پاورپوینت کامل تفسیر صحابه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint
توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد
پاورپوینت کامل تفسیر صحابه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است
شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.
لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل تفسیر صحابه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن پاورپوینت کامل تفسیر صحابه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :
پاورپوینت کامل تفسیر صحابه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint
پاورپوینت کامل تفسیر صحابه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint، آرای تفسیری صحابه پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) و روایات منقول از آنان درباره آیات الهی است. عدهای از صحابه در شمار نخستین مفسران قرآن قرار دارند که پس از رحلت رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) به امر تفسیر اشتغال داشتهاند.
این که در طبقه صحابه چه کسانی بار اصلی تفسیر را به دوش کشیده و چه میزانی از قرآن را بر پایه چه مدارکی تفسیر کردهاند، بین محققان اختلاف نظر وجود دارد. ده نفر از اصحاب مشهور، در عداد مفسران قرآن ذکر شدهاند اما چهار نفر از آنان (امام علی (علیهالسلام)، عبدالله بن عباس، عبدالله بن مسعود، ابی بن کعب) به کثرت روایت در تفسیر ممتاز شدهاند، اصالت و اعتبار پاورپوینت کامل تفسیر صحابه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint مسأله دیگری است که در آراء صاحبنظران فاصلهای از اثر تفسیری تا رأی و اجتهاد را به خود اختصاص داده است.
مطلب دیگر اینکه صحابه درک یکسانی از معانی و مفاهیم قرآن نداشتند، بلکه فهم برخی از آنان به سبب تفاوت آنها در استعداد عقلی، میزان حضور علمی نزد پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلم)، شناخت زمان نزول آیات و آگاهی آنان به شعر و زبان، متفاوت بوده است. منابع صحابه در تفسیر قرآن عبارتاند از: قرآن کریم، روایات تفسیری پیامبر، اشعار جاهلی، مراجعه به اهل کتاب، گفتههای صحابه دیگر و اجتهاد و استنباط شخصی آنان.
فهرست مندرجات
۱ – صحابیان مفسر
۲ – شیوه پاورپوینت کامل تفسیر صحابه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint
۳ – مشخصات تفسیر در عهد صحابه
۴ – برجستهترین مفسران صحابه
۴.۱ – صدر المفسرین
۴.۲ – عبدالله بن عباس
۴.۳ – عبداللّه بن مسعود
۴.۴ – ابی بن کعب
۵ – تفاوت علمی صحابه
۶ – وضعیت تفاسیر
۷ – منابع صحابه در فهم قرآن
۷.۱ – اشعار جاهلی
۷.۲ – مراجعه به اهل کتاب
۷.۳ – گفتههای صحابه
۸ – فهرست منابع
۹ – پانویس
۱۰ – منبع
۱ – صحابیان مفسر
ده تن از صحابیان مشهور، در عداد مفسران قرآن ذکر شدهاند که عبارتاند از: خلفای چهارگانه، عبداللّه بن مسعود، عبداللّه بن عباس، ابیّ بن کعب، زید بن ثابت، أبوموسی أشعری و عبداللّه بن زبیر.
[۱] سیوطی، عبدالرحمان بن ابیبکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۴، ص۲۳۳، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره ۱۹۶۷، چاپ افست قم ۱۳۶۳ ش.
سیوطی
[۲] سیوطی، عبدالرحمان بن ابیبکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۴، ص۲۳۳، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره ۱۹۶۷، چاپ افست قم ۱۳۶۳ ش.
در میان خلفای چهارگانه، علی بن ابیطالب (علیهالسلام) را دارای بیشترین بیانات تفسیری میداند، چرا که سه خلیفه نخست بسیار زودتر از او وفات یافتهاند.
محمدحسین ذهبی
[۳] ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، ج۱، ص۴۹، قاهره ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
یکی دیگر از اسباب این امر را اشتغال سه خلیفه نخست به امور مهم خلافت و فتوحات اسلامی و کنار بودن علی (علیهالسلام) از این امور در مدتی طولانی میداند و تعلیل سیوطی را چنین توضیح میدهد که عمر علی (علیهالسلام) تا روزگاری به درازا کشید که مردم نیازی شدید به مفسران قرآن احساس کردند.
۲ – شیوه پاورپوینت کامل تفسیر صحابه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint
تفسیر قرآن کریم در عصر صحابه و برداشت آنان از قرآن، مبتنی بر روایات و احادیث و تقریر نبی اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) بود؛ لذا به شکلی ساده بیان میشد و در حقیقت جزئی از علم الحدیث بود که از نیمه دوم قرن اول هجری بیشتر قوت گرفت.
بعضی از صحابه مانند ابنعباس و ابنمسعود در تفسیر، اجتهاد و روش ویژهای داشتهاند؛ لذا بانی و مؤسس مکاتب تفسیری شمرده شدهاند؛ اما اجتهاد و روش آنها در تفسیر قرآن با یکدیگر هماهنگ، و با تفسیر و تقریر پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) موافق بود.
برخی از اهل سنت مانند حاکم نیشابوری و زرقانی معتقدند صحابه خود شاهد وحی و نزول قرآن بودهاند و سخن آنان در زمینه تفسیر، حکم روایت مرفوع را دارد و مانند روایات پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) معتبر است.
[۴] زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن، ج۲، ص۱۵۷.
برخی دیگر مانند نووی (م ۶۷۶ ق) و استادش ابنصلاح شهرزوری (م ۶۴۳ ق) پاورپوینت کامل تفسیر صحابه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint را درباره اسباب نزول معتبر میدانند؛ زیرا در آن، مجالی برای ارائه رای نبوده است.
در مقابل، علمای امامیه، صحابه را مانند مردم دیگر میدانند که میان ایشان عادل، فاسق، منافق و… یافت میشود، و حدیث مجعول “اصحابی کالنجوم… ” را از مفتریات، و بسیاری از اصحاب رسول (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) که پس از وفات آن حضرت با بیعت نکردن با علی (علیهالسّلام) و ضایع کردن حق، به او ظلم کردند، از جاده عدالت منحرف میدانند. بنابراین از نظر شیعه، قول صحابه چه در تفسیر و چه غیر تفسیر، اعتباری ندارد؛ مگر آن که به صورت روایت از پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) نقل شده باشد.
منابع صحابه در تفسیر قرآن عبارتاند از: قرآن؛ سنت؛ گفتار امیر مؤمنان (علیهالسّلام)؛ اجتهاد و استنباط؛ اخبار اهل کتاب؛ اشعار؛ ادبیات عرب جاهلی.
۳ – مشخصات تفسیر در عهد صحابه
۱. در زمان صحابه همه قرآن تفسیر نشده بود؛ بلکه آن بخش که تا آن زمان، نیازمند توضیح بود، تفسیر شد و مسلمانان هرچه از عهد رسالت دورتر شدند، حجم پرسشها و کنجکاویهای آنان بیشتر و گستردهتر شد؛ لذا دامنه تفسیر هم تا زمان تدوین تفسیر گسترش یافت.
۲. اختلاف نظر تفسیری میان صحابه کم بود.
۳. صحابه به معنای اجمالی آیات اکتفا میکردند و قرآن به شکلی ساده تفسیر میشد.
۴. به توضیح معانی لغوی و احیانا یادکردن سبب نزول بسنده میشد.
۵. گاهی از قرآن مجید، استنباط فقهی شده است.
۶. هنوز تفسیر به صورت مدون در نیامده بود. البته برخی از صحابه پارهای از مطالب تفسیری را در مصاحف خود گنجاندند.
۷. تفسیر، بخشی از حدیث بود و شکل منظم و مستقلی نداشت.
۸. به دلیل اطمینان و شناخت سند روایت، تحقیقی صورت نمیگرفت و گاهی به شهادت شهود، استناد میشد.
۹. در پاورپوینت کامل تفسیر صحابه ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint به جز درباره جانشینی پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) درباره آرا و عقاید مختلف مذاهب، هیچ تفسیری یافت نمیشود.
۱۰. در عهد صحابه از روش تفسیری قرآن به قرآن نیز استفاده شده است.
[۵] کمالی دزفولی، علی، شناخت قرآن، ص۳۷۵.
[۶] جلالیان، حبیبالله، تاریخ تفسیر قرآن کریم، ص۴۶-۵۹.
[۷] زرقانی، محمد عبدالعظیم، مناهل العرفان فی علوم القرآن، ج۲، ص۱۶.
[۸] سیوطی، عبد الرحمان بن ابیبکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۴، ص۲۰۸.
[۹] طباطبایی، سیدمحمدحسین، قرآن در اسلام، ص۷۳.
[۱۰] حجتی، محمدباقر، سه مقاله در تاریخ تفسیر و نحو، ص۲۲.
[۱۱] مصاحب، غلامحسین، دائره المعارف فارسی، ج۲، ص۱۵۵۴.
۴ – برجستهترین مفسران صحابه
به گفته ذهبی
[۱۲] ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، ج۱، ص۴۹، قاهره ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
تنها چهار تن از صحابه (علی بن ابیطالب، عبداللّه بن عباس، عبداللّه بن مسعود و ابیّ بن کعب) به کثرت روایت در تفسیر ممتاز گشتهاند و از شش تن دیگر روایات تفسیری اندکی به جای مانده است. در اینجا به جایگاه تفسیری این مفسران میپردازیم:
۴.۱ – صدر المفسرین
زرکشی
[۱۳] زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن، ج۲، ص۱۵۷.
سرآمد مفسران صحابه را علی (علیهالسلام) و سپس ابنعباس میداند. به نظر او با آنکه ابنعباس تفسیر خود را از علی (علیهالسلام) فراگرفته، مقدار تفسیر بهجای مانده از وی بیش از حضرت علی است. امام علی (علیهالسلام) «صدرالمفسرین» (سرآمد مفسران) لقب گرفته و تفسیر او مورد تأیید صحابه بوده است.
[۱۴] جفری، آرتور، مقدمتان فی علومالقرآن، مقدمه ابنعطیه، ج۱، ص۲۶۲، چاپ عبداللّه اسماعیل صاوی، قاهره ۱۳۹۲/۱۹۷۲.
[۱۵] قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، ج۱، ص۳۵، بیروت، دارالفکر.
[۱۶] ثعالبی، عبدالرحمان بن محمد، الجواهر الحسان فی تفسیرالقرآن، ج۱، ص۱۴۱، چاپ عبدالفتاح ابوسنه، علی محمد معوض، و عادل احمد عبدالموجود، بیروت ۱۴۱۸/ ۱۹۹۷.
اعلمیت امام علی در فهم معانی قرآن، اسباب نزول و دانش تفسیر و تأویل نزد همگان مسلّم است
[۱۷] ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، ج۱، ص۶۷، قاهره ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
و در روایات شیعه از او با لقب «کلام اللّه الناطق» یاد شده است.
[۱۸] صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا، ج۲، ص۴۹، چاپ حسین اعلمی، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.
[۱۹] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۳۰، ص۵۴۶.
[۲۰] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۷۹، ص۱۹۹.
وی پرورش یافته بیت رسالت و دریافتکننده معارف نبوی از سرچشمه اصلی آن بود.
[۲۱] ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، ج۱، ص۶۷، قاهره ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
[۲۲] امام علی (علیهالسلام)، نهج البلاغه، خطبه ۱۹۲، ص۳۰۱، چاپ صبحی صالح، بیروت۱۳۸۷، چاپ افست قم.
ابنعباس که ملازمتش با علی (علیهالسلام) و شاگردیاش در محضر وی مسلّم است
[۲۳] ابنابیالحدید معتزلی، عبدالحمید بن هبهالله، شرح نهجالبلاغه، ج۱، ص۱۹، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره ۱۳۸۵۱۳۸۷/ ۱۹۶۵۱۹۶۷، چاپ افست بیروت.
و بخش اعظم اندوختههای تفسیری خود را از او آموخته،
[۲۴] جفری، آرتور، مقدمتان فی علومالقرآن، مقدمه ابنعطیه، ج۱، ص۲۶۳، چاپ عبداللّه اسماعیل صاوی، قاهره ۱۳۹۲/۱۹۷۲.
دانش خود را در برابر دانش حضرت علی همچون قطره بارانی در مقابل اقیانوسی بیکران دانسته است.
[۲۵] ابنابیالحدید معتزلی، عبدالحمید بن هبهالله، شرح نهجالبلاغه، ج۱، ص۱۹، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره ۱۳۸۵۱۳۸۷/ ۱۹۶۵۱۹۶۷، چاپ افست بیروت.
رسول خدا بارها به همراهی قرآن و علی و جداییناپذیری آن دو از یکدیگر اشاره کرده
[۲۶] حاکم نیشابوری، محمد بن عبداللّه، المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۳۴۱۳۷، چاپ یوسف عبدالرحمان مرعشلی، بیروت ۱۴۰۶.
و امام علی بارها عبارت «سَلونی عَن کِتابِ اللّهِ» را به کار برده است.
[۲۷] ابنسعد بغدادی، محمد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۳۳۸.
[۲۸] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۲، ص۹۹، چاپ محمدباقر محمودی، بیروت ۱۳۹۴/۱۹۷۴.
[۲۹] ابنعساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، ج۲۷، ص۱۰۰، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵ ۱۴۲۱/ ۱۹۹۵۲۰۰۰.
[۳۰] ابنعساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، ج۴۲، ص۳۹۸، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵ ۱۴۲۱/ ۱۹۹۵۲۰۰۰.
[۳۱] عسقلانی، ابنحجر، فتح الباری، شرح صحیح بخاری، ج۱۱، ص۲۹۱، بیروت دارالمعرفه.
از او روایت شده که هیچ آیهای در قرآن نیست مگر اینکه آن را حفظ کرده تأویل آن را از پیامبر آموخته
[۳۲] اسکافی، محمد بن عبداللّه، المعیار و الموازنه فی فضائل امیرالمومنین علی بن ابیطالب (صلواتاللّهعلیه)، ج۱، ص۳۰۰۳۰۱، چاپ محمدباقر محمودی، بیروت ۱۴۰۲/۱۹۸۱.
و در جایی دیگر سوگند یاد کرده است که آیهای در قرآن فرو فرستاده نشده مگر اینکه میداند در باره چه کسی و در چه مکانی نازل شده است.
[۳۳] خوارزمی، موفق بن احمد، المناقب، ج۱، ص۹۰، چاپ مالک محمودی، قم ۱۴۱۷.
[۳۴] متقی، علی بن حسامالدین، کنزالعمال فی سنن الاقوال و الافعال، ج۱۳، ص۱۲۸، چاپ بکری حیانی و صفوه سقا، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
همچنین ابنمسعود از علی (علیهالسلام) به عنوان داناترین فرد پس از پیامبر یاد کرده
[۳۵] ابنطاووس، علی بن موسی، سعد السعود للنفوس، ج۱، ص۶۳۲، چاپ فارس تبریزیان حسّون، قم ۱۳۷۹ ش.
[۳۶] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۹۲، ص۱۰۵.
و او را دانای به ظاهر و باطن قرآن معرفی نموده است
[۳۷] ابنعساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، ج۴۲، ص۴۰۰، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵ ۱۴۲۱/ ۱۹۹۵۲۰۰۰.
[۳۸] ثعالبی، عبدالرحمان بن محمد، الجواهر الحسان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۵۳، چاپ عبدالفتاح ابوسنه، علی محمد معوض، و عادل احمد عبد الموجود، بیروت ۱۴۱۸/ ۱۹۹۷.
۴.۲ – عبدالله بن عباس
پس از علی بن ابیطالب، مشهورترین صحابی در زمینه تفسیر قرآن ، عبداللّه بن عباس است. در عهد صحابه و پس از آن، او را «ترجمان القرآن»
[۳۹] عسقلانی، ابنحجر، فتح الباری شرح صحیح البخاری، ج۹، ص۳۸۱، بیروت، دارالمعرفه.
[۴۰] عسقلانی، ابنحجر، فتح الباری شرح صحیح البخاری، ج۸، ص۳۱۳، بیروت، دارالمعرفه.
[۴۱] عسقلانی، ابنحجر، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج۴، ص۱۲۶، مصر ۱۳۲۸، چاپ افست بیروت.
میخواندهاند که معرف جایگاه رفیع وی در تفسیر و تأویل قرآن است. او در دامان پیامبر پرورش یافت و تا زمان رحلت رسول خدا، که نوجوانی بیش نبود، همواره ملازم ایشان بود و حوادث و رخدادهایی را که سبب نزول برخی از آیات می گردید، بهچشم خود میدید.
[۴۲] ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، ج۱، ص۵۰، قاهره ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
بنا بر روایتی، پیامبر اکرم در حق او دعا فرمود که فقیه در دین شود و تأویل قرآن و حکمت را فراگیرد.
[۴۳] عسقلانی، ابنحجر، کتاب الاصابه فی تمییز الصحابه، ج۴، ص۱۲۴، مصر ۱۳۲۸، چاپ افست بیروت.
طبق روایتی دیگر حضرت علی نیز مقام تفسیری ابنعباس را ستوده است.
[۴۴] جفری، آرتور، مقدمتان فی علومالقرآن، مقدمه ابنعطیه، ج۱، ص۲۶۳، چاپ عبداللّه اسماعیل صاوی، قاهره ۱۳۹۲/۱۹۷۲.
[۴۵] قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، ج۱، ص۳۵، بیروت، دارالفکر.
وی پس از رحلت رسول خدا تفسیر قرآن و استنباط معانی آن را وجهه نظر خود قرار داد و بهمنظور جبران آنچه در زمان حیات پیامبر، به جهت کمی سن، از کف داده بود، در فراگیری دانش تفسیر از محضر بزرگان صحابه سخت میکوشید.
[۴۶] ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، ج۱، ص۵۰، قاهره ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
[۴۷] قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، ج۱، ص۲۶، بیروت، دارالفکر.
[۴۸] سیوطی، عبدالرحمان بن ابیبکر، الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، ج۸، ص۲۲۰، قم ۱۴۰۴.
ابنعباس در تفسیر، علاوه بر مراجعه به خود قرآن
[۴۹] طبری، ابنجریر، تفسیر جامع البیان، ج۱، ص۴۴۵.
[۵۰] عبدالرحمان بن ابیبکر سیوطی، الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، ج۷، ص۲۷۸، قم ۱۴۰۴.
و تکیه بر روایات نبوی و توجه به اسباب نزول،
[۵۱] محمد بن احمد قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ج۱، ص۲۶، بیروت، دارالفکر.
[۵۲] سیوطی، عبدالرحمان بن ابیبکر، الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، ج۸، ص۲۲۰، قم ۱۴۰۴.
به دانش ادبی خود در لغت و ادب فصیح عرب استناد میکرد، مهمترین نمونه مباحث تفسیری وی پاسخهایش به سؤالات نافع بن ازرق است.
[۵۳] سیوطی، عبدالرحمان بن ابیبکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۲، ص۶۸۱۰۵، چاپ محمدابوالفضل ابراهیم، قاهره ۱۹۶۷، چاپ افست قم ۱۳۶۳ ش.
یکی از مباحث مطرح شده در روش تفسیری ابنعباس، مراجعه او به اهل کتاب برای فهم معانی قرآن و محدوده و گستره آن است. معرفت
[۵۴] معرفت، محمدهادی، التفسیر و المفسّرون فی ثوبه القشیب، ج۱، ص۲۱۹۲۲۳، مشهد ۱۴۱۸۱۴۱۹.
با استناد به روایاتی چند، این ادعا را از اساس باطل میشمارد و محمدحسین ذهبی
[۵۵] ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، ج۱، ص۵۴، قاهره ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
مراجعه وی را محدود به مواردی خاص میداند.
ابنعباس تفسیر قرآن را چهارگونه میداند: ۱) گونهای که عرب با بهرهگیری از زبان خویش در مییابد؛ ۲) نوعی که هیچکس در ندانستن آن معذور نیست، مانند آیات حلال و حرام؛ ۳) گونهای که تنها دانشمندان آن را میدانند؛ ۴) نوعی که تنها خداوند از آن آگاه است، نظیر آیات متشابه.
[۵۶] طبری، ابنجریر، تفسیر جامع البیان، ج۱، ص۷۰.
شیوه تفسیری ابنعباس اساس مکتب تفسیری مکه گردیده
[۵۷] ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، ج۱، ص۵۴، قاهره ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
[۵۸] ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، ج۱، ص۷۷، قاهره ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
و همین شهرت علمی سبب شده است که مطالب تفسیری فراوانی به دروغ به او استناد داده شود،
[۵۹] صاوی جوینی، مصطفی، مناهج فی التفسیر، ج۱، ص۴۱، اسکندریه، منشأه المعارف.
به گونهای که تقریباً آیهای در قرآن نیست که از وی سخنی در تفسیر آن نقل نشده باشد. این نکته ناقدان اخبار و آثار را بر آن داشته که این نقلهای انبوه را به دیده شک و تردید بنگرند.
[۶۰] ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، ج ۱، ص ۷۷، قاهره ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
شاید به همین دلیل، شافعی فقط حدود یکصد بیان تفسیری منسوب به ابنعباس را صحیح دانسته است.
[۶۱] سیوطی، عبدالرحمان بن ابیبکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۴، ص۲۳۹، چاپ محمدابوالفضل ابراهیم، قاهره ۱۹۶۷، چاپ افست قم ۱۳۶۳ ش.
برخی معاصران، برای ارائه طرق صحیح روایات تفسیری ابنعباس، به نقد و بررسی آنها پرداختهاند.
[۶۲] ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، ج۱، ص۷۷۸۱، قاهره ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
[۶۳] معرفت، محمدهادی، التفسیر و المفسّرون فی ثوبه القشیب، ج۱، ص۲۳۳، مشهد ۱۴۱۸۱۴۱۹.
چند اثر تفسیری به ابنعباس منسوب است
[۶۴] ابنندیم، محمد بن ابییعقوب، الفهرست، ج۱، ص۳۶.
[۶۵] آقابزرگ طهرانی، محمدمحمسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۴، ص۲۷۰.
که در میان آنها تنویر المقباس من تفسیر ابنعباس از همه مشهورتر است. (برای آگاهی بیشتر درباره این تفسیر و صحت انتساب آن به ابنعباس به این منابع رجوع کنید
[۶۶] ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، ج۱، ص۶۲، قاهره ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
[۶۷] معرفت، محمدهادی، التفسیر و المفسّرون فی ثوبه القشیب، ج۱، ص۲۵۴، مشهد ۱۴۱۸۱۴۱۹.
).
۴.۳ – عبداللّه بن مسعود
عبداللّه بن مسعود نیز از مفسران مشهور این دوره بهشمار میآید. او در روزگار خود فردی آگاه به مفاهیم و معانی قرآن و اسباب نزول آیات شناخته میشده است.
[۶۸] ابنتیمیّه، احمد بن عبدالحلیم، مقدمه فی اصول التفسیر، ج۱، ص۴۰، بیروت دارمکتبه الحیاه.
ابنمسعود، هم در فهم معانی آیات و نحوه عمل به آنها
[۶۹] ابنتیمیّه، احمد بن عبدالحلیم، مقدمه فی اصول التفسیر، ج۱، ص۴۰۴۱، بیروت، دارمکتبه الحیاه.
هم در اهتمام به تفسیر
[۷۰] ابونعیم، احمد بن عبداللّه، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفیاء، ج۱، ص۱۲۴۱۳۹، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷.
کوشا بوده است.
او را پایه گذار مکتب تفسیری عراق (کوفه) دانستهاند
[۷۱] ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، ج ۱، ص۶۵، قاهره ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
[۷۲] محمود رامیار، تاریخ قرآن، ج۱، ص۳۵۵، تهران ۱۳۶۳ ش.
و به نوشته ابنکثیر
[۷۳] ابنکثیر، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، ج۱، ص۸، چاپ علی شیری، بیروت.
سُدّی در تفسیر خود از روایات ابنمسعود ن
- همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
- ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.
مهسا فایل |
سایت دانلود فایل 