توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل جبرئیل (پژوهشکده‌باقرالعلوم) ۶۲ اسلاید در PowerPoint دارای ۶۲ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل جبرئیل (پژوهشکده‌باقرالعلوم) ۶۲ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل جبرئیل (پژوهشکده‌باقرالعلوم) ۶۲ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل جبرئیل (پژوهشکده‌باقرالعلوم) ۶۲ اسلاید در PowerPoint

مقالات مرتبط: جبرئیل (مقالات مرتبط).

دیگر کاربردها: جبرئیل (ابهام‌زدایی).

قرآن کریم توسط، فرشته‌ای به نام جبرئیل بر حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) نازل می‌شد که او را فرشته وحی می‌نامند.

فهرست مندرجات

۱ – معنای لغوی
۲ – تلفظ واژه
۳ – وظایف جبرئیل در بیان قرآن
۳.۱ – ابلاغ وحی
۳.۲ – یاری انبیاء
۳.۳ – نزول جبرئیل بر مریم مقدس
۴ – وجه تسمیه جبرئیل به روح
۵ – اوصاف و مقام جبرئیل در قرآن
۵.۱ – امانت‌داری
۵.۲ – طهارت و پاکی
۵.۳ – اوصاف جبرئیل
۵.۴ – تعلیم دهنده‌ صاحب قدرت و درایت
۶ – دستیاران فرشته وحی
۷ – واسطه یا وسائط
۸ – پانویس
۹ – منبع

۱ – معنای لغوی

جبرئیل اسمی عجمی (غیر عربی) است که وارد زبان عربی شده و “جبر” در لغت سریانی به معنای بنده و “ایل” به معنای خداست؛

[۱] طبرسی، فضل بن حسن‌، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن‌، ج۱، ص۳۲۴، تهران‌، ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش‌، چاپ سوم.

پس “جبرئیل” به معنای بنده‌ای خداست که مَلَکی از ملائکه الله است.

۲ – تلفظ واژه

این واژه دو نوع تلفظ می‌شود: جَبرئیل با همزه و جِبریل بدون همزه

[۲] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۱، ص۳۳۹.

و در کلام امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) به شکل جبرائیل نیز ذکر شده؛

[۳] امام علی(علیه‌السلام)، نهج البلاغه، ص۲۰۱، خطبه ۱۸۰.

اما در قرآن نام این ملک سه بار فقط به صورت “جِبریل” آمده است.

[۴] بقره/سوره۲، آیه۹۸.

[۵] بقره/سوره۲، آیه۹۷.

[۶] تحریم/سوره۶۶، آیه۴.

البته در آیات دیگر با القاب و عناوین دیگری مثل روح‌القدس، روح‌الامین و… نیز از این ملک مقرب یاد شده است که در این مقاله به آن می‌پردازیم.

۳ – وظایف جبرئیل در بیان قرآن

در قرآن کریم وظایف جبرئیل بیان شده است:

۳.۱ – ابلاغ وحی

وحی که تنها راه ارتباط و تکلم بشر با خداوند است، طبق آیه‌ی شریفه ذیل به سه طریق صورت می‌گیرد:
«وَ مَا کاَنَ لِبَشَرٍ أَن یکلَّمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْیا أَوْ مِن وَرَای حِجَابٍ أَوْ یرْسِلَ رَسُولًا فَیوحِیَ بِإِذْنِهِ مَا یشَاءُ…؛

[۷] شوری/سوره۴۲، آیه۵۱.

و شایسته‌ی هیچ انسانی نیست که خدا با او سخن گوید، مگر از راه وحی یا از پشت حجاب، یا رسولی می‌فرستد و به فرمان او آنچه را بخواهد وحی می‌کند…»
در قسم سوم، ارسال وحی توسط رسول خداست و آن رسول، همان جبرئیل امین است که رسول الهی برای پیامبران خداست و پیامبران الهی، رسولان خدا بر سایر مخلوقات هستند؛ یعنی پیام خدا نخست به فرشته‌ی وحی داده می‌شود و او هر چه را خدای سبحان اذن داده باشد، به پیامبر خدا می‌رساند.

[۸] طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القران، ج۱۸، ص۷۳ -۷۴، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۷ق، چاپ پنجم.

[۹] سبزواری نجفی، محمد بن حبیب الله، الجدید فی تفسیر القرآن المجید، ج‌۶، ص۳۳۳ – ۳۳۴، بیروت،‌ دارالتعارف، ‌۱۴۰۶ق‌، چاپ اول‌.

قرآن در پاسخ بهانه‌جویی یهودیان در انکار جبرئیل به عنوان فرشته‌ی وحی می‌فرماید:

[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۱، ص۳۶۲.

«قُلْ مَن کاَنَ عَدُوًّا لِّجِبْرِیلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلیَ‌ قَلْبِکَ بِإِذْنِ اللَّهِ مُصَدِّقًا لِّمَا بَینْ‌َ یدَیهِ…

[۱۱] بقره/سوره۲، آیه۹۷.

بگو: کسی که دشمن جبرئیل باشد (در حقیقت دشمن خداست) چرا که او به فرمان خدا، قرآن را بر قلب تو نازل کرده است؛ درحالیکه کتب آسمانی پیشین را تصدیق می‌کند…»
همچنین در آیه‌ی بعد

[۱۲] بقره/سوره۲، آیه۹۸.

دشمن جبرئیل را نیز دشمن خدا معرفی کرده و کافر می‌داند؛ با این بیان که بین فرشتگان خدا تفاوتی وجود ندارد و تفاوت مأموریت آنان، برای تقسیم مسئولیت است، نه اینکه موجب تضاد بین فرشتگان باشد.

[۱۳] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ج‌۱، ص۳۶۲-۳۶۳، تهران‌، دارالکتب الإسلامیه، ۱۳۷۴ش‌، چاپ اول.

بنابراین آیات شریفه پاسخی کوبنده به برخی بهانه‌جویی‌های یهودِ عصرِ نزولِ قرآن است که رسول وحی را دشمن خود دانسته و به بهانه‌ی اینکه وی دستورات دشوار درباره‌ی جهاد و جنگ می‌آورد، از ایمان به قرآن سر باز می‌زدند.

[۱۴] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن‌، ج۱، ص۳۲۵.

[۱۵] بلاغی نجفی، محمد جواد، آلاء الرحمن فی تفسیر القران، ج۱، ص۱۱۰، قم، بنیاد بعثت، ۱۴۲۰ق، چاپ اول.

انکار یهود ابتدا حول شخصیت رسول مکرم دور می‌زد؛ به این بهانه که اگر قرآن بر محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) که از فرزندان اسماعیل است، نازل نمی‌شد و بر یکی از بنی‌اسرائیل که از فرزندان اسحاق هستند، نازل می‌شد، ما به او ایمان می‌آوردیم. اما پس از اینکه خداوند کذب آنان را آشکار کرد، محل نزاع را تغییر دادند و گفتند اگر آورنده‌ی وحی، جبرئیل نبود ما به قرآن ایمان می‌آوردیم.

[۱۶] مغنیه، محمدجواد، تفسیر کاشف‌، ج۱، ص۱۵۷، تهران‌، دارالکتب الإسلامیه، ۱۴۲۴ق‌، چاپ اول.

در این آیه، کلام از تکلم به خطاب سوق داده شده است؛ یعنی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) نفرموده: جبرئیل آن را با اذن خدا بر قلب من نازل کرده، بلکه می‌فرماید: “بر قلب تو نازل کرده”؛ این تغییر اسلوب دلالت بر این می‌کند که جبرئیل در نازل کردن قرآن، گرفتن آن از ناحیه‌ی خدا و رساندن آن به پیامبر هیچ استقلالی ندارد؛ بلکه مطیع امر الهی است؛ اما قلب رسول خدا، خودش ظرف وحی خداست و جبرئیل در آن قلب، دخل و تصرفی ندارد و فقط مأمور رساندن وحی است.

[۱۷] طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج‌۱، ص۲۳۰.

۳.۲ – یاری انبیاء

نقش دیگری که در قرآن برای جبرئیل مطرح شده، حمایت و یاری پیامبران الهی است:
«…وَ ءَاتَینَا عِیسیَ ابْنَ مَرْیمَ الْبَینَاتِ وَ أَیدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُس‌؛

[۱۸] بقره/سوره۲، آیه۸۷.

…و به عیسی بن مریم دلایل روشن دادیم و او را به وسیله‌ی روح القدس تأیید کردیم.»
در این آیه جبرئیل را به “روح‌القدس” تعبیر نموده است؛

[۱۹] طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳۴۱،‌ بیروت، دار احیاء التراث العربی،‌ بیتا.

یعنی روحی که از خطا و پلیدی‌های مادی طاهر و منزه است.

[۲۰] طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۲، ص۳۴۶.

جبرئیل در مراحل مختلف زندگی عیسی بن مریم، حضرت را یاری کرد؛ ابتدا زمانی که بر مادرش ظاهر شد و بشارت تولد او را به مریم داد، بعد در طول زندگی وی، یعنی از هنگام تولد تا آخر عمر شریفش، او را از خطر دشمنان حفظ کرد تا اینکه خداوند عیسای مسیح را به آسمان برد.

[۲۱] فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج۳، ص۵۹۶،‌ بیروت، دار احیاءالتراث العربی، ۱۴۲۰ق‌، چاپ سوم.

در سوره‌ تحریم به یاری پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) توسط جبرئیل اشاره شده است:
«…وَ إِن تَظَاهَرَا عَلَیهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَ جِبْرِیلُ…؛

[۲۲] تحریم/سوره۶۶، آیه۴.

…و اگر بر ضدّ او دست به دست هم دهید، (کاری از پیش نخواهید برد) زیرا خداوند یاور اوست و همچنین جبرئیل…»
آیه اشاره به این مطلب دارد که اگر شما دو زن پیامبر (عایشه و حفصه) در اذیت کردن پیامبر تعاون و همکاری کنید، خداوند و جبرئیل و… او را یاری خواهند کرد.

[۲۳] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیرالقران، ج۱۰، ص۴۷۴.

۳.۳ – نزول جبرئیل بر مریم مقدس

اگرچه جبرئیل به عنوان پیام‌آور وحی و شریعت و کتب آسمانی بر پیامبران الهی بوده و بر آنها نازل می‌شد، ولی برای رساندن پیام‌های دیگر مانعی ندارد که با غیر پیامبر نیز روبرو شود؛

[۲۴] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۳۶.

چنانکه در جریان حمل حضرت مریم (سلام‌الله‌علیها) بر حضرت مسیح می‌فرماید:
«إِذْ قَالَتِ الْمَلَائکَهُ یامَرْیمُ إِنَّ اللَّهَ یبَشِّرُکِ بِکَلِمَهٍ مِّنْهُ اسْمُهُ الْمَسِیحُ عِیسیَ ابْنُ مَرْیمَ…؛

[۲۵] آل عمران/سوره۳، آیه۴۵.

(به یاد آورید) هنگامی را که فرشتگان گفتند: ای مریم! خداوند تو را به کلمه‌ای [وجود با عظمتی‌] از طرف خودش بشارت می‌دهد که نامش مسیح، عیسی پسر مریم است…»
مراد از “ملائکه” ( اینکه به چه دلیل از لفظ جمع (ملائکه) برای اشاره به یک فرد (جبرئیل) استفاده شده است، مفسرین دلایلی مطرح کرده‌اند.)

[۲۶] طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیرالقران، ج۳، ص۱۹۱.

جناب جبرئیل است

[۲۷] مغنیه، محمدجواد، تفسیر کاشف، ج۲، ص۶۳.

و منظور از بشارت، همان ماجرای بارداری حضرت مریم (سلام‌الله‌علیها) است که در سوره‌ مریم به آن اشاره شده و از جبرئیل به “روح” تعبیر شده است:

[۲۸] طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۱۹۱.

«فَأَرْسَلْنَا إِلَیهَا رُوحَنَا فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًا سَوَِیّاً؛

[۲۹] مریم/سوره۱۹، آیه۱۷.

در این هنگام، ما روح خود را بسوی او فرستادیم و او در شکل انسانی بی‌عیب و نقص، بر مریم ظاهر شد.»

۴ – وجه تسمیه جبرئیل به روح

علت اینکه قرآن جبرئیل را روح نامیده، اقوال مختلفی است؛ از جمله اینکه او وجودی روحانی است، نه مادی،

[۳۰] طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القران، ج۷، ص۱۱۴.

یا اینکه او وسیله‌ی احیاء دین و به قولی دیگر وسیله‌ی احیاء روح انسانهاست.

[۳۱] طبرسی، فضل بن حسن‌، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۷، ص۳۲۰.

۵ – اوصاف و مقام جبرئیل در قرآن

خدای متعال در قرآن کریم، جبرئیل امین را با اوصاف و مقامات والایی یاد نموده است که در ذیل به آن می‌پردازیم:

۵.۱ – امانت‌داری

قرآن کریم فرستاده‌ی خداست که توسط جبرئیل بر قلب مبارک پیامبر اسلام نازل شده است. جبرئیل فرشته‌ی امین خداوند است و در پیام الهی هیچ‌گونه تبدیل و تغییری ایجاد نمی‌کند.

[۳۲] طبرسی، فضل بن حسن‌،