توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل تقبیل (دانشنامه‌حج) ۷۸ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۸ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل تقبیل (دانشنامه‌حج) ۷۸ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل تقبیل (دانشنامه‌حج) ۷۸ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل تقبیل (دانشنامه‌حج) ۷۸ اسلاید در PowerPoint

مقالات مرتبط: تقبیل.

تقبیل به معنای بوسیدن، از مسائلی است که در علم فقه و کلام از آن بحث شده است. بوسیدن حجر الاسود و رکن یمانی از مستحبات حج و بوسیدن همسر از محرمات احرام است. برخی از سلفی‌ها بوسیدن قبر پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و اهل بیت (علیهم‌السلام) را شرک می‌پندارند. برخی موارد تقبیل خوب در شریعت عبارتند از: تقبیل ارکان کعبه، تقبیل قبور پیامبران و امامان و اولیای الهی، تقبیل مصحف و تقبیل زائر خانه خدا.

فهرست مندرجات

۱ – معنای لغوی و اصطلاحی
۲ – بحث کلامی
۳ – موارد تقبیل در حج
۳.۱ – حجرالاسود
۳.۲ – رکن یمانی
۳.۳ – همه ارکان کعبه
۳.۴ – قبر و ضریح پیامبر اکرم
۳.۵ – مکان ولادت پیامبر اکرم
۳.۶ – مصحف
۳.۷ – زائر خانه خدا
۳.۸ – سایر موارد
۴ – منابع
۵ – پانویس
۶ – منبع

۱ – معنای لغوی و اصطلاحی

«تقبیل» از ریشه «ق ـ ب ـ ل» به معنای بوسیدن است

[۱] فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، ج۵، ص۱۶۸.

[۲] حمیری، نشوان، شمس العلوم، ج۸، ص۴۹۸.

[۳] ابن ‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱۱، ص۵۴۴، «قبل».

و در منابع فقهی نیز به همین معنا به کار می‌رود و با واژگانی چون قُبله

[۴] رافعی، عبدالکریم بن محمد، فتح العزیز، ج۷، ص۴۸۰.

[۵] نووی، یحیی بن شرف، المجموع، ج۸، ص۳۵.

[۶] شروانی، احمد بن قاسم، حواشی الشروانی۴، ص۸۴.

و لثم

[۷] سلار دیلمی، حمزه بن عبدالعزیز، المراسم العلویه، ص۱۰۵.

[۸] حلی، حسن بن یوسف، مختلف الشیعه، ج۴، ص۱۹۵.

نیز بدان اشاره می‌شود. از بُعد فقهی، احکامی گوناگون بر این رفتار ترتب می‌یابد. از جمله احکام آن در باب حج، حرمت بوسیدن همسر در حال احرام

[۹] رافعی، عبدالکریم بن محمد، فتح العزیز، ج۷، ص۴۸۰.

[۱۰] عاملی، محمد بن مکی، الدروس الشرعیه، ج۱، ص۳۷۲.

[۱۱] زحیلی، وهبه، الفقه الاسلامی، ج۳، ص۲۳۰۴.

و استحباب بوسه بر حجرالاسود و دیگر مکان‌های مقدس در حرمین است.

۲ – بحث کلامی

از جنبه کلامی،‌اندکی از افراد بوسه بر مکان‌های مقدس را شرک خوانده‌اند و بسیاری به آن پاسخ داده‌اند. یکی از تک‌نگاری‌هایی که از این جنبه به موضوع پرداخته، کتاب ازاحه الوسوسه عن جواز تقبیل الاعتاب المقدسه نگاشته ملا عبدالله مامقانی (م ۱۳۵۱ق)

[۱۲] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱، ص۵۲۸.

است.

۳ – موارد تقبیل در حج

مواردی از تقبیل که در مبحث حج و حرمین شریفین، بدان‌ها پرداخته شده، عبارتند از:

۳.۱ – حجرالاسود

بر پایه منابع روایی، نخستین بار حضرت آدم (علیه‌السلام) به بوسیدن حجرالاسود پرداخت.

[۱۳] شیخ کلینی، الکافی، ج۴، ص۱۸۶.

[۱۴] شیخ صدوق، علل الشرائع، ج۲، ص۴۲۷.

[۱۵] هدایه شافعی، محمد بن ادریس، الامه، ج۵، ص۳۱۴.

روایت شده که پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و امامان معصوم:

[۱۶] شیخ کلینی، الکافی، ج۴، ص۴۰۸.

[۱۷] شیخ کلینی، الکافی، ج۴، ص۵۳۲.

[۱۸] بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، ج۲، ص۱۵۱.

[۱۹] بیهقی، احمد بن حسین، السنن الکبری، ج۵، ص۷۴.

و صحابه

[۲۰] ابن حنبل، احمد بن محمد، مسند احمد، ج۱، ص۲۷۵.

[۲۱] قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، ج۲، ص۹۲۵.

حجرالاسود را می‌بوسیده‌اند. در برخی روایات، بوسیدن حجرالاسود به معنای تجدید پیمان با خداوند شمرده شده

[۲۲] شیخ کلینی، الکافی، ج۴، ص۱۸۵.

[۲۳] شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۱۹۱.

و در پاره‌ای منابع، بوسه دیانت (قُبله الدیانه) خوانده شده است.

[۲۴] بدرالدین العینی، محمود بن احمد، عمده القاری، ج۱۱، ص۲۴۱.

[۲۵] ابن نجیم، زین‌الدین بن ابراهیم، البحر الرائق، ج۸، ص۲۲۶.

فقیهان امامی

[۲۶] حلبی، علی بن حسن، اشاره السبق، ص۱۳۲.

[۲۷] شهید ثانی، الروضه البهیه، ج۲، ص۲۵۵.

[۲۸] طباطبایی، علی بن محمدعلی، ریاض المسائل، ج۷، ص۳۷.

و اهل سنت

[۲۹] شافعی، محمد بن ادریس، الام، ج۲، ص۱۸۶.

[۳۰] نووی، یحیی بن شرف، المجموع، ج۸، ص۳۳.

[۳۱] نووی، یحیی بن شرف، المجموع، ج۸، ص۲۶۵.

[۳۲] ابن قدامه مقدسی، الشرح الکبیر، ج۳، ص۳۵۸.

بوسیدن حجرالاسود را همراه با استلام آن، جز برای زنان

[۳۳] ماوردی، علی بن محمد، الحاوی الکبیر، ج۴، ص۱۳۶.

[۳۴] گلپایگانی، سید محمدرضا، ارشاد السائل، ص۸۵.

[۳۵] تبریزی، میرزا جواد، صراط النجاه، ج۳، ص۱۶۵.

و در صورت ازدحام،

[۳۶] ماوردی، علی بن محمد، الحاوی الکبیر، ج۴، ص۱۳۶.

[۳۷] موسوی شاهرودی، سید مرتضی، جامع الفتاوی، ص۹۵.

مستحب دانسته‌اند. در شماری از منابع فقهی، به پیروی از برخی احادیث، بوسیدن جزء مفهوم اصطلاحی «استلام» قلمداد شده است.

[۳۸] مغربی، نعمان بن محمد، دعائم الاسلام، ج۱، ص۳۱۴.

[۳۹] آبی ازهری، صالح، الثمر الدانی، ص۳۶۶.

اندکی از فقیهان بوسیدن حجرالاسود را از واجبات حج به شمار آورده‌اند.

[۴۰] سلار دیلمی، حمزه بن عبدالعزیز، المراسم العلویه، ص۱۰۵.

[۴۱] قیروانی، عبدالله بن ابی‌زید، رساله القیروانی، ص۱۴۹.

[۴۲] نفراوی، احمد بن غنیم، الفواکه الدوانی، ج۲، ص۱۷۰-۱۷۲.

بر اساس دیدگاه‌هایی در فقه اسلامی، بوسیدن حجرالاسود در این موارد مستحب است: ا. آغاز طواف.

[۴۳] شیخ مفید، المقنعه، ص۴۰۲.

[۴۴] ابن قدامه مقدسی، الشرح الکبیر، ج۲، ص۴۰.

[۴۵] رافعی، عبدالکریم بن محمد، فتح العزیز، ج۷، ص۳۱۷.

ب. آغاز هر شوط از طواف

[۴۶] شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۳۱.

[۴۷] شیخ مفید، المقنعه، ص۴۰۲.

[۴۸] شهید ثانی، الروضه البهیه، ج۲، ص۲۵۵.

به ویژه در شوط‌های فرد (یکم، سوم، پنجم، هفتم)

[۴۹] رافعی، عبدالکریم بن محمد، فتح العزیز، ج۷، ص۳۱۶.

[۵۰] نووی، یحیی بن شرف، المجموع، ج۸، ص۳۵.

یا در شوط‌های اول و آخر.

[۵۱] شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۳۱.

[۵۲] عاملی، محمد بن مکی، الدروس الشرعیه، ج۱، ص۳۹۸.

[۵۳] شروانی، احمد بن قاسم، حواشی الشروانی، ج۴، ص۸۵.

ج. پس از گزاردن نماز طواف و پیش از به جا آوردن سعی.

[۵۴] شیخ طوسی، المبسوط، ج۱، ص۳۷۷.

[۵۵] حطاب رعینی، محمد بن محمد، مواهب الجلیل، ج۳، ص۱۰۹.

[۵۶] انصاری، زکریا بن محمد، اسنی المطالب، ج۱، ص۴۸۳.

به باور بسیاری از فقیهان امامی

[۵۷] شیخ مفید، المقنعه، ص۴۰۲.

[۵۸] نراقی، احمد، مستند الشیعه، ج۱۲، ص۶۶.

[۵۹] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۹، ص۳۴۵.

واهل سنت،

[۶۰] سرخسی، محمد بن احمد، المبسوط، ج۴، ص۱۰.

[۶۱] نووی، یحیی بن شرف، المجموع، ج۸، ص۵۷.

[۶۲] ابن قدامه مقدسی، عبدالله بن احمد، المغنی، ج۳، ص۳۹۵.

هرگاه بوسیدن حجرالاسود ممکن نباشد، دست کشیدن بر آن و سپس بوسیدن دست مستحب است. به تصریح شماری از فقیهان، در این حالت، بوسیدن دست پس از اشاره کردن به حجرالاسود نیز استحباب دارد.

[۶۳] نراقی، احمد، مستند الشیعه، ج۱۲، ص۶۷.

در منابع فقهی امامی و اهل سنت، بوسیدن حجرالاسود آدابی دارد؛ از جمله: جویدن اذخر پیش از بوسیدن حجرالاسود،

[۶۴] شیخ کلینی، الکافی، ج۴، ص۳۹۸.

طهارت داشتن هنگام بوسیدن آن،

[۶۵] صعیدی عدوی، علی، حاشیه العدوی، ج۱، ص۶۶۴.

سه بار بوسیدن حجرالاسود،

[۶۶] نووی، یحیی بن شرف، المجموع، ج۸، ص۳۳-۳۵.

[۶۷] شربینی، محمد بن احمد، مغنی المحتاج، ج۱، ص۴۸۸.

گفتن الله‌ اکبر با هر بوسه،

[۶۸] حطاب رعینی، محمد بن محمد، مواهب الجلیل، ج۴، ص۱۰۸.

[۶۹] زحیلی، وهبه، الفقه الاسلامی، ج۳، ص۲۱۵۳.

بی‌صدا بودن بوسه بر حجرالاسود،

[۷۰] ماوردی، علی بن محمد، الحاوی الکبیر، ج۴، ص۱۳۵.

[۷۱] نووی، یحیی بن شرف، المجموع، ج۸، ص۱۳.

[۷۲] حطاب رعینی، محمد بن محمد، مواهب الجلیل، ج۳، ص۱۰۸.

[۷۳] ابن نجیم، زین‌الدین بن ابراهیم، البحر الرائق، ج۲، ص۵۷۳.

و نهادن صورت

[۷۴] دسوقی، محمد بن احمد، حاشیه الدسوقی، ج۲، ص۴۱.

و پیشانی بر حجرالاسود پس از بوسیدن آن.

[۷۵] رافعی، عبدالکریم بن محمد، فتح العزیز، ج۷، ص۳۱۸.

[۷۶] نووی، یحیی بن شرف، المجموع، ج۸، ص۳۳.

[۷۷] ماوردی، علی بن محمد، الحاوی الکبیر، ج۴، ص۱۳۶.

۳.۲ – رکن یمانی

بر پایه برخی روایات، پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و امامان (علیهم‌السلام) افزون بر حجرالاسود، رکن یمانی را نیز می‌بوسیده‌اند.

[۷۸] شیخ کلینی، الکافی، ج۴، ص۴۰۸.

[۷۹] فاکهی، محمد بن اسحاق، اخبار مکه، ج۱، ص۱۲۲.

از این‌رو، بسیاری از فقیهان امامی

[۸۰] علم‌الهدی، علی بن حسین، الانتصار، ص۲۵۶.

[۸۱] عاملی، محمد بن مکی، الدروس الشرعیه، ج۱، ص۳۹۹.

[۸۲] شهید ثانی، الروضه البهیه، ج۲، ص۲۵۵.

و شماری از فقیهان اهل سنت

[۸۳] ابن عابدین، محمدامین بن عمر، حاشیه رد المحتار، ج۶، ص۷۰۳.

[۸۴] شوکانی، محمد بن علی، نیل الاوطار، ج۲، ص۵۲.

[۸۵] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، فتح الباری، ج۳، ص۳۸۰.

تقبیل رکن یمانی را مستحب دانسته‌اند. بیشتر فقیهان اهل سنت، انجام دادن این رفتار را از سوی پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) قطعی ندانسته

[۸۶] فاسی، محمد بن احمد، شفاء الغرام، ج۱، ص۲۳۱.

و آن را مستحب نشمرده‌اند.

[۸۷] سرخسی، محمد بن احمد، المبسوط، ج۴، ص۴۹.

[۸۸] ابن قدامه مقدسی، عبدالله بن احمد، المغنی، ج۳، ص۳۹۴.

[۸۹] نووی، یحیی بن شرف، المجموع، ج۸، ص۳۴.

در باور شافعیان، بوسیدن دست پس از استلام رکن یمانی، مستحب است.

[۹۰] شافعی، محمد بن ادریس، الام، ج۲، ص۲۳۰.

[۹۱] نووی، یحیی بن شرف، المجموع، ج۸، ص۳۵.

[۹۲] نووی، یحیی بن شرف، المجموع، ج۸، ص ۳۸.

[۹۳] انصاری، زکریا بن محمد، اسنی المطالب، ج۶، ص۱۶۹.

۳.۳ – همه ارکان کعبه

شماری از فقیهان امامی، تقبیل ارکان چهارگانه کعبه را از سنن طواف شمرده‌اند.

[۹۴] حلبی، علی بن حسن، اشاره السبق، ص۱۳۲.

[۹۵] شهید ثانی، رسائل الشهید، ص۳۷۶.

بعضی به استحباب بوسیدن همه اجزای کعبه، به ویژه مستجار، باور دارند.

[۹۶] لنکرانی، محمدفاضل، تفصیل الشریعه، ج۴، ص۴۲۳.

برخی شافعیان نیز بوسیدن همه اجزای کعبه را نیکو دانسته

[۹۷] هیتمی، احمد بن حجر، تحفه المحتاج، ج۳، ص۱۷۵.

[۹۸] شافعی، محمد بن ابی‌العباس، نهایه المحتاج، ج۱۰، ص۳۳۴.

[۹۹] رملی، احمد بن حمزه، فتاوی الرملی، ج۴، ص۱۰۶.

و شماری از حنفیان به جواز تقبیل عَتَبه کعبه (درگاه کعبه) تصریح کرده‌اند.

[۱۰۰] ابن عابدین، محمدامین بن عمر، حاشیه رد المحتار، ج۶، ص۷۰۲.

[۱۰۱] زیلعی، عثمان، تبیین الحقائق، ج۲، ص۱۶.

[۱۰۲] شیخی‌زاده، عبدالرحمن بن محمد، مجمع الانهار، ج۱، ص۲۸۳-۲۸۴.

۳.۴ – قبر و ضریح پیامبر اکرم

فقیهان امامی به پشتوانه روایات متعدد

[۱۰۳] سید ابن طاوس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، ج۲، ص۶۴.

[۱۰۴] سید ابن طاوس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، ج۲، ص ۶۶.

[۱۰۵] ابن مشهدی، محمد، المزار الکبیر، ص۲۶۰.

بر آنند که بوسیدن قبر و ضریح پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و دیگر امامان (علیهم‌السلام) مستحب است.

[۱۰۶] عاملی، محمد بن مکی، الدروس الشرعیه، ج۲، ص۲۳.

[۱۰۷] بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق، ج۱۷، ص۴۲۱.

[۱۰۸] نراقی، احمد، رسائل و مسائل، ج۳، ص۱۵.

نیز آنان عتبه‌بوسی حرم پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و دیگر معصومان را در شمار سیره امامیه دانسته‌اند و اگر مورد سوء استفاده دیگران قرار نگیرد، آن را جایز شمرده‌اند.

[۱۰۹] عاملی، محمد بن مکی، الدروس الشرعیه، ج۲، ص۲۴.

[۱۱۰] جزائری، سید عبدالله، التحفه السنیه، ج۲، ص۱۹۷.

[۱۱۱] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۰، ص۱۰۱.

شماری از اهل سنت هم تقبیل قبرهای صالحان و عتبه‌بوسی به قصد تبرک را جایز دانسته و سیره دانشوران را بر آن جاری دانسته‌اند.

[۱۱۲] سمهودی، علی بن عبدالله، وفاء الوفاء، ج۴، ص۲۱۸.

[۱۱۳] شروانی، احمد بن قاسم، حواشی الشروانی، ج۳، ص۱۷۵.

در برابر، بعضی این تقبیل را خلاف ادب خوانده و حکم به کراهت یا عدم استحباب آن داده‌اند.

[۱۱۴] ابن قدامه مقدسی، عبدالله بن احمد، المغنی، ج۳، ص۵۹۱.

[۱۱۵] شربینی، محمد بن احمد، مغنی المحتاج، ج۱، ص۳۶۴.

ابن تیمیه، فقیه حنبلی سده هشتم ق. و وهابیان بوسیدن قبرها، حتی قبرهای پیامبران، را به ادعای اجماع همه مسلمانان، حرام دانسته و آن را مصداق شرک شمرده‌اند.

[۱۱۶] ابن تیمیه، جامع المسائل، ج۳، ص۴۵.