پاورپوینت کامل ابن حنبلی ابوعبدالله ۷۴ اسلاید در PowerPoint


در حال بارگذاری
10 جولای 2025
پاورپوینت
17870
4 بازدید
۷۹,۷۰۰ تومان
خرید

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل ابن حنبلی ابوعبدالله ۷۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل ابن حنبلی ابوعبدالله ۷۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن پاورپوینت کامل ابن حنبلی ابوعبدالله ۷۴ اسلاید در PowerPoint :

ابن حنبلی

اِبْن‌ِحَنْبَلی‌، ابوعبدالله‌ رضی‌الدین‌ محمد بن‌ ابراهیم‌ بن‌ یوسف‌ ابن‌ عبدالرحمان‌ حلبی‌ (۹۰۸-۹۷۱ق‌/۱۵۰۲-۱۵۶۳م‌)، مورخ‌، لغت‌ شناس‌، شاعر و فقیه‌ حنفی‌ مذهب‌ بود.

فهرست مندرجات

۱ – پیشینه
۲ – اساتید وی در علوم مختلف
۳ – آشنایی با ادبیات فارسی
۴ – شاگرد وی
۵ – دیوان شعر ابن‌حنبلی
۶ – وسعت‌ اطلاعات‌ ابن‌حنبلی‌
۷ – آثار
۷.۱ – آثار چاپی‌
۷.۲ – آثار غیرموجود
۸ – فهرست منابع
۹ – پانویس
۱۰ – منبع

۱ – پیشینه

اشتهار او به‌ ابن‌حنبلی‌ از باب‌ انتساب‌ به‌ نیای بزرگش‌ عبدالرحمان‌ است‌ که‌ قاضی‌ حنابله‌ در حلب‌ بود.

[۱] فاخوری، محمود احمد، مقدمه‌ بر درالحبب‌، ج۱، ص۷.

پدرش‌ (د ۹۵۹ق‌/۱۵۵۲م‌) نیز به‌ همین‌ نام‌ شهرت‌ داشت‌ و در حلب‌ به‌ کار فقه‌ و حدیث‌ مشغول‌ بود.

[۲] تونکی‌، محمدحسن‌،معجم‌ المصنفین‌، ج۴، ص۴۸۸، بیروت‌، ۱۳۴۴ق‌.

رضی‌الدین‌ در حلب‌ زاده‌ شد و همان‌جا زیست‌ و او را تاذفی‌، منسوب‌ به‌ قریه تاذف‌ در نزدیکی‌ حلب‌ نیز گفته‌اند. همچنین‌ بنابر ادعای خود او که‌ نیاکانش‌ را از بنوربیعه دانسته‌، ربعی‌ نیز خوانده‌ شده‌ است‌.

[۳] ابن‌حنبلی‌، محمد، درالحبب‌، ج۱، ص۶، به‌ کوشش‌ محمود احمد فاخوری و یحیی‌ زکریا عباره، دمشق‌، ۱۹۷۲م‌.

[۴] ابن‌حنبلی‌، محمد، «عقد الخلاص‌ فی‌ نقد کلام‌ الخواص‌»، ص۱۶۹، همراه‌ جهود ابن‌ الحنبلی‌ اللغویه.

با آنکه‌ حدود ۷۵ کتاب‌ نوشته‌ و سخت‌ مورد تمجید بوده‌ است‌، از زندگی‌ او چیزی نمی‌دانیم‌. گویی‌ عمر او سراسر به‌ تألیف‌ یا تدریس‌ در یکی‌ از مدارس‌ حلب‌ گذشته‌ و از هرگونه‌ حادثه قابل‌ ذکر تهی‌ بوده‌ است‌. منابع‌ موجود حدود ۱۰۰ سال‌ بعد به‌ کار او پرداخته‌ و همه‌ به‌ گفتاری کوتاه‌ بسنده‌ کرده‌اند. ابن‌حنبلی‌ نظر به‌ گستردگی‌ شگفت‌ مضامین‌ کتاب‌هایش‌، استادان‌ بسیاری داشته‌ است‌ که‌ برخی‌ را در منابع‌ ذکر کرده‌اند.

[۵] غزی، محمد، الکواکب‌ السائره، ج۳، ص۴۲، به‌ کوشش‌ جبرائیل‌ سلیمان‌ جبور، بیروت‌، ۱۹۴۵- ۱۹۵۸م‌.

[۶] ابن‌عماد، عبدالحی‌، شذرات‌ الذهب‌، ج۸، ص۳۶۵، قاهره‌، ۱۳۵۱ق‌.

۲ – اساتید وی در علوم مختلف

او قرآن‌ را نزد احمد باکزی، شرح‌ شافیه جاربردی و شرح‌ کافیه احمد هندی را نزد عبدالرحمان‌ بن‌ فخرالنساء، بخشی‌ از صدرالشریعه در فقه‌ حنفی‌ را نزد ابن‌طاس‌ بَصْتی‌، مطوّل‌ و حواشی‌ جرجانی‌ بر آن‌ را نزد احمد هندی، شرج‌ النّخبه ابن‌حجر در مصطلحات‌ حدیث‌ را نزد محمد بن‌ شعبان‌ دیروطی‌، کتاب‌ النّزهه در علم‌ حساب‌ را نزد خناجری، بلاغت‌ را نزد موسی‌ سرسولی‌ (رسولی‌)، متن‌ چَغْمینی‌ در علم‌ هیأت‌ را نزد ولی‌ الدین‌ شروانی‌،

[۷] محمد راغب‌، محمود هاشم‌، اعلام‌ النبلاء، ج۶، ص۶۰_۶۱، حلب‌، ۱۳۴۴ق‌/ ۱۹۲۶م‌.

قواعد صرف‌ و نحو و عروض‌ و منطق‌ را نزد علی‌ حصکفی‌ خواند.

[۸] ضامن‌، حاتم‌ صالح‌، مقدمه‌ بر سهم‌، ج۱، ص۸.

علاوه‌ بر این‌ او به‌ تصوف‌ نیز تمایل‌ داشت‌ و چنانکه‌ خود گوید

[۹] ابن‌حنبلی‌، محمد، «عقد الخلاص‌ فی‌ نقد کلام‌ الخواص‌»، ص۱۶۹، همراه‌ جهود ابن‌ الحنبلی‌ اللغویه.

قادری مشرب‌ بود. نیز در شرح‌ احوال‌ عبداللطیف‌ جامی‌ گوید که‌ این‌ شیخ‌ در تکیه خسرویّه‌، او را «تلقین‌ ذکر» کرد و سپس‌ یک‌ «دستور العمل‌» به‌ فارسی‌ برای او نوشت‌، زیرا به‌ سبب‌ تدارک‌ سفر فرصت‌ نوشتن‌ آن‌ را به‌ عربی‌ نداشت‌. آنگاه‌ ابن‌حنبلی‌ آن‌ دستورالعمل‌ را با اجازه شیخ‌ به‌ عربی‌ ترجمه‌ کرد و شعرهای فارسی‌ آن‌ را نیز به‌ شعر عربی‌ برگرداند. این‌ رساله‌ چون‌ به‌ تأیید شیخ‌ رسید، میان‌ دیگر صوفیان‌ انتشار یافت‌.

[۱۰] محمد راغب‌، محمود هاشم‌، اعلام‌ النبلاء، ج۶، ص۶۱، حلب‌، ۱۳۴۴ق‌/ ۱۹۲۶م‌.

۳ – آشنایی با ادبیات فارسی

از این‌ روایت‌ درمی‌یابیم‌ که‌ ابن‌حنبلی‌، فارسی‌ نیز می‌دانسته‌ و حتی‌ با ادب‌ و شعر فارسی‌ آشنا بوده‌ و از آن‌ تأثیر پذیرفته‌ بوده‌ است‌. البته‌ هیچ‌ اثری به‌ زبان‌ فارسی‌ از او در دست‌ نیست‌ و خفاجی‌

[۱۱] خفاجی‌، احمد، ریحانه الالباء، ج۱، ص۱۷۲، به‌ کوشش‌ عبدالفتاح‌ محمد الحلو، قاهره‌، ۱۳۸۶ق‌/ ۱۹۶۷م‌.

یکی‌ از رباعیات‌ او را که‌ کاملاً هم‌ وزن‌ رباعیات‌ خیام‌ است‌ نقل‌ کرده‌ و گفته‌ است‌: مصراع‌ چهارم‌ آن‌ از امثال‌ عجم‌ است‌. از سرگذشت‌ او این‌ را نیز می‌دانیم‌ که‌ در ۹۵۴ق‌ حج‌ گزارد و هنگام‌ بازگشت‌، چندی در دمشق‌ ماند و انبوهی‌ از علما از محضرش‌ کسب‌ دانش‌ کردند.

۴ – شاگرد وی

ابن‌حنبلی‌ کاری جز تدریس‌ و تألیف‌ نداشته‌ و از این‌ رو شمار بسیاری از طالبان‌ علم‌ در خدمت‌ او شاگردی کرده‌اند.

[۱۲] غزی، محمد، الکواکب‌ السائره، ج۳، ص۴۲، به‌ کوشش‌ جبرائیل‌ سلیمان‌ جبور، بیروت‌، ۱۹۴۵- ۱۹۵۸م‌.

[۱۳] ابن‌عماد، عبدالحی‌، شذرات‌ الذهب‌، ج۸، ص۳۶۵، قاهره‌، ۱۳۵۱ق‌.

از آن‌ میان‌ علامه‌ احمد بن‌ ملا مشهورتر و به‌ استاد نزدیک‌تر بوده‌ است‌. هموست‌ که‌ چون‌ استاد درگذشت‌ و در گورستان‌ صالحین‌ حلب‌ به‌ خاک‌ سپرده‌ شد،

[۱۴] غزی، محمد، الکواکب‌ السائره، ج۳، ص۴۳، به‌ کوشش‌ جبرائیل‌ سلیمان‌ جبور، بیروت‌، ۱۹۴۵- ۱۹۵۸م‌.

دوبیتی‌ دلنشینی‌ بر قبر او نگاشت‌.

[۱۵] محمد راغب‌، محمود هاشم‌، اعلام‌ النبلاء، ج۶، ص۶۴، حلب‌، ۱۳۴۴ق‌/ ۱۹۲۶م‌.

نیز هموست‌ که‌ دیوان‌ استاد را جمع‌آوری کرد.

۵ – دیوان شعر ابن‌حنبلی

شعر او عموماً مورد پسند نویسندگان‌ نبود. اگرچه‌ خفاجی‌

[۱۶] خفاجی‌، احمد، ریحانه الالباء، ج۱، ص۱۷۰، به‌ کوشش‌ عبدالفتاح‌ محمد الحلو، قاهره‌، ۱۳۸۶ق‌/ ۱۹۶۷م‌.

به‌ جمله‌ای کوتاه‌ شعر او را ستوده‌، اما سخنان‌ او از قبیل‌ همان‌ عمومیاتی‌ است‌ که‌ معمولاً در حق‌ همه‌ می‌گویند. اشعار کوتاهی‌ که‌ او نقل‌ کرده‌ و نیز آنچه‌ در شذرات‌ الذهب‌

[۱۷] ابن‌عماد، عبدالحی‌، شذرات‌ الذهب‌، ج۸، ص۳۶۵_۳۶۶، قاهره‌، ۱۳۵۱ق‌.

و دیگر منابع‌ آمده‌، هیچ‌ یک‌ نشانی‌ از ذوق‌ سرشار و طبع‌ روان‌ ندارند. شاید حق‌ مطلب‌ را غزی

[۱۸] غزی، محمد، الکواکب‌ السائره، ج۳، ص۴۲، به‌ کوشش‌ جبرائیل‌ سلیمان‌ جبور، بیروت‌، ۱۹۴۵- ۱۹۵۸م‌.

ادا کرده‌ باشد که‌ گوید: «او شعر نیز سروده‌ است‌، اما شعرش‌ نیکو نیست‌ و هر کس‌ اندک‌ ذوقی‌ داشته‌ باشد تکلف‌ آن‌ را درمی‌یابد». با این‌همه‌، تا زمانی‌ که‌ دیوان‌ خطی‌ او بررسی‌ نشده‌ است‌، درباره شعر او نظر قاطعی‌ نمی‌توان‌ داد.

۶ – وسعت‌ اطلاعات‌ ابن‌حنبلی‌

وسعت‌ اطلاعات‌ ابن‌حنبلی‌ موجب‌ شده‌ است‌ که‌ او در بیش‌تر علوم‌ رایج‌ در آن‌ روزگار کتابی‌ بنویسد. فهرست‌ گونه ذیل‌ از مضامین‌ کتاب‌های او، این‌ امر را روشن‌تر می‌سازد (شماره‌های داخل‌ پرانتز، به‌ فهرستی‌ که‌ از کتاب‌های او ترتیب‌ داده‌ایم‌، ارجاع‌ دارد) : (فرائض‌ ۲۴، ۴۶، ۵۷)، فقه‌ و اصول‌ (۲، ۲۶، ۲۷، ۵۳، ۶۱)، حدیث‌ و رجال‌ (۷، ۴۸، ۶۵)، تاریخ‌ و رجال‌ (۴، ۲۵)، نسب‌شناسی‌ (۱، ۴۵)، عروض‌ (۱۶، ۴۵)، لغت‌ شناسی‌ (۳، ۵، ۶، ۸)، آیین‌ نگارش‌ (۹)، تصوف‌ (۱۱، ۴۳، ۵۱، ۵۲، ۵۸، ۵۹)، صرف‌ و نحو (۱۹، ۳۵، ۴۱، ۴۹، ۶۹) تفسیر (۱۳، ۵۰، ۶۲)، هندسه‌ (۱۰، ۳۷)، حساب‌ (۲۲، ۳۲، ۴۰، ۵۲)، طب‌ و داروشناسی‌ (۱۸)، علوم‌ غریبه‌ (۱۶)، رؤیا (۵۴)، منطق‌ (۲۹)، کیمیا (۶۰)، تجوید (۳۴)، لغز و چیستان‌ (۲۱، ۳۳، ۳۶)، و نیز شعر (۱۸). خوشبختانه‌ امروز بسیاری از کتاب‌های او به‌ دست‌ رسیده‌ و بعضی‌ نیز انتشار یافته‌ است‌.

۷ – آثار

ابن‌حنبلی به دلیل وسعت اطلاعات در بیش‌تر علوم رایج اثری تألیف کرده است و آثار وی به ترتیب ذیل می‌باشد:

۷.۱ – آثار چاپی‌

۱. الاثار الرفیعه فی‌ مآثر بنی‌ ربیعه، به‌ کوشش‌ احمد الربیعی‌.

[۱۹] صالح‌، نهاد حسوبی‌، جهود ابن‌ الحنبلی‌ اللغویّه، ج۱، ص۳۱، بیروت‌، ۱۴۰۷ق‌/۱۹۸۷م‌.

مؤلف‌ در آن‌ خواسته‌ است‌ نسبت‌ خود را به‌ قبیله ربیعه‌ برساند.
۲. «انوار الحلک‌ علی‌ شرح‌ المنار لابن‌ ملک‌» در علم‌ اصول‌ که‌ همراه‌ حاشیه‌های رهاوی و زیرک‌زاده‌ بر شرح‌ المنار در قسطنطنیه‌ (۳۱۵ق‌) چاپ‌ شده‌ است‌.
۳. «بحر العوّام‌ فیما اصاب‌ فیه‌ العّوام‌». در مجله المجمع‌ العلمی‌ العربی‌ (شم ۱۵، دمشق‌، ۱۳۵۶ق‌/۱۹۳۷م‌) به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌. پس‌ از آنکه‌ حریری و ابن‌قتیبه‌ (ه م‌ م‌) خطاهای گفتاری عامه مردم‌ را تدوین‌ کردند، گروهی‌ به‌ پاسخ‌گویی‌ برخاستند و بر آن‌ شدند که‌ آنچه‌ را عامیانه‌ به‌ شمار آمده‌ است‌، به‌ قلمرو زبان‌ فصیح‌ باز گردانند. از جمله این‌ کوشش‌ها، یکی‌ کتاب‌ ابن‌برّی و دیگر کتاب‌ ابن‌منظور و سرانجام‌ کتاب‌ بحرالعوام‌ ابن‌حنبلی‌ است‌. وی در این‌ کتاب‌ ۲۲۰ کلمه‌ را که‌ تا زمان‌ او معمولاً عامیانه‌ به‌ شمار می‌آمده‌ است‌، به‌ لهجه‌های فصیح‌ عرب‌ نسبت‌ داد و در استعمال‌ آن‌ها مانعی‌ ندید. از طریق‌ این‌ کتاب‌ می‌توان‌ تا حدی به‌ لهجه مردم‌ شام‌ در سده ۱۰ق‌ نیز پی‌ برد.
۴. دُرّ الحبب‌ فی‌ تاریخ‌ اعیان‌ حلب‌ (دمشق‌، ۱۳۹۳ق‌/۱۹۷۳م‌).غزی

[۲۰] غزی، محمد، الکواکب‌ السائره، ج۱، ص۶، به‌ کوشش‌ جبرائیل‌ سلیمان‌ جبور، بیروت‌، ۱۹۴۵- ۱۹۵۸م‌.

که‌ از این‌ کتاب‌ در الکواکب‌ خویش‌ استفاده‌ برده‌، به‌ شدت‌ آن‌ را مورد انتقاد قرار داده‌ است‌. گوید در آن‌ غث‌ّ و سمین‌ به‌ هم‌ آمیخته‌ و مؤلف‌ از مسیر تاریخ‌ منحرف‌ گشته‌ و گاه‌ برای اینکه‌ در همه حروف‌ الفبا، شرح‌ حالی‌ بیاورد، ناچار شده‌ است‌ به‌ نقاش‌ و تاجر و آوازخوان‌ و تنبورنواز هم‌ بپردازد. ابن‌حنبلی‌ خود به‌ این‌ امر توجه‌ داشته‌، چنانکه‌ می‌گوید: کاش‌ اصلاً به‌ تألیف‌ در باب‌ تاریخ‌ نپرداخته‌ بود.

[۲۱] ابن‌حنبلی‌، محمد، درالحبب‌، ج۱، ص۹، به‌ کوشش‌ محمود احمد فاخوری و یحیی‌ زکریا عباره، دمشق‌، ۱۹۷۲م‌.

با این‌همه‌ نظر به‌ علاقه شدیدی که‌ به‌ شهر خود، حلب‌ داشت‌، بر آن‌ شد که‌ تاریخ‌ حلب‌ را که‌ از زمان‌ موفق‌الدین‌ ابوذر (د ۸۸۴ق‌/ ۱۴۷۹م‌) نانوشته‌ مانده‌ بود، تکمیل‌ کند.

[۲۲] ابن‌حنبلی‌، محمد، درالحبب‌، ج۱، ص۱۳_۱۴، به‌ کوشش‌ محمود احمد فاخوری و یحیی‌ زکریا عباره، دمشق‌، ۱۹۷۲م‌.

به‌ این‌ ترتیب‌ کتاب‌ در الحبب‌ گروه‌ فراوانی‌ را از رجال‌ معروف‌ سده‌های ۹ و اوایل‌ ۱۰ق‌ در حلب‌ شامل‌ است‌ و این‌ برنامه‌ای است‌ که‌ او خود در آغاز کتاب‌ تعیین‌ کرده‌ است‌.

[۲۳] فاخوری، محمود احمد و یحیی‌ زکریا عباره، مقدمه‌ بر درالحبب‌، ج۱، ص۲۱_۲۹.

۵. سَهْم‌ الاْلحاظ فی‌ وهم‌ الالفاظ، به‌ کوشش‌ حاتم‌ صالح‌ ضامن‌ در بیروت‌ (۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌) به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌. این‌ کتاب‌ درست‌ برخلاف‌ کتاب‌ بحرالعوام‌ درباره لحن‌ (خطا در اِعراب‌) در زبان‌ عامه مردم‌ نگارش‌ یافته‌ و ذیلی‌ بر کتاب‌ دره الغواص‌ حریری است‌ که‌ خود آن‌ را مورد انتقاد قرار داده‌ بود. مصحح‌ همین‌ اثر را همراه‌ اربعه کتب‌ فی‌ التصحیح‌ اللغوی (بیروت‌، ۱۴۰۷ق‌/۱۹۸۷م‌) مجدداً انتشار داده‌ است‌.
۶. عَقْد الخلاص‌ فی‌ تقدم‌ کلام‌ الخواص‌. ابن‌حنبلی‌ زمانی‌ به‌ استخراج‌ بعضی‌ کلمات‌ مورد نظر خویش‌ از کتاب‌ دره الغواص‌ پرداخت‌ و آن‌ مجموعه‌ را الدرّ الملتقط فی‌ تبیین‌ الغلط نامید، اما گویا کتاب‌ از میان‌ رفته‌ بود که‌ او دوباره‌ به‌ تدوین‌ کتاب‌ عقد الخلاص‌ در همان‌ باب‌ همت‌ گماشت‌. مضمون‌ کتاب‌ آمیخته‌ای است‌ از دو کتاب‌ بحرالعوام‌ و سهم‌ الالفاظ، زیرا باب‌ اول‌ آن‌ به‌ ردّ برخی‌ از گفته‌های حریری اختصاص‌ دارد و باب‌ دوم‌ آن‌ به‌ تأیید برخی‌ دیگر. این‌ کتاب‌ را نهاد حسوبی‌ صالح‌ در پایان‌ کتاب‌ خویش‌ به‌ نام‌ جهود ابن‌ الحنبلی‌ اللغویه انتشار داده‌ است‌ (بیروت‌، ۱۴۰۷ق‌/۱۹۸۷م‌).
۷. قَفْو الاثر فی‌ صَفْو علوم‌ الاثر. مؤلف‌ در مقدمه کتاب‌ ، تاریخ‌ گونه‌ای از کتب‌ مصطلح‌ حدیث‌ می‌نگارد و از رامه

  راهنمای خرید:
  • همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
  • ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
  • در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.