پاورپوینت کامل بقیع الغرقد ۹۴ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل بقیع الغرقد ۹۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل بقیع الغرقد ۹۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل بقیع الغرقد ۹۴ اسلاید در PowerPoint :

محتویات

۱ نام‌گذاری و موقعیت
۲ مدفونان در بقیع
۳ فضیلت و زیارت بقیع
۴ تاریخچه و سیر توسعه

۴.۱ پیش از اسلام
۴.۲ ظهور اسلام و دوره خلفا
۴.۳ دوره امویان (۴۱ تا ۱۳۲ق‍)
۴.۴ دوره عباسیان (۱۳۱ تا ۶۵۶ق‍)
۴.۵ دوره ایلخانان (۶۵۴ تا ۷۵۰ق)
۴.۶ دوره عثمانیان (۶۹۸ تا ۱۳۳۷)
۴.۷ دوره جدید

۵ وهابیت و تخریب بقیع
۶ بازسازی بقیع
۷ کتاب دانشنامه بقیع
۸ نگارخانه
۹ پانویس
۱۰ منابع
۱۱ پیوند به بیرون

نام‌گذاری و موقعیت

تصویر گیاه غرقد که در بقیع می‌روییده است

بقیع به زمین گسترده‌ای گفته می‌شود که گیاهانی در آن روییده باشند.[۱] بقیع الزبیر، بقیع الخیل و بقیع الخَبْجَبَه(نام درختی است) از جمله این بوستان‌ها در شهر یثرب (مدینهالنبی) بوده است.[۲] بقیع الغرقد نیز از درختان غرقد[۳] [یادداشت ۱] و دیگر گیاهان، پوشیده بوده است. این بوستان پس از اسلام برای دفن اموات شهر مدینه استفاده شده است.

کهن‌ترین قبرستان مسلمانان، در نزدیکی مسجدالنبی و اطراف شهر قرار داشته[۴]، چنانکه تصویر نقشه مدینه در سال ۱۲۶۹این گونه نشان می‌دهد[۵] ولی امروزه پس از توسعه قبرستان و مجموعه مسجد و صحن نبوی،‌ هردو به هم متصل شده و در هسته مرکزی شهر مدینه قرار گرفته‌اند.

دور قبرستان بقیع، دیوارکشی شده و ضلع غربی آن که در ورودی اصلی قبرستان نیز هست، پیوسته به صحن حرم نبوی و ضلع جنوبی آن خیابان ابوایوب انصاری و ضلع شرقی آن بلوار ملک فیصل و ضلع شمالی آن خیابان عبدالعزیز است.[۶] این خیابان‌ها پیش‌تر نام‌های دیگری داشته‌اند.[نیازمند منبع]

مدفونان در بقیع

نوشتار‌های اصلی: فهرست مدفونان بقیع و ائمه بقیع

بقیع، مهم‌ترین آرامستان مسلمانان است که هزاران نفر از مسلمانان از سال‌های نخست اسلام تا کنون در آن دفن شده‌اند. از جمله شخصیت‌های مدفون در بقیع می‌توان به این موارد اشاره کرد:

اهل بیت پیامبر و ائمه چهارگانه علیهم السلام؛ امام حسن(ع)، امام سجاد(ع)، امام باقر(ع) و امام صادق(ع)
منسوبان پیامبر؛ شامل عمو، عمه‌ها، همسران و فرزندان
صحابی پیامبر؛ انصار، مهاجرین و تابعین
علما، شهدا، صاحب‌منصبان و زنان

در ادوار مختلف تاریخی، بر روی قبر برخی از این شخصیت‌های اسلامی، بقعه‌هایی ساخته شد. برخی نیز در خانه‌های بقیع دفن شده بودند. بقعه ائمه بقیع از جمله این بقعه‌ها بوده است که بعدها به دست وهابیان، تخریب شد. ائمه بقیع و عباس عموی پیامبر در خانه عقیل، دفن شده بودند.[۷]

برای اطلاعات بیشتر، اینها را هم ببینید: بقعه‌های بقیع

بر خلاف اکثر منابع تاریخی، برخی نویسندگان اهل سنت از دفن حضرت زهرا(س) دختر پیامبر[۸]، امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب داماد پیامبر [۹] و سر امام حسین(ع) نوه پیامبر[۱۰] علیهم السلام در بقیع سخن گفته‌اند. یک متن نیز برای مقبره حضرت زهرا در بقیع، ذکر شده است. [۱۱] [یادداشت ۲] البته به نظر می‌رسد تشابه اسمی باعث برخی برداشت‌ها شده است چنان‌که قبر موجود در بقعه ائمه، به فاطمه بنت اسد مربوط است چه‌ این که امام حسن(ع) وصیت می‌کند اگر از دفن ایشان در کنار جدش پیامبر اکرم جلوگیری شد وی را در کنار جده‌اش فاطمه بنت اسد دفن کنند. [۱۲]

فضیلت و زیارت بقیع

روایات متعددی از شیعه و اهل سنت در فضیلت این قبرستان رسیده است و برخی کتاب‌ها فصلی را به این عنوان اختصاص داده‌اند.[۱۳] بنابر روایتی پیامبر(ص) مأمور شد برای مردگان بقیع طلب آمرزش کند.[۱۴] آن حضرت هر شب جمعه به بقیع می‌رفت و برای آمرزش مدفونان در آن دعا می‌کرد.[۱۵]در روایتی از آن حضرت آمده که در روز قیامت، هفتاد هزار تن با صفات نیکو از بقیع محشور می‌شوند.[۱۶]او به کسانی که در بقیع دفن شوند، بشارت داده که شفاعت خواهند شد.[۱۷]
گزارش‌هایی بسیار از حضور پیامبر(ص)، سخنان[۱۸] نمازهای ایشان از جمله نماز استسقاء[۱۹] و نماز عید[۲۰] در بقیع حکایت دارند. بنابر گزارشی، پیامبر(ص) در سال پایانی عمر خویش همراه گروهی از صحابه به بقیع رفت و مردگان را خطاب کرد و در قالب جملاتی از وفات خویش خبر داد.[۲۱]
بقیع مورد توجه خاندان پیامبر(ص) نیز بوده و آنان به زیارت این قبرستان می‌رفته‌اند.[۲۲] از امام صادق(ع) نقل شده که پیامبر در جایگاه خانه عقیل می‌ایستاده و به رفتگان بقیع، دعا می‌کرده است.[۲۳] علمای بسیاری از شیعه[۲۴] و سنی[۲۵] به استحباب زیارت بقیع فتوا داده‌اند.

تاریخچه و سیر توسعه

پیش از اسلام

در باره وجود قبرستانی به نام بقیع، پیش از اسلام، سند و روایتی در دست نیست. کهن‌ترین اثر ادبی در این زمینه، شعر عمرو بن النعمان البیاضی [۲۶] از سران خزرج و انصار مدینه است [۲۷] که از قتل دوستانش میان دو بوستان عقیق در ده میلی مدینه[۲۸] و بقیع الغرقد، یاد کرده است.[یادداشت ۳] ابن اثیر نیز ذیل عنوان «یوم البقیع»‌ از درگیری اوس و خزرج در این مکان و پیروزی اوسی‌ها یاد می‌کند. [۲۹] یهودیان یثرب نیز مردگان خود را در بوستانی به نام حش کوکب در جنوب شرقی بقیع، به خاک می‌سپرده‌اند.[۳۰]از گیاهان بقیع برای چرای شتران و گوسفندان نیز استفاده می‌شده است. [۳۱]

ظهور اسلام و دوره خلفا

با هجرت پیامبر به مدینه و تأسیس حکومت اسلامی، یکی از نیازهای مسلمانان، آرامستانی برای دفن اموات بود که این مهم از سوی رسول خدا تعیین گردید.[۳۲] به ویژه آن که پیامبر، گورستان مشرکان را تسطیح کرده و مسجد مدینه (مسجد النبی) را بنا نهاده بود. [۳۳]عثمان بن مظعون، نخستین مسلمان از مهاجرین [۳۴]و اسعد بن زراره خزرجی [۳۵] نخستین مسلمان از انصار در بقیع الغرقد دفن شدند. البته روایت‌های تاریخی نشان می‌دهد این بوستان تنها برای دفن مردگان به کار گرفته نشده و افرادی به ویژه از مهاجرین در آن خانه ساخته‌اند و این خانه‌ها بعدها به آرامگاه خانوادگی یا محل دفن شخصیت‌های مهم تبدیل شده است. گفته شده پیامبر این زمین‌ها را برای خانه‌سازی، تقطیع کرده و در اختیار مهاجران قرار داده است.[۳۶] یکی از مشهورترین خانه‌های بقیع در آن دوره، خانه عقیل بن ابی‌طالب بوده است.[۳۷] خانه‌های کوچک و آلاچیق‌هایی نیز در آنجا ساخته شده که مردگان را در آن دفن کرده‌اند. همچنین هر قبیله‌ای مکانی برای دفن اموات خود در بقیع، معین کرده است. [۳۸].

بیت الحزن یا بیت الاحزان، یکی دیگر از مکان‌های معروف بقیع بوده که امیرالمؤمنین آن را برای سوگواری همسرش دختر پیامبر، ایجاد کرده بود.[۳۹] «الروحاء» هم نام یک مقبره مشهور میان بقیع بوده است. [۴۰]

گفته شده امیرالمؤمنین، خانه‌ای در جوار خانه عقیل، اختیار کرده و همسایگی با مردگانی که دروغ نمی‌گویند را دلیل این کار، بیان کرده است. [۴۱]

جای مشخصی نیز برای قرار دادن جنازه پیش از دفن وجود داشته که به آن «موضع الجنائز» می‌گفته‌اند.[۴۲] احتمالا این موضع برای تجمع مردم یا غسل و کفن و اقامه نماز، کاربری داشته است.[۴۳]

دوره امویان (۴۱ تا ۱۳۲ق‍)

زمین و بوستان بقیع در زمان امویان نیز مورد توجه مردم بوده است و در ادامه توسعه شهر مدینه، افرادی در آن‌جا خانه ساخته‌اند. همچنان که دفن اموات در بقیع نیز ادامه داشته است. محمد حنفیه در زمان عبدالملک بن مروان، در بقیع خانه‌ای ساخته[۴۴] و خود نیز در بقیع دفن شده است.[۴۵] خانه ابن افلح [۴۶]، خانه محمد بن زید [۴۷]، خانه سعید بن عثمان [۴۸] و ده‌ها خانه دیگر نیز در بقیع ساخته شده و در طول زمان، خرید و فروش و تعمیر شده است.

همچنین با توجه به این که از دفن خلیفه سوم در بقیع جلوگیری شده بود و وی در قبرستان یهودیان، حش کوکب دفن شد،[۴۹] در زمان مروان بن حکم والی مدینه، دیوار میان بقیع و حش کوکب،‌ برداشته شد و سنگ قبر عثمان بن مظعون که به دست پیامبر نصب شده بود بر روی قبر عثمان بن عفان، منتقل گردید.[۵۰]

خانه امام سجاد(ع) نیز در منطقه بقیع، قرار داشته است [۵۱] که گویا همان خانه عقیل یا امام علی بوده که تعمیر شده است.[۵۲]

دوره عباسیان (۱۳۱ تا ۶۵۶ق‍)

با توجه به دفن عباس بن عبدالمطلب،‌ عموی پیامبر در خانه عقیل[۵۳][یادداشت ۴] و نیز دفن امام حسن(ع)،[۵۴] امام سجاد(ع) و امام باقر(ع)در آن‌جا،[۵۵] بنی عباس با سیاست مخالفت با آثار بنی‌امیه و جلب موافقت علویان به ویژه بنی الحسن، به ساخت و تعمیر این بنا پرداختند و آن را مسجد و زیارت‌گاه کردند.[۵۶]

این گونه مشهور است که هارون الرشید (حکومت: ۱۷۰ تا ۱۹۳) نیز در ساخت و تعمیر این بارگاه، نقش داشته است. [۵۷]

اما منابع تاریخی از بازسازی مقبره ائمه بقیع در دوره سلجوقیان خبر می‌دهند. مجدالملک ابوالفضل اسعد بن محمد بن موسی البراوستانی القمی(۴۹۲ق‍)، وزیر شیعه برکیارق سلجوقی (د۴۹۸ق‍‌)، معماری قمی را برای ساخت قبه ائمه بقیع، مأمور می‌کند اما سرانجام این معمار پس از کشته شدن وزیر، با نیرنگ امیر مدینه (د۴۹۵ق‍) به قتل می‌رسد.[۵۸] [یادداشت ۵] عبدالجلیل قزوینی در حدود سال‌های ۵۵۵ تا ۵۵۹ ق می‌نویسد: «هنوز آثار خیرات او در حرمین مکه و مدینه ظاهر است و در مشاهد ائمه علوی و سادات فاطمی، احسان‌های او متواتر است از اوقاف و شمع سوختن… و قبه حسن بن علی و عباس عبدالمطلب پدر خلفا آنجا مدفون است، مجدالملک فرموده است و چهارطاق عثمان عفان به بقیع هم او فرموده است. [۵۹] [یادداشت ۶] اما قاضی نورالله شوشتری، ضمن تأیید این مطلب، می‌افزاید: «… و چهارطاق عثمان بن مظعون که اهل سنت چنان پندارند که مقام عثمان بن عفان است که او بنا کرده…» [۶۰]

ابن جبیر (د۶۱۴ ق‍)‌ در سال ۵۸۰ ق(در زمان ناصر خلیفه ۳۴ عباسیان و پیش از حمله مغولان) می‌گوید بقیع در شرق مدینه واقع شده و دروازه‌ای از شهر به نام «باب البقیع» به سوی آن گشوده می‌شود و پس از ذکر قبور و مزارات بقیع از روضه عباس بن عبدالمطلب و حسن بن علی،‌ سخن می‌گوید که بارگاهی است برآمده در هوا. او همچنین از محل دفن «رأس الحسین» در پایین پای عباس، گزارش داده و پس از آن به تزئینات داخلی بقعه پرداخته و می‌نویسد: « به لوح‌هایی آراسته به بهترین صورت با قطعات برنجین مرصع و ستاره نشان و گل میخ‌هایی بسیار زیبا و منظری جمیل، پوشانده شده است…». ابن جبیر در ادامه از قبه عباسیه یاد می‌کند که به «بیت الحزن» معروف است. [۶۱] [یادداشت ۷]

ابن نجار متوفای ۶۴۳ق از قبور بزرگان زیادی در بقیع یاد می‌کند که نام اکثر آن‌ها ثبت نشده اما پس از درج نام ۹ تن از جمله عباس بن عبدالمطلب و ائمه بقیع، از دو قبر گزارش می‌کند که قبه مرتفع و قدیمی در ابتدای بقیع دارند و دو در آن هر روز برای زیارت باز می‌شود.[۶۲] او همچنین از قبه قبر فاطمه بنت اسد و قبه قبر عثمان در بقیع یاد کرده است. [۶۳]

اما نکته جالب و تاریخی که ابن نجار نقل می‌کند آن است که ولید به پادشاه روم نامه می‌نویسد که می‌خواهیم مسجد نبوی را بازسازی کنیم و از او درخواست معمار و مصالح می‌‌کند و او هم از روم و مصر نیرو و مصالح و تزئینات می‌فرستد از آن جمله کاشی یا موزائیک و قندیل‌ و غیره. این از آن جهت مهم است که می‌توان نوع معماری و مصالح بکار رفته در بقیع و دیگر اماکن مدینه را حدس زد. او از بکار گرفتن مرمر،‌ ساج و طلا در سقف، سخن گفته است. [۶۴]

دوره ایلخانان (۶۵۴ تا ۷۵۰ق)

با فتح بغداد پایتخت عباسیان، این حکومت به دست مغول‌ها سرنگون شد؛ خاندان عباسی به مصر رفتند و حکومت ممالیک در قاهره، شکل گرفت. ابن بطوطه (۷۰۳ تا ۷۷۹ق‍) در این دوره در سال ۷۲۵ق به مکه و مدینه سفر کرده و از بقیع گزارش داده است. او از قبر صفیه دختر عبدالمطلب، عمه پیغمبر و مادر زبیر بن عوام، قبر ابوعبدالله مالک بن انس که گنبد کوچکی دارد، قبر ابراهیم فرزند پیغمبر که گنبد سپیدی دارد، قبر عبدالرحمن بن عمر بن خطاب معروف به ابی شحمه، قبور عقیل بن ابی‌طالب و عبدالله بن جعفر بن ابی طالب معروف به ذوالجناحین،‌ مقبره‌ زنان پیغمبر، مقبره عباس بن عبدالمطلب عم پیغمبر و حسن بن علی(ع) با گنبدی استوار و صندوقی چوبین با صفحات برنجین و مرصع، قبر عثمان بن عفان و فاطمه بنت اسد، خبر می‌دهد و معتقد است قبور بسیاری از مهاجرین و انصار و صحابه دیگر نیز در بقیع واقع شده و بیشتر آنها شناخته نیست.
[۶۵]

دوره عثمانیان (۶۹۸ تا ۱۳۳۷)

سمهودی متوفای ۹۱۱ ق از سازه‌ای به دستور المنصور بالله بدون تاریخ ساخت و نیز المسترشد بالله به سال ۵۹۰ق خبر می‌دهد و از تزئینات قبر عباس و امام حسن گزارش داده است. [۶۶] [یادداشت ۸]

در سال ۹۹۶ قدر مدینه زلزله آمده [۶۷] و احتمالا خساراتی را نیز به بقیع زده است چنان‌که مسجد نبوی نیز خسارت دیده است.

در سال ۱۲۲۰ قمری وهابیان، مدینه را محاصره کردند و بارگاه امامان چهارگانه و گنبد حضرت فاطمه(س) موسوم به بیت الاحزان به دستور سعود بن عبدالعزیز، تخریب شد.[۶۸] سلطان محمود دوم عثمانی (حکومت: ۱۲۲۳-۱۲۵۵ق.) لشکری برای تصرف مدینه فرستاد و در ذی الحجه ۱۲۲۷ آن شهر را بازپس گرفت. ماده تاریخ این واقعه را «قُطع دابر الخوارج» گفته‌اند[۶۹]. در ادامه وی دستور بازسازی بارگاه‌ها را صادر کرد. [۷۰]

جون لوییس بورکهارت در ۳ صفر ۱۲۳۰قدر سفر خود به حجاز از مکه به مدینه رفته و توصیف جامعی از بقیع پس از ویرانگری وهابیان ارایه کرده است. او از یک مخروبه بزرگ یاد می‌کند که تمام شواهد و سنگ‌نوشته‌ها و لوحات آن تخریب شده و تنها قبه‌ها و سازه‌های کوچک از دست وهابیان باقی مانده و مقبره‌های بزرگ، همه با خاک یکسان شده است.[۷۱]

در سال ۱۲۳۲مصطفی رشید پاشا (د ۱۲۷۴ ق (رئیس الوزرای عبدالمجید یکم) گزارشی از وضعیت بقاع بقیع و ضریح‌های موجود در مزارات اهل بیت علیهم السلام داده است.[۷۲] وی در گزارش خود از ساخت و ساز و بازسازی و تعمیر در زمان محمد علی پاشا د۱۲۶۵ ق(والی مصر در زمان سلطان سلیم عثمانی و فرزندش ابراهیم پاشا د۱۲۶۴ ق سخن گفته است.[۷۳]

منابع تاریخی از تعمیرات این بارگاه‌ها در سال ۱۲۳۴ یاد کرده‌اند [۷۴]

فرهاد میرزا جمعه ۱۸ ذی‌القعده ۱۲۹۲ ق‍مری در سفر حج از باب جبرئیل به زیارت ائمه بقیع رفته است. او داخل ص