توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل سجده در فقه ۷۷ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۷ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل سجده در فقه ۷۷ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل سجده در فقه ۷۷ اسلاید در PowerPoint :

سجده

برای دیگر کاربردها، سجده (ابهام‌زدایی) را ببینید.

نهادن پیشانی بر زمین را سجود گویند. از احکام آن به تفصیل در باب صلات سخن گفته‌اند.

فهرست مندرجات

۱ – تعریف سجود
۱.۱ – در لغت
۱.۲ – در اصطلاح شرع
۱.۲.۱ – ثمره اختلاف در اصطلاح شرع
۲ – اقسام
۲.۱ – جزئی از عبادت
۲.۲ – عبادت مستقل
۲.۲.۱ – واجب
۲.۲.۲ – مسحب
۳ – حکم تکلیفی
۴ – رکنیت
۴.۱ – افزایش دو سجده در نماز مستحب
۵ – واجبات
۵.۱ – نهادن اعضای هفتگانه بر زمین
۵.۲ – گذاشتن پیشانی بر سجده‌گاه
۵.۳ – پاک بودن محل سجده
۵.۴ – بلند نبودن جای پیشانی از جای ایستادن
۵.۵ – ذکر
۵.۶ – طمأنینه
۵.۷ – بقای اعضا بر زمین تا پایان ذکر
۵.۸ – نشستن و طمأنینه بین دو سجده
۶ – سجده گاه
۶.۱ – پنبه و کتان
۶.۲ – کاغذ
۶.۳ – استخراج شده از زمین
۶.۴ – زمین پخته شده
۶.۵ – خاکستر
۶.۶ – گیاهان داروئی
۶.۷ – افضلیت سجده بر زمین
۶.۸ – سجده بر ممنوعات در صورت اضطرار
۶.۸.۱ – تقدم لباس بر اشیاء دیگر
۶.۸.۲ – تقدم یا عدم آن در نبود لباس
۶.۹ – سجده بر ممنوع عمدا یا سهوا
۷ – استقرار سجده گاه
۸ – ناتوانی از سجود
۸.۱ – اقوال در صورت عدم امکان خم شدن
۹ – مستحبات
۱۰ – مکروهات
۱۱ – سجود برای غیر خدا
۱۲ – پانویس
۱۳ – منبع

۱ – تعریف سجود

۱.۱ – در لغت

سجود در لغت به معناى خضوع، خم شدن و سر فرود آوردن آمده است.

[۱] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، واژه «سجد» ص۲۲۳.

[۲] ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، واژه «سجد» ج۳، ص۲۰۴.

۱.۲ – در اصطلاح شرع

برخى گفته‌اند: سجود در اصطلاح شرع عبارت است از: نهادن پیشانى بر زمین یا آنچه از زمین مى‌روید و خوردنی و پوشیدنی نیست. بنابر این تعریف، سجود در شرع، معنایى ویژه پیدا کرده است و نتیجه آن ثبوت حقیقت شرعی براى سجود خواهد بود.

[۳] حلی، حسن بن یوسف، تحریر الأحکام الشرعیه علی مذهب الإمامیه، ج۱، ص۲۵۳.

[۴] محقق کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد، ج۲، ص۲۹۶.

[۵] کاشف الغطاء، جعفر بن خضر، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعه الغراء، ج۳، ص۲۰۰.

بعضى علاوه بر پیشانى، نهادن سایر اعضای هفت گانه (کف دو دست، دو زانو و سر انگشتان بزرگ دو پا) را بر زمین در تحقق مسماى سجود لازم دانسته‌اند.

[۶] عاملی، محمد بن مکی، ذکری‌ الشیعه فی أحکام الشریعه، ج۳، ص۴۶۵.

در مقابل، برخى ثبوت حقیقت شرعى در لفظ سجود را نپذیرفته و بر این نظر که نهادن مواضع هفتگانه، حتى پیشانى بر زمین در تحقق مسماى سجود دخیل است، اشکال کرده و گفته‌اند: عرف، حتى عرف متشرعه کسى را که به جاى پیشانى، صورت خود را بر زمین مى‌گذارد و یا پیشانى را بر فرش و مانند آن مى‌نهد، سجده کننده به شمار مى‌آورد.

[۷] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۱۲۳-۱۲۴.

[۸] طباطبایی حکیم، محسن، مستمسک العروه، ج۶، ص۳۴۵.

برخى دیگر گفته‌اند: گذاشتن پیشانى بر زمین بارزترین مصداق سجود به معناى لغوى آن است و شارع مقدس تنها خصوصیاتى را بدان افزوده و رعایت آنها را در سجود لازم دانسته است.

[۹] خویی، ابوالقاسم، مستند العروه (الصلاه)، ج۵، ص۸۴.

۱.۲.۱ – ثمره اختلاف در اصطلاح شرع

ثمره اختلاف یاد شده در جایى ظاهر مى‌شود که شارع مقدس در آن جا به مطلق سجود- بدون بیان قیود و شرایط آن- امر کند، مانند سجده تلاوت که بنابر قول به ثبوت حقیقت شرعى براى واژه سجود، رعایت ویژگیها و شرایط شرعى آن در تحقق سجود شرعى لازم خواهدبود.

[۱۰] سبزواری، عبدالاعلی، مهذب الأحکام فی بیان حلال و الحرام، ج۶، ص۴۱۶-۴۱۷.

۲ – اقسام

۲.۱ – جزئی از عبادت

سجده‌ای که جزء عبادت می‌باشد عبارت است از سجود نماز و نیز قضاى سجده فراموش شده در نماز.

۲.۲ – عبادت مستقل

سجده‌ای که عبادت مستقل می‌باشد سجده‌ایست که به سببى بر مکلف واجب یا مستحب شده است؛

۲.۲.۱ – واجب

واجب عبارت است از سجده تلاوت آیاتی که دارى سجده واجب‌اند و نیز سجده به جهت سهو در نماز

۲.۲.۲ – مسحب

و مستحب عبارت است از سجده تلاوت آیات داراى سجده مستحب و نیز سجده شکر. موضوع سخن در این نوشتار، سجود نماز است.

۳ – حکم تکلیفی

در هر رکعت از نمازهای واجب و مستحب، دو سجده واجب است و ترک یا زیاد کردن عمدی یکى از آن دو موجب بطلان نماز مى‌شود؛ لیکن ترک یا افزایش سهوی یکى از دو سجده بنابر قول مشهور، نماز را باطل نمى‌کند و در صورت ترک سهوى، چنانچه پیش از ورود به رکن بعدى (رکوع) متذکر شود، باید برگردد و آن را به جا آورد، و در صورت متذکر نشدن، واجب است پس از سلام نماز قضاى آن را به جا آورد.

[۱۱] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۱۲۷-۱۳۰.

[۱۲] طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروه الوثقی‌، ج۲، ص۵۵۴.

[۱۳] طباطبایی حکیم، محسن، مستمسک العروه، ج۶، ص۳۴۵-۳۴۶.

۴ – رکنیت

دو سجده از ارکان نماز به شمار مى‌رود؛ از این رو، ترک یا زیاد کردن آن دو از روى عمد، سهو و یا جهل موجب بطلان نماز است. البته در صورت ترک از روى سهو و متذکر شدن پیش از دخول در رکن بعدى، واجب است برگردد، دو سجده را به جا آورد و نمازش صحیح است. اما اگر پس از آن متذکر گردد، بنابر قول مشهور نمازش باطل است.

[۱۴] محقق کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد، ج۲، ص۲۹۶-۲۹۷.

[۱۵] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۱۲۷-۱۳۰.

[۱۶] طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروه الوثقی‌، ج۲، ص۵۵۴.

برخى قدما میان دو رکعت اول و آخر نماز چهار رکعتى تفصیل داده و گفته‌اند: در دو رکعت نخست چنانچه پس از رکوع متذکر گردد نماز باطل است، اما در دو رکعت آخر بدون اعتنا به رکوعِ انجام گرفته، برمى‌گردد و دو سجده را به جا مى‌آورد؛ سپس بلند مى‌شود و رکعت بعدى را دوباره به جا مى‌آورد.

[۱۷] طوسی، محمد بن حسن، الإقتصاد، ص۲۶۵-۲۶۶.

[۱۸] طوسی، ابن حمزه، الوسیله، ص۱۰۰.

[۱۹] محقق کرکی، علی بن حسین، الجامع للشرائع، ص۸۳.

از برخى قدما جریان حکم یاد شده در دو رکعت آخر، در همه رکعتها نقل شده است.

[۲۰] طوسی، محمد بن حسن، المبسوط، ج۱، ص۱۱۹.

۴.۱ – افزایش دو سجده در نماز مستحب

بطلان نماز به افزایش دو سجده از روى عمد یا سهو، اختصاص به نماز واجب دارد. در نماز مستحب، زیاد کردن دو سجده از روى سهو موجب بطلان نماز نمى‌شود؛

[۲۱] طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروه الوثقی‌، ج۳، ص۳۱۶.

[۲۲] خویی، ابوالقاسم، مستند العروه (الصلاه)، ج۹، ص۷۳.

[۲۳] سبزواری، عبدالاعلی، مهذب الأحکام فی بیان حلال و الحرام، ج۸، ص۳۹۰-۳۹۲.

هرچند برخى در عدم بطلان نماز به زیادى سهوى اشکال کرده‌اند.

[۲۴] طباطبایی حکیم، محسن، مستمسک العروه، ج۷، ص۵۸۴-۵۸۵.

۵ – واجبات

امورى در سجده واجب است که عبارتند از:

۵.۱ – نهادن اعضای هفتگانه بر زمین

نهادن هفت عضو از اعضای بدن بر زمین که بنابر قول مشهور عبارتند از: پیشانی؛ کف دو دست، سر دو زانو و سر دو انگشت بزرگ پا.

[۲۵] بحرانی، یوسف، الحدائق الناضره، ج۸، ص۲۷۶.

برخى قدما مفصل دو کف دست (مچ) را جایگزین کف دو دست کرده‌اند.

[۲۶] شریف مرتضی، علی بن حسین، جمل العلم و العمل، ص۶۰.

[۲۷] حلی، این ادریس، السرائر، ج۱، ص۲۲۵.

در گذاشتن اعضاى یاد شده بر زمین، جز پیشانى مسماى آنها کفایت مى‌کند؛ در حدّى که از نظر عرف با نهادن آن بر زمین، سجده با آن عضو صدق نماید. بنابر این، گذاشتن همه عضو بر زمین واجب نیست. همچنین بنابر قول مشهور، در پیشانى، مسماى پیشانى کفایت مى‌کند.

[۲۸] بحرانی، یوسف، الحدائق الناضره، ج۸، ص۲۷۷-۲۷۸.

[۲۹] حسینی عاملی، جواد، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه، ج۴، ص۷۸۰.

[۳۰] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۱۴۲-۱۴۶.

برخى، گذاشتن پیشانى بر زمین به اندازه درهم را واجب دانسته‌اند.

[۳۱] صدوق، محمد بن علی، المقنع، ص۸۷.

[۳۲] حلی، ابن ادریس، السرائر، ج۱، ص۲۲۵.

[۳۳] عاملی، محمد بن مکی، الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه، ج۱، ص۱۸۰.

نهادن پشت دست بر زمین کفایت نمى‌کند؛ بلکه واجب است کف دست بر زمین گذاشته شود. در پا، آیا نهادن دیگر انگشتان، جز انگشتان بزرگ، کفایت مى‌کند یا نه، اختلاف است. مشهور فقها قائل به وجوب گذاشتن خصوص دو انگشت بزرگ پا بر زمین شده‌اند.

[۳۴] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۱۳۸-۱۴۱.

[۳۵] خویی، ابوالقاسم، مستند العروه (الصلاه)، ج۵، ص۱۲۰.

[۳۶] خویی، ابوالقاسم، مستند العروه (الصلاه)، ج۵، ص۱۲۸.

برخى قدما نهادن همه انگشتان پا را بر زمین واجب دانسته‌اند.

[۳۷] حلبی، ابوزهره، غنیه النزوع، ص۸۰.

[۳۸] حلبی، ابوصلاح، الکافی فی الفقه، ص۱۱۹.

آیا واجب است سر دو انگشت بزرگ پا بر زمین نهاده شود یا قسمت پشت و داخل آن نیز کفایت مى‌کند؟ مسئله اختلافى است.

[۳۹] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۱۴۱-۱۴۲.

[۴۰] طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروه الوثقی‌، ج۲، ص۵۶۱.

[۴۱] خویی، ابوالقاسم، مستند العروه (الصلاه)، ج۵، ص۱۲۶.

اعتماد بر همه اعضاى هفتگانه؛ به معناى انداختن سنگینى بدن بر آنها واجب است.

[۴۲] عاملی، محمد بن مکی، الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه، ج۱، ص۱۸۰.

[۴۳] محقق کرکی، علی بن حسین، رسائل، ج۱، ص۱۱۱.

[۴۴] بحرانی، یوسف، الحدائق الناضره، ج۸، ص۲۷۹.

[۴۵] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۱۴۷.

لیکن برخى گفته‌اند: افزون بر مقدارى که سجده با آن تحقق مى‌یابد واجب نیست؛ هرچند احتیاط در اعتماد است.

[۴۶] طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروه الوثقی‌، ج۲، ص۵۶۱.

۵.۲ – گذاشتن پیشانی بر سجده‌گاه

گذاشتن پیشانى بر چیزى که سجده بر آن صحیح است.

[۴۷] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۱۴۸.

۵.۳ – پاک بودن محل سجده

پاک بودن محل سجده.

[۴۸] طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروه الوثقی‌، ج۲، ص۵۵۷.

۵.۴ – بلند نبودن جای پیشانی از جای ایستادن

به قول مشهور، جاى پیشانى نمازگزار باید از جاى ایستادن او بلندتر از چهار انگشت بسته (یک خشت) نباشد. در اینکه حکم یاد شده در جهت پایین‌تر نبودن بیش از چهار انگشت بسته نیز جارى است یا نه، اختلاف مى‌باشد؛ چنان که در تعمیم حکم محل پیشانى نسبت به سایر اعضاى هفت گانه نیز اختلاف است.

[۴۹] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۱۵۰-۱۵۶.

[۵۰] طباطبایی حکیم، محسن، مستمسک العروه، ج۶، ص۳۵۱-۳۵۷.

۵.۵ – ذکر

در اینکه هر ذکری که در بردارنده ستایش خداوند متعال است، همچون تکبیر، تهلیل و تسبیح کفایت مى‌کند یا خصوص تسبیح (سبحان اللَّه) واجب است، اختلاف مى‌باشد؛ چنان که عنوان پیوند بنابر قول دوم، در کفایت مطلق تسبیح، یا وجوب تسبیح کبرى‌ (سُبْحانَ رَبىَ الأعلى‌ وَ بِحَمْدِهِ)، یا تخییر میان آن و سه بار تسبیح صغرى (سُبْحانَ اللَّهِ) و یا وجوب سه بار تسبیح کبرى‌، اختلاف است. در اینکه در تسبیح کبرى‌، آوردن «وَبِحَمْدِهِ» واجب است یا گفتن «سُبْحانَ رَبى الأعْلى‌» کفایت مى‌کند و افزودن آن استحباب دارد، اختلاف مى‌باشد.

[۵۱] موسوی عاملی، محمد بن علی، مدارک الأحکام، ج۳، ص۳۸۹-۳۹۳.

[۵۲] موسوی عاملی، محمد بن علی، مدارک الأحکام، ج۳، ص۴۰۹.

[۵۳] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۸۹-۹۰.

[۵۴] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۱۶۶.

البته در حال ضرورت، گفتن یک بار «سبحانَ اللَّه» کفایت مى‌کند.

[۵۵] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۹۷.

۵.۶ – طمأنینه

واجب است بدن نماز گزار هنگام ذکر واجب سجده، آرام و بدون حرکت باشد. در وجوب طمأنینه هنگام گفتن ذکرهاى مستحب، اختلاف است؛ هر چند بر وجوب آن ادعاى اجماع شده است.

[۵۶] طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروه الوثقی‌، ج۲، ص۴۹۰.

[۵۷] طباطبایی حکیم، محسن، مستمسک العروه، ج۶، ص۱۴۳-۱۴۴.

البته چنانچه استحباب ذکر، مطلق باشد- نه در خصوص نماز- آرام بودن بدن هنگام گفتن آن ذکر، واجب خواهد بود.

[۵۸] طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروه الوثقی‌، ج۲، ص۴۹۰-۴۹۱.

ترک عمدى طمأنینه در حال ذکرِ واجب، موجب بطلان نماز مى‌شود، بر خلاف ترک سهوى؛ لیکن در ترک سهوى چنانچه قبل از سر برداشتن از سجده متذکر شود، باید دوب