مهسا فایل |
سایت دانلود فایل پاورپوینت کامل محمد اسکافی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint
در حال بارگذاری
توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد
پاورپوینت کامل محمد اسکافی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است
شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.
لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل محمد اسکافی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن پاورپوینت کامل محمد اسکافی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :
پاورپوینت کامل محمد اسکافی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint
مقالات مرتبط: پاورپوینت کامل محمد اسکافی ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint (دائرهالمعارفمؤلفاناسلامی).
اِسْکافی، ابوجعفر محمد بن عبدالله، متکلم پر آوازه و تشیعگرای مکتب معتزله بغداد (د ۲۴۰ق/۸۵۴م).
فهرست مندرجات
۱ – معرفی
۲ – تحصیلات
۳ – اعتبار یافتن در دوران معتصم
۴ – مناظره با متکلمان
۵ – جایگاه اسکافی در طبقهبندی اعتزالیان
۶ – آثار
۷ – عقاید
۷.۱ – توحید
۷.۱.۱ – دیدگاه اسکافی دریاره مفهوم هستی خدا
۷.۱.۲ – دیدگاه ابوالهذیل درباره آگاهی انسان از خدا
۷.۱.۳ – دیدگاه فرق مختلف درباره ذات خدا
۷.۱.۴ – خدا محوری در باب توحید
۷.۱.۵ – نظر اسکافی در باب پیدایش جهان هستی
۷.۱.۶ – مخلوق یا حادث بودن کلام الهی
۷.۱.۷ – اختلاف نظر دیگر اعتزالیان درباره قرآن
۷.۲ – عدل
۷.۲.۱ – شدت توجه اسکافی به اصل عدل
۷.۲.۲ – ردیه اسکافی بر ازارقه
۷.۲.۳ – دیدگاه اسکافی درباره استطاعت
۷.۳ – امامت و سیاست
۷.۳.۱ – اندیشه معتزله در مورد امامت
۷.۳.۲ – رساله معبر اسکافی در مورد امامت
۸ – فهرست منابع
۹ – پانویس
۱۰ – منبع
۱ – معرفی
با اینکه نیاکانش اهل سمرقند بودند، ابن ندیم، الفهرست، ج۱، ص۲۱۳. او را ظاهراً به واسطه اقامت در اسکاف، اسکافی خواندهاند. اسکاف نام ناحیهای از نهروان بود که بین بغداد و واسط قرار داشت. یاقوت، بلدان، ج۱، ص۲۵۲. سمعانی، عبدالکریم، ج۱، ص۲۳۴، الانساب، حیدرآباد دکن، ۱۳۸۲ق/۱۹۶۲م. سال تولد اسکافی همچون دیگر جزئیات زندگیش روشن نیست و دانستههای ما از سرگذشت وی به اشارههای جسته گریختهای محدود میشود کهدر لابهلای روایتهایمنابع تاریخی و کلامی بهچشم میخورد.
۲ – تحصیلات
ظاهراً در جوانی به علم کلام علاقهمند میشود و در حوزه درسی متکلمان به فراگیری این علم میپردازد. دیری نمیپاید که پدر و مادرش به سبب تنگی معیشت، او را وادار میکنند که درس و بحث را کنار گذاشته، به پیشه خیاطی بپردازد. اما جعفر بن حرب (د ۲۳۶ق/ ۸۵۰م) متکلم نامبردار مکتب بغداد که به استعداد او پی برده بود، محروم ماندن وی را از تحصیل برنتافت و با پرداخت مقداری پول به خانوادهاش به طور ماهیانه، شرایط ادامه تحصیل را برای اسکافی فراهم کرد. ابن ندیم، الفهرست، ج۱، ص۲۱۳. از جملههای ستایش آمیزی که ابن ندیم ابن ندیم، الفهرست، ج۱، ص۲۱۳. درباره اسکافی به کار برده، چنین بر میآید که در دانش اندوزی و کسب کمالات پیشرفت حیرت انگیزی داشته است.
۳ – اعتبار یافتن در دوران معتصم
اسکافی از قرار معلوم در دوران خلافت معتصم عباسی (۲۱۸- ۲۲۷ق/۸۳۳ -۸۴۲م) شهرت و اعتباری یافته بود، چرا که معتصم او را به دربار پذیرفته بود و احترام بسیاری برایش قائل بود، چندانکه وقتی اسکافی در مجلس معتصم سخن میگفت، همه خود را موظف میدانستند که تا پایان سخنرانی خاموش بمانند. ابن ندیم، الفهرست، ج۱، ص۲۱۳. معتصم به پسر او ابوالقاسم جعفر نیز عنایت داشت و او را که در فن دبیری دستی داشت، به ریاست یکی از دیوانهای خویش گمارد. ابن ندیم کتابی را با عنوان المعیار و الموازنه به ابوالقاسم نسبت داده است. ابن ندیم، الفهرست، ج۱، ص۲۱۳. برخی روایتها نشان میدهند که اسکافی تا واپسین سالهای عمرش همچنان این اعتبار را حفظ کرده بود. ابن مرتضی، احمد، ج۱، ص۷۸- ۷۹، طبقات المعتزله، به کوشش زوزانا دیوالد ویلتسر، بیروت، ۱۳۸۰ق/۱۹۶۱م.
۴ – مناظره با متکلمان
اسکافی همچون دیگر متکلمان هم روزگارش به بحث و مناظره با سایر متکلمان میپرداخت. حسین بن علی کرابیسی، سکاک – که یکی از یاران هشام بن حکم بود – و ابوعفان فارقی از کسانی بودند که با وی مناظرهها داشتهاند. ابن ندیم، ج۱، ص۲۲۰، حاشیه، الفهرست. خیاط، عبدالرحیم، ج۱، ص۱۴۲، الانتصار، به کوشش ه س نیبرگ، قاهره، ۱۳۴۴ق/۱۹۲۵م. خطیب بغدادی، احمد، ج۵، ص۴۱۶، تاریخ بغداد، قاهره، ۱۳۴۹ق. ظاهراً مناظرههای اسکافی با سکاک متکلم شیعی در چندین نوبت انجام شده بود، چرا که متن این گفتوگوها در کتابی با عنوان مجالس جمع آوری شده بود. خیاط، عبدالرحیم، ج۱، ص۱۴۲، الانتصار، به کوشش ه س نیبرگ، قاهره، ۱۳۴۴ق/۱۹۲۵م. قاضی عبدالجبار، «فضل الاعتزال»، ج۱، ص۲۸۵، فضل الاعتزال و طبقات المعتزله، به کوشش فؤاد سید، تونس/الجزایر، ۱۳۹۳ق/۱۹۷۴م. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، ج۱۷، ص۱۳۲-۱۳۳، شرح نهج البلاغه، به کوشش محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره، ۱۳۷۹ق/۱۹۵۹م.
۵ – جایگاه اسکافی در طبقهبندی اعتزالیان
اسکافی را بر اساس طبقهبندی اعتزالیان، در طبقه هفتم جای دادهاند. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، ج۱۷، ص۱۳۲-۱۳۳، شرح نهج البلاغه، به کوشش محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره، ۱۳۷۹ق/۱۹۵۹م. ابن مرتضی، احمد، ج۱، ص۲۸، المنیه و الامل، به کوشش محمدجواد مشکور، بیروت، ۱۳۹۹ق/۱۹۷۹م. ناگفته نماند که این طبقهبندی ساختگی است، چرا که قاضی عبدالجبار و برخی دیگر از اعتزالیان کوشیدهاند تا پیشینه فرقه معتزله را به بزرگان دین که پیش از واصل بن عطا میزیستند، برسانند؛ چنانکه خود واصل را در طبقه چهارم جای دادهاند. قاضی عبدالجبار، «فضل الاعتزال»، ج۱، ص۲۱۴-۲۳۴، فضل الاعتزال و طبقات المعتزله، به کوشش فؤاد سید، تونس/الجزایر، ۱۳۹۳ق/۱۹۷۴م. بدین قرار اسکافی در واقع به طبقه چهارم معتزله تعلق دارد.
۶ – آثار
۱. ابطال قول من قال بتعذیب الاطفال؛ ۲. اثبات خلق القرآن؛ ۳. الاشربه؛ ۴. البدل؛ ۵. بیان المشکل علی برغوث؛ ۶. التمویه نقض کتاب الحفص؛ ۷. جمل قول اهل الحق؛ ۸. الرد علی المشبهه؛ ۹. الرد علی من انکر خلق القرآن؛ ۱۰. الشرح لاقاویل المجبره؛ ۱۱. العطب؛ ۱۲. کتاب علی حسین، در استطاعت؛ ۱۳. کتاب علی النظام، درباره اینکه یک فعل از دو طبیعت مختلف صادر میشود؛ ۱۴. کتاب علی هشام؛ ۱۵. فضائل علی علیهالسلام؛ ۱۶. القاضی بین المختلفه؛ ۱۷. اللطیف؛ ۱۸. ما اختلف فیه المتکلمون؛ ۱۹. المخلوق علی المجبره؛ ۲۰. المقامات، در فضایل علی علیهالسلام؛ ۲۱. النعیم؛ ۲۲. النقض لکتاب الحسین النجار؛ ۲۳. نقض کتاب ابن شبیب، در وعید؛ ۲۴. نقض العثمانیه. ابن ندیم، الفهرست، ج۱، ص۲۱۳. قاضی عبدالجبار، «فضل الاعتزال»، ج۱، ص۱۹۵، فضل الاعتزال و طبقات المعتزله، به کوشش فؤاد سید، تونس/الجزایر، ۱۳۹۳ق/۱۹۷۴م. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، ج۴، ص۷۳، شرح نهج البلاغه، به کوشش محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره، ۱۳۷۹ق/۱۹۵۹م. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، ج۷، ص۳۵-۳۶، شرح نهج البلاغه، به کوشش محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره، ۱۳۷۹ق/۱۹۵۹م.
نقض العثمانیه ردیهای است که اسکافی بر کتاب عثمانیه جاحظ نوشته بود. از متن این رساله ظاهراً جز آنچه ابنابی الحدید در جاهای مختلف شرح نهج البلاغه از آن نقل کرده، در دست نیست و تنها نسخه شناسایی شده آن مرکزی، خطی، ج۱۱، ص۲۱۶۲. نیز بر گرفته از همین کتاب است. دو گردآوری از نقض العثمانیه بر مبنای منقولات ابن ابی الحدید صورت گرفته، و به چاپ رسیده است: ۱. ضمیمه العثمانیه جاحظ که در ۱۳۷۴ق/۱۹۵۵م در قاهره بهکوشش عبدالسلامهارونمنتشر شده است، ۲. در مجموعه رسائل جاحظ که به کوشش حسن سندوبی به سال ۱۳۵۲ق در قاهره چاپ شده است. ردیههای دیگری نیز بر کتاب عثمانیه جاحظ نوشتهاند و جالب اینجاست که خود جاحظ نیز ردیهای بر این رساله دارد. ابن ندیم، الفهرست، ج۱، ص۲۱۰.غریفی، علی عدنانی، ج۱، ص۴۵-۴۶، مقدمه بر بناء المقاله الفاطمیه فی نقض الرساله العثمانیه ابن طاووس، قم، مؤسسه آل البیت.
گفتنی است که محمدباقر محمودی در ۱۴۰۲ق/۱۹۸۱م در بیروت کتابی با عنوان المعیار و الموازنه و به نام اسکافی منتشر کرده است، اما هیچ دلیل موجهی در دست نیست تا انتساب این کتاب را به اسکافی درست بدانیم، چرا که اولاً ابن ندیم این عنوان را از آثار فرزند اسکافی دانسته، و ثانیاً محمودی در مقدمه کتاب نه از مشخصات نسخه سخنی گفته، و نه حتی یک دلیل برای صحت انتساب این کتاب به اسکافی ذکر کرده است.
۷ – عقاید
دشواریهای بررسی اندیشههای آن دسته از متکلمان سدههای ۲ و ۳ق که آثارشان برجای نمانده، این است که محقق باید بر اساس بخشهایی پراکنده از عقاید آنان که در منابع باقی مانده، طرحی از جانب خود بیندیشد و اندیشههای آنان را در قالب آن طرح بازسازی نماید، همچون کوزه شکستهای که چند تکه از آن برجای مانده است و برای یافتن طرح آن باید تکههای دیگر را حدس زد. فان اس، یوزف، ج۱، ص۱۷۴، «معرفه الله مسألهای دینی در تفکر معتزله»، ترجمه ایرج خلیفه سلطانی، سیر عرفان و فلسفه در جهان اسلام، تهران، ۱۳۶۷ش. در اینجا نیز برای بازسازی عقاید کلامی اسکافی روایتهایی را که از نوشتههای او برجای مانده، در مجموعه الهیات عدل باورانه معتزله طرح و بررسی میکنیم:
۷.۱ – توحید
۷.۱.۱ – دیدگاه اسکافی دریاره مفهوم هستی خدا
اسکافی همچون عموم معتزله در مورد مفهوم و ادراک هستی خداوند بر آن بود که هر انسانی ذاتاً و بالطبع آن را از آغاز تولد با خود دارد. البته این دیدگاه در تاریخ اندیشه، تلقی تازهای نبود و در تعلیمات حکیمان رواقی درباره خداوند چنین نظری وجود داشت. به هر حال برای معتزلیانی چون اسکافی افزون بر این آگاهی و معرفت فطری به وجود خداوند، وحی نیز باعث تقویت و تأیید مفهوم وجود خدا در انسان میگردید. بغدادی، عبدالقاهر، ج۱، ص۲۱۰-۲۱۱، الفرق بین الفرق، به کوشش محمد محییالدین عبدالحمید، قاهره، مکتبه محمدعلی صبیح. بغدادی، عبدالقاهر، ج۱، ص۲۵۶- ۲۵۸، الفرق بین الفرق، به کوشش محمد محییالدین عبدالحمید، قاهره، مکتبه محمدعلی صبیح. فان اس، یوزف، ج۱، ص۱۷۵-۱۷۷، «معرفه الله مسألهای دینی در تفکر معتزله»، ترجمه ایرج خلیفه سلطانی، سیر عرفان و فلسفه در جهان اسلام، تهران، ۱۳۶۷ش. بدین ترتیب، میان دو معرفت نخستین و دومین فرق وجود داشت. معرفت نخستین در سرشت هر انسان نهفته است و برای دسترسی به آن نیازی به وجود پیامبران نیست. این معرفت را در آن زمان «ضروری» و یا به عبارتی «فطری» مینامیدند. بغدادی، عبدالقاهر، ج۱، ص۲۱۰-۲۱۱، الفرق بین الفرق، به کوشش محمد محییالدین عبدالحمید، قاهره، مکتبه محمدعلی صبیح. بغدادی، عبدالقاهر، ج۱، ص۲۵۶- ۲۵۸، الفرق بین الفرق، به کوشش محمد محییالدین عبدالحمید، قاهره، مکتبه محمدعلی صبیح. فان اس، یوزف، ج۱، ص۱۷۵-۱۷۷، «معرفه الله مسألهای دینی در تفکر معتزله»، ترجمه ایرج خلیفه سلطانی، سیر عرفان و فلسفه در جهان اسلام، تهران، ۱۳۶۷ش. معرفت دوم، بر خلاف آن، در نتیجه اعتقادات دینی حاصل میشود و به وسیله وحی به معرفت اول ضمیمه میگردد. در مراحل بعدی که انسان استقلال فکری به دست می آورد، پرداختن به تفکر در اختیار خود اوست و در واقع مکلف و موظف است که فکر کند. از طرفی چون این تفکر در اختیار خود انسان است، میتوان گفت که در برابر رفتارها و کارهایش مسئول است.
۷.۱.۲ – دیدگاه ابوالهذیل درباره آگاهی انسان از خدا
ابوالهذیل علاف معتقد بود که انسان به طور طبیعی و در سرشت خود به خدا آگاه است، اما در کنار این خدا آگاهی، وقتی به بلوغ فکری میرسد، باید بکوشد که اعتقادات دینی (= معرفت دوم) را به تفصیل بیهیچ درنگی به دست بیاورد. به عبارت دیگر باید درباره آنچه در قرآن آمده، به اندیشه بپردازد و در صورت تخلف از این امر گناهکار است. بغدادی، عبدالقاهر، ج۱، ص۲۱۰-۲۱۱، الفرق بین الفرق، به کوشش محمد محییالدین عبدالحمید، قاهره، مکتبه محمدعلی صبیح. بغدادی، عبدالقاهر، ج۱، ص۲۵۶- ۲۵۸، الفرق بین الفرق، به کوشش محمد محییالدین عبدالحمید، قاهره، مکتبه محمدعلی صبیح. فان اس، یوزف، ج۱، ص۱۷۵-۱۷۷، «معرفه الله مسألهای دینی در تفکر معتزله»، ترجمه ایرج خلیفه سلطانی، سیر عرفان و فلسفه در جهان اسلام، تهران، ۱۳۶۷ش. اسکافی همچون دیگر متکلمان مشهور بغداد با اینکه نظر ابوالهذیل را در مورد مکلف بودن به چنین معرفتی پذیرفته بود، اما بر خلاف وی بر آن بود که معرفتهای اکتسابی جز با صرف وقت، دقت و اندیشه به دست نمیآید و نمیتوان بدون دادن مهلت و زمان فکر کردن به مکلف، او را برای به دست آوردن چنین شناختهایی تکلیف کرد. بغدادی، عبدالقاهر، ج۱، ص۲۱۰-۲۱۱، الفرق بین الفرق، به کوشش محمد محییالدین عبدالحمید، قاهره، مکتبه محمدعلی صبیح. بغدادی، عبدالقاهر، ج۱، ص۲۵۶- ۲۵۸، الفرق بین الفرق، به کوشش محمد محییالدین عبدالحمید، قاهره، مکتبه محمدعلی صبیح. فان اس، یوزف، ج۱، ص۱۷۵-۱۷۷، «معرفه الله مسألهای دینی در تفکر معتزله»، ترجمه ایرج خلیفه سلطانی، سیر عرفان و فلسفه در جهان اسلام، تهران، ۱۳۶۷ش.
۷.۱.۳ – دیدگاه فرق مختلف درباره ذات خدا
نکته دیگر آنکه اساساً تلقی معتزله از ذات خداوند، عدل، صفات و افعال او با تلقی اصحاب حدیث و سپس اشاعره (ه م) تفاوتی جوهری دارد. ازنظر اصحابحدیث کهتعقل در الهیاترا بیاعتباردانسته، وبه چیزی جز نقل اعتمادی نداشتهاند، خداوند یکسره رنگی انسانی دارد و فی الجمله در اندیشههای آنان نسبت به خداوند مسأله انسانوارانگاری موج میزند. همه چیز و همه کس اسیر پنجه قضا و قدرند ، چه خدا همه چیز را از ازل مقدر کرده، و ریز و درشت برنامه زندگی هر انسانی به خامه تقدیر ثبت شده است و هیچ کس نمیتواند ذرهای از آنچه برایش مقدر گردیده، تخلف بورزد. در اینجا اختیار و مسئولیت انسان رنگی ندارد. ابن ابی یعلی، محمد، ج۱، ص۲۴-۳۱، طبقات الحنابله، به کوشش محمد حامد فقی، قاهره، ۱۳۷۱ق/۱۹۵۲م. ابن ابی یعلی، محمد، ج۲، ص۲۹۳-۳۰۳، طبقات الحنابله، به کوشش محمد حامد فقی، قاهره، ۱۳۷۱ق/۱۹۵۲م. معتزله که عقل مداری را تنها اساس و معیار اندیشههای دینی و کلامی میدانند، تلقیشان از خداوند در واقع یکسره در مقابل آن باور قرار دارد. توحید معتزله در واقع توحیدی تنزیهی است و با جملههای سلبی بیان میشود و اختیار انسان را حفظ میکند. اسکافی نیز همگام و همسو با دیگر اعتزالیان به چنین نگرشی باور دارد و عنوان ردیهای که برضد تشبیه گرایان نوشته بود، گویای همین معناست. خیاط، عبدالرحیم، ج۱، ص۵ – ۸، الانتصار، به کوشش ه س نیبرگ، قاهره، ۱۳۴۴ق/۱۹۲۵م.
۷.۱.۴ – خدا محوری در باب توحید
در اندیشههای اسکافی در باب توحید ، «خدا محوری» بیش از هر عنصر دیگر نقش دارد. به گمان اسکافی، غیر از کارهایی که انسان با توانایی خدادادی به اختیار و انتخاب خویش انجام میدهد، همه رویدادهای جهان آفرینش از خداوند نشأت میگیرد. از سخنان او در این باره چنین پیداست که قاعده علیت را منکر است و افعالی را که از طبایع اشیاء سر میزند، مستقیماً به آفرینش الهی نسبت میدهد. او تصریح میکند که ممکن است هیزم و آتش مدتها در کنار هم باشند، بدون اینکه خدا افروختن و سوختن را بیافریند؛ یا سنگ در وسط آسمان و زمین ثابت باشد، بدون اینکه «افتادن» از سوی خدا آفریده شود. اشعری، علی، ج۱، ص۳۱۳، مقالات الاسلامیین، به کوشش هلموت ریتر، بیروت، ۱۴۰۰ق/۱۹۸۰م. البته تأثیر اندیشههای ابوالهذیل علاف در این مورد بر اسکافی کاملاً آشکار است. نکته اینجاست که در تاریخ اندیشههای کلامی، اندیشههایی از این دست را بدون هیچ اشارهای به اعتزالیان، به اشاعره نسبت میدهند.
۷.۱.۵ – نظر اسکافی در باب پیدایش جهان هستی
نظر اسکافی همچون سایر متکلمان در باب پیدایش جهان هستی این است که جهان آفرینش آغازِ زمانی دارد و به اصطلاح مناط نیاز شیء را به آفرینش، « حدوث » میداند. البته او بر خلاف ابوالهذیل علاف به این قاعده کهن که هر چه آغاز دارد، باید انجام داشته باشد، پایبند نیست. در اینجا ابوالهذیل بحث جنجال برانگیزی به راه انداخته، و گفته بود که چون جهان هستی آغاز دارد، انجام نیز دارد و بدینقرار، روزی فرا میرسد که بهشتیان و جهنمیان تا ابد دستخوش سکون و خمود خواهند گردید. این عقیده با مخالفت بسیاری از متکلمان از جمله اسکافی رو به رو گردید. در اینجا اسکافی در کتابی که درباره توحید نوشته بود و بخشی از آن را خیاط در الانتصار خیاط، عبدالرحیم، ج۱، ص۱۳-۱۴، الانتصار، به کوشش ه س نیبرگ، قاهره، ۱۳۴۴ق/۱۹۲۵م. نقل کرده، مسأله را به این صورت حل کرده است که آفرینش الهی را آغاز هست، ولی انجام نیست، چرا که خداوندی که آفرینش را آغاز کرده، چون ذاتش دچار دگرگونی و تحول نمیشود، پس آفرینش انتهایی ندارد و این کار تا ابد ادامه خواهد یافت و بهشتیان و دوزخیان در معرض هیچ سکونی قرار داده نشده است. خیاط، عبدالرحیم، ج۱، ص۱۳-۱۴، الانتصار، به کوشش ه س نیبرگ، قاهره، ۱۳۴۴ق/۱۹۲۵م.
۷.۱.۶ – مخلوق یا حادث بودن کلام الهی
یکی از مسائل مهمی که از نظر معتزلیانی چون اسکافی با مسأله توحید پیوندی محکم خورده بود، مسأله مخلوق یا حادث بودن کلام الهی بود. اسکافی دو رساله مستقل در این موضوع نوشته بود نک: شم ۲ و ۹ آثار در همین مقاله و این امر عنایت فراوان او را به این موضوع نشان میدهد. در واقع اوضاع تاریخی و فرهنگی خاصی معتزله را واداشته بود تا قدیم بودن قرآن را نفی کنند و شدیداً بر این مسأله اصرار بورزند. حساسیت مسأله چندان بود که معتزله که از ۱۹۸ تا ۲۳۳ق یعنی دوران حکومت مأمون ، معتصم و واثق به دربار راه یافته، و از نفوذ بسیاری برخوردار بودند، این مسأله را از حوزه بحث به حوزه سیاست و اجتماع کشاندند و حکومت را وادار کردند تا دستگاه تفتیش عقاید بر پا کند و از دانشوران و برجستگان اعتراف بگیرد که قرآن مخلوق است. یکی از پیامدهای ناگوار این کار آن بود که مخالفان این عقیده با آسیبهای گوناگونی مواجه شدند. برخی تازیانه خوردند، پارهای به زندان رفتند و عدهای کشته شدند. اسکافی شاهد همه این درگیریها بود. طبری، تاریخ، ج۸، ص۶۳۱ – ۶۴۵. نادر، البیر نصری، ج۱، ص۵۷ – ۵۹، اهم الفرق الاسلامیه، بیروت، المطبعه الکاتولیکیه. ریشه این مسأله به حمله متکلمان مسیحی به اسلام باز میگشت. آنان از آغاز قرن دوم به بعد برای بیاعتبار کردن اندیشههای اسلامی و تثبیت مواضع کلامی خویش، این
- همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
- ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.
