ حتی‌ در این‌ دنیا به‌ لذتهای‌ ظاهری‌ گرایشی‌ نداشته‌اند، اینان‌ در جنّت‌ نیز علایق‌ و خواستهایشان‌ از گونه‌ای‌ دیگر خواهد بود و بدان‌ نایل‌ می‌شوند. با این‌ همه‌، غزالی‌ یادآوری‌ کرده‌ که‌ این‌ سه‌ سطح‌ بهره‌مندی‌ نافی‌ یکدیگر نیستند و هرکس‌ به‌ فراخور استعدادش‌ از نعمتهای‌ جنّت‌ نصیب‌ می‌برد؛ ضمن‌ آنکه‌ آنچه‌ از احوالات‌ جنّت‌ در خطاب‌ وحی‌ آمده‌، قابل‌ درک‌ فهم‌ بشری‌ از همه‌ جهات‌ نیست‌ و منوط‌ به‌ تجربه‌ آخرتی‌ است‌.

[۲۱] محمد بن‌ محمد غزالی‌، المضنون‌ به‌ علی‌ غیراهله‌، ج۱، ص‌۱۱۳ـ۱۱۷، چاپ‌ ریاض‌ مصطفی‌ عبداللّه‌، دمشق‌ ۱۴۱۷/۱۹۹۶.

[۲۲] عبدالرزاق ‌بن‌ علی‌ لاهیجی‌، گوهرمراد، ج۱، ص‌۶۶۲ـ ۶۶۴، چاپ‌ زین‌العابدین‌ قربانی‌ لاهیجی‌، تهران‌ ۱۳۸۳ ش‌.

مولی‌ محسن‌ فیض‌ کاشانی‌ نیز در علم‌الیقین‌

[۲۳] محمد بن‌ شاه‌ مرتضی‌ فیض‌ کاشانی‌، علم‌الیقین‌ فی‌ اصول‌ الدین‌، ج‌ ۲، ص‌ ۱۰۵۶ـ ۱۰۶۸، قم‌ ۱۳۵۸ ش‌.

همین‌ بیان‌ غزالی‌ را بسط‌ داده‌ است‌.

۹ – نکته‌ای از مولی‌ حبیب‌اللّه‌ کاشانی‌ در این بحث

مولی‌ حبیب‌اللّه‌ کاشانی‌ (متوفی‌ ۱۳۴۰) نیز در شرح‌ دعای‌ عدیله‌ به‌ نام‌ عقائد الایمان‌،

[۲۴] حبیب‌اللّه ‌بن‌ علی‌ مدد کاشانی‌، عقایدالایمان‌: شرح‌ دعای‌ عدیله‌، ج۱، ص‌ ۳۲۴ـ ۳۲۵، چاپ‌ حسن‌ بروجردی‌، چاپ‌ سنگی‌ تهران‌ ۱۳۶۰.

اعتقاد به‌ معاد جسمانی‌ را با منحصراً روحانی‌ بودن‌ لذات‌ جنّت قابل‌ جمع‌ ندانسته‌ و توضیح‌ داده‌ است‌ که‌ اساساً جسم‌ نیز مانند روح‌ حقّی‌ از لذات‌ جسمانیه‌ دارد، هرچند برای‌ مقربان‌، التذاد «به‌ لذات‌ روحانیه‌ عقلانیه‌ بر وجه‌ اصالت‌ است‌ و به‌ لذّات‌ جسمانیه‌ بر وجه‌ تبعیت‌.

۱۰ – ویژگی‌ انسانها در جنّت‌

پرسش‌ مهمی‌ که‌ در همین‌ سیاق‌ پیش‌ می‌آید، ویژگی‌ انسانها در جنّت‌ است‌: آیا آن‌ها همچنان‌ موجوداتی‌ مختارند؟ آیا ممکن‌ است‌ از آن‌ها کاری‌ ناروا سرزند؟ آیا آن‌ها مکلف‌اند؟ آیا به‌ آنها امرونهی‌ می‌شود؟ شیخ‌مفید

[۲۵] محمد بن‌ محمد مفید، اوائل‌ المقالات‌، ج۱، ص‌ ۹۱ـ۹۳، چاپ‌ ابراهیم‌ انصاری‌، قم‌ ۱۴۱۳.

به‌ این‌ پرسشها پاسخ‌ داده‌ است‌: اهل‌ جنّت‌ کارهای‌ خود را به‌ اختیار، نه‌ از روی‌ الجاء و اضطرار (قول‌ منسوب‌به‌ ابوالهذَیل‌)

[۲۶] عبدالرحیم ‌بن‌ محمد خیاط‌، کتاب‌ الانتصار و الرد علی‌ ابن‌الروندی‌ الملحد، ج۱، ص۷۰، چاپ‌ نیبرگ‌، بیروت‌ ۱۹۸۶.

[۲۷] علی ‌بن‌ اسماعیل‌ اشعری‌، کتاب‌ مقالات‌ الاسلامیین‌ و اختلاف‌ المصلّین‌، ج۱، ص‌۵۵۲، چاپ‌ هلموت‌ ریتر، ویسبادن‌ ۱۴۰۰/۱۹۸۰.

انجام‌می‌دهند اما آن‌ها به‌تباهی‌ و زشتی‌ روی‌ نمی‌آورند، چرا که‌ وجودشان‌ در زندگی‌ دنیا با صَلاح‌ و نیکی‌ تحقق‌ و تعین‌ یافته‌ و جایی‌ و زمینه‌ای‌ برای‌ گرایش‌ به‌ قبیح‌ وجود ندارد. آنها در نشئه‌ دنیا کارهای‌ نیک‌ را شناخته‌ و با آن‌ها انس‌ گرفته‌اند، بنابراین‌ از نیکی‌ (رشاد) روی‌ نمی‌گردانند و به‌ همین‌ دلیل‌، با ارشاد عقل‌ می‌زیند و به‌ شکر مُنعِم‌ و حمد و ثنای‌ او در قبال‌ احسان‌ و کرمش‌ و کارهایی‌ از این‌ دست‌ می‌پردازند. پس‌، عقل‌ آنهاست‌ که‌، به‌ درستی‌ و صواب‌، به‌ایشان‌ امر می‌کند (مأمورون‌ بعقولهم‌ بالسّ

  راهنمای خرید:
  • همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
  • ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
  • در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.