توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل تحصیب (دانشنامه حج) ۵۹ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل تحصیب (دانشنامه حج) ۵۹ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل تحصیب (دانشنامه حج) ۵۹ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل تحصیب (دانشنامه حج) ۵۹ اسلاید در PowerPoint

مقالات مرتبط: تحصیب.

تحصیب از اصطلاحات فقهی به معنای توقف کوتاه حج‌گزاران در منطقه‌ای میان مکه و منا به نام محصب می‌باشد. قبل از اسلام، اعراب جاهلی در آنجا افتخارات خود را بیان می‌کردند و کافران قریش در آنجا بر ضد پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) هم‌پیمان شدند. روز سیزدهم ذی‌الحجه به نام یوم‌ الحصبه زمان تحصیب است. طبق برخی روایات، امام باقر (علیه‌السلام) و صحابه و خلفا در آنجا توقف کرده‌اند. برخی فقهای شیعه و اهل سنت استراحت کوتاه و نماز خواندن را در آنجا مستحب می‌دانند. به علت تغییر وضع جغرافیایی تحصیب نسبت به مکان نخستین آن، اکنون به جای آوردن سنت تحصیب در حج امکان‌پذیر نیست.

فهرست مندرجات

۱ – معنای لغوی و اصطلاحی
۲ – تاریخچه
۳ – زمان توقف
۴ – فتاوی فقها
۵ – کیفیت عمل
۶ – عملی نبودن در زمان حاضر
۷ – فهرست منابع
۸ – پانویس
۹ – منبع

۱ – معنای لغوی و اصطلاحی

«تحصیب» از ریشه «ح ـ صـ ب» به معنای سنگ‌فرش کردن است.

[۱] جوهری، اسماعیل، الصحاح، ج۱، ص۱۱۲.

[۲] ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱، ص۳۱۹، «حصب».

در اصطلاح، این واژه یعنی توقف و استراحت کوتاه حاجیان در حصباء یا محصّب، مکانی میان منا و مکه، که پس از کوچ از منا به مکه ـ کوچ دوم ـ مستحب است.

[۳] ابن قدامه، عبدالله، المغنی، ج۳، ص۴۸۴.

[۴] نووی، یحیی بن شرف، المجموع، ج۸، ص۲۵۲-۲۵۳.

[۵] فاضل هندی، محمد، کشف اللثام، ج۶، ص۲۶۴.

«حصبه»، «ابطح»، «بطحاء»، «خیف»، «خیف بنی‌کنانه»،

[۶] سرخسی، محمد، المبسوط، ج۴، ص۲۴.

[۷] نووی، یحیی بن شرف، المجموع، ج۸، ص۲۵۳.

[۸] کردی، محمدطاهر، التاریخ القویم، ج۱، ص۴۸۸.

«شعب الصُفّی»، «صُفّی السِباب»

[۹] ازرقی، محمد بن عبدالله، اخبار مکه، ج۲، ص۲۷۵.

و «حائط خِرمان»

[۱۰] فاکهی، محمد بن اسحاق، اخبار مکه، ج۴، ص۷۳.

از دیگر نام‌های محصّب است.

۲ – تاریخچه

برخی حصباء را‌ اندکی پس از سرزمین ابطح

[۱۱] شهرستانی، سید جواد، مدارک الاحکام، ج۸، ص۲۶۲.

و بعضی آن را محل بیرون شدن از ابطح به سوی مکه و یا میان دو کوه تا مقابر قریش می‌دانند که سنگ‌ریزه‌های برآمده از رمی جمرات با سیل

[۱۲] حلی، حسن، تحریر الاحکام، ج۱، ص۱۱۱.

[۱۳] شهید اول، الدروس، ج۱، ص۴۶۵.

[۱۴] دسوقی، محمد، حاشیه الدسوقی، ج۲، ص۵۰.

یا به طور طبیعی

[۱۵] فاکهی، محمد بن اسحاق، اخبار مکه، ج۴، ص۷۶.

در آن جا جمع می‌شده است، زیرا منطقه‌ای پست و گود بوده است.

[۱۶] عمرانی، یحیی بن سالم، البیان فی مذهب الامام الشافعی، ج۴، ص۳۶۲-۳۶۳.

[۱۷] رافعی، عبدالکریم، فتح العزیز، ج۷، ص۴۱۱.

به باور برخی از اهل مکه، عرب‌ها در روزگار جاهلیت پس از انجام مناسک حج در شب سیزدهم ذی‌حجه در محصّب گرد می‌آمدند و از هر قبیله، شاعر و سخنگویی به بیان امتیازها و افتخارهای قبیله خود می‌پرداخت. پس از اسلام، این فخرفروشی در آیه ۲۰۰ سوره بقره: «فَاِذَا قَضَیْتُمْ مَنَاسِکَکُمْ فَاذْکُرُوا اللهَ کَذِکْرِکُمْ آبَاءَکُمْ اَوْ اَشَدَّ ذِکْرًا

[۱۸] بقره/سوره۲، آیه۲۰۰.

»نکوهش گشت و به جای آن، یاد خدا ستایش شد.

[۱۹] ازرقی، محمد بن عبدالله، اخبار مکه، ج۲، ص۲۷۳.

[۲۰] فاکهی، محمد بن اسحاق، اخبار مکه، ج۴، ص۱۴۷.

[۲۱] فاسی، محمد، العقد الثمین، ج۱، ص۴۴.

شماری دیگر این منطقه را میان عقبه و مکه می‌دانند.

[۲۲] ابن‌ادریس، محمد، السرائر، ج۱، ص۵۹۲.

برخی آن را وادی بنی‌کنانه یعنی مکان همایش و پیمان بستن کافران قریش بر ضد رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) دانسته‌اند.

[۲۳] سجستانی، ابو داوود، سنن ابی داود، ج۱، ص۴۴۶-۴۴۷.

[۲۴] بیهقی، ابوبکر، السنن الکبری، ج۵، ص۱۶۰.

[۲۵] ابن نجیم، زین الدین، البحر الرائق، ج۲، ص۶۱۳.

گویا پس از استراحت پیامبر گرامی در آن مکان مسجدی بنا شده که تا سال‌ها پابرجا بوده و برخی فقیهان پیشین بدان تصریح کرده‌اند.

[۲۶] صدوق، محمد، المقنع، ص۲۸۹.

شماری از فقیهان باور دارند که پیش از ولادت شیخ طوسی در اواخر سده چهارم ق. این مسجد از میان رفته

[۲۷] شهرستانی، سید جواد، مدارک الاحکام، ج۸، ص۲۶۲.

[۲۸] مجلسی، محمدباقر، مرآه العقول، ج۱۸، ص۲۱۴.

و دیگر مسجدی در آن جا نیست

[۲۹] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۱، ص۵۲۱، «حصب».

[۳۰] مجلسی، محمدباقر، مرآه العقول، ج۱۸، ص۲۱۴.

[۳۱] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۰، ص۵۸.

و تنها توقف در محلی که آن مسجد قرار داشته، به عنوان تحصیب مستحب است.

[۳۲] ابن‌ادریس، محمد، السرائر، ج۱، ص۶۱۳.

برخی از تاریخ‌نگاران و جغرافی‌دانان باور دارند که اکنون «مسجد الاجابه» همان مسجد محصّب است که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) در بازگشت از منا در آن استراحت فرمود و نماز خواند.

[۳۳] ازرقی، محمد بن عبدالله، اخبار مکه،، ج۲، ص۲۸۷.

[۳۴] جعفریان، رسول، آثار اسلامی، ص۱۱۴.

مسجد الاجابه پایین‌ میدان معابده، در آغاز خیابان ابطح در راه مسجد الحرام و در آغاز خیابان الاجابه قرار دارد.

[۳۵] جعفریان، رسول، آثار اسلامی، ص۱۱۲.

تاریخ‌نگاران از «مسجد آل قنفذ» و «مسجد الاستراحه» به عنوان دیگر نام‌های مسجد الاجابه یاد کرده‌اند.

[۳۶] فاکهی، محمد بن اسحاق، اخبار مکه، ج۴، ص۱۵۰.

[۳۷] جعفریان، رسول، آثار اسلامی، ص۱۱۳-۱۱۴.

برخی محدوده محصّب را از منطقه حجون به سوی چپ در راه منا تا منطقه مرتفع حرمان می‌دانند.

[۳۸] ازرقی، محمد بن عبدالله، اخبار مکه،، ج۲، ص۱۶۰.

[۳۹] فاضل هندی، محمد، کشف اللثام، ج۶، ص۲۶۵-۲۶۶.

بعضی بر پایه روایتی از امام صادق (علیه‌السلام) محصّب را جایی میان دو منطقه «خبط» و «حرمان» می‌شمارند که از این دو منطقه اکنون اثری باقی نمانده است.

[۴۰] فاضل هندی، محمد، کشف اللثام، ج۶، ص۲۶۵.

برخی حرمان را محلی به نام حرمانیه نزدیک محل معابده دانسته‌اند.

[۴۱] فاضل هندی، محمد، کشف اللثام، ج۶، ص۲۶۵.

مکان کنونی محصّب درون شهر مکه و میان میدان معابده تا پل حجون است.

[۴۲] جعفریان، رسول، آثار اسلامی، ص۱۶۹.

۳ – زمان توقف

زمان تحصیب تنها روز ۱۳ ذی‌حجه پس از ایام تشریق که حج‌گزاران از منا به مکه کوچ می‌کنند، یعنی روز نفر دوم است.

[۴۳] سرخسی، محمد، المبسوط، ج۴، ص۲۴.

[۴۴] رافعی، عبدالکریم، فتح العزیز، ج۷، ص۴۱۰.

[۴۵] شهرستانی، سید جواد، مدارک الاحکام، ج۸، ص۵۱-۵۲.

از روز نفر دوم به «یوم الحصبه»

[۴۶] طوسی، محمد، المبسوط، ج۱، ص۳۷۰.

[۴۷] ابن‌ادریس، محمد، السرائر، ج۱، ص۵۹۲.

[۴۸] شهرستانی، سید جواد، مدارک الاحکام، ج۸، ص۵۱.

و «یوم التحصیب»

[۴۹] شهرستانی، سید جواد، مدارک الاحکام، ج۸، ص۵۲.

[۵۰] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۹، ص۱۷۵.

و از شب آن به «لیله الحصبه»

[۵۱] فاضل هندی، محمد، کشف اللثام، ج۶، ص۱۴۱.

[۵۲] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۸۵.

[۵۳] شوکانی، محمد، نیل الاوطار، ج۵، ص۵۰، ۵۹.

تعبیر می‌شود.
گزارش‌های متعدد حکایت‌گر اقامه نماز و استراحت پیامبر گرامی (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) در وادی محصب (حصباء) در روز نفر دوم در حجه الوداع است.

[۵۴] بخاری، محمد، صحیح بخاری، ج۲، ص۱۹۵-۱۹۶.

[۵۵] نیشابوری، مسلم، صحیح مسلم، ج۴، ص۸۴-۸۵.

امام صادق (علیه‌السلام) از استراحت کوتاه پدر خویش، امام محمدباقر (علیه‌السلام)، در وادی محصّب در روز نفر دوم گزارش داده است.

[۵۶] شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۴۸۲-۴۸۳.

[۵۷] مغربی، نعمان، دعائم الاسلام، ج۱، ص۳۳۲.

گزارش‌های دیگر نیز بیانگر اقامه نماز و استراحت صحابه و خلفا در وادی محصّب در این روز است.

[۵۸] نیشابوری، مسلم، صحیح مسلم، ج۴، ص۸۴-۸۵.

[۵۹] فاکهی، محمد بن اسحاق، اخبار مکه، ج۴، ص۷۱.

[۶۰] سجستانی، ابو داوود، سنن ابی داود،، ج۱، ص۴۴۷.

۴ – فتاوی فقها

فقیهان امامی

[۶۱] حلی، حسن، تحریر الاحکام، ج۲، ص۱۴.

[۶۲] مقدس اردبیلی، احمد، مجمع الفائده، ج۷، ص۳۳۶-۳۳۷.

[۶۳] شهرستانی، سید جواد، مدارک الاحکام، ج۸، ص۲۶۳.

و اهل سنت

[۶۴] ابن قدامه، عبدالله، المغنی، ج۳، ص۴۸۳-۴۸۴.

[۶۵] نووی، یحیی بن شرف، المجموع، ج۸، ص۲۵۲.

[۶۶] ابن نجیم، زین الدین، البحر الرائق، ج۲، ص۶۱۳-۶۱۴.

به پشتوانه روایات

[۶۷] بخاری، محمد، صحیح بخاری، ج۲، ص۱۵۱، ۱۹۵-۱۹۶.

[۶۸] شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۴۸۲-۴۸۳.

[۶۹] بیهقی، ابوبکر، السنن الکبری، ج۵، ص۱۶۰.

به استحباب تحصیب برای حج‌گزار باور دارند. آنان تحصیب را در شمار مناسک حج ندانسته‌اند و تنها به پیروی از سنت پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) آن را مستحب می‌دانند.

[۷۰] نووی، یحیی بن شرف، المجموع،، ج۸، ص۲۵۲.

[۷۱] شهید ثانی، الدروس، ج۱، ص۴۶۴.

[۷۲] عینی، بدرالدین، عمده القاری، ج۱۰، ص۱۰۱.

شماری از فقیهان علت توقف پیامبر گرامی (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) در وادی محصب را تنها انتظار ایشان برای بازگشت عایشه از عمره دانسته‌اند، چرا که او از انجام عمره با عذر شرعی باز مانده بود و از این‌که نتوانسته بود مانند دیگر زنان پیامبر افزون بر حج، عمره نیز به جای آورد، ناخرسند بود. البته آنان این کار را به سبب اقتدا به پیامبر پسندیده می‌دانند.

[۷۳] مجلسی، محمدباقر، لوامع صاحبقرا