توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل محمد بن علی بن شهرآشوب مازندرانی ۸۸ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۸ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل محمد بن علی بن شهرآشوب مازندرانی ۸۸ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل محمد بن علی بن شهرآشوب مازندرانی ۸۸ اسلاید در PowerPoint :

ابن شهر آشوب مازندرانی

ابوجعفر محمد بن علی ‌بن شهرآشوب، ملقب به رشیدالدین، عزالدین و شیخ الطائفه، مکنی به ابوعبدالله و مشهور به اِبْنِ‌ شَهْرْ‌آشوب (۴۸۹-۱۶ شعبان ۵۸۸ ق/ ۱۰۹۶-۲۷ اوت ۱۱۹۲ م)، مفسر، محدث، ادیب و از فقیهان و عالمان بزرگ و معروف شیعه در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری بود.
وی برای تحصیل علوم دینی به شهرهای مختلف ایران، بغداد، حله، موصل و حلب سفر کرده و علاوه بر کسب علم از علمای بزرگ عصر خویش به تدریس، تربیت شاگردان، تالیف و نشر معارف اسلامی پرداخته است. او اجازه نقل حدیث داشته و یکی از اساتید علم حدیث و اجازه نقل حدیث بود. ابن شهرآشوب در اکثر علوم اسلامی تألیفات و تصنیفاتی ارزنده دارد که کتاب مناقب آل ابی طالب و معالم العلماء از مهم‌ترین آنهاست.
او در طول زندگی خویش همواره در راه احیای مکتب اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) و رشد و استحکام حوزه‌های علوم اسلامی کوشش فراوانی از خود نشان داد. دانشمندی بود که در تمام علوم اسلامی مقامی بس بلند به دست آورد و در تربیت شاگرد و تحقیق و تصنیف تا واپسین لحظات زندگی تلاش کرد.

فهرست مندرجات

۱ – معرفی اجمالی
۲ – تحصیلات
۳ – سفرهای علمی
۳.۱ – شهرهای ایران
۳.۲ – بغداد
۳.۳ – حله
۳.۴ – موصل و حلب
۴ – گستره علمی
۵ – اساتید
۶ – شاگردان
۷ – نقل روایت
۸ – آثار
۸.۱ – آثار چاپی
۸.۱.۱ – مناقب آل ابی طالب
۸.۱.۲ – معالم العلماء
۸.۱.۳ – متشابه القرآن و مختلفه
۸.۲ – آثار خطی
۸.۳ – آثار یافت نشده و منسوب
۹ – از نگاه دیگران
۱۰ – وفات
۱۱ – فهرست منابع
۱۲ – پانویس
۱۳ – منبع

۱ – معرفی اجمالی

ابوجعفر محمد بن علی ‌بن شهرآشوب بن ابی نصر بن ابی الجیش مازندرانی، ملقب به رشیدالدین و عزالدین، تنها در سند سماع کتاب سلیم بن قیس

[۱] هلالی، سلیم بن قیس، کتاب سلیم، ج۱، ص۶۵.

کنیه او «ابوعبدالله» آمده و از آن‌جا وارد منابع متاخر شده است.
او در جمادی الثانی سال ۴۸۸ ق. (و به قولی ۴۸۹ ق.)

[۲] بحرانی، یوسف، لؤلوه البحرین، ص ۳۴۰.

به دنیا آمد.

[۳] آمدی، عبدالواحد، غرر الحکم، مقدمه.

از اینکه به پدر و جد ابن شهرآشوب نسبت «سَرَوی»

[۴] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۱۱۸.

( سَرَوی بر وزن غَرَوی و منسوب به «ساری» مازندران است.) داده‌اند، برمی‌آید که اصل این خاندان بزرگ از ساری مازندران بوده است، امّا درباره تولد خود وی که آیا در ساری بوده یا بغداد، نمی‌توان به یقین اظهار نظر کرد. البته بعضی از محققان تولد «ابن شهرآشوب» در بغداد را ترجیح داده‌اند. علامه سید محمدصادق آل بحرالعلوم می‌گوید: از اینکه پدر و جد ابن شهرآشوب در بغداد زندگی می‌کردند برمی‌آید که تولد این دانشمند در بغداد اتفاق افتاده است

[۵] ابن شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، مقدمه ص۳.

بعضی از محققان برآنند که ابن شهرآشوب در ساری مازندران به دنیا آمده و مقدمات علوم اسلامی را در آنجا فرا گرفته است.

[۶] صدر حاج‌ سیدجوادی، احمد، دائره المعارف تشیّع، ج۱، ص۳۳۷.

جد او شیخ شهرآشوب بن کیاکی، از دانشمندان بزرگ شیعه و از مردم ساری بود که در گروه شاگردان نامی و ممتاز شیخ طوسی (متوفی ۴۶۰ ق.) به شمار می‌رفت. کیاکی کینه شهر آشوب است.

[۷] آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، مصفی المقال فی علم الرجال، ص ۴۱۵.

پدرش شیخ علی فرزند شیخ شهرآشوب نیز از فقیهان و محدثان فاضل و از دانشمندان بزرگ شیعه محسوب می‌شد

[۸] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱، ص۱۰۱.

که در تربیت فرزند خویش از جان و دل تلاش کرد.

۲ – تحصیلات

ابن شهرآشوب از کودکی به تحصیل علم پرداخت، چون به هشت سالگی رسید تمام قرآن را حفظ کرده بود و از این به بعد او را «حافظ» (حافظ قرآن) لقب دادند.

[۹] ابن شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلما، مقدمه ص۳.

ابن شهرآشوب بعد از فراگیری قرآن و دروس مقدماتی و ادبی به تحصیل علوم و معارف دینی مثل فقه و اصول، حدیث، رجال، کلام و تفسیر پرداخت.
آغاز و انجام تحصیلات عالی او دقیقاً معلوم نیست، امّا همین‌قدر معلوم است که در نزد پدر و جدّش و بزرگانی چون شیخ طبرسی، عبدالواحد آمدی و قطب‌الدین راوندی سطوح عالی علم و ادب را گذراند. ولی از آنجا که آن بزرگان هر یک در شهر و دیاری دور از هم زندگی می‌کردند به این نتیجه می‌رسیم که ابن شهرآشوب در راه کسب علم و معرفت و برای استفاده از محضر دانشوران بزرگ شیعه در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری سال‌ها از این شهر به آن شهر و از این دیار به آن دیار در حال مهاجرت و گشت و گذار بوده است.

۳ – سفرهای علمی

درباره سفرهای علمی ابن شهرآشوب تنها به این نکته اشاره شده که به دنبال درگیری با حکمران مازندران، آن دیار را ترک کرده و رهسپار بغداد شده است. ورود او به بغداد در ایام خلافت مقتفی (۵۳۰-۵۵۵ ق) بود. وی در این شهر به وعظ و مناظره پرداخت و نزد خلیفه منزلتی یافت، اما پس از مدتی اقامت در بغداد آن شهر را ترک کرده، به موصل و سپس به حلب رفت.

[۱۰] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۱۱۸.

[۱۱] طباخ، محمد راغب، اعلام النبلاء، ج۴، ص۲۹۰.

۳.۱ – شهرهای ایران

از بررسی مشایخ ابن‌ شهر‌آشوب در مقدمه مناقب وی برمی‌آید که وی پیش از ترک مازندران سفرهایی به خراسان کرده است: از استماع وی از فتّال که در ۵۰۸ ق در گذشته، می‌توان نتیجه گرفت که ابن‌ شهر‌آشوب‌ اندکی پیش از این تاریخ در نیشابور بوده است. همچنین استماع وی از شحامی و روایت مسند ابویعلی از او، با عنایت به این‌که شحامی روایت مسانید را از حدود ۵۱۳ ق در نیشابور آغاز کرده و تا هنگام وفات (۵۳۳ ق) ادامه داده است

[۱۲] فارسی، عبدالغافر، تاریخ نیشابور، ج۱، ص۳۵۸، به کوشش محمد‌کاظم محمودی، قم، ۱۴۰۳ ق.

می‌توان دریافت که وی در این اثنا سفری دیگر به نیشابور کرده است. روایت مستقیم الکشاف زمخشری و مجمع البیان طبرسی نشان می‌دهد که وی در فاصله سال‌های ۵۲۸- ۵۳۸ ق بین تالیف الکشاف و وفات زمخشری ظاهراً در خوارزم با وی ملاقات کرده و نیز پس از ۵۳۶ ق، سال فراغ طبرسی از تالیف مجمع البیان، در سبزوار با او دیدار کرده است.
همچنین از استماع وی از ابوالحسن بیهقی و شوهانی برمی‌آید که وی در بیهق و مشهد نیز بوده است. ابن‌ شهر‌آشوب سفرهایی نیز به مناطق مرکزی ایران کرده که به احتمال قوی در مسیر وی از مازندران به بغداد بوده است. زیرا استماع وی از ابوالفتوح رازی، سید فضل‌الله راوندی، ابوشکر صفار و ابوالعلاء همدانی و بعضی دیگر از مشایخ مذکور در مقدمه مناقب نشان می‌دهد که وی ظاهراً و در مواردی مطمئناً به ری، کاشان، اصفهان و همدان سفر کرده و از قراین متعدد از جمله این نکته که ابوالعلاء تنها در فاصله ۵۴۶- ۵۴۸ ق در همدان بوده، برمی‌آید که این دوره سفر در حوالی ۵۴۷ ق بوده است.

۳.۲ – بغداد

ابن‌ شهر‌آشوب ظاهراً در حوالی سال ۵۴۷ ق پس از ترک همدان وارد بغداد شده و به هر حال ورود وی به بغداد چنان‌که گذشت، در دوران خلافت مقتفی بوده است. استماع وی از ابو‌الوقت سجری نشان می‌دهد که وی تا سال‌های ۵۵۲-۵۵۳ ق در این شهر ساکن بوده

[۱۳] ابن‌ شهر‌آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، ج۱، ص۷.

و ظاهراً تا زمان خلافت مستضیء نیز در بغداد می‌زیسته است.
وی در بغداد که پایتخت بنی عباس و مشهورترین مرکز علوم اسلامی آن روزگار بود و دانشمندان زیادی در آن زندگی می‌کرد اقامت گزیده و به تدریس علوم و فنون مختلف پرداخت و هم در آن رشته‌ها کتاب‌ها نوشت.

[۱۴] دوانی، علی، مفاخر اسلام، ج۳، ص۴۹۵.

ابن شهرآشوب در همان سال‌های جوانی که در ایران و عراق مشغول تحصیل بود، تدریس هم می‌کرد. «وی هر علمی از علوم اسلامی را که به حدّ کمال دارا بود، شروع به تدریس آن علم می‌کرد».

[۱۵] دوانی، علی، مفاخر اسلام ،ج۳، ص۵۰۰.

۳.۳ – حله

در دوران خلافت مستضیء (۵۶۶-۵۷۴ ق) به سبب سعی مستضیء در گسترش عقاید و افکار حنبلی و اقتدار علمای حنبلی، بغداد دیگر مکان مناسبی برای ادامه فعالیت ابن‌ شهر‌آشوب نبود. از‌ این‌رو در اوایل خلافت مستضیء به حِله رفت و در ۵۶۷ ق در آن‌جا به تدریس پرداخت

[۱۶] هلالی، سلیم بن قیس، کتاب سلیم، ج۱، ص۶۵.

و ظاهراً در همین سفر ابن‌ ادریس و ابن‌ بطریق از وی حدیث شنیدند.

[۱۷] آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۰، ص۱۷۵.

[۱۸] ابن بطریق، یحیی بن حسن، خصائص الوحی المبین، ج۱، ص۳۶.

۳.۴ – موصل و حلب

پس از اقامت سالیان دراز در حله، سفر ابن شهرآشوب به موصل ظاهراً به هنگام وزارت جلال‌الدین ابوالحسن علی بن محمد در ۵۷۱ ق/ ۱۱۷۵ م صورت گرفته است و احتمالاً با عزل او از وزارت در ۵۷۳ ق، ابن‌ شهرآشوب موصل را به مقصد حلب که از زمان حمدانیان پناهگاه شیعیان شده بود، ترک کرد.
نویسنده روضات الجنات می‌گوید:
«علت انتقال ابن شهرآشوب از عراق به شهر حلب آن بود که شهرستان مزبور در آن روزگار مجمع رجال و بزرگان بوده و مردم آنجا هم عموماً با امامی مذهبان به‌خوبی رفتار می‌کرده و به مناسبت اینکه شهرستان حلب تحت نظر آل حمدان بود که امامی مذهب بوده‌اند … نسبت به علمای شیعه احترام می‌کردند.»

[۱۹] خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۶، ص۲۹۳.

۴ – گستره علمی

تبحر ابن‌ شهر‌آشوب در علوم قرآنی و حدیث و رجال از آثار بازمانده وی به خوبی آشکار است. گرچه ابن‌شهر‌آشوب کتابی شناخته شده در فقه و اصول نداشته، لیکن در این دو رشته دارای اطلاع وسیعی بوده است، چنانکه شاگرانش وی را اغلب با لقب «فقیه» یاد می‌کرده‌اند.

[۲۰] ابن‌ حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۵، ص۳۱۰، حیدرآباد دکن، ۱۳۲۹-۱۳۳۱ ق.

[۲۱] ابن بطریق، یحیی بن حسن، خصائص الوحی المبین، ج۱، ص۶۰.

[۲۲] ابن‌ زهره حلبی، محمد بن عبدالله، الاربعون حدیثاً، ج۱، ص۷۷، به کوشش رضا علوان، قم، ۱۴۰۵ ق/ ۱۹۸۵ م.

ابن‌ شهر‌آشوب در شعر نیز دستی داشت و این مطالب از توجه به گزیده‌های شعر موجود در کتاب مناقب و نیز از خاتمه معالم العلماء در ذکر شعرای اهل بیت برمی‌آید. وی خود نیز شعر می‌سروده و اشعاری از وی در فضائل ائمه‌ به‌طور پراکنده در کتاب مناقب آمده است. از حیث توثیق رجالی تا سده ۱۱ ق درباره وی سکوت شده و در این سده میرداماد اجتهاداً وی را توثیق کرد و پس از آن در کتب رجالی مکرراً به توثیق وی پرداخته شده است.

[۲۳] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۳، ص۱۵۷، نجف، ۱۳۵۲ ق.

۵ – اساتید

۱. شیخ شهر آشوب (جدش).
۲. شیخ علی (پدرش).

[۲۴] بحرانی، یوسف، لؤلوه البحرین، ص ۳۴۷.

۳. واعظ نیشابوری (متوفی ۵۰۸ ق.) معروف به «صاحب روضه الواعظین» و «فتال نیشابوری».
۴. شیخ ابوعلی فضل بن حسن طبرسی (متوفی ۵۴۸ ق.)

[۲۵] ابن‌ شهر‌آشوب، محمد بن علی، معالم العماء، ص۱۳۵.

۵. ابومنصور طبرسی، نویسنده کتاب ارزشمند «الاحتجاج». ابن شهرآشوب در کتاب رجالی خود «معالم العلماء» به بزرگی از او یاد کرده و درباره آثارش می‌نویسد:
«استادم احمد بن ابی طالب طبرسی، کتاب‌های مختلفی دارد از جمله: الکافی در فقه و …»

[۲۶] ابن شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۲۵.

۶. قاضی سید ناصح‌الدین آمدی (متوفی ۵۵۰ ق.)

[۲۷] آمدی، عبدالواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، مقدمه سید جلال الدین اُرموی.

۷. ابوالفتوح رازی (متوفی ۵۵۲ ق.)

[۲۸] عقیقی بخشایشی، طبقات مفسران شیعه، ج۲، ص۵۹ – ۶۰.

۸. عبدالجلیل رازی قزوینی (متوفی ۵۶۰ ق.) از علمای بزرگ عصر خود و از اساتید بلندپایه ابن شهرآشوب بود که دارای کتاب معروفی به نام «النقض» می‌باشد.

[۲۹] ابن شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۱۴۵.

۹. سید ضیاء‌الدین فضل‌الله راوندی کاشانی (متوفی ۵۶۲ ق.)

[۳۰] عقیقی بخشایشی، طبقات مفسران شیعه، ج۲، ص۱۴۴.

۱۰. قطب‌الدین راوندی (متوفی ۵۷۳ ق.).

[۳۱] ابن شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۵۵.

[۳۲] قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۳، ص۷۲.

۱۱. ابوالحسن علی بن ابی‌القاسم بیهقی، معروف به ابن فندق (متوفی ۵۶۵ ق.)

[۳۳] صدر حاج‌ سیدجوادی، احمد، دائر، المعارف تشیع، ج۳، ص۵۹۴.

ابن شهرآشوب همچنین در محضر گروهی از علمای اهل سنت نیز تحصیل کرده است که مشهورترین آنها عبارتند از:
۱. ابوعبدالله محمد بن احمد نطنزی، مؤلف کتاب «الخصائص العلویه علی سائر البریه».

[۳۴] ابن شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۱۱۹، رقم ۷۹۰.

۲. جارالله زمخشری معتزلی (متوفی ۵۳۸ ق.)، ابن شهرآشوب در نزد او کتاب «تفسیر کشاف» و «ربیع الابرار» و «الفایق فی غریب الحدیث» را که همه از تألیفات خود زمخشری است، خوانده و از این استاد اجازه نقل روایات آن کتاب‌ها را نیز گرفته است.

[۳۵] ابن شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، مقدمه ص۸.

۳. خطیب خوارزمی.

[۳۶] ابن‌ شهر‌آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، ج۱، ص۹-۱۲.

استماع ابن‌ شهر‌آشوب از ابوحامد غزالی بر خلاف آنچه از ظاهر عبارت مناقب

[۳۷] ابن‌ شهر‌آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، ج۱، ص۱۱.

برمی‌آید، بعید به نظر می‌رسد، زیرا غزالی از ۵۰۰ ق مسند تدریس را رها کرد و ابن‌ شهر‌آشوب در این تاریخ فقط ۱۱ سال داشته و نمی‌توانسته است، به سفر بپردازد.

۶ – شاگردان

ابن شهرآشوب، زمانی که در شهرهای بغداد، حلّه و موصل می‌زیست و در اواخر عمر که در شهر حلب اقامت داشت و در دیگر شهرهای اسلامی، شاگردان زیادی تربیت کرد که از این میان به افراد ذیل می‌توان اشاره کرد:
۱. علامه سید محمد بن زهره حلبی (متوفی پس از ۵۸۵ ق.).
۲. شیخ جمال‌الدین ابوالحسن علی بن شعره حلی جامعانی (متوفی ۵۸۱).
۳. شیخ تاج‌الدین حسن بن علی دربی.
۴. شیخ یحیی بن محمد سوراوی.
۵. یحیی بن ابی طی حلبی (د ح۶۳۰ ق/ ۱۲۳۳ م).
۶. سید کمال‌الدین حیدر حسینی.
از شاگردان و راویان ابن‌ شهر‌آشوب می‌توان ابن‌ ادریس حلی، ابن‌ بطریق حلی و ابن‌ زهره حلبی