توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل پارسائی ۸۷ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۷ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل پارسائی ۸۷ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل پارسائی ۸۷ اسلاید در PowerPoint :

زهد

مقالات مرتبط: زهد (مفردات‌قرآن).

دیگر کاربردها: زاهد (ابهام‌زدایی).

زهد، یکی از بارزترین محسنات اخلاقی است و هرکس این صفت را دارا باشد زاهد می‌گویند.

فهرست مندرجات

۱ – مفهوم و ماهیت زهد
۲ – معنای اصطلاحی زهد
۳ – ارزش زهد
۴ – درجات زهد
۴.۱ – مراتب شدّت و ضعف زهد
۴.۲ – مراتب زهد از جهت اعراض
۴.۲.۱ – درجات اعراض
۴.۳ – مراتب زهد از جهت اعراض انسان
۵ – زهد حقیقی
۶ – کاربرد زهد در فقه
۶.۱ – تحصیل زهد
۶.۲ – زهد در قضاوت
۶.۳ – زهد در زکات
۷ – آثار زهد
۷.۱ – قناعت
۷.۲ – حقیقت قناعت
۷.۳ – عفت و‌ بی‌نیازی از اموال مردم
۸ – موانع زهدورزی
۸.۱ – محبت دنیا
۸.۱.۱ – حقیقت دنیا در قرآن
۸.۱.۲ – حقیقت دنیا در روایات
۸.۲ – آثار محبت دنیا
۸.۲.۱ – حرص‌ورزی به دنیا
۸.۲.۱.۱ – ذم حرص به دنیا
۸.۲.۲ – طمع‌ورزی
۸.۳ – خمود
۹ – پانویس
۱۰ – منبع

۱ – مفهوم و ماهیت زهد

از نظر ارباب لغت زهد ورزیدن نسبت به یک چیز به مفهوم اعراض از آن شی و به مقدار‌ اندکی از آن رضایت دادن است.

[۱] راغب اصفانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، ص۳۸۴.

[۲] ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان‌العرب، ج۳، ص۱۹۶.

[۳] ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان‌العرب، ج۳، ص۱۹۷.

در فرهنگ عالمان اخلاق «زهد» عبارت است از اعراض قلبی و عملی از دنیا، مگر به مقداری که آدمی بدان نیاز ضروری دارد.
به عبارت دیگر زهد یعنی روی گردانیدن از دنیا برای آخرت و از غیر خداوند دل بریدن. از این تعریف برمی‌آید که اولاً، زهد نسبت به کسی صادق است که امکان تحصیل دنیا و برخورداری از آن را داشته باشد. ثانیاً، روی برتافتن او از دنیا به دلیل پستی و حقارت دنیا نسبت به آخرت باشد. هرگاه ترک دنیا به دلیل عدم امکان تحصیل آن و یا به هدفی غیر از رضایت خداوند و تحصیل آخرت باشد ـ‌مانند جلب رضایت و محبت مردم و یا به علت فرار از سختی و مشقت تحصیل آن‌ـ به آن «زهد» گفته نمی‌شود. مقابل آن «رغبت» قرار دارد که به معناى میل به چیزى است.

[۴] نراقی، محمدمهدی، جامع‌السّعادات، ج۲، ص۵۸.

[۵] نراقی، محمدمهدی، جامع‌السّعادات، ج۲، ص۵۹.

۲ – معنای اصطلاحی زهد

البته زهد در ترک دنیا خلاصه نمى‌شود. زهد کامل و تام عبارت است از روی‌گردانى دل، از آنچه انسان را از خدا غافل کرده، از توجه به او باز مى‌دارد. از این‌رو، طبق روایتى، جبرئیل در پاسخ پیامبر (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) که تفسیر زهد را از او پرسیده بود، گفت: «زاهد، آنچه را آفریدگارش دوست دارد، دوست مى‌دارد و آنچه را آفریدگارش ناخوش دارد، ناخوش مى‌دارد و در حلال دنیا بر خود سخت مى‌گیرد (و از آن در حدّ ضرورت استفاده مى‌کند) و به حرام آن توجه نمى‌کند؛ زیرا حلال آن حساب دارد و حرامش کیفر».

[۶] صدوق، محمد بن علی، معانی‌الأخبار، ص۲۶۱.

در روایات بسیارى به زهد در دنیا ترغیب و تشویق شده و آثار بزرگ و ارزشمندى براى آن بیان گشته است؛ از جمله: امام صادق (علیه‌السّلام) مى‌فرماید: هر کس در دنیا زهد پیشه کند، خداوند قلب او را کانون حکمت قرار مى‌دهد و زبانش را بدان گویا مى‌سازد و او را به عیوب دنیا؛ هم درد و هم درمان آن بینا مى‌گرداند و وى را با سلامت از دنیا به بهشت مى‌برد».

[۷] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، ج۱۶، ص۱۰.

در حدیثى دیگر از آن حضرت آمده است: «همه خیر در خانه‌اى نهاده، و کلید آن، دل کندن از دنیا قرار داده شده است»؛ سپس افزود: رسول خدا (صلّى‌الله‌علیه‌وآله) فرمود: «مرد، شیرینى ایمان را نمى‌چشد تا اینکه برایش اهمیتى نداشته باشد که چه کسى از دنیا بهره مى‌برد». آنگاه امام فرمود: «قلب‌هاى شما از چشیدن شیرینى ایمان محروم است تا آنکه در دنیا زهد بورزد».

[۸] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل‌الشیعه، ج۱۶، ص۱۲.

مراد از زهد در اصطلاح، روی‌گردانى قلب از دنیا و توجه به آخرت است.

[۹] طریحی، فخرالدین، مجمع‌البحرین، واژه «زهد»

[۱۰] جزایری، عبدالله بن نورالدین، التحفه‌السنیه، ص۶۰.

۳ – ارزش زهد

نگاهی گذرا به تعابیری که نسبت به زهدورزی در آیات و روایات وارد شده است و آثاری که برای این صفت نفسانی بیان گردیده همگی بیان‌گر جایگاهی رفیع برای وارستگی و زهدورزی نسبت به دنیا در نظام اخلاقی اسلام است.
از جمله پیامبر خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) فرمود: «زهدورزی در دنیا موجب راحتی دل و بدن است.»

[۱۱] صدوق، محمد بن علی، خصال، ص۷۳، ح ۱۱۴.

و فرمود: «کسی که نسبت به دنیا زهد ورزد مصیبت‌ها بر او آسان گردد».

[۱۲] طبرسی، حسن بن فضل، مکارم‌الاخلاق، ج۲، ص۳۴۱، ح ۲۶۶۰.

امام صادق (علیه‌السّلام) نیز فرمود: «بی‌رغبتی به دنیا باعث فراغت قلب جهت پرداختن به آخرت می‌گردد».

[۱۳] کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۲، ص۱۶، ح ۵.

و سرانجام آن‌که پیامبر اکرم (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) اعلام می‌دارد: «بدون‌ بی‌رغبتی به دنیا، چشیدن شیرینی ایمان بر دل‌های شما حرام خواهد بود».

[۱۴] کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۲، ص۱۲۸، ح ۲.

۴ – درجات زهد

عالمان اخلاق به اعتبارات مختلف برای زهد انواع و درجاتی ذکر کرده‌اند که به اختصار آن‌ها را گزارش می‌کنیم. زُهد را از جهت میزان شدت و ضعفِ اعراض از دنیا به سه درجه تقسیم می‌کنند:

۴.۱ – مراتب شدّت و ضعف زهد

۱. فرد به دنیا پشت می‌کند، در حالی که به آن تمایل دارد و در واقع با زحمت و مشقّت و تکلّف خود را از دنیا دور می‌کند.
۲. شخص با میل و رغبت و به آسانی از دنیا اعراض می‌کند؛ بدون آنکه تمایلی به آن داشته باشد. زیرا در نظر او دنیا نسبت به لذت‌های اخروی کوچک و حقیر است. او در واقع مبادرت به یک معامله کرده است و چیز کم‌ارزش‌تری را به انتظار رسیدن به کالای ارزنده‌تر از دست می‌دهد و البته از این معامله خشنود است.
۳. بالاترین درجه زهد آن است که با رغبت و اشتیاق، دنیا را ترک نماید و اصلاً احساس از دست دادن چیزی را نکند. احساس ننماید که معامله‌ای صورت گرفته است؛ چنان‌که اگر کسی از مُشتی خاک بگذرد تا به یاقوتی دست یابد، هرگز احساس نمی‌کند که چیزی را به قیمت دستیابی به شی ارزنده‌تر از دست داده و معامله‌ای کرده است.

۴.۲ – مراتب زهد از جهت اعراض

از این‌جهت برای زهد چندین درجه به شرح زیر در نظر گرفته شده است:

۴.۲.۱ – درجات اعراض

۱. ترک و اعراض از محرمات؛ یعنی زهدورزی نسبت به محرمات که به آن «زهد واجب» گویند.
۲. اعراض از شبهات؛ زهد ورزیدن نسبت به آن‌ها که موجب سالم ماندن انسان از ارتکاب محرمات می‌گردد.
۳. زهد ورزیدن نسبت به مقدار بیشتر از نیاز از چیزهای حلال؛ یعنی خوراک، پوشاک، مسکن، اثاثیه زندگی و امثال آن و ابزارهای دستیابی به آن‌ها از قبیل مال و جاه، به مقدار ضروری اکتفا کردن.
۴. زهد ورزیدن نسبت به همه آنچه که موجب لذت نفس می‌شود، حتی نسبت به مقدار لازم و ضروری از دنیا. به این معنا که بهره‌مندی و استفاده او از مقدار ضروری نیز برای لذت آن نباشد، نه این که حتی قدر ضروری از دنیا را هم ترک نماید که اصولاً چنین چیزی امکان ندارد. این درجه از زهد و نوع ما قبل آن، زهدورزی در حلال است.
رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) فرمود: خوشا به حال آنان که در مقابل خداوند فروتنی می‌کنند و در آنچه برایشان حلال شده است، زهد می‌ورزند، بدون آنکه از سیره من روی بگردانند.

[۱۵] کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۸، ص۱۶۹، ح ۱۹۰.

[۱۶] ابن شعبه حرّانی، حسن بن علی، تحف‌العقول، ص۳۰.

[۱۷] صدوق، محمد بن علی، فقیه، ج۴، ص۴۰۰، ح ۵۸۶۱.

[۱۸] عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیرعیاشی، ج۲، ص۲۱۱، ح ۴۲.

۵. روی گردانیدن از هر آنچه غیر خدا است، حتی از خودش. البته توجه به بعضی از اشیا مانند خوراک و پوشاک و معاشرت با مردم در حدّ ضرورت منافاتی با این درجه از زهد ندارد؛ زیرا توجه کامل به خداوند جز با بقا و زنده ماندن انسان ممکن نیست و زندگی انسان هم در گرو برخورداری از ضروریات زندگی است. چنان‌که از امام صادق (علیه‌السّلام) نقل شده است: زهد کلید درِ بهشت و برائت از جهنم است و آن ترک کردن هر چیزی است که آدمی را از خداوند غافل گرداند، و افسوس نخوردن بر از دست دادن دنیا و دچار خودپسندی نشدن از ترک آن.

[۱۹] گیلانی، عبدالرزاق، مصباح‌الشریعه، ص۱۳۷.

امام علی (علیه‌السّلام) در پاسخ پرسش از ماهیت زهد می‌فرماید:
همه زهد در دو کلمه از قرآن گرد آمده است. خدای سبحان فرمود: تا بر ‌آنچه از دستتان رفته دریغ نخورید، و بدان‌چه به شما داده شادمان مباشید.

[۲۰] حدید/سوره۵۷، آیه۲۳.

و آن‌که بر گذشته دریغ نخورد و به آینده شادمان نباشد، از دو سوی زهد ورزیده است.

[۲۱] امام علی (علیه‌السلام)، نهج‌البلاغه، حکمت ۴۳۹.

[۲۲] کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۲، ص۱۲۸، ح ۴.

[۲۳] صدوق، محمد بن علی، امالی، ص۷۱۴، ح ۹۸۴.

[۲۴] صدوق، محمد بن علی، خصال، ص۴۳۷، ح ۲۶.

۴.۳ – مراتب زهد از جهت اعراض انسان

مراتب زهد از جهت آنچه که در طلب آن انسان از دنیا روی بر می‌گرداند: از این جهت زهد دارای درجات سه‌گانه زیر است.
یک. زهد خداترسان: انسان برای تحصیل نجات از آتش و سایر عذاب‌های اُخروی از دنیا روی‌گردان می‌شود.
دو. زهد امیدواران: یعنی روی برتافتن از دنیا به امید رسیدن به ثواب خداوند و نعمت‌های بهشتی.
سه. زهد عارفان: نه توجهی به درد و رنج‌ها دارد تا رهایی از آن‌ها را طلب کند و نه اعتنایی به لذت‌ها می‌کند تا بهره‌مندی از آن‌ها را بجوید، بلکه تنها در اشتیاق دیدار و ملاقات پروردگار است. چنین زهدی تنها همّت اهل معرفت است.

[۲۵] نراقی، محمدمهدی، جامع‌السّعادات، ج۲، ص۶۵-۷۴.

[۲۶] فیض کاشانی، محسن، المحجهالبیضاء، ج۷، ص۳۵۷-۳۶۴.

امام خمینی برای زهد مراتبی قائل است از جمله: ۱- زهد عامّه که همان رویگردانی از دنیا برای رسیدن به نعمت اخروی است ۲- زهد خاصّه که رویگردانی از لذت‌های حیوانی و شهوانی برای رسیدن به مقامات عقلانی است ۳- زهد اخص خواص، که رویگردانی از لذات روحانی و ترک مشتهیات عقلانی برای رسیدن به مشاهده جمال حق است.

[۲۷] خمینی، روح الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۲۹۶-۲۹۵.

۵ – زهد حقیقی

با توجه به آنچه در تعریف زهد و درجات آن بیان گردید، معلوم می‌گردد که مراد از دنیا تنها مال و ثروت، خوراک و پوشاک و مانند این‌ها نیست؛ زیرا کناره‌گیری از همه این امور برای کسی که شهره شدن به زهد و ستوده شدن به پارسایی را دوست می‌دارد، بسیار آسان خواهد بود. بلکه دنیا شامل مقام و ریاست و همه بهره‌مندی‌های نفسانی ممکن از دنیا می‌شود. زهد حقیقی یعنی روی‌گردانیدن و عدم دل‌بستگی به مال و مقام. زاهد راستین کسی است که فقر و غنا، مدح و ذمّ و عزّت و ذلت در نزد مردم برای او یکسان باشد و جز در جست‌وجوی محبت و رضایت خداوند نباشد.

بنابر نظر امام خمینی زهد واقعی آن است که سالک را بر قلب سلیم، یعنی اعراض از ماسوی الله رهنمون کند.

[۲۸] خمینی، روح الله، سر الصلاه، ص۲۷.

زهد در دنیا همان فارغ شدن قلب برای آخرت و انصراف و تنفر قلب از حقیقت دنیا و توجه به مبدا حق تعالی است.

[۲۹] خمینی، روح الله، شرح چهل حدیث، ص۳۲۷.

لکن زهد در دنیا به معنای ترک امور ضروری حیات نیست؛ این نوعی رهبانیت است که در شرایع الهی از آن منع شده است.

[۳۰] خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، ج۳، ص۳۳۸-۳۳۷.

بنابراین غنا و بی نیازی از غیر خدا، خالص شدن قلب از غیر خدا در امور مادی و معنوی و ساده زیستی از آثار زهد محسوب می‌شوند.

[۳۱] خمینی، روح الله، شرح چهل حدیث، ص۲۵۷.

[۳۲] خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی، ج۶، ص۷۵.

زهد بزرگترین جنود عقل به شمار می‌رود که انسان به واسطه آن به سوی عالم قدس و طهارت ارتقاء پیدا می‌کند و از عالم طبیعت و کثرات رهایی یافته و انقطاع کامل به سوی خداوند برای او حاصل می‌شود. در مقابل اگر شخص رغبت به دنیا و زخارف آن پیدا کند، همین توجه به زینت‌های دنیا بزرگترین جنود جهل و شیطان است و از دقیق‌ترین دام‌های نفس می‌باشد که به واسطه آن انسان از راه هدایت و برخورداری از ثمره شجره ولایت، محروم و محجوب می‌شود.

[۳۳] خمینی، روح الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۳۰۳.

۶ – کاربرد زهد در فقه

از عنوان یاد شده به مناسبت در باب زکات و قضاء سخن گفته‌اند.

۶.۱ – تحصیل زهد

تحصیل صفت زهد، مستحب و بر آن تأکید شده است.

[۳۴] حکیم، سیدمحسن، منهاج الصالحین، ج۱، ص۴۹۴.

۶.۲ – زهد در قضاوت

بنابر قول برخى قدما، از شرایط قاضى، زاهد بودن است. بنابراین، حکم قاضى غیر زاهد نافذ نیست.

[۳۵] حلبی، تقی بن نجم، کافی فی الفقه، ص۴۲۳.

[۳۶] ابن ادریس حلی، احمد، السرائر، ج۳، ص۵۳۸.

هرگاه دو طرف نزاع، جهت فصل خصومت، جداگانه به فقیهى رجوع کنند و هر یک از آن دو، خلاف دیگرى حکم صادر کند حکم آن که عالم‌تر و زاهدتر است، نافذ خواهد بود.

[۳۷] حلی، حسن بن یوسف، تحریرالأحکام، ج۵، ص۱۱۹.

۶.۳ – زهد در زکات

در بین مستحقان زکات، مستحب است صاحبان فضیلت از جهت علم و زهد در مقدار پرداخت، بر دیگران ترجیح داده شوند.

[۳۸] حلی، حسن بن یوسف، تذکره الفقهاء، ج۵، ص۳۳۸.

[۳۹] حلی، حسن بن یوسف، تذکره الفقهاء، ج۵، ص۴۰۱.

۷ – آثار زهد

بعضی از مهم‌ترین آثار زهد که به نوبه خود یک مفهوم اخلاقی عام هستند، به شرح زیر است.

۷.۱ – قناعت

در ادبیات عرب، قناعت به مفهوم راضی شدن به مقدار‌ اندکی از بخشش

[۴۰] ابن اثیر، مبارک بن محمد، نهایه، ج۴، ص۱۱۴.

و رضایت دادن به سهم خویش، به