پاورپوینت کامل زمان جاهلیت ۸۲ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل زمان جاهلیت ۸۲ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۲ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل زمان جاهلیت ۸۲ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل زمان جاهلیت ۸۲ اسلاید در PowerPoint :

محتویات

۱ در لغت
۲ در قرآن

۲.۱ آیه ۱۵۴ سوره آل عمران
۲.۲ آیه ۵۰ سوره مائده
۲.۳ آیه ۳۳ سوره احزاب
۲.۴ آیه ۲۶ سوره فتح
۲.۵ سایر آداب و رسوم جاهلی

۳ در احادیث

۳.۱ اصلاح افکار جاهلی به وسیله اهل بیت(ع)
۳.۲ ارتباط امامت با مفهوم جاهلیت

۴ از دید خاورشناسان

۴.۱ دیدگاه گولدتسیهر
۴.۲ دیدگاه ایزوتسو
۴.۳ دیدگاه بلاشر

۵ جاهلیت پس از اسلام

۵.۱ دیدگاه محمد بن عبدالوهاب
۵.۲ دیدگاه مودودی
۵.۳ دیدگاه سیدقطب
۵.۴ دیدگاه محمد قطب
۵.۵ دیدگاه دکتر شریعتی

۶ پانویس
۷ منابع
۸ پیوند به بیرون

در لغت

واژه «الجاهلیّه»، مأخوذ از ریشه «ج ه ل»، ترکیبی از اسم فاعل «الجاهل» و پسوند «یّه» است که ظاهراً بر اسم معنا یا اسم جمع دلالت می‌کند.[۱]

در قرآن

واژه جاهلیت چهار بار در سوره‌های مدنی قرآن، در تعابیر «ظنَّ الجاهلیه»،[۲] «حُکمَ الجاهلیه»،[۳] «تَبَّرُجَ الجاهلیه»،[۴] و «حَمِیهَ الجاهلیه»[۵] به کار رفته و در هر چهار مورد با «ملامت» و «مذمت» همراه است. این لحن ملامت‌آمیز همچنین در پاره‌ای دیگر از آیات که مشتقات دیگر جهل، نظیر «تَجْهَلونَ»،[۶] جاهلونَ،[۷] و جاهلین،[۸] در آنها آمده، دیده می‌شود. در مجموع، می‌توان گفت که قرآن به دوره خاصی از تاریخ عرب در شبه جزیره عربستان پیش از اسلام توجه و از ویژگی‌های اخلاقی آن به شدت انتقاد کرده است. در واقع، قرآن این دوره را به سبب بروز ویژگی جاهلیت در اخلاق و رفتار مردم آن، دوره جاهلیت نامیده و بعدها این نام برای این دوره عَلَم شده است.

آیه ۱۵۴ سوره آل عمران

در آیه ۱۵۴ سوره آل عمران (یَظُنّونَ بِاللهِ غَیرَالحقِّ ظنَّ الجاهِلیَّهِ)، عده‌ای به علت گمان نادرست درباره خدا مذمت شده‌اند. طبری[۹] این گروه را منافقان می‌داند که در کار خدا و رسولش شک کرده بودند. طَبْرِسی[۱۰] منظور از «ظنّ الجاهلیّه» را این گمان منافقان دانسته که خدا رسول اکرم(ص) و اصحابش را یاری نخواهد کرد. بر این اساس، وی دو معنا برای این تعبیر آورده است: یکی اینکه اعتقاد منافقان درباره خداوند همانندِ اعتقاد دوره جاهلیت است و دیگر اینکه گمان آنان نظیر گمان اهل جاهلیت (یعنی کفار و منکرانِ تحقق وعده‌های الهی) است.[۱۱] اما به نظر طباطبائی[۱۲] مراد از «ظنّ الجاهِلیَّه» گمان عده‌ای بود که تصور می‌کردند چون به اسلام گرویده‌اند حتماً باید در جنگ پیروز شوند و بر خدا واجب است بر اساس وعده‌اش، بدون هیچ قید و شرطی، دین خود و پیروانش را یاری کند. این گمان، نابه‌حق و جاهلی بود؛ زیرا عرب جاهلی معتقد به انواع ارباب بودند و بر همین اساس معتقد بودند که پیامبر(ص) نیز نوعی رب است که مسئله غلبه و غنیمت به او واگذار شده است و بنابراین، وی هرگز مغلوب یا مقتول نخواهد شد.

آیه ۵۰ سوره مائده

در آیه ۵۰ سوره مائده (اَفَحُکْمَ الجاهِلیَّهِ یَبغونَ)، منظور از تعبیر «حُکم الجاهلیّه» نوع حکم و داوری اهل جاهلیت است. برای این آیه دو وجه ذکر شده است:

بر اساس وجه اول، سبب نزول آیه آن است که بنی قُرَیظه و بنی نَضیر، پیامبر اکرم(ص) را در نزاعی که میان آنها رخ داده بود، حَکَم قرار دادند و آن گاه که پیامبر (ص) به عدالت بین آنها حکم کرد. بنی نضیر ناخشنود شدند و حُکم پیامبر(ص) را نپذیرفتند، سپس این آیه نازل شد.
بر اساس وجه دوم، در واقع آنها می‌خواستند پیامبر(ص)، همانند دوره جاهلیت، بین کشتگانِ دو قبیله تفاوت قائل شود. آیه یاد شده ناظر به طعن یهود است که با اینکه خود صاحب کتاب و علم بودند، در پی حکم و داوری از نوع داوری اهل جاهلیت رفتند که بر مبنای هیچ وحی و کتابی نبود و ریشه در جهل و هواپرستی داشت.[۱۳] بر این اساس، آیه شامل هرکسی می‌شود که حکمی غیر از حکم خدا را طلب کند.[۱۴] طباطبائی[۱۵] نیز بر اساس حدیثی از امام صادق(ع)[۱۶] و همچنین تقابل میان دو نوع استفهام توبیخی و انکاریِ موجود در آیه، نتیجه گرفته است که حکم از دو حال خارج نیست: حکم خدا یا حکم جاهلیت.

آیه ۳۳ سوره احزاب

در آیه ۳۳ سوره احزاب (ولاتَبَرَّجنَ تَبَرُّجَ الجاهِلیَّهِ الاُولی)، همسران پیامبر ـ و سایر زنان مؤمن ـ از تبرّج به شیوه جاهلیان نهی شده‌اند. مراد از «تبرّج الجاهلیّه» در این آیه، تکبر آنان در راه رفتن یا آشکار کردن زینت‌هایشان برای مردان، همانند زنان جاهلی است.[۱۷] در باره مراد از تعبیر «الجاهلیّه الاولی» در این آیه اختلاف‌نظر وجود دارد. برخی آن را دوره‌ای زمانی در نظر گرفته و در تعیین مصداق آن، فواصل مختلفی ذکر کرده‌اند، نظیر دوره زمانی بین حضرت آدم و نوح، بین حضرت نوح و ادریس، و بین حضرت عیسی و رسول اکرم(ص).[۱۸] به نظر طبری[۱۹] منظور از «الجاهلیّه الاولی»، جاهلیت پیش از اسلام است یعنی از دوره حضرت آدم تا عیسی. وانگهی جاهلیت پیش از اسلام بدان سبب جاهلیت اولی نامیده شده که پس از ظهور اسلام نیز نوعی اخلاق جاهلی در جامعه مسلمانان وجود داشت، چنانکه در برخی احادیث و اخبار به این نکته اشاره شده است.[۲۰] زمخشری[۲۱] احتمال داده که منظور از جاهلیت اولی، کفر قبل از اسلام است در مقابل «الجاهلیّه الاُخری» که فسق و فجور بعد از اسلام است، اما در مقابل گفته شده[۲۲] که در اینجا اولی در مقابل اُخری نیست، بلکه مراد از تعبیر جاهلیت اولی، جاهلیت کهن است.

آیه ۲۶ سوره فتح

در آیه ۲۶ سوره فتح (اِذْ جَعَلَ الّذینَ کَفَروا فی قُلوبِهم الحَمِیَّهَ حَمِیَّهَ الجاهِلیَّه) گفته‌اند که منظور از «حمیّه الجاهلیّه» تعصب عرب جاهلی به خدایانشان بود که موجب می‌شد از پرستش غیر آنها خودداری ورزند؛ یعنی، نوعی گردن‌فرازی که مانع هر نوع تسلیم و انقیاد می‌گردید. مراد از حمیت جاهلی را تن زدن مردم از اعتراف به رسالت رسول اکرم(ص) نیز دانسته‌اند.[۲۳] به گفته فخر رازی[۲۴] حمیت خود صفتی مذموم است و اضافه شدن آن به جاهلیت بر قبح آن افزوده است.

سایر آداب و رسوم جاهلی

علاوه بر این، در قرآن از برخی آداب و رسوم و اعتقادات و اعمال عرب جاهلی انتقاد شده است. پاره‌ای از مظاهر شاخص جاهلیت که در قرآن به آنها تصریح یا اشاره شده، عبارت‌اند از: شرک، نیکی نکردن به والدین، کشتن فرزندان از بیم فقر،[۲۵] زنا،[۲۶] واداشتن کنیزان به زنا،[۲۷] زنده به گور کردن دختران،[۲۸] میگساری،[۲۹] رباخواری،[۳۰] تحقیر زن،[۳۱] قمار (مَیسِر)، اَزلام،[۳۲] و مقدّس دانستن برخی حیوانات نظیر بَحیرَه و سائبه و وصیله و حام . [یادداشت ۱][۳۳]

در احادیث

در احادیث اوصاف و مطالب گوناگونی درباره جاهلیت و مظاهر و مصادیق آن آمده است. نوع کاربرد واژه جاهلیت در این احادیث نشان می‌دهد که این واژه از صدر اسلام، اصطلاحی رایج برای بیان نوع اخلاق و رفتار و آداب دینی پیش از بعثت رسول اکرم(ص) بوده است. از برخی خطبه‌های حضرت علی(ع) در نهج البلاغه[۳۴] چنین برمی‌آید که عرب دوره جاهلیت، علاوه بر ناگوار بودن خوردنی‌ها و آشامیدنی‌هایشان، اعتقادات دینی صحیح و ارتباطات خویشاوندی و اجتماعی مناسب، و در مجموع زندگی فردی و اجتماعی بِسامانی نداشتند. نظیر این اوصاف در سخنان جعفر بن ابی‌طالب، سرپرست مهاجران مسلمان به حبشه، در برابر پادشاه حبشه نیز آمده است.[۳۵] خطبه معروف حضرت زهرا(س)، در مسجد نبوی، نیز همین معنا را افاده می‌کند.[۳۶]

پاره‌ای از روایات دلالت بر آن دارد که صحابه پیامبر(ص) به فرهنگ دوره جاهلیت و زندگی خود در آن دوره توجه، و خاطرات آن عهد را یادآوری می‌کردند.[۳۷] در مواردی پیامبر اکرم(ص) به سخن آنان گوش می‌داد و گاه لبخند می‌زد.[۳۸] در جایی نیز پیامبر اکرم(ص) فرمود آگاهی از وقایع و اشعار دوران جاهلیت، علمی است که نه دانستنش سودمند است نه ندانستنش مضر.[۳۹] از جمله مسائل مهم برای اصحاب، که مکرر درباره آن از پیامبر پرسش می‌کردند، اعمالی بود که در دوره جاهلیت انجام داده بودند و آن حضرت در پاسخ می‌فرمود اگر واجد اسلام و ایمان صحیح شوید، به اعمال دوره جاهلیت خود مؤاخذه نمی‌شوید، در غیر این صورت هم به اعمال دوره جاهلیت و هم به اعمال دوره پس از اسلام مؤاخذه خواهید شد.[۴۰] گاهی اصحاب از پیامبر(ص) درباره نذرها و پیمان‌های بسته شده در دوره جاهلیت سؤال می‌کردند و پیامبر(ص) گاه بر وفا به آن پیمان‌ها تأکید می‌ورزید.[۴۱]

اصلاح افکار جاهلی به وسیله اهل بیت(ع)

از مجموع احادیث برمی‌آید که پیامبر(ص) و ائمه(ع) از هر فرصتی برای اصلاح افکار و اعمال جاهلی و جاهلیت زدایی استفاده می‌کردند. گاه پایه و اساس آن، یعنی تعصب (حمیت) جاهلی را تخطئه می‌نمودند و گاهی مظاهر و مصادیق آن را تبیین و از آنها انتقاد می‌کردند.

بر اساس حدیثی، پیامبر اکرم(ص) اسلام را موجب خوار شمردن کسانی دانسته که در جاهلیت عزیز بودند و بزرگداشت کسانی که در جاهلیت ذلیل بودند، و تأکید کرده که خدا اسلام را مایه از بین بردن نخوت و تفاخر جاهلی به قبیله و نسب قرار داده است.[۴۲] بنا بر حدیثی دیگر از رسول اکرم(ص)، کسی که در دلش به اندازه ذره‌ای تعصب جاهلی باشد در روز قیامت با اعراب جاهلی محشور خواهد شد.[۴۳] در مواردی نیز ایشان برخی اصحاب خود را به سبب داشتن نوعی رفتارهای جاهلی ملامت کرده است.[۴۴]

پیامبر اکرم(ص) در جاهلیت ستیزی چنان جدّی بود که به جای دو روزی که آنان در عصر جاهلی به جشن و پایکوبی می‌پرداختند، دو روز عید فطر و قربان را جایگزین کرد.[۴۵] همچنین نام فردی را که در جاهلیت «عزیز» بود، که نوعی نخوت و غرور جاهلی را نشان می‌داد، به عبدالرحمان تغییر داد.[۴۶] حضرت علی(ع) نیز مردم را از افتادن به دام حمیت و عصبیت جاهلی پرهیز داده و شیطان را مظهر آن معرفی کرده است.[۴۷] در پاره‌ای از احادیث، برخی اعمال و رفتارهایی که مسلمانان انجام می‌دادند، مصداق فرهنگ جاهلی شمرده شده است. بر اساس حدیثی از امام سجاد(ع) عصبیتِ مذمومِ جاهلی به این معناست که شخص، افراد شریر قوم خود را بهتر از افراد نیک قوم دیگر بداند و به آنان در اعمال ظالمانه کمک کند.[۴۸] همچنین در احادیث آمده که نوشنده شراب، نمازش تا چهل روز پذیرفته نیست و اگر در این چهل روز از دنیا برود، به مرگ جاهلی مرده است.[۴۹] مُردن بدون وصیت،[۵۰] مالیدن خون عقیقه به سر نوزاد[۵۱] و خوردن غذا نزد مصیبت‌زدگان[۵۲] از مصادیق دیگر جاهلیت، و مذموم است.

ارتباط امامت با مفهوم جاهلیت

از جمله مسائلی که در احادیثِ مرتبط با این موضوع بسیار مورد توجه قرار گرفته، مسئله ارتباط امامت با مفهوم جاهلیت است. در این احادیث عدم معرفت فرد به امامت مساوی با جاهلیت دانسته شده و تأکید گردیده که چنین فردی همانند اهل جاهلیت از دنیا می‌رود؛ زیرا تحت طاعت امام عصر خود و تابع هیچ امر حقی نبوده است.[۵۳] این مضمون در دعاها هم آمده است، چنانکه در دعای غیبت حضرت قائم، داعی از خدا می‌خواهد که او را به مرگ جاهلی از دنیا نَبَرد.[۵۴] در احادیث شیعی همچنین کینه داشتن به حضرت علی(ع) موجب مرگ جاهلی[۵۵] و سیره امام زمان هنگام ظهور، همانند پیامبر(ص) در آغاز اسلام، مبارزه با جاهلیت دانسته شده است.[۵۶]

از دید خاورشناسان

در قرون اخیر با گسترش تحقیقات خاورشناسان در زمینه اسلام‌شناسی، خاصه در حوزه عرب‌شناسی و سیره نبوی و قرآن، مفهوم جاهلیت روشن‌تر و نمایان‌تر شد.

دیدگاه گولدتسیهر

خاورشناس مجاری، ایگناتس گولدتسیهر( Goldziher Ignc،[۵۷] با پژوهش در شعر و فرهنگ جاهلی به این نتیجه رسید که جهل در مقابل حلم (به معنای عقل) است نه علم. بر این اساس، عصر جاهلیت به معنای دوره نادانی و جهالت نیست بلکه دوران بربریت و سرکشی و شامل خشونت، استبداد، خودپرستی، یاوه‌گویی و نظایر آنهاست.[۵۸] گفتنی است که تقابل جهل و حلم ریشه در میراث شعری عرب[۵۹] و احادیث و روایات اسلامی[۶۰] دارد. همچنین در این منابع، جهل در کاربرد ثانوی‌اش در تقابل با علم نیز به کار رفته است.[۶۱] با آنکه نظریه گولدتسیهر مورد تشکیک واقع شد[۶۲] و برخی مترجمان قرآن پس از وی، در ترجمه مشتقات جهل (از جمله جاهلیت) به نظریه او توجه چندانی نکردند[۶۳] حاصل پژوهش گولدتسیهر در کنار تحقیقات جدید در باره فرهنگ عرب پیش از اسلام، دستمایه پژوهش محققان بعدی قرار گرفت.