توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل تکلیف (عرفان) ۶۹ اسلاید در PowerPoint دارای ۶۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل تکلیف (عرفان) ۶۹ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل تکلیف (عرفان) ۶۹ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل تکلیف (عرفان) ۶۹ اسلاید در PowerPoint

نقش و اهمیت تکلیف در عرفان در برخی مباحث، همچون مسئله «اسقاط تکلیف» و تفکیک شریعت در قبال طریقت و حقیقت، به شکل صریح آمده است.

فهرست مندرجات

۱ – تکلیف در عرفان
۱.۱ – اتهام به عرفا و عوامل این اتهام
۱.۱.۱ – رابطه طولی شریعت و طریقت و حقیقت یکی از عوامل این اتهام
۱.۱.۲ – طریقت و حقیقت باطن شریعت
۱.۱.۳ – مسئله اسقاط تکلیف عامل دیگر در ایراد این اتهام به عرفا
۱.۱.۴ – برخی برداشتهای ظاهری از تعریف عرفان
۱.۱.۵ – تفکیک و تمیز میان مقام نبوت و ولایت
۱.۱.۶ – نظر بیش‌تر متشرعان درباره عرفا
۱.۲ – جواب عرفان در جهت حفظ جایگاه شریعت
۱.۲.۱ – التزام نظری و عملی بزرگان عرفان به شریعت
۱.۲.۲ – لزوم همراهی مراحل سه ‌ ‌گانه با یکدیگر
۱.۲.۳ – استدلال فقهی برخی عرفا به مسئله اسقاط تکلیف
۱.۲.۴ – جواب عرفا به بی اعتنا بودنشان به ثواب و عقاب اعمال
۲ – فهرست منابع
۳ – پانویس
۴ – منبع

۱ – تکلیف در عرفان

تبیین و تعیین نقش و اهمیت تکلیف در عرفان در برخی مباحث، همچون مسئله «اسقاط تکلیف» و تفکیک شریعت در قبال طریقت و حقیقت، به شکل صریحتر و مستقیم‌تری آمده است.

همین مسئله را به نحو ضمنی می‌توان در تمایز نهادن میان نبوت و ولایت، ظاهر و باطن، اعمال قلبی (جوانحی) و جوارحی، بی اعتنایی به کیفر و پاداش اخروی اعمال و نیز در توجه به حقیقت و تعریف عرفان به نوعی جستجو کرد.

۱.۱ – اتهام به عرفا و عوامل این اتهام

هریک از این آموزه‌ها، به جهت یا جهاتی باعث شده است که عرفا از دید متشرعان غالباً به ناچیز انگاشتن تکالیف دینی یا اهمال و کم کوشی و یا ترک آن‌ها منسوب شوند.

[۱] ابن جوزی، تلبیس ابلیس، ج۱، ص۱۹۰ـ۳۰۲، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.

[۲] جواد تهرانی، عارف و صوفی چه میگویند؟: بحثی در مبادی، ج۱، ص۴۶، و اصول تصوف و عرفان، تهران ۱۳۶۳.

۱.۱.۱ – رابطه طولی شریعت و طریقت و حقیقت یکی از عوامل این اتهام

یکی از عوامل مهم این نسبت، نظریه دین شناسانه عرفا مبنی بر سه مرتبه داشتن دیانت است.

این مراتب، که با یکدیگر رابطه طولی دارند، شریعت و طریقت و حقیقت نام گرفته‌اند.

[۳] علی بن عثمان هجویری، کشف المحجوب، ج۱، ص۴۹۹، چاپ و ژوکوفسکی، لنینگراد ۱۹۲۶، چاپ افست تهران ۱۳۵۸ ش.

[۴] حیدربن علی آملی، جامع الاسرار و منبع الانوار، ج۱، ص۳۴۳ـ۳۴۴، چاپ هانری کوربن و عثمان اسماعیل یحیی، تهران ۱۳۶۸ ش.

[۵] حیدربن علی آملی، جامع الاسرار و منبع الانوار، ج۱، ص۳۵۰، چاپ هانری کوربن و عثمان اسماعیل یحیی، تهران ۱۳۶۸ ش.

شریعت در معنای خاص آن بیانگر آن بخش از آموزه‌های دینی است که موضوع آن تکالیف و فروع فقهی، در برابر آموزه‌های اعتقادی و اخلاقی، است.

[۶] ابونصر سرّاج، کتاب اللمع فی التصوف، ج۱، ص۵ ـ۶، چاپ رینولد آلن نیکلسون، لیدن ۱۹۱۴، چاپ افست تهران.

[۷] ابونصر سرّاج، کتاب اللمع فی التصوف، ج۱، ص۹، چاپ رینولد آلن نیکلسون، لیدن ۱۹۱۴، چاپ افست تهران.

[۸] عبدالکریم بن هوازن قشیری، الرساله القشیریه، ج۱، ص۸۲ ـ۸۳، چاپ معروف زریق و علی عبدالحمید بلطه جی، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.

شریعت به عنوان قسیم طریقت و حقیقت غالباً در همین معنا به کار رفته است.

[۹] علی بن عثمان هجویری، کشف المحجوب، ج۱، ص۴۹۹، چاپ و ژوکوفسکی، لنینگراد ۱۹۲۶، چاپ افست تهران ۱۳۵۸ ش.

[۱۰] حیدربن علی آملی، جامع الاسرار و منبع الانوار، ج۱، ص۳۴۵، چاپ هانری کوربن و عثمان اسماعیل یحیی، تهران ۱۳۶۸ ش.

[۱۱] محمدبن یحیی لاهیجی، مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، ج۱، ص۲۴۶، چاپ محمدرضا برزگر خالقی و عفت کرباسی، تهران ۱۳۷۱ ش.

۱.۱.۲ – طریقت و حقیقت باطن شریعت

عارفان، طریقت و حقیقت را باطن شریعت قلمداد می‌کنند

[۱۲] حیدربن علی آملی، جامع الاسرار و منبع الانوار، ج۱، ص۳۵۰، چاپ هانری کوربن و عثمان اسماعیل یحیی، تهران ۱۳۶۸ ش.

و اصالت و موضوعیت را به باطن می‌دهند

[۱۳] ابوطالب مکی، قوت القلوب، ج۱، ص۲۸۷ـ ۲۸۸، چاپ سعید نسیب مکارم، بیروت ۱۹۹۵.

و همین ترجیح دادن و مقدّم داشتن، گاه منشأ متهم شدن صوفیه از سوی متشرعه شده است.

[۱۴] ابن جوزی، تلبیس ابلیس، ج۱، ص۱۸۸، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.

تعبیراتی چون علوم ظاهری در اشاره به احکام فقهی و آموزه‌های کلامی در برابر علم باطنی و اخروی یا علم معامله و مکاشفه، که ناظر به طریقت و حقیقت است،

[۱۵] محمدبن محمد غزالی، احیاء علوم الدین، ج۱، ص۳۱ـ۳۳، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.

قشر و لب

[۱۶] حیدربن علی آملی، جامع الاسرار و منبع الانوار، ج۱، ص۴۳، چاپ هانری کوربن و عثمان اسماعیل یحیی، تهران ۱۳۶۸ ش.

[۱۷] محمدبن یحیی لاهیجی، مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، ج۱، ص۲۴۴، چاپ محمدرضا برزگر خالقی و عفت کرباسی، تهران ۱۳۷۱ ش.

[۱۸] محمدبن یحیی لاهیجی، مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، ج۱، ص۲۵۳، چاپ محمدرضا برزگر خالقی و عفت کرباسی، تهران ۱۳۷۱ ش.

جسم و روح، علمای رسوم و علمای قلوب

[۱۹] محمدبن محمد غزالی، احیاء علوم الدین، ج۱، ص۳۵، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.

نیز با بار ارزش داورانه خود گویای رجحان باطن دین بر شریعت و ظاهر در نزد اهل عرفان می‌باشد،

[۲۰] عبدالله بن محمد عین القضاه، تمهیدات، ج۱، ص۳۲۰، چاپ عفیف عسیران، تهران ۱۳۴۱ ش.

بویژه آن‌که عارفان متعاقب این تفکیک، حیطه رسالت و وظیفه خود را فهم و تعلیم اسرار حقایق دین و ترویج امر ولایت و طریقت معرفی می‌کنند و عالمان علوم ظاهری را «زینت زمین و ملک» و عالمان باطن را «زینت آسمان و ملکوت» می‌دانند.

[۲۱] محمدبن محمد غزالی، احیاء علوم الدین، ج۱، ص۳۳، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.

۱.۱.۳ – مسئله اسقاط تکلیف عامل دیگر در ایراد این اتهام به عرفا

عامل مؤثر دیگر در ایراد اتهام بی مبالاتی به شرع و تکالیف در نزد عرفا، مسئله «اسقاط تکلیف» است که بصراحت در کلام شماری از بزرگان تصوف آمده است

[۲۲] محمدبن ابراهیم عطار، تذکره الاولیاء، ج۱، ص۱۸۴، چاپ محمد استعلامی، تهران ۱۳۶۰ ش.

[۲۳] محمدبن ابراهیم عطار، تذکره الاولیاء، ج۱، ص۱۹۸، چاپ محمد استعلامی، تهران ۱۳۶۰ ش.

[۲۴] محمدبن یحیی لاهیجی، مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، ج۱، ص۲۵۲، چاپ محمدرضا برزگر خالقی و عفت کرباسی، تهران ۱۳۷۱ ش.

که به نظر می‌رسد پیامد قائل شدن رابطه طولی میان شریعت و طریقت و حقیقت، و قشر و نردبان دیدن شریعت است : «شریعت پوست، مغز آمد حقیقت/ میان این و آن باشد طریقت // خلل در راه سالک نقض مغز است/ چو مغزش پخته شد بی پوست نغز است»

[۲۵] محمدبن یحیی لاهیجی، مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، ج۱، ص۲۵۱، چاپ محمدرضا برزگر خالقی و عفت کرباسی، تهران ۱۳۷۱ ش.

یا «چون شدی بر بامهای آسمان/ سرد باشد جست وجوی نردبان».

[۲۶] جلال الدین محمدبن محمد مولوی، کتاب مثنوی معنوی، ج ۲، دفتر سوم، بیت ۱۴۰۲، چاپ رینولد آلن نیکلسون، تهران: انتشارات مولی.

مولوی در مقدمه دفتر پنجم مثنوی هم آورده است که «لوظهرت الحقایق بطلت الشرایع».

۱.۱.۴ – برخی برداشتهای ظاهری از تعریف عرفان

از سویی در مقام تعریف عرفان، آن را طریقه‌ای درونی و باطنی برای درک و دریافت شهودی حق و اوصاف و اسمای الاهی و نسبت او با عالم دانسته‌اند.

نیل به این مقصود، البته مرهون طاعات قلبی و قالبی است،

[۲۷] محمدبن یحیی لاهیجی، مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، ج۱، ص۷، چاپ محمدرضا برزگر خالقی و عفت کرباسی، تهران ۱۳۷۱ ش.

ولی این تعریف ظاهراً مستلزم آن است که تکالیف و احکام فرعی در حکم وسیله و مقدمه‌اند، لذا اگر اصل مقصود ــ که تجربه وصول و اتحاد با حق است ــ حاصل شود، وسیله، موضوعیت خود را از دست می‌دهد.

بعلاوه بر این مبنا و بنا به اقتضای سلوک، دخل و تصرف در تکالیف به زیادت یا نقصان یاحتی جایگزینی می‌تواند وجه معقولی بیابد چنان‌که در جهت زیادت بعضاً برخی مباحات واجب یا حرام قلمداد می‌شود و برخی مستحبات و مکروهات، برای سالک واجب و حرام گردد

[۲۸] ابونصر سرّاج، کتاب اللمع فی التصوف، ج۱، ص۱۰۱ـ ۱۰۲، چاپ رینولد آلن نیکلسون، لیدن ۱۹۱۴، چاپ افست تهران.

و مجالی برای بدعت در دین یا دگرگونی احکام فراهم می‌آید.

[۲۹] ابن تیمیّه، مجموعه الرسائل و المسائل، ج۱، ص۶۹ـ۷۰، بیروت ۱۴۱۲/۱۹۹۲.

[۳۰] یحیی یثربی، فلسفه عرفان: تحلیلی از اصول و مبانی و مسائل عرفان، ص ۵۱-۵۲، قم ۱۳۷۰ ش.

۱.۱.۵ – تفکیک و تمیز میان مقام نبوت و ولایت

از دیگر موارد شایان توجه، تفکیک و تمیز میان مقام نبوت و ولایت است.

نبوت جهت ظاهر ولایت، و جهت معطوف به خلق است و حوزه مأموریت آن شریعت و ظاهر است و ولایت، باطنِ نبوت و از آن برتر است و نه از طریق مَلَک و واسطه، بلکه مستقیماً از ذات حق، علوم خود را دریافت می‌دارد

[۳۱] جلال الدین آشتیانی، شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم، ج۱، ص۹۰۷ـ ۹۰۸، قم ۱۳۶۵ ش.

ولی عالِم به علم باطنی است و بر اعمال باطنی و باطن انسان اشراف دارد و باید راهبر سیر معنوی انسان باشد.

علم ظاهر از عالم مُلْک است و علم باطن از عالم ملکوت، اولی علم اهل دنیاست و دومی علم آخرت و قلوب، و لذا فضل علم باطن بر علم ظاهر، فضل ملکوت است به ملک.

[۳۲] ابوطالب مکی، قوت القلوب، ج۱، ص۲۸۸ـ۲۸۹، چاپ سعید نسیب مکارم، بیروت ۱۹۹۵.

بدین قرار، با ارجح دانستن مقام ولایت است که سرنهادن و دل سپردن به ارشادات و افاضات اولیای باطن در این مسلک جانشین تقلید و تقید به احکام فقها شده است.

۱.۱.۶ – نظر بیش‌تر متشرعان درباره عرفا

بنا به نظر بیش‌تر متشرعان، انجام دادن اعمال شرعی عمدتاً معطوف به تأمین پاداش اخروی یا دوری از کیفر اخروی است، حال آن‌که عارف با اصل گرفتن باطن، توجه چندانی نسبت به ثواب و عقابِ اعمال ندارد.

[۳۳] ابن سینا، الاشارات و التنبیهات، ج۳، ص۳۷۲ـ۳۷۳، مع الشرح لنصیرالدین طوسی و شرح الشرح لقطب الدین رازی، تهران ۱۴۰۳.

این موضوع هم می‌تواند از اسباب نظری تخفیف تکالیف شرعی نزد عرفا محسوب شود.

۱.۲ – جواب عرفان در جهت حفظ جایگاه شریعت

بزرگان عرفان در جهت حفظ جایگاه شریعت و نیز ردّ این اتهامات، تصریحات بسیاری دارند، از جمله ابونصر سرّاج به پذیرش علوم فقها و محدّثان اذعان داشته است و تصریح کرده که عرفا در صورت اشکال در حدود و سنن به فقها مراجعه می‌کنند و حتی تساهل در حد پی جویی «رخصت» ها و ورود در شبهات را بی اعتنایی به دین و خلاف احتیاط می‌شمرند.

[۳۴] ابونصر سرّاج، کتاب اللمع فی التصوف، ج۱، ص۱۰، چاپ رینولد آلن نیکلسون، لیدن ۱۹۱۴، چاپ افست تهران.

[۳۵] ابوبکر محمدبن ابراهیم کلاباذی، التعرف لمذهب اهل التصوف، ج۱، ص۸۴، دمشق ۱۴۰۷/۱۹۸۶.

نجم رازی هم تأکید دارد که «در دبیرستان شرایعِ انبیا، اول الف و بای شریعت بباید آموخت.

چون معلوم شد که بند طلسم وجود انسانی