توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل حس‌ ۷۱ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۱ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل حس‌ ۷۱ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل حس‌ ۷۱ اسلاید در PowerPoint :

حس (فلسفه)

مقالات مشابه: حس (علوم دیگر).

مقالات مرتبط: حس (دائره‌المعارف‌بزرگ‌اسلامی).

حواس، از مفاهیم و اصطلاحات علم النفس است.

فهرست مندرجات

۱ – ویژگی اصلی موجود زنده
۲ – دیدگاه افلاطون درباره حس
۳ – دیدگاه ارسطو درباره احساس
۴ – رابطه حساس بودن با محسوس از دیدگاه ارسطو
۵ – دیدگاه فلوطین درباره حواس
۶ – حس از دیدگاه فیلسوفان مسلمان
۷ – حواس مشتمل بر دو چیز می‌باشند
۷.۱ – انواع حواس ظاهری و باطنی
۸ – اختلاف درباره اقسام حواس ظاهری از نظر ابن‌سینا
۹ – محل قرار گرفتن قوه مصوره
۱۰ – قوه متخیله چیست
۱۱ – دیدگاه سهروردی درباره حواس باطنی
۱۲ – انواع حواس ظاهری
۱۲.۱ – اولین حس به وجود امده در حیوان
۱۲.۱.۱ – مراد از حرکت در مبحث حواس
۱۲.۱.۲ – دیدگاه ملاصدرا درباره لمس
۱۲.۱.۳ – ویژگی خاص لامسه از دیدگاه ابن‌سینا
۱۲.۲ – دومین نوع از حواس ظاهری
۱۲.۲.۱ – دلیل کسانی که قائل به تعدد قوه ذائقه بودند
۱۲.۳ – سومین نوع از حواس ظاهری
۱۲.۴ – چهارمین نوع از حواس ظاهری
۱۲.۵ – پنجمین نوع از حواس ظاهری
۱۲.۵.۱ – متعلَّقِ ادراک در بینایی دو چیز است
۱۳ – محسوسات مشترک چیست
۱۴ – قوه متصرفه چه نوع قوه‌ای است
۱۵ – دلیل وجود قوه واهمه
۱۶ – دیدگاه ابن‌سینا درباره واهمه در حیوانات
۱۷ – دیدگاه ملاصدرا درباره واهمه
۱۸ – تفاوت حواس ظاهری و باطنی با یکدیگر
۱۹ – محسوسات یا مشاهَدات در منطق
۲۰ – فهرست منابع
۲۱ – پانویس
۲۲ – منبع

۱ – ویژگی اصلی موجود زنده

حس ، به همراه حرکت، یکی از ویژگیهای اصلی موجود زنده و حیوان به شمار می‌آید. از طریق حس، ادراک حسی یا احساس حاصل می‌شود و فقط موجودی قادر به احساس است که صاحب نفْس باشد . احساس به همراه وقوع نوعی حرکت و انفعال و استحاله در بدن حاصل می‌شود.

۲ – دیدگاه افلاطون درباره حس

به تعبیر افلاطون، ادراک حسی وقتی حاصل می‌شود که نفس و بدن‌ به‌طور مشترک متأثر شوند و هر دو باهم به جنبش درآیند. افلاطون حواس را اسباب و آلاتی در خدمت نفس دانسته است که حرکت و جنبش ایجاد شده در خود را به دیگر قسمتهای بدن و نهایتآ به نفس منتقل می‌کنند.

۳ – دیدگاه ارسطو درباره احساس

اما ارسطو ، با استفاده از آموزه مادّه و صورت، احساس را «پذیرش صورت حسی بدون مادّه آن» دانسته است، درست همان‌طور که موم نقش نگین را بدون آهن یا زر به خود می‌گیرد. وی میان آلت حس (مثل چشم) و قوه حاسه (بینایی) تفاوت قائل شده و در عین حال معتقد است که آن دو یک واقعیت را تشکیل می‌دهند و رابطه آن‌ها مانند رابطه مادّه و صورت است. کار قوه حاسه انتقال صورت محسوس به نفس است و نباتات که فاقد چنین قوه‌ای هستند فاقد حس هستند، اگرچه در معرض محسوسات و حتی منفعل از آن‌ها باشند.

۴ – رابطه حساس بودن با محسوس از دیدگاه ارسطو

به نظر ارسطو ، حساس بودن منوط به وجود محسوس است و بدون آن، حساسیت در موجودی که استعداد آن را دارد، بالقوه باقی می‌ماند. به محض تولد، موجودِ دارایِ حس، وارد اولین مرتبه حساسیت می‌شود و پس از آن، تحت تأثیر اشیای محسوس، ملکه حساسیت در او ایجاد می‌شود. به عقیده او ، علت انفعالِ حس از محسوس، تشابه نداشتن حس و محسوس است، ولی پس از انفعال، حس با محسوس مشابه می‌شود.

۵ – دیدگاه فلوطین درباره حواس

فلوطین

[۱] ، فلوطین، ج۱، ص۵۵۳، دوره آثار فلوطین، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران ۱۳۶۶ش.

نیز حواس را وسیله ارتباط نفس و امر محسوس دانسته است. نفس به تنهایی فقط به درک معقول نایل می‌شود و برای درک محسوس نیاز هست که از ابزار جسمانی استفاده کند. چون حواس نقش واسطه را دارند باید قادر باشند که هم منفعل شوند و هم اعلام کنند، یعنی صورت نقش بسته در خود را به نفس عرضه کنند. نفس نیز بدون این‌که منفعل شود، این انفعالات را می‌شناسد و از این طریق با امر محسوس خارجی مرتبط می‌شود و به آن، علم پیدا می‌کند. بنابراین، در این دیدگاه حواس از قوای نفس محسوب نمی‌شوند بلکه از جنس محسوسات‌اند، ولی به‌نحوی که نفس می‌تواند با آن‌ها ارتباط برقرار کند.

۶ – حس از دیدگاه فیلسوفان مسلمان

نزد فیلسوفان مسلمان، حس در دو معنا به‌کار رفته است: یکی قوه حس و دیگری ادراک حسی. حس معمولا در مقابل عقل است و از آن با عنوان قوه حاسه یا حساسه نیز یاد شده و منظور از حواس، قوای حسی است.

[۲] یعقوب ‌بن اسحاق کندی، رسائل الکندی الفلسفیه، ج۱، ص۱۷۶، چاپ محمد عبدالهادی ابوریده، قاهره ۱۳۶۹ـ۱۳۷۲/ ۱۹۵۰ـ ۱۹۵۳.

[۳] یعقوب ‌بن اسحاق کندی، رسائل الکندی الفلسفیه،ج ۱، ۲۹۴، چاپ محمد عبدالهادی ابوریده، قاهره ۱۳۶۹ـ۱۳۷۲/ ۱۹۵۰ـ ۱۹۵۳.

[۴] یعقوب ‌بن اسحاق کندی، رسائل الکندی الفلسفیه، ج۱، ص۳۰۰، چاپ محمد عبدالهادی ابوریده، قاهره ۱۳۶۹ـ۱۳۷۲/ ۱۹۵۰ـ ۱۹۵۳.

[۵] ابن‌سینا، التعلیقات، ج۱، ص۲۳۲، قم ۱۳۷۹ش.

حس ویژگی نفس حیوان و انسان نیست و نفوس فلکی نیز صاحب احساس‌اند.

[۶] صدرالدین شیرازی، سفر۴، ج ۱، ص ۱۷۷، ۱۹۸۷.

۷ – حواس مشتمل بر دو چیز می‌باشند

حواس مشتمل‌اند بر حواس ظاهری و باطنی. متعلَّقِ حواس ظاهری خارج از نفس و متعلَّقِ حواس باطنی داخل آن است.

[۷] ابن‌سینا،الشفاء، الطبیعیات، ج۲، فن ۶، ص۳۴، الفن‌السادس: النفس، چاپ ابراهیم مدکور، جورج قنواتی، و سعید زاید، قاهره ۱۳۹۵/۱۹۷۵، چاپ افست قم ۱۴۰۴.

[۸] محمد بن عمر فخررازی، المباحث المشرقیه فی علم‌الالهیات و الطبیعیات، ج۲، ص۲۴۹، چاپ محمد معتصم باللّه بغدادی، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.

۷.۱ – انواع حواس ظاهری و باطنی

حواس ظاهری شامل بینایی (باصره)، شنوایی (سامعه)، بساوایی (لامسه)، چشایی (ذائقه) و بویایی (شامه) است. حواس باطنی نیز عبارت‌اند از: حس مشترک، خیال، متصرفه، واهمه و حافظه.

۸ – اختلاف درباره اقسام حواس ظاهری از نظر ابن‌سینا

درباره اقسام حواس ظاهری، اختلاف مهمی نیست، جز آن‌که به گزارش ابن‌سینا

[۹] ابن‌سینا، الشفاء، الطبیعیات، ج۲، فن ۶، ص۳۴، الفن‌السادس: النفس، چاپ ابراهیم مدکور، جورج قنواتی، و سعید زاید، قاهره ۱۳۹۵/۱۹۷۵، چاپ افست قم ۱۴۰۴.

[۱۰] ابن‌سینا، المبدأ و المعاد، ج۱، ص۹۳، چاپ عبداللّه نورانی، تهران ۱۳۶۳ش.

برخی لامسه را حس واحدی ندانسته و آن را عنوان عامِ حواسی دانسته‌اند که بین گرمی و سردی، خشکی و تری، سفتی و نرمی، و خشونت و لطافت حکم می‌کند و بنابراین تعداد حواس ظاهری را به هشت رسانده‌اند. در نقد این قول و نیز درباره انحصار حواس ظاهری در پنج حس، برهان اقامه شده است.

[۱۱] محمد بن عمر فخررازی، المباحث المشرقیه فی علم‌الالهیات و الطبیعیات، ج۲، ص۳۳۰، چاپ محمد معتصم باللّه بغدادی، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.

[۱۲] محمد بن ابراهیم صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)، الحکمهالمتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، ج۱، ص۲۰۰، بیروت ۱۹۸۱.

[۱۳] محمد بن ابراهیم صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)، المبدأوالمعاد، ج۱، ص۳۴۳، چاپ جلال‌الدین آشتیانی، قم ۱۳۸۰ش.

[۱۴] یعقوب ‌بن اسحاق کندی، رسائل الکندی الفلسفیه، ج۱، ص۲۹۴ـ۲۹۹، چاپ محمد عبدالهادی ابوریده، قاهره ۱۳۶۹ـ۱۳۷۲/ ۱۹۵۰ـ ۱۹۵۳.

۹ – محل قرار گرفتن قوه مصوره

از قوه‌ای به نام مصوره یاد کرده که بین حس و عقل است و چنان‌که موضع تصرف حواس ظاهری، چشم و گوش و دیگر اعضای حسی باشد، موضع تصرف این قوه عقل است.

۱۰ – قوه متخیله چیست

فارابی

[۱۵] محمد بن محمد فارابی، کتاب آراء أهل المدینه الفاضله، ج۱، ص۸۱، چاپ یوسف کرم، یوسف شلاله، و آنتونن ژوسن، بیروت ۱۹۸۰.

[۱۶] محمد بن محمد فارابی، کتاب آراء أهل المدینه الفاضله، چاپ یوسف کرم، یوسف شلاله، و آنتونن ژوسن، بیروت ۱۹۸۰.

[۱۷] محمد بن محمد فارابی، کتاب آراء أهل المدینه الفاضله، چاپ یوسف کرم، یوسف شلاله، و آنتونن ژوسن، بیروت ۱۹۸۰.

[۱۸] محمد بن محمد فارابی، فصول منتزعه، ج۱، ص۲۷ـ۲۸، چاپ فوزی متری نجار، (تهران) ۱۴۰۵.

) نیز قوه‌ای را که بین حاسه و ناطقه است، متخیله نامیده است. به نظر او نسبت متخیله به حاسه مانند نسبت صورت به مادّه است. ناطقه با متخیله نیز چنین نسبتی دارد. به نظر می‌رسد تقسیم‌بندی کندی و فارابی ناظر بر مراتب سه‌ ‌گانه ادراک (حسی، خیالی و عقلی) است، نه بیان جدیدی درباره حواس باطنی.

۱۱ – دیدگاه سهروردی درباره حواس باطنی

اما سهروردی

[۱۹] یحیی ‌بن حبش سهروردی، مجموعه مصنّفات شیخ اشراق، ج۲، ص۲۰۸ـ۲۱۱، چاپ هانری کوربن، تهران ۱۳۸۰ش.

منکر تعدد حواس باطنی است. وی ضمن بیان معیار حکما در تعدد قوای باطنی، به رد استدلال آنان پرداخته است. به نظر او، مخزنی برای حفظ صور و معانی در انسان وجود ندارد و انسان از طریق عالَم ذُکر (عالَم انوار سپهبدیه فلکی) امور را به یاد می‌آورد. واهمه و متخیله و خیال نیز در حقیقت یک قوه‌اند که به اعتبارات گوناگون در نظر گرفته شده‌اند.
گفته شده است که حواس در یک مرتبه و جایگاه قرار ندارند و همه حیوانات صاحب تمامی حواس نیستند.

[۲۰] ابن‌سینا، المبدأ و المعاد، چاپ عبداللّه نورانی، تهران ۱۳۶۳ش.

۱۲ – انواع حواس ظاهری

مهم‌ترین حس از حواس ظاهری، لامسه است، اما بینایی اشرف حواس است.

[۲۱] یحیی ‌بن حبش سهروردی، مجموعه مصنّفات شیخ اشراق، ج۲، ص۲۰۴، چاپ هانری کوربن، تهران ۱۳۸۰ش.

۱۲.۱ – اولین حس به وجود امده در حیوان

لامسه اولین حسی است که در حیوان پیدا می‌شود و ضروری‌ترین حس است، زیرا مزاج از کیفیات ملموس حاصل شده است و اختلال در آن موجب فساد مزاج می‌شود. استحاله در مزاج موجب ادراک لمسی می‌شود، بنابراین، لامسه طلیعه حواس است تا از طریق آن، صلاحِ بدن حفظ و از فساد آن جلوگیری شود.

[۲۲] ابن‌سینا، الشفاء،الطبیعیات، ج۲، فن ۶، ص۵۸، الفن‌السادس: النفس، چاپ ابراهیم مدکور، جورج قنواتی، و سعید زاید، قاهره ۱۳۹۵/۱۹۷۵، چاپ افست قم ۱۴۰۴.

[۲۳] ابن‌سینا، التعلیقات، ج۱، ص۸۳، قم ۱۳۷۹ش.

۱۲.۱.۱ – مراد از حرکت در مبحث حواس

لمس با حرکت توأم است و مراد از حرکت در اینجا حرکت انتقالی از مکانی به مکان دیگر و انقباض و انبساط اعضاست، بنابراین، صدفها و اسفنجها نیز دارای قوه لمس‌اند.

[۲۴] ابن‌سینا، الشفاء،الطبیعیات، ج۲، فن ۶، ص۵۹، الفن‌السادس: النفس، چاپ ابراهیم مدکور، جورج قنواتی، و سعید زاید، قاهره ۱۳۹۵/۱۹۷۵، چاپ افست قم ۱۴۰۴.

۱۲.۱.۲ – دیدگاه ملاصدرا درباره لمس

به نظر ملاصدرا،

[۲۵] محمد بن ابراهیم صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)، الحکمهالمتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، ج۱، ص۱۶۳ـ۱۶۴، بیروت ۱۹۸۱.

اگر لمس را حرکت به سوی امر ملایم و دوری از امر منافر بدانیم، نباتات نیز به نحوی صاحب حس و حیات‌اند. در میان حواس ظاهری تنها لامسه است که مستقیماً با محسوس در ارتباط است و نیاز به واسطه ندارد.

[۲۶] ابن‌سینا، عیون‌الحکمه، ص ۵۰.

[۲۷] ابن‌سینا، هدیهالرئیس، ص ۱۸۶، رسائل، (قم) : بیدار، ۱۴۰۰.

۱۲.۱.۳ – ویژگی خاص لامسه از دیدگاه ابن‌سینا

به نظر ابن‌سینا،

[۲۸] ابن‌سینا، الشفاء، الطبیعیات، ج۲، فن ۶، ص۶۱ـ۶۲، الفن‌السادس: النفس، چاپ ابراهیم مدکور، جورج قنواتی، و سعید زاید، قاهره ۱۳۹۵/۱