پاورپوینت کامل حرم فاطمه معصومه ۶۷ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل حرم فاطمه معصومه ۶۷ اسلاید در PowerPoint دارای ۶۷ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل حرم فاطمه معصومه ۶۷ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل حرم فاطمه معصومه ۶۷ اسلاید در PowerPoint :

محتویات

۱ زیست‌نامه

۱.۱ نسب و مدت حیات
۱.۲ شهرت
۱.۳ مسافرتِ ایران و وفات
۱.۴ مدفن
۱.۵ محل اقامت

۲ موقعیت مرقد
۳ تاریخچه بنای حرم

۳.۱ ساختمان درونی حرم

۳.۱.۱ نخستین بنا
۳.۱.۲ ساخت مشهد و قبه سِتّی
۳.۱.۳ حمله مغول و تیمور
۳.۱.۴ توسعه‌ها

۳.۲ مرقد مطهر
۳.۳ ضریح

۴ گنبد و گلدسته‌ها

۴.۱ گنبد
۴.۲ گلدسته‌ها

۵ صحن‌ها و ایوان‌ها

۵.۱ صحن عتیق
۵.۲ صحن جدید
۵.۳ رواق‌ها و گنبدهای دیگر

۶ مدارس و مساجد
۷ موزه آستانه
۸ کتابخانه آستانه
۹ موقوفات و تولیت آستانه

۹.۱ موقوفات
۹.۲ تولیت آستانه

۱۰ جستارهای وابسته
۱۱ نگارخانه
۱۲ پانویس
۱۳ منابع
۱۴ پیوند به بیرون

زیست‌نامه

نوشتار اصلی: حضرت معصومه سلام الله علیها

نسب و مدت حیات

فاطمه معصومه(س)، (م ۲۰۱ق/۸۱۶م) دختر امام موسی کاظم(ع) است. درباره عمر فاطمه(س) به هنگام وفات، روایات گوناگون است. برخی او را ۱۸ ساله، و بعضی بیش از این دانسته‎‌اند، اما با توجه به اینکه پدر وی امام موسی ‎کاظم(ع) در ۱۷۹ق/۷۹۵م به دستور هارون عباسی زندانی شد و ۴ سال در زندان ماند و همانجا وفات یافت و وفات فاطمه (س) نیز در ۲۰۱ق/۸۱۶م رخ داده، وی حد‌اقل می‌‎بایست در ۲۱ یا ۲۲ سالگی وفات کرده باشد.[نیازمند منبع]

شهرت

درباره علت و تاریخ شهرت وی به «‌معصومه‌» اظهار نظر قطعی نشده است. براساس فرمانی از جهانشاه قره‎قویونلو (۹ق/۱۵م) فقط می‎‌توان حدس زد که از همین روزگاران به این نام مشهور شده است.[نیازمند منبع]

مسافرتِ ایران و وفات

فاطمه معصومه (س) در ۲۰۱ق/۸۱۶م، یک سال پس از ورود امام رضا(ع) به مرو، عزم خراسان کرد و چون به ساوه رسید بیمار شد. موسی‌‎بن خَزرَج اشعری از اشعریان مقیم قم به ساوه رفت و وی را به قم آورد و در سرای خویش ساکن کرد. مطابق روایتی دیگر، خود فاطمه (س) از خادم خواست که او را به قم برد. بیماری او در قم ۱۷ روز ادامه یافت و به فوت انجامید.[نیازمند منبع]

به باور برخی فاطمه معصومه(س) مسموم شد.[۱]

مدفن

فاطمه معصومه(س) در محلی موسوم به باغ بابلان (متعلق به موسی اشعری در بیرون شهر قم) که اکنون روضه اوست به خاک سپرده شد. حسن قمی از آن به «‌مقبره بابلان‌» تعبیر کرده است، زیرا موسی‎‌بن خزرج آن باغ را پس از دفن حضرت معصومه، برای گورستان عمومی وقف کرد.[نیازمند منبع]

محل اقامت

موسی‌بن خزرج منزلی را که حضرت معصومه در آن چندی زیست به مسجد اختصاص داد. آن منزل نیز بیرون شهر قم بود و اینک معروف به سرای سِتّیه، همراه با «‌بیت النور‌» که محل عبادت وی بود، معمور و مزار مردم است.

نخستین بار میرابوالفضل عراقی مسجدی در کنار آن ساخت و از این‎رو، محوطه وسیع اطراف آن به میدان میر مشهور شد.

موقعیت مرقد

باغ بابلان در کنار رودخانه و بیرون شهر قم بود. این باغ حتی در قرن های۷ و ۸ق نیز خارج از قم بوده، زیرا قاضی‎ احمد قمی از شمس‎ الدین صاحب دیوان یاد می‎کند که «‌متوجه شهر قم شد و چون به آنجا رسید، در مشهد شریف که بیرون شهر است فرود آمد ». همچنین به موجب یک وقف‎نامه از روزگار صفویان، حرم بیرون از باروی قم بوده است. در ایامی که شاردن از قم دیدار می‎کرده، دیوار پهن و ستبری از آجر میان ساختمان حرم و رودخانه کشیده شده بوده که به هنگام طغیان رودخانه، به حرم آسیبی وارد نیاید.

بنابراین در آن روزگار نیز حرم با رودخانه فاصله چندانی نداشته است، گرچه امروز این فاصله به چند صدمتر می‎رسد، اما این عقب‎ نشینی را نمی‌‎توان طبیعی دانست بلکه به گمان قوی مسیر رودخانه را بعداً کمی تغییر داده‎ اند تا حرم از آسیب احتمال مصون بماند.

تاریخچه بنای حرم

پس از فوت حضرت معصومه و دفن او در باغ بابلان، روضه وی در طول تاریخ دستخوش دگرگونی‌های بسیار شد و به تدریج بر وسعت و شکوه حرم و بناهای مجاور آن افزوده گشت تا اینکه این روضه به شکوه‎مندترین و معروف‌ترین زیارتگاه‌های ایران پس از آستان قدس رضوی تبدیل شد. بنای حرم و مرقد شامل ساختمان درونی آرامگاه، مرقد و ضریح است.

ساختمان درونی حرم

نخستین بنا

پس از دفن حضرت معصومه، اشعریان سایبانی از بوریا بر روی مزار او برافراشتند. این سایبان بر جای بود تا آنکه زنی به نام زینب «‌قبه بر سر تربت او نهاد ». البته در مورد نسب این زینب اختلاف است. حسن قمی مؤلف تاریخ قم (نوشته ۳۷۸ق/۹۸۸م)، او را دختر امام جواد(ع) و برخی دیگر او را دختر موسی مُبرَقع می‌دانند.[نیازمند منبع] شیخ عباس قمی نیز بر این باور است زینب دختر امام جواد(ع) در قم درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد. ام محمد و میمونه، خواهران زینب نیز در همان‌جا مدفون شدند.[۲]

سایبانی که اشعریان برافراشتند، می‌‎بایست تا نیمه قرن ۳ق برقرار بوده باشد، زیرا به تصریح حسن قمی، برادر زینب یعنی موسی‎‌بن محمدبن علی ‎بن موسی‎ الرضا(ع) در ۲۵۶ق/۸۶۹م وارد قم شد و پس از خروج او از قم، زینب در طلب برادرش از کوفه به قم آمد.

بنای زینب نیز لااقل تا ۳۷۸ق/۹۸۸م که تاریخ قم تصنیف شده، بر پای بوده است. از آن پس تا ۴۵۷ق/۱۰۶۴م آگاهی چندانی از تجدید بنای خود بقعه در دست نیست، جز آنکه در ۳۵۰ق/۹۶۱م ابوالحسن زیدبن احمدبن بحر اصفهانی حاکم قم، سر در بقعه را از جانب رودخانه گسترش داد و در بزرگتری برای آن تهیه کرد.

ساخت مشهد و قبه سِتّی

در ۴۴۷ق/۱۰۵۵م امیرابوالفضل عراقی از امیران طغرل سلجوقی به اشارت شیخ طوسی «‌مشهد و قبه سِتّی فاطمه (س) را بساخت ». ساختمان این بنا تا ۴۵۷ق/۱۰۶۵م به درازا کشید. این بنا فاقد ایوان و بیوتات و گلدسته بود.

حمله مغول و تیمور

در حمله مغولان، قم نیز از آسیب مصون نماند. ولی احتمالاً به حرم آسیبی نرسید، زیرا ساختمان عراقی تا روزگار صفویان برجای بوده است. برخی گفته‌‎اند که تیمور گورکانی نیز قم را ویران کرد، ولی برخی منکر هجوم تیمور به قم‌ شده‌اند.

حمدالله مستوفی از ویران شدن قم یاد کرده است ولی از آسیب رسیدن به حرم به دست مغولان گزارشی نقل نکرده است.

بازسازی حرم توسط سلطان‎محمد الجایتو

پس از آن سلطان‎محمد الجایتو که آثار او در مشهد مشهور است، به عمران شهر قم و مشاهد آن پرداخت. کاشی‌های موجود در آستانه که تصویر سواران مغول بر آن نقش شده، از آثار دوران اوست.

توسعه‌ها

روزگار صفویه

در روزگار صفویان، آستانه حضرت معصومه(س) شکوه و جلالی یافت. صفویان گنبد و بارگاه حضرت معصومه(س) را مرتفع تر ساختند و به کاشی آراستند. اینان، خادمان، حافظان و زائران را میهمان می‌کردند و هزینه می‌دادند.

بنای ابوالفضل عراقی تا سال ۹۲۵ق/۱۵۱۹م بر جای بود. در این سال شاه‎بیگم دختر شاه اسماعیل اول صفوی به مباشرت عمادبیک، بقعه حضرت معصومه(س) را به صورت بنایی ۸ پهلو با ۸ صُفّه تجدید کرد و دیوارها را با کاشی مُعَرَّق بیاراست و در جلوِ آن ایوانی با ۲ مناره بنا نهاد و صحنی نیز با چند بقعه و ایوان طرح ریخت. اما قاضی میراحمد منشی، تاریخ بنای مزبور را ۹۴۶ق/۱۵۳۹م و بانی آن را شاه‎بیگی بیگم دختر مهمادبیک می‌داند که «‌عمارت رفیعه حضرت معصومه(س) رابنا بکرد و قریب ۱۰۰۰ تومان املاک نفیس وقف آن مزار موهبت آثار فرمود.»

کجوری و آل بحرالعلوم می‎گویند در ۵۲۹ق/۱۱۳۴م شاه‎بیگم دختر عمادبیک، بر سر مرقد حضرت معصومه(س) گنبدی بنا نهاد. این گفته‎ ها بی ‎گمان نادرست است، زیرا قزوینی رازی مؤلف النقض نوشته در (۵۶۰ق/۱۱۶۴م)، از بنای ابوالفضل عراقی سخن می‎گوید. اگر شاه‎بیگم نانی بر بقعه فاطمیه بنایی ساخته بود، وی آن را یاد می‎کرد.

این اشتباه ظاهراً باید از تشابه دو رقم «‌۹۲۵‌» و «‌۵۲۹‌» و «‌عمادبیک‌» و «‌مهمادبیک‌» و ریختگیهای کتیبه‎ای که واعظ کجوری و آل بحرالعلوم آن را نقل کرده‎اند، ناشی شده باشد. خاصه آنکه فیض در گنجینه آثار قم، اشتباه وی را در ذکر تاریخ بنا، ناشی از آن می‎داند که مطابق رسم آن روزگار، اعداد روی کتیبه‎ ها را معکوس می‎ نوشتند. خود وی نمونه‌هایی از اینگونه تاریخ‎نویسی را دیده و شواهدی از آن را آورده است.

کتیبه موردِ نظرِ کجوری که در ایام قاجاریان می‎زیست، در آیینه‎کاری حرم و دیوارهای اطراف و محو کاشی‌ها و گچ‎بریهای کهن توسط کیکاووس میرزای قاجار از میان رفت.

غارتِ افاغنه

در پایان روزگار صفویان که افاغنه بر ایران تاختند، حرم معصومه(س) از این حمله بی‎نصیب نماند و اشرف افغان به هنگام عقب‎نشینی از برابر نادرشاه، همه نفایس و زر و زیورهای آستانه، حتی طلاهای روی صندوق مرقد شاه‎عباس را نیز کند و به یغما برد.

از افشاریان تا قاجار

در دوره نادری (۱۱۴۸-۱۱۶۰ق/۱۶۸۸-۱۷۴۷م)، و زندی (۱۱۶۲-۱۲۰۹ق/۱۷۴۸-۱۷۹۴) از مرمت یا تجدید بنای حرم، اطلاعی در دست نیست. اما در روزگار قاجاریان، حرم، شکوه و عظمت روزگار صفویان را بازیافت.

فتحعلی‎شاه (د ۱۲۵۰ق/۱۸۳۴م) سطح حرم را با سنگ مرمر فرش کرد، به تصریح کتیبه موجود، آیینه‎کاری دیوارهای حرم نیز در ایام او آغاز شد و در روزگار محمدشاه (د ۱۲۶۴ق/۱۸۴۷م) پایان یافت.

مرقد مطهر

پس از بنای بقعه و تجدید ساختمان آن، در ۶۰۵ق/۱۲۰۸م به اشاره امیرمظفر احمدبن اسماعیل، بزرگترین کاشی‎ساز عصر به نام محمدبن ابی‎طاهر کاشی قمی، یا محمدبن طاهربن ابی‎الحسین مدت ۸ سال به ساختن کاشیهایی برای مرقد شریف مشغول بود و سرانجام در ۶۳۰ق/۱۲۳۲م آن کاشیها را آماده و در جای خود تعبیه کرد. این کاشیها هنوز پابرجاست و از کهن‌ترین و باارزش‎ترین آثار موجود در آستانه به شمار می‎رود.

طول مرقد ۲/۹۰ و عرض و ارتفاع آن ۱/۲۰ متر است و چون کمی از خط قبله انحراف دارد، در روزگار شاه تهماسب صفوی به راهنمایی محقق ثانی ضریحی در محاذات قبله بر گرد آن قرار دادند.

ضریح

نخستین ضریح مرقد، ساخته شاه تهماسب اول است. این ضریح در ۹۵۰ق/۱۵۴۳م به طول ۴/۸۰ و عرض ۴/۴۰ و ارتفاع ۲ متر از آجر بنا شد.

در شمال این ضریح، دری چوبی برای ورود به مرقد قرار داشت که در ۱۲۱۳ق/۱۷۹۸م به جای آن دری نفیس از طلا به دستور فتحعلی‎شاه ساخته و نصب شد. شاه‌طهماسب بعداً ضریحی دیگر از فولاد سفید و شفاف در اطراف ضریح پیشین به فاصله نیم متری از زاویه جنوب غربی حرم نصب کرد. این ضریح در ۱۰۰۰ق/۱۵۹۱م توسط شاه‌عباس اول با ضریح دیگری تعویض شد.

فتحعلی‌شاه این ضریح را در ۱۲۴۵ق/۱۸۲۹م با صفحاتی از نقره پوشاند و آن را بر فراز پایه‌ای از سنگ مرمر به ارتفاع ۳۰ سانتیمتر جای داد. ضریح ساخته شده در زمان فتحعلی‌شاه یک‎بار در ۱۳۲۸ق/۱۹۱۰م و بار دیگر در ۱۳۶۵ق/۱۹۴۵م به علت فرسودگی مرمت شد و سرانجام در ۱۳۴۸ش شکل آن را تغییر دادند و بر ارتفاعش افزودند.

گنبد و گلدسته‌ها

گنبد

نخ