پاورپوینت کامل ابوبکر محمد بن سیرین ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint


در حال بارگذاری
10 جولای 2025
پاورپوینت
17870
2 بازدید
۷۹,۷۰۰ تومان
خرید

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل ابوبکر محمد بن سیرین ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل ابوبکر محمد بن سیرین ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن پاورپوینت کامل ابوبکر محمد بن سیرین ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

ابن سیرین

مقالات مرتبط: ابن سیرین (دائره‌المعارف‌مؤلفان‌اسلامی).

ابن سیرین با نام کامل محمد بن سیرین ابوبکر ابی عمر الانصاری (۳۱ یا ۳۳ یا ۳۴- شوال ۱۱۰ق‌/ ۶۵۱ یا ۶۵۳ – ژانویه ۷۲۹م‌)، برده و آزاد کرده انس بن مالک، محدث‌ و فقیه‌ تابعی‌ بصری‌ که‌ چند سده‌ پس‌ از مرگش‌ به‌ عنوان‌ خواب‌گزاری‌ چیره‌دست‌ معروف شد.
وی از طبقه‌ دوم فقها و محدثین و تابعین بصره بود و از صحابه‌ بسیار روایت کرده است و انبوه زیادی از تابعین از وی روایت کرده‌اند. او پارچه فروش بود و به‌ بازرگانی‌ هم اشتغال‌ داشت‌ که بر اثر رویدادی متحمل بدهی شده و به زندان افتاد و ظاهراً تا پایان‌ عمر نتوانست‌ بدهی‌های‌ خود را بپردازد. ابن سیرین در تعبیر خواب در جامعه بسیار شهرت داشت و مردم برای تعبیر خواب‌های خود به او رجوع می‌کردند و در این باب داستان‌هایی از او در کتاب‌ها نقل شده است اما بسیاری از منابع قدیم درباره مهارت ابن سیرین به فن تعبیر خواب سکوت کرده‌اند، البته برخی از منابع از مهارت‌ زیاد وی‌ در این‌ فن‌ سخن‌ گفته‌اند و چندین کتاب در همین زمینه به او نسب داده‌اند.

فهرست مندرجات

۱ – معرفی اجمالی
۲ – ولادت و وفات
۳ – والدین
۴ – چگونگی اسارت سیرین
۵ – برخورد با رویدادهای روزگار
۶ – دوری از حکومت
۷ – کناره‌گیری از حسن بصری
۸ – سفرها
۹ – ویژگی‌های شخصی
۹.۱ – تقوی
۹.۲ – اخلاق و رفتار
۱۰ – فتواها
۱۱ – نقل حدیث
۱۲ – مشایخ
۱۳ – راویان از ابن سیرین
۱۴ – ابن سیرین و تعبیر خواب
۱۴.۱ – گزارش‌ها از عدم مهارت او به فن‌ خواب‌گزاری‌
۱۴.۲ – گزارش‌ها از مهارت او به فن‌ خواب‌گزاری‌
۱۵ – آثار منسوب‌
۱۵.۱ – تفسیر الاحلام‌ الکبیر
۱۵.۲ – تعبیر الرؤیا
۱۵.۳ – تعبیر الرؤیا
۱۶ – فهرست منابع
۱۷ – پانویس
۱۸ – منبع

۱ – معرفی اجمالی

پاورپوینت کامل ابوبکر محمد بن سیرین ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint معروف به ابن سیرین، محدثی امین و مورد اعتماد و بلند مرتبه و فقیهی پارسا و پیشوایی دانشمند بود. در احوالات او نقل شده که گرفتار سنگینی و کری گوش بوده است.

[۱] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۱۴۳، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، ط الاولی، ۱۴۱۰/۱۹۹۰.

ابن سیرین در نهایت علم و عبادت بود، از صحابه‌ بسیار روایت کرده است و انبوه زیادی از تابعین از وی روایت کرده‌اند.

[۲] ابن ‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۵۴، تحقیق:الأرناؤوط، دمشق – بیروت، دار ابن کثیر، ط الأولی، ۱۴۰۶/ ۱۹۸۶.

در برخی کتب تاریخی نام محمد بن سیرین در شمار فقهاء زمان ولید بن عبدالملک

[۳] یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۹۲، بیروت، دار صادر.

و عمر بن عبدالعزیز

[۴] یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۳۰۹، بیروت، دار صادر.

آمده است، هم چنین وی از طبقه‌ دوم فقها و محدثین و تابعین بصره بوده است.

[۵] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۱۴۳، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، ط الاولی، ۱۴۱۰/۱۹۹۰.

محمد بن سیرین برخلاف‌ سنت‌ جاری‌ در میان‌ موالی، زنی‌ عرب ‌را به‌ همسری‌ گرفت‌

[۶] فسوی‌، یعقوب‌، المعرفه و التاریخ‌، ج۲، ص۶۳، به‌ کوشش‌ اکرم‌ ضیاء عمری‌، بغداد، ۱۳۹۵ق‌/۱۹۷۵م‌.

از یک همسر دارای سی فرزند شد که غیر از عبدالله بن محمد هیچ‌یک باقی نماندند.

[۷] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۱۱، ص۶۴۰، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، ط الثانیه، ۱۳۸۷/۱۹۶۷.

[۸] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۱۴۳، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، ط الاولی، ۱۴۱۰/۱۹۹۰.

ابن‌ سعد

[۹] ابن‌ سعد، محمد، الطبقات‌ الکبری، ج۷، ص۱۴۳، به‌ کوشش‌ ادوارد زاخائو و دیگران‌، لیدن‌، ۱۹۰۴-۱۹۲۱م‌.

او را به‌ علم‌ و پارسایی‌ ستوده‌ است‌.
ابن‌ سیرین‌ که‌ پارچه فروش بود، به‌ بازرگانی‌ هم اشتغال‌ داشت‌ در حدود ۹۳ق‌ تنها به‌ سبب‌ پیدا شدن‌ پلیدی‌ در یکی‌ از خم‌های‌ روغنی‌ که‌ به‌ ۴۰،۰۰۰ درهم خریده‌ بود، همه‌ را دور ریخت‌ و با تحمل‌ خسارتی‌ هنگفت‌ به‌ زندان افتاد.

[۱۰] ابن‌ سعد، محمد، الطبقات‌ الکبری، ج۷، ص۱۴۸، به‌ کوشش‌ ادوارد زاخائو و دیگران‌، لیدن‌، ۱۹۰۴-۱۹۲۱م‌.

[۱۱] خطیب‌ بغدادی‌، احمد، تاریخ‌ بغداد، ج۲، ص۴۱۸، قاهره‌، ۱۳۴۹ق‌.

به سبب بدهی که داشت زندانی شد.

[۱۲] ابن ‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۵۳، تحقیق:الأرناؤوط، دمشق – بیروت، دار ابن کثیر، ط الأولی، ۱۴۰۶/ ۱۹۸۶.

چون‌ انس‌ بن‌ مالک‌ در همان‌ سال ‌در بصره ‌درگذشت‌ و وصیت ‌کرده‌ بود که‌ ابن‌ سیرین‌ او را تجهیز و تکفین کند، به‌ او اجازه ‌دادند تا برای‌ اجرای‌ وصیت‌ از زندان‌ بیرون‌ آید.

[۱۳] احمد بن‌ حنبل‌، الزهد، ج۱، ص۲۵۰، بیروت‌، ۱۴۰۳ق‌/۱۹۸۳م‌.

ولی‌ ظاهراً او تا پایان‌ عمر نتوانست‌ بدهی‌های‌ خود را بپردازد.

[۱۴] ابن‌ سعد، محمد، الطبقات‌ الکبری، ج۷، ص۱۵۱، به‌ کوشش‌ ادوارد زاخائو و دیگران‌، لیدن‌، ۱۹۰۴-۱۹۲۱م‌.

۲ – ولادت و وفات

محمد بن سیرین دو سال مانده از خلافت عثمان متولد شد.

[۱۵] ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، ج۹، ص۲۶۷، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷/۱۹۸۶.

[۱۶] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۱۱، ص۶۴۰، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، ط الثانیه، ۱۳۸۷/۱۹۶۷.

وی در نهم شوال سال صد و ده قمری ‌در حالی که هشتاد و چند سال از عمرش گذشته بود‌ درگذشت.

[۱۷] ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، ج۹، ص۲۶۷، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷/۱۹۸۶.

[۱۸] ابن جوزی، عبدالرحمن، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، ج۷، ص۱۴۰، تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، ط الأولی، ۱۴۱۲/۱۹۹۲.

۳ – والدین

پدر محمد، سیرین کنیه‌اش ابوعمره

[۱۹] ابن ‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۵۳، تحقیق:الأرناؤوط، دمشق – بیروت، دار ابن کثیر، ط الأولی، ۱۴۰۶/ ۱۹۸۶.

[۲۰] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۸۵، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، ط الاولی، ۱۴۱۰/۱۹۹۰.

بود، خالد بن ولید او را اسیر نموده و انس او را خرید

[۲۱] ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، ج۹، ص۲۶۷، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷/۱۹۸۶.

[۲۲] خلیفه بن‌ خیاط، تاریخ‌ خلیفه بن‌ خیاط، ج۱، ص۱۱۸، به‌ کوشش‌ سهیل‌ زکار، دمشق‌، ۱۳۸۸ق‌/۱۹۶۸م.

سیرین از انس بن مالک تقاضای نوشتن پیمان آزادی کرد، انس نپذیرفت. عمر بن خطاب انس را مجبور کرد و گفت باید با آنان پیمان بنویسی و انس پیمان نوشت

[۲۳] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۸۵، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، ط الاولی، ۱۴۱۰/۱۹۹۰.

که کار کند و به تدریج خود را آزاد کند.
سپس صاحب فرزندانی نیکو شد که محمد و انس بن سیرین و معبد و یحیی و حفصه و کریمه از آن‌ها هستند.

[۲۴] ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، ج۹، ص۲۶۷، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷/۱۹۸۶.

مادر محمد بن سیرین بانویی به نام صفیه و کنیز آزاد شده، ابوبکر بن ابی قحافه زنی‌ پارسا بود. که سه تن از همسران حضرت ختمی مرتبت او را پاک و پاکیزه شمرده‌اند

[۲۵] ابن ‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۵۲، تحقیق:الأرناؤوط، دمشق – بیروت، دار ابن کثیر، ط الأولی، ۱۴۰۶/ ۱۹۸۶.

و به هنگام عقد او هیجده تن از شرکت‌کنندگان در جنگ بدر و از جمله ابی بن کعب حضور داشتند، ابی بن کعب دعا می‌کرده است و آنان آمین می‌گفته‌اند.

[۲۶] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۱۴۳، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، ط الاولی، ۱۴۱۰/۱۹۹۰.

۴ – چگونگی اسارت سیرین

هنگامی که پوران دختر خسرو پرویز، پسر هرمزد پادشاه ایران شد در سرزمین‌های اطراف شایع شد که ایران را پادشاهی نیست و آن‌ها از ناچاری به درگاه زنی پناه آورده‌اند، دو مرد به نام مثنی بن حارثه شیبانی و سوید بن قطبه عجلی که از قبیله بکر بن وائل بودند، خروج کردند و با لشکری به مرزهای ایران هجوم آوردند و این در زمان خلافت ابوبکر بود، مثنی برای ابوبکر نامه نوشت و از هجوم خود به ایران و پریشانی کار ایرانیان او را آگاه کرد و تقاضا کرد لشکری به یاری او بفرستد، ابوبکر به خالد بن ولید که از جنگ با اهل رده و مرتدان آسوده شده بود، نوشت که به حیره رود و با ایرانیان جنگ کند و مثنی و همراهان او را ضمیمه سپاه خود کند، خالد و مثنی همراه لشکریان خود حرکت کردند و در کنار حیره اردو زدند و مردم حیره در کاخ‌های سه‌گانه‌ی خود محاصره شدند و سرانجام با خالد صلح کردند که سالیانه صد هزار درهم به مسلمانان بپردازند.
در این هنگام نامه ابوبکر به دست خالد رسید که به او فرمان داده بود با مسلمانان همراه خود به یاری ابوعبیده جراح به شام برود، خالد جانشینی برای خود در حیره گماشت و خود به سوی انبار حرکت کرد هنگامی که خالد به عین التمر که پادگانی از ایرانیان در آن‌جا مستقر بود رسید مردی از آنان تیری به عمرو بن زیاد «عمرو بن زیاد بن حذیفه بن هشام بن مغیره یکی از سپاهیان لشکر خالد بود.» زد و او را کشت،

[۲۷] ابوحنیفه دینوری، احمد بن داود، اخبار الطوال، ص۱۱۲، تحقیق عبدالمنعم عامر، مراجعه جمال الدین شیال، قم، منشورات الرضی، ۱۳۶۸ش.

خالد مردم عین التمر را محاصره کرد و آنان را بدون این که امان دهد مجبور به تسلیم شدن کرد مردان را گردن زد و زنان و کودکان را اسیر گرفت، در معبد آنان چهل پسر دید که سرگرم آموختن انجیل بودند آنان را اسیر و بنده کرد و به عنوان غنیمت بر سپاهیان تقسیم نمود یکی از آنان سیرین (شیرین) پدر محمد بن سیرین (دانشمند بزرگ اسلام) و دیگری نصیر پدر محمد بن نصیر (سردار بزرگ اسلام) بود.

[۲۸] ابن اثیر، علی بن ابی‌الکرم، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۳۹۵، بیروت، دار صادر – دار بیروت، ۱۳۸۵/۱۹۶۵.

مولای‌ انس‌ بن‌ مالک‌، صحابی ‌پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله)- شد و با پرداخت‌، ۲۰۰۰۰ درهم خود را آزاد ساخت‌. از این‌رو او و فرزندانش‌ را موالی‌ انس‌ خوانده‌اند.

[۲۹] ابن‌ قتیبه‌، عبدالله‌، المعارف‌، ص۴۴۲، به‌ کوشش‌ ثروت‌ عکاشه‌، قاهره‌، دارالمعارف‌.

اما روشن‌ نیست‌ که‌ آیا وی‌ نیز از شمار همان‌ چهل‌ نوجوان‌ مسیحی‌ بود که‌ در آن‌ هنگام‌ در کلیسا مشغول‌ فراگیری‌ انجیل‌ بودند

[۳۰] طبری‌، محمد، التاریخ‌ الطبری‌، ج۳، ص۳۷۷، به‌ کوشش‌ محمد ابوالفضل‌ ابراهیم‌، بیروت‌، ۱۳۸۷ق‌/۱۹۶۷م‌.

یا چنانکه‌ برخی‌ گفته‌اند

[۳۱] خطیب‌ بغدادی‌، احمد، تاریخ‌ بغداد، ج۳، ص۲۸۳، قاهره‌، ۱۳۴۹ق‌.

[۳۲] ابن‌ عساکر، علی، تاریخ‌ دمشق‌، ج۵۳، ص۱۷۹، نسخه عکسی‌ موجود در کتابخانه مرکز.

مسگری‌ از اهالی‌ جرجرایا که‌ به‌ عین‌التمر کوچ‌ کرده‌ بود؟

۵ – برخورد با رویدادهای روزگار

در بررسی‌ شخصیت‌ او بر پایه گزارش‌های‌ موجود به‌ این‌ نکته‌ برمی‌خوریم‌ که‌ وی‌ نیز مانند بیش‌تر کسانی‌ که‌ به‌ زهد، شهرت‌ دارند، زاویه‌نشینی‌ و پرداختن‌ به‌ سلوک‌ فردی‌ را از درگیر شدن‌ در امور سیاسی‌ و اجتماعی‌، برتر می‌شمرده‌ است‌. از این‌رو با اینکه‌ در دوران‌ پرآشوبی‌ می‌زیست‌ و از دور و نزدیک‌ شاهد رویدادهای‌ هولناکی‌ از جمله‌ فاجعه کربلا، ویران‌ ساختن‌ کعبه و کشتارهای‌ بی‌رحمانه‌ حجاج‌ بن‌ یوسف‌ بود، اما واکنشی‌ از وی‌ در برابر این‌ رویدادها دیده‌ نمی‌شود، و حتی‌ گاه‌ دیگران‌ را نیز از سخن‌ گفتن‌ درباره بیدادگری‌های‌ حاکمان‌ زمان‌، تحت‌ عنوان‌ نهی ‌از غیبت باز می‌داشت‌.

[۳۳] ابونعیم‌ اصفهانی‌، احمد، حلیه الاولیاء، ج۲، ص۲۷۰، بیروت‌، ۱۳۸۷ق‌/ ۱۹۶۷م‌.

وی‌ امیدوار بود که‌ خداوند از کرده‌های‌ حجاج‌ و برخی‌ دیگر از حکمرانان‌ اموی‌ درگذرد،

[۳۴] ابن‌ جوزی‌، عبدالرحمان‌، الرد علی‌ المتعصب‌ العنید، ص۷۴، به‌ کوشش‌ محمد کاظم‌ محمودی‌، بیروت‌، ۱۴۰۳ق‌.

[۳۵] ابن‌ جوزی‌، عبدالرحمان‌، الرد علی‌ المتعصب‌ العنید، ص۷۵، به‌ کوشش‌ محمد کاظم‌ محمودی‌، بیروت‌، ۱۴۰۳ق‌.

[۳۶] ابن‌ شاکر کتبی‌، محمد، فوات‌ الوفیات‌، ج۲، ص۷۰، به‌ کوشش‌ احسان‌ عباس‌، بیروت‌، ۱۳۹۴ق‌/۱۹۷۴م‌.

اما گاه‌ نیز به‌ کنایه‌ از معاویه ‌و عایشه ‌خرده‌ می‌گرفت‌ و از امام‌ علی‌ (علیه‌السلام)، امام‌ حسین‌ (علیه‌السلام)، ابوذر و حجر بن‌ عدی‌ جانبداری‌ می‌کرد.

[۳۷] بخاری‌، محمد، الصحیح‌، الکتب‌ السته، ج۲، ص۲۰۸-۲۰۹، استانبول‌، ۱۴۰۱ق‌/۱۹۸۱م‌ .

[۳۸] طبری‌، محمدبن جریر، التاریخ‌، ج۲، ص۲۳۶، به‌ کوشش‌ محمد ابوالفضل‌ ابراهیم‌، بیروت‌، ۱۳۸۷ق‌/۱۹۶۷م‌.

[۳۹] طبری‌، محمدبن جریر، التاریخ‌، ج۴، ص۲۸۴- ۲۸۵، به‌ کوشش‌ محمد ابوالفضل‌ ابراهیم‌، بیروت‌، ۱۳۸۷ق‌/۱۹۶۷م‌.

[۴۰] طبری‌، محمدبن جریر، التاریخ‌، ج۵، ص۲۵۶، به‌ کوشش‌ محمد ابوالفضل‌ ابراهیم‌، بیروت‌، ۱۳۸۷ق‌/۱۹۶۷م‌.

[۴۱] زمخشری‌، محمود، الفائق‌ فی‌ غریب‌ الحدیث‌، ج۲، ص۳۸۱، به‌ کوشش‌ علی‌ محمد بجاوی‌ و محمد ابوالفضل‌ ابراهیم‌، قاهره‌، ۱۳۹۹ق‌/۱۹۷۹م‌.

[۴۲] ابن‌ اثیر، ابولحسن، الکامل‌، ج۳، ص۴۸۸.

[۴۳] ابن‌ اثیر، ابولحسن، الکامل‌، ج۴، ص۲۴۲.

۶ – دوری از حکومت

ابن‌ سیرین‌ در روزگار فرمانروایی‌ خشونت‌بار عمر بن‌ هبیره‌ (۹۷- ۱۰۵ق‌/ ۷۱۵-۷۲۳م‌) در عراق نتوانست‌ ناخشنودیش‌ را از حکومت‌ وی‌ کتمان کند و از پذیرفتن‌ مالی‌ که‌ ابن‌ هبیره‌ برایش‌ فرستاده‌ بود، سرباز زد.

[۴۴] ابونعیم‌ اصفهانی‌، احمد، حلیه الاولیاء، ج۲، ص۲۶۸، بیروت‌، ۱۳۸۷ق‌/ ۱۹۶۷م‌.

او از پذیرفتن‌ منصب‌ قضا نیز تن‌ زد و ناچار یک‌ بار به‌ شام ‌و بار دیگر به‌ یمامه گریخت‌، اما گاه‌ به‌ صورت‌ پنهانی‌ به‌ بصره می‌آمد.

[۴۵] ابن‌ عساکر، علی، تاریخ‌ دمشق‌، ج۲۸، ص۳۰۳، نسخه عکسی‌ موجود در کتابخانه مرکز.

[۴۶] عامری‌، یحیی، غربال‌ الزمان‌، ج۱، ص۱۰۱، به‌ کوشش‌ محمد ناجی‌ زعبی‌، دمشق‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.

۷ – کناره‌گیری از حسن بصری

ابن‌ سیرین‌ در واپسین‌ سال‌های‌ زندگی‌ به‌ بصره‌ بازگشت‌، اما در مراسم‌ تشییع جنازه حسن‌ بصری‌ که‌ ۱۰۰ روز پیش‌ از مردن‌ ابن‌ سیرین‌ رخ‌ داد، شرکت‌ نکرد.

[۴۷] ابن‌ سعد، محمد، الطبقات‌ الکبری، ج۷، ص۱۵۴، به‌ کوشش‌ ادوارد زاخائو و دیگران‌، لیدن‌، ۱۹۰۴-۱۹۲۱م‌.

[۴۸] ابن‌ خلکان‌، شمس الدین، وفیات‌، ج۴، ص۱۸۲.

این‌ نشان‌ می‌دهد که‌ ابن‌ سیرین‌ پس‌ از یک‌ دوستی‌ نزدیک‌، سرانجام‌ از حسن‌ کناره‌ گرفته‌ است‌، ولی‌ سبب‌ جدایی‌ این‌ دو و پیدایی‌ ضرب‌المثل‌ «جالس‌ الحسن‌ أو ابن‌ سیرین‌»، دانسته‌ نیست‌، اما برخی‌ از گزارش‌ها نشان‌ می‌دهد که‌ حسن‌ برخی‌ از تکلف‌های‌ زاهدانه ابن‌ سیرین‌ را نمی‌پسندید و وجود او را باری‌ گران‌ بر خود و خویشانش‌ می‌دانست‌.

[۴۹] فسوی‌، یعقوب‌، المعرفه و التاریخ‌، ج۲، ص۵۸، به‌ کوشش‌ اکرم‌ ضیاء عمری‌، بغداد، ۱۳۹۵ق‌/۱۹۷۵م‌.

همچنین‌ از موضع‌ ابن‌ سیرین‌ نسبت‌ به‌ حجاج‌ سخت‌ برآشفته‌ بود.

[۵۰] ابن‌ جوزی‌، عبدالرحمان‌، الرد علی‌ المتعصب‌ العنید، ص۷۴، به‌ کوشش‌ محمد کاظم‌ محمودی‌، بیروت‌، ۱۴۰۳ق‌.

[۵۱] ابن‌ جوزی‌، عبدالرحمان‌، الرد علی‌ المتعصب‌ العنید، ص ۷۵، به‌ کوشش‌ محمد کاظم‌ محمودی‌، بیروت‌، ۱۴۰۳ق‌.

۸ – سفرها

ابن سیرین در روزگار فرمانروایی‌ عبدالله‌ بن‌ زبیر در مکه (۶۴ – ۷۳ق‌/۶۸۳ -۶۹۲م‌) به‌ حج رفت‌ و با عبدالله‌ دیدار کرد و از وی‌ حدیث شنید.

[۵۲] بخاری‌، محمد، التاریخ‌ الکبیر، ج۱، ص۹۰، حیدرآباد دکن‌، ۱۴۰۲ق‌/۱۹۸۲م‌.

سپس به‌ کوفه ‌آمد، چندگاهی‌ به‌ پارچه‌فروشی‌ پرداخت‌ و از علقمه، ‌حدیث‌ شنید. او همچنین‌ به‌ مداین ‌و واسط سفر کرد

[۵۳] ابن‌ سعد، محمد، الطبقات‌ الکبری، ج۷، ص۱۵۱، به‌ کوشش‌ ادوارد زاخائو و دیگران‌، لیدن‌، ۱۹۰۴-۱۹۲۱م‌.

[۵۴] ابن‌ عساکر، علی، تاریخ‌ دمشق‌، ج۵۳، ص۲۰۵، نسخه عکسی‌ موجود در کتابخانه مرکز.

[۵۵] مزی‌، یوسف، تهذیب‌ الکمال‌، ج۲۵، ص۳۴۹، نسخه عکسی‌ موجود در کتابخانه مرکز.

[۵۶] مزی‌، یوسف، تهذیب‌ الکمال‌، ج۲۵، ص۳۴۹، نسخه عکسی‌ موجود در کتابخانه مرکز.

و چهار سال‌ نیز در دمشق به‌ سر برد.

[۵۷] ابن‌ عساکر، علی، تاریخ‌ دمشق‌، ج۵۳، ص۱۷۴.

۹ – ویژگی‌های شخصی

ویژگی‌هایی‌ چون‌ رعایت‌ جانب‌ احتیاط در مسائل‌ شرعی‌، یک‌ روز در میان‌ روزه گرفتن‌، شب‌ زنده‌داری، بردباری‌، نرمخویی‌، پرهیز از مراء، اعتراف به‌ لغزش‌های‌ خویش‌ و امیدواری‌ فراوان‌ به‌ رحمت خداوند.

[۵۸] ابن‌ سعد، محمد، الطبقات‌ الکبری، ج۷، ص۱۴۲-۱۴۳، به‌ کوشش‌ ادوارد زاخائو و دیگران‌، لیدن‌، ۱۹۰۴-۱۹۲۱م‌.

۹.۱ – تقوی

خلف بن هاشم «خلف بن هاشم، کنیه‌اش ابومحمد از محدثین بغداد و از اصحاب قراءات می‌باشد، عابد، صالح و دانشمند بوده است»

[۵۹] ابن ‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۳، ص۱۳۵، تحقیق:الأرناؤوط، دمشق – بیروت، دار ابن کثیر، ط الأولی، ۱۴۰۶/ ۱۹۸۶.

می‌گوید: به محمد بن سیرین حرمت و احترام و هیأت و سیمای اهل خیر و فروتنی عطا شده بود و هنگامی که مردم وی را می‌دیدند به یاد خدا می‌افتادند.

[۶۰] ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، ج۹، ص۲۷۴، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷/۱۹۸۶.

مورق عجلی «مورق بن مشمرج عجلی کنیه‌اش ابومعتمر و محدثی مورد اعتماد و عابد بوده است»

[۶۱] کاتب واقدی، محمد بن سعد، الطبقات، ج۷، ص۲۱۳.

می‌گفت: فقیهی را به پارسایی محمد بن سیرین و پارسایی را به فقاهت او ندیدم. از وی‌ چهره‌ای‌ چونان‌ زاهدان‌ و پارسایان‌ بزرگ‌ ساخته‌ است‌ و همین‌ امر موجب‌ شده‌ تا برخی‌ از کسانی‌ که‌ در زمینه سیر و سلوک‌ کتاب‌های‌ مهم‌ پرداخته‌اند، در وی‌ به‌ گونه الگوی‌ پرهیزگاری‌ و پارسایی‌ بنگرند.

[۶۲] احمد ابونعیم‌ اصفهانی‌، حلیه الاولیاء، ج۲، ص۲۶۳، بیروت‌، ۱۳۸۷ق‌/ ۱۹۶۷م‌.

[۶۳] ابوحیان‌ توحیدی‌، علی بن محمد، البصائر و الذخائر، ج۱، ص۲۰۳.

[۶۴] طوسی‌، عبدالله‌، اللمع‌ فی‌ التصوف‌، ج۱، ص۴۴- ۴۵، به‌ کوشش‌ نیکلسون‌، لیدن‌، ۱۹۱۴م‌.

[۶۵] قشیری‌، عبدالکریم، الرساله القشیریه، ج۱، ص۵۷، قاهره‌، ۱۳۷۹ق‌/۱۹۵۹م‌.

گرچه‌ او با نسبت‌ دادن‌ هر کاری‌ به‌ اراده خداوند، اعتقاد به‌ قدر را می‌پذیرفت‌، اما از شرکت‌ جستن‌ در این‌گونه‌ بحث‌ها سخت‌ گریزان‌ بود.

[۶۶] ابن‌ سعد، محمد، الطبقات‌ الکبری، ج۷، ص۱۴۳- ۱۴۵، به‌ کوشش‌ ادوارد زاخائو و دیگران‌، لیدن‌، ۱۹۰۴-۱۹۲۱م‌.

ابوقلابه «ابوقلابه جرمی نامش عبدالله و نام پدرش زید و محدثی مورد اعتماد و پر حدیث بوده است.»

[۶۷] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۱۸۳.

گفت: هرجا که می‌خواهید محمد بن سیرین را با خود ببرید که او را از همه‌ خودتان پارسا‌تر و خوددار‌تر خواهید یافت.

[۶۸] فسوی، یوسف، المعرفه و التاریخ، ج۲، ص۵۶، تحقیق اکرم ضیاء العمری، بیروت مؤسسه الرساله، ط الثانیه ۱۴۰۱/ ۱۹۸۱.

[۶۹] فسوی، یوسف، المعرفه و التاریخ، ج۲، ص۱۴۶، تحقیق اکرم ضیاء العمری، بیروت مؤسسه الرساله، ط الثانیه ۱۴۰۱/ ۱۹۸۱.

ابن عون «کنیه‌اش ابوعون و آزاد کرده و وابسته‌ عبدالله بن دره بن سراق مزنی و از هواداران عثمان بوده است، او محدثی مورد اعتماد و پرهیزکار و پر حدیث بوده است.»

[۷۰] فسوی، یوسف، المعرفه و التاریخ، ج۲، ص۱۹۳، تحقیق اکرم ضیاء العمری، بیروت مؤسسه الرساله، ط الثانیه ۱۴۰۱/ ۱۹۸۱.

می‌گوید: محمد بن سیرین پاکدامن‌ترین و پارساترین مردم بود و از همه بیشتر بر نفس خود ترس داشت.

[۷۱] ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، ج۹، ص۲۶۷، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷/۱۹۸۶.

۹.۲ – اخلاق و رفتار

از اشعث «اشعث بن عبدالملک حمرانی کنیه‌اش ابوهانی و از دانشمندان بصره بوده است.»

[۷۲] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۲۷۶.

نقل شده است که هنگامی که در جلسه‌ای نزد محمد بن سیرین می‌نشستیم، سخن می‌گفتیم و می‌شنیدیم و می‌خندیدیم و از اوضاع و احوال سؤال می‌شد، پس هنگامی که از چیزی در مورد علم دین و علم حلال و حلال و حرام سؤال می‌شد، رنگش تغییر می‌کرد و دگرگون می‌شد، گویا آن شخص قبلی نیست.

[۷۳] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۱۹۵.

گفته شده محمد بن سیرین یک روز روزه می‌گرفت و یک روز افطار می‌کرد و هنگامی که به روزی می‌رسید که شک می‌کرد از ماه شعبان است یا از ماه رمضان، آن روز را روزه می‌گرفت.
انس بن سیرین نقل می‌کند که محمد هفت ذکر و دعا داشت هنگامی که از آن اذکار و دعاها در شب فوت می‌شد روز آن‌ها را می‌خواند.
محمد بن سیرین هر روز غسل می‌کرد.

[۷۴] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۲۰۰.

محمد بن سیرین قرآن را همان‌گونه که نازل شده بود، قرائت می‌کرد و از این‌که در میان قرائت قرآن تکلم کند، اکراه داشت.

[۷۵] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۲۰۱.

محمد بن سیرین می‌گفت هرگز به هیچ کس، نیکوکار یا فاسق، حسادت نکردم.

[۷۶] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۱۹۶.

[۷۷] فسوی، یوسف، المعرفه و التاریخ، ج۲، ص۵۷، تحقیق اکرم ضیاء العمری، بیروت مؤسسه الرساله، ط الثانیه ۱۴۰۱/ ۱۹۸۱.

هنگامی که نزد ابن سیرین از فردی به بدی یاد می‌شد، او را به بهترین صفاتی که از وی می‌دانست، یاد می‌کرد.

[۷۸] ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، ج۹، ص۲۷۴، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷/۱۹۸۶.

ابن سیرین اهل خنده و شوخی بود.

[۷۹] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۱۱۹، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، انتشارات فرهنگ و اندیشه، ۱۳۷۴ش.

از ابن عون نقل شده که گفت: هرگز در روز عیدی به نزد محمد نرفتیم، مگر این‌که ما را با حلوای روغن و خرما یا فالوده اطعام می‌کرد.
در روز عید از منزل خارج نمی‌شد، مگر این که زکات فطره را به نحو شایسته به مسجد جامع ارسال می‌کرد و سپس برای نماز عید خارج می‌شد.

[۸۰] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۱۵۰.

هنگامی که ابن سیرین مالی را قرض می‌گرفت آن را وزن می‌کرد و مهر می‌نمود و هنگامی که بدهی را پرداخت می‌نمود به همان وزنه آن‌را می‌سنجید، سپس آن‌را باز می‌گرداند محمد می‌گفت: وزن کم و زیاد می‌شود.
هنگامی که پول تقلبی به دست ابن سیرین می‌رسید با آن خرید و فروش نمی‌کرد و روزی که از دنیا رفت در نزد او پانصد درهم تقلبی بود.

[۸۱] ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۱۵۱.

۱۰ – فتواها

بررسی‌ گذرا در روایات‌ و آراء ابن‌ سیرین‌ در صحاح شش‌گانه‌ بیانگر این‌ واقعیت‌ است‌ که‌ نویسندگان‌ صحاح‌ به‌ ابن‌ سیرین‌ به‌ عنوان‌ فقیهی‌ برجسته‌ می‌نگریستند

[۸۲] ابواسحاق‌ شیرازی‌، طبقات‌ الفقهاء، ج۱، ص۸۸، به‌ کوشش‌ خلیل‌ المیس‌، بیروت‌، دارالقلم‌.

و رفتار و گفتارش‌ را حجت ‌می‌دانستند. در این‌ کتاب‌ها بیش‌ از آنکه‌ از او حدیثی‌ روایت‌ شده‌ باشد، شاهد فتواهایش‌ در باب‌های‌ گوناگون‌ فق

  راهنمای خرید:
  • همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
  • ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
  • در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.