توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل بنی‌ عمار ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل بنی‌ عمار ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل بنی‌ عمار ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

خاندان بنی عمار

بنوعمّار، خاندانی شیعی مذهب از قاضیان و امرای طرابلس شام، از قبیله افریقی کُتامه بوده‌اند.

فهرست مندرجات

۱ – سرگذشت امین‌الدوله
۲ – نخستین حاکم از بنوعمار
۳ – اقدامات امین‌الدوله
۴ – بنوعمار بعد از وفات امین‌الدوله
۵ – اقدامات جلال‌الملک
۶ – عملکرد فخرالملک
۷ – رویارویی فخرالملک با صلیبیان
۸ – عدم حمایت حاکمان مسلمان از فخرالملک
۹ – سرگذشت فخرالملک
۱۰ – علم و فرهنگ در زمان حکومت بنوعمار
۱۱ – نشر مذهب تشیع
۱۲ – فهرست منابع
۱۳ – پانویس
۱۴ – منبع

۱ – سرگذشت امین‌الدوله

این خاندان چهل سال، یعنی تا اشغال طرابلس به دست صلیبیان در ۵۰۲ بر این شهر حکم راندند. در دوره فاطمیان برای نخستین بار، افرادی از بنوعمار منصب‌های مهمی را در مصر و شام عهده‌دار شدند. نام امین‌الدوله ابومحمد حسن بن عمار

[۱] ابن خلّکان، وفیات الاعیان، ج۵، ص۳۷۴،چاپ احسان عباس، بیروت ۱۹۶۸۱۹۷۷.

[۲] ابن صیرفی، الاشاره الی من نال الوزاره، ج۱، ص۲۶، چاپ عبدالله مخلص، قاهره ۱۹۲۴.

که شاید نیای آنان باشد، برای اولین بار در حوادث ۳۵۱ به عنوان فرمانده لشکر مُعز (حک: ۳۴۱ـ۳۶۵) خلیفه فاطمی، که قلعه طَبَرمین را در صِقِلیَّه (سیسیل) به محاصره درآورد، دیده می‌شود.

[۳] عمر عبدالسلام تدمری، تاریخ طرابلس السیاسی و الحضاری عبر العصور، ج۱، ص۳۳۷، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.

[۴] میکله آماری، المکتبه العربیه الصقلیه: نصوص فی التاریخ و البلدان و التراجم و المراجع، ج۱، ص۲۶۳، لایپزیگ ۱۸۵۷، چاپ افست بغداد.

وی در ۳۶۲ نیز نبردی پیروزمندانه داشت.

[۵] احمد بن علی مقریزی، اتعاظ الحنفا، ج ۲ـ۳، ص ۱۳۲ـ۱۳۳، چاپ جمال الدین شیال، قاهره ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ محمد حلمی محمداحمد، قاهره ۱۳۹۰ـ۱۳۹۳/۱۹۷۱ـ۱۹۷۳.

و بعدها در زمان عزیز (۳۶۵ـ ۳۸۶) پسر و جانشین معز نیز شیخ کتامه و بزرگ کاتبان او بود.

[۶] ابن قلانسی، ذیل تاریخ دمشق، ج۱، ص۲۰، چاپ آمدروز، بیروت ۱۹۰۸.

[۷] ابن قلانسی، ذیل تاریخ دمشق، ج۱، ص۴۴، چاپ آمدروز، بیروت ۱۹۰۸.

[۸] ابن خلّکان، وفیات الاعیان، ج۵، ص۳۷۴، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۹۶۸۱۹۷۷.

ابن عمار در ۳۸۳ به مدت دو ماه وزارت کرد، و مأمور نظارت بر مظالم، تدبیر اموال و حسابرسی دیوانیان بود.

[۹] احمد بن علی مقریزی، اتعاظ الحنفا، ج ۲ـ۳، ص ۱۳۲ـ۱۳۳، چاپ جمال الدین شیال، قاهره ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ محمد حلمی محمداحمد، قاهره ۱۳۹۰ـ۱۳۹۳/۱۹۷۱ـ۱۹۷۳.

[۱۰] احمد بن علی مقریزی، اتعاظ الحنفا، ج ۲ـ۳، ص ۲۹۳، چاپ جمال الدین شیال، قاهره ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ محمد حلمی محمداحمد، قاهره ۱۳۹۰ـ۱۳۹۳/۱۹۷۱ـ۱۹۷۳.

با مرگ عزیز، ابن عمار به دستور جانشین و پسر نوجوان او، حاکم، زمام امور را به دست گرفت و برای اولین بار در دولت فاطمی لقب یافت و امین الدوله خوانده شد.

[۱۱] محمد بن حسین ابوشجاع روذراوری، ذیل کتاب تجارب الامم، ج۱، ص۲۲۲، چاپ آمدروز، مصر ۱۳۳۴/۱۹۱۶.

[۱۲] یحیی بن سعید انطاکی، تاریخ الانطاکی، المعروف بصله تاریخ أوتیخا، ص ۲۳۷ـ ۲۳۸، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، طرابلس ۱۹۹۰.

به دنبال آن، کتامیان بر مردم مسلط شدند و حتی با تحریک ابن عمار درپی قتل حاکم برآمدند. اما دخالت بَرجَوان (ارجوان)، خادم و مربی حاکم، این توطئه را ناتمام گذارد. ابن عمار با اعزام سلیمان بن جعفر و شکست دادن مَنجوتکین، والی دمشق (۳۸۱ـ۳۸۶)، اداره دمشق و شهرهای ساحلی از جمله طرابلس را با گماردن افرادی از کتامیان به دست گرفت. لیکن با توسل جستن برجوان به ترکان، ابن عمار مخفی شد. او چندی بعد امان یافت و با مراتب و اقطاعات پیشین به شرط پرهیز از تحریک و توطئه به خانه خود بازگشت.

[۱۳] یحیی بن سعید انطاکی، تاریخ الانطاکی، المعروف بصله تاریخ أوتیخا، ص ۲۳۸ـ۲۴۰، چاپ عمر عبدالسلام تدمری، طرابلس ۱۹۹۰.

[۱۴] ابن قلانسی، ذیل تاریخ دمشق، ج۱، ص۴۴ـ۵۰، چاپ آمدروز، بیروت ۱۹۰۸.

به دنبال آشوب میان مغربیان در ۳۸۷ از این سمت کناره گرفت و خانه نشین شد و در شوال ۳۹۰ به قتل رسید.

[۱۵] ابن صیرفی، الاشاره الی من نال الوزاره، ج۱، ص۲۶ـ۲۷، چاپ عبدالله مخلص، قاهره ۱۹۲۴.

[۱۶] محمد بن حسین ابوشجاع روذراوری، ذیل کتاب تجارب الامم، ج۱، ص۲۳۳، چاپ آمدروز، مصر ۱۳۳۴/۱۹۱۶.

۲ – نخستین حاکم از بنوعمار

با وجود آشفتگی نام‌ها و اختلاف آن در منابع که ترتیب زمانی افراد این خاندان را دشوار ساخته است، به نظر می‌رسد که ابوطالب امین الدوله نخستین کس از بنوعمار باشد که حکومت مستقل طرابلس را به دست گرفت.

[۱۷] احمد بن علی مقریزی، اتعاظ الحنفا، ج ۲ـ۳،ص ۷۸، چاپ جمال الدین شیال، قاهره ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ محمد حلمی محمداحمد، قاهره ۱۳۹۰ـ۱۳۹۳/۱۹۷۱ـ۱۹۷۳.

[۱۸] عمر عبدالسلام تدمری، تاریخ طرابلس السیاسی و الحضاری عبر العصور، ج ۱، ص۳۴۵، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.

کراجکی

[۱۹] محمد بن علی کراجکی، التفضیل، ج۱، ص۸، چاپ جلال الدین محدث ارموی، تهران ۱۳۲۹ ش.

که در ۴۳۶ در طرابلس بوده است، از وی با نام عبدالله بن محمد بن عمار یاد کرده است.

[۲۰] محمد محسن آقابزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۳، ص۱۰۵، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.

[۲۱] محمد محسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه: النابس فی القرن الخامس، ج۱، ص۱۰۹، چاپ علی نقی منزوی، بیروت ۱۳۹۱/۱۹۷۱.

[۲۲] محمد محسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه: النابس فی القرن الخامس، ج۱، ص۱۳۲، چاپ علی نقی منزوی، بیروت ۱۳۹۱/۱۹۷۱.

[۲۳] احمد بن علی مقریزی، اتعاظ الحنفا، ج ۱، چاپ جمال الدین شیال، قاهره ۱۳۸۷/۱۹۶۷، ج ۲ـ۳، ص‌۴۷، چاپ محمد حلمی محمداحمد، قاهره ۱۳۹۰ـ۱۳۹۳/۱۹۷۱ـ۱۹۷۳.

[۲۴] ابن تغری بردی، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره، ج ۵، ص۸۹، عبدالله بن محمد بن عثمان، قاهره ۱۳۵۳/۱۹۳۵.

با این حال، پاره‌ای منابع او را حسن بن عمار خوانده‌اند.

[۲۵] ابن فرات، تاریخ، ج۸، ص۷۷، چاپ قسطنطین زریق و نجلا عزالدین، بیروت ۱۹۳۹.

[۲۶] عمر عبدالسلام تدمری، تاریخ طرابلس السیاسی و الحضاری عبر العصور، ج۱، ص۳۴۰، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.

۳ – اقدامات امین‌الدوله

امین الدوله از خلیفه فاطمی اطاعت و در سرکوب قیام بنی ابی‌الفتح در ۴۵۷ او را یاری کرد و بعداً نیز در ۴۵۹ توانست با موفقیت میان خلیفه مستنصر (حک :۴۲۷ـ۴۸۷) و محمود بن نصر، حاکم حلب، وساطت کند.

[۲۷] سبط ابن جوزی، مرآه الزمان فی تاریخ الاعیان، ج۸، ص۱۳۳، قسم ۱، حیدرآباد دکن ۱۳۷۰/۱۹۵۱.

[۲۸] عمر عبدالسلام تدمری، تاریخ طرابلس السیاسی و الحضاری عبر العصور، ج۱، ص۳۴۶، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.

اما هنگامی که بدرالجمالی وزیر مستنصر شد، امین الدوله سر از طاعت او پیچید و با تصرف شهر جُبَیل، هسته اولیه حکومت مستقل بنوعمار را بنا نهاد.

[۲۹] احمد بن علی مقریزی، اتعاظ الحنفا، ج ۲ـ۳، ص ۷۸، چاپ جمال الدین شیال، قاهره ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ محمد حلمی محمداحمد، قاهره ۱۳۹۰ـ۱۳۹۳/۱۹۷۱ـ۱۹۷۳.

[۳۰] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۷۱، بیروت ۱۳۸۵ـ ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵ـ۱۹۶۶.

ابوطالب در ۴۶۰ توانست در برابر محمود بن نصر که به انگیزه توسعه طلبی طرابلس را در محاصره گرفته بود، مقاومت کند و با پرداخت مالیاتی او را از طرابلس براند.

[۳۱] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۲۳۴، بیروت ۱۳۸۵ ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵۱۹۶۶.

از سوی دیگر با نزدیکی جستن به ترکان سلجوقی برای تثبیت پایگاه خود در طرابلس کوشید و در ۴۶۳ هیئتی نزد آلب ارسلان به حلب فرستاد.

[۳۲] ابن عدیم، بغیه الطلب فی تاریخ حلب، ج۱، ص۲۳، چاپ علی سویم، آنکارا ۱۹۷۶.

به این ترتیب، وی توانست حکومت طرابلس را به رغم جدایی از فاطمیان و تهدید حاکم حلب نگاه دارد. با این حال سکه‌هایی به نام مستنصر وجود دارد که در ۴۶۱ و آخر ۴۶۳ در طرابلس ضرب شده است.

[۳۳] عمر عبدالسلام تدمری، تاریخ طرابلس السیاسی و الحضاری عبر العصور، ج۱، ص۳۵۲ـ۳۵۳، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.

امین‌الدوله همچنین توانست طرابلس را از تعرض غزان و ترکمانان ناوکیه محافظت کند. او در رجب ۴۶۴ درگذشت. مورخان وی را به داد ودهش، حمایت از علویان، خردمندی و فقاهت ستوده‌اند.

[۳۴] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۷۱، بیروت ۱۳۸۵ـ ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵ـ۱۹۶۶.

[۳۵] اسماعیل بن علی ابوالفداء، المختصر فی اخبار البشر:تاریخ ابی الفداء، ج۴، ص۹۷، بیروت ۱۳۷۵/۱۹۵۶.

[۳۶] ابن فرات، تاریخ، ج۸، ص۷۷، چاپ قسطنطین زریق و نجلا عزالدین، بیروت ۱۹۳۹.

۴ – بنوعمار بعد از وفات امین‌الدوله

پس از وفات ابوطالب میان افراد این خاندان یعنی برادرزاده‌اش جلال‌الملک ابوالحسن علی بن محمد بن عمار

[۳۷] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۷۱،بیروت ۱۳۸۵ ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵۱۹۶۶.

[۳۸] ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون المُسمّی دیوان المبتدا و الخبر فی تاریخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوی السلطان الاکبر، ج۵، ص۴۶۱،چاپ خلیل شحاده و سهیل زکار، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.

برادر امین‌الدوله، جلال‌الدین ابی‌الحسن بن محمد بن عمار و برادر او، ابوالکتائب احمد بن محمد و تنها پسر خردسال ابوطالب، شمس الملک محمد

[۳۹] ابن خیاط، دیوان، ج۱، ص۸۳، چاپ خلیل مردم بک، دمشق ۱۳۷۷/۱۹۵۸.

[۴۰] ابن خیاط، دیوان، ج۱، ص۹۱، چاپ خلیل مردم بک، دمشق ۱۳۷۷/۱۹۵۸.

نزاعی شدید درگرفت. سرانجام جلال‌الملک به کمک ابن منقذ که پیش از این با ابن عمار دوستی استوار و مکاتباتی داشت

[۴۱] ابن قلانسی، ذیل تاریخ دمشق، ج۱، ص۱۱۴، چاپ آمدروز، بیروت ۱۹۰۸.

[۴۲] ابن تغری بردی، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره، ج۵، ص۱۲۴، عبدالله بن محمدبن عثمان، قاهره ۱۳۵۳/۱۹۳۵.

چیره شد و دشمنانش را تبعید کرد و ابن منقذ را در حکومت طرابلس شرکت داد.

[۴۳] ابن عدیم، بغیه الطلب فی تاریخ حلب، ج۲، ص۳۵، چاپ علی سویم، آنکارا ۱۹۷۶.

[۴۴] ابن فرات، تاریخ، ج۸، ص۷۷، چاپ قسطنطین زریق و نجلا عزالدین، بیروت ۱۹۳۹.

[۴۵] عمر عبدالسلام تدمری، تاریخ طرابلس السیاسی و الحضاری عبر العصور، ج۱، ص۳۵۹ـ۳۶۰، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.

۵ – اقدامات جلال‌الملک

جلال‌الملک با درایت و نرمش سیاسی به عنوان بزرگترین چهره بنوعمار شناخته می‌شود.

[۴۶] عمر عبدالسلام تدمری، تاریخ طرابلس السیاسی و الحضاری عبر العصور، ج۱، ص۳۶۵ـ۳۶۶، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.

وی سیاست عمویش امین‌الدوله ابوطالب را در حفظ بی طرفی نسبت به فاطمیان و سلجوقیان ادامه داد و خود را از لطمه استیلای سلجوقیان بر شهرهای مهم شام و کشمکش آنان با دولت فاطمی دور نگه داشت و توانست استقلال نسبی خود را حفظ کند.

[۴۷] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۷۱، بیروت ۱۳۸۵ ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵۱۹۶۶.

[۴۸] عمر عبدالسلام تدمری، تاریخ طرابلس السیاسی و الحضاری عبر العصور، ج۱، ص۳۶۱، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.

جلال‌الملک در ۴۶۸ حمله سردار سلجوقی، اَتْسِز، را از طرابلس دفع کرد و از سوی دیگر در همین سال توطئه‌ای را که به دست بدرالجمالی تمهید شد خنثی کرد و علی رغم استیلای او بر شهرهای مهم ساحلی شام، قدرت خود را در طرابلس حفظ نمود.
با این حال، خطبه همچنان به نام فاطمیان خوانده می‌شد.

[۴۹] عمر عبدالسلام تدمری، تاریخ طرابلس السیاسی و الحضاری عبر العصور، ج۱، ص۳۶۳ـ۳۶۴، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.

اگرچه وی از ذکر نام خلیفه فاطمی در کتیبه مسجد جامع طرابلس، که ظاهراً در ۴۷۲ ساخت، خودداری نمود، از رواج سکه‌های فاطمی که در طرابلس ضرب می‌شد جلوگیری نکرد. مسکوکاتی که به نام مستنصر در طرابلس به سال‌های ۴۷۰ و ۴۷۵ (آخرین تاریخ ضرب سکه‌های فاطمی در طرابلس) به دست آمده گواه این امر است.

[۵۰] عمر عبدالسلام تدمری، تاریخ طرابلس السیاسی و الحضاری عبر العصور، ج۱، ص۳۶۷ـ ۳۶۸، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.

وی حتی برادر زن خود مُعَلّی بن حیدره را که پس از چندی سلطه ظالمانه در دمشق، در ۴۷۲ به طرابلس گریخت، برای احتراز از تحریک فاطمیان، به آنان تسلیم کرد.

[۵۱] ابن قلانسی، ذیل تاریخ دمشق، ج۱، ص۹۶، چاپ آمدروز، بیروت ۱۹۰۸.

جلال‌الملک در ۴۶۹ دژ جَبَله را که چندی به استیلای روم شرقی درآمده بود تصرف کرد.

[۵۲] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۳۱۰، بیروت ۱۳۸۵ ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵۱۹۶۶.

[۵۳] ابن تغری بردی، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره، ج۵، ص۱۱۱، عبدالله بن محمد بن عثمان، قاهره ۱۳۵۳/۱۹۳۵.

به این ترتیب، امارت طرابلس از شمال تا جبله و از جنوب تا جوِنِیَه گسترش یافت. به دنبال استیلای سلجوقیان در ۴۷۰ و ۴۷۱ و فاطمیان بر شهرهایی از شام، طرابلس در معرض تهدید قرارگرفت.

[۵۴] عمر عبدالسلام تدمری، تاریخ طرابلس السیاسی و الحضاری عبر العصور، ج۱، ص۳۶۵ـ ۳۶۶، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.

ازینرو قاضی جلال‌الملک داهیانه با تقدیم هدایایی به ترکان سلجوقی، از آنان بر ضد دولت فاطمی استمداد جست.

[۵۵] ابن قلانسی، ذیل تاریخ دمشق، ج۱، ص۱۱۵، چاپ آمدروز، بیروت ۱۹۰۸.

در ۴۸۲، لشکر فاطمیان جبیل را از بنوعمار گرفت

[۵۶] ابن میسر، اخبار مصر، ج۲، ص۲۸، چاپ هنری ماسه، قاهره ۱۹۱۹.

[۵۷] ابن قلانسی، ذیل تاریخ دمشق، ج۱، ص۱۲۰، چاپ آمدروز، بیروت ۱۹۰۸.

اما این حمله بدون پیشروی به سوی طرابلس در شمال ناتمام ماند. در ۴۸۵ نیز لشکریان متحد سلجوقی طرابلس را در محاصره گرفتند، اما جلال‌الملک با تطمیع برخی از سران دشمن و ارائه منشور حکومت خود از سوی سلطان ملکشاه، در صفوف آنان شکاف انداخت و طرابلس را از محاصره رهاند.

[۵۸] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۲۰۲۲۰۳، بیروت ۱۳۸۵ ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵۱۹۶۶.

[۵۹] ابن واصل، مفرج الکروب فی اخبار بنی ایوب، ج۱، ص۲۱ـ۲۲، چاپ جمال الدین شیال، قاهره ۱۹۵۳.

در پی این هجوم، جبله پس از سال‌ها، به دست ابن صُلیحه عبیدالله بن منصور از سلطه جلال‌الملک خارج شد و در آنجا به نام خلیفه عباسی خطبه خواندند و تلاش برای بازپس گیری آن بی‌نتیجه ماند.

[۶۰] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۳۱۰، بیروت ۱۳۸۵ ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵۱۹۶۶.

با این حال، علی رغم استیلای رقابت آمیز سلجوقیان و فاطمیان بر شهرهای شام، طرابلس به تنهایی استقلال خود را در این کشاکش حفظ کرد و سرانجام جلال‌الملک ابن عمار در ۴۹۲ از دنیا رفت.

[۶۱] ابن فرات، تاریخ، ج۸، ص۷۷، چاپ قسطنطین زریق و نجلا عزالدین، بیروت ۱۹۳۹.

۶ – عملکرد فخرالملک

پس از وفات جلال‌الملک، برادرش قاضی فخرالملک ابوعلی (ابوالفضل) عمار بن محمد بن عمار

[۶۲] ابن قلانسی، ذیل تاریخ دمشق، ج۱، ص۱۳۹، چاپ آمدروز، بیروت ۱۹۰۸.

[۶۳] ابن فُوَطی، تلخیص مجمع الاداب فی معجم الالقاب، ج۴، ص۲۶۴، قسم ۳، چاپ مصطفی جواد، دمشق ۱۹۶۵.

در دوره حساس و پرمخاطره جنگهای صلیبی که از ۴۹۱/ ۱۰۹۷ـ ۱۰۹۸ دامنه آن به شام کشیده شده بود، به امارت رسید. فخرالملک شهرهای از دست رفته‌ای چون عِرقه و جبیل را بازپس گرفت و در ۴۹۴ در پی استمداد مردم، با ارسال لشکر جبله را گرفت و دژ آن‌جا را بازسازی کرد.

[۶۴] عمر عبدالسلام تدمری، تاریخ طرابلس السیاسی و الحضاری عبر العصور، ج۱، ص۳۷۹ـ ۳۸۳، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.

۷ – رویارویی فخرالملک با صلیبیان

صلیبیان در ۴۹۲ به قصد بیت المقدس تا حصن الاکراد پیش تاختند و طرطوس را، که در شمال طرابلس و در قلمرو بنوعمار قرار داشت، گرفتند و سپس جبله را در شمال طرطوس محاصره کردند. فخرالملک با مکاتبه و ارسال هدایایی برای رمون دوسن ژیل، یکی از فرماندهان صلیبی و پیشنهاد برافراشتن پرچم‌های صلیبی برفراز باروهای طرابلس، سعی در دفع خطر داشت، اما رمون نیروهای خود را در رجب ۴۹۲/مه ۱۰۹۹ در نزدیک طرابلس پیاده کرد.

[۶۵] احمد بن علی مقریزی، اتعاظ الحنفا، ج ۲ـ۳، ص ۲۳، چاپ جمال الدین شیال، قاهره ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ محمد حلمی محمداحمد، قاهره ۱۳۹۰ـ۱۳۹۳/۱۹۷۱ـ۱۹۷۳.

[۶۶] عمر عبدالسلام تدمری، تاریخ طرابلس السیاسی و الحضاری عبر العصور، ج۱، ص۳۸۶ـ۳۹۱، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.

[۶۷] استیون رانسیمان، تاریخ جنگهای صلیبی، ترجمه منوچهر کاشف،ج ۱، ص ۳۵۴ـ ۳۵۶، تهران ۱۳۶۰ ش.

فخرالملک در این اثنا شمار زیادی از زائران مسیحی را آزاد کرد و هدایایی گران قیمت نزد رمون فرستاد. به رغم روایتی مسیحی که از موافقت فخرالملک با پیش شرط صلیبیان دایر بر گرویدن به مسیحیت سخن می‌گوید،

[۶۸] عمر عبدالسلام تدمری، تاریخ طرابلس السیاسی و الحضاری عبر العصور، ج۱، ص۳۹۳ـ ۳۹۵، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.

[۶۹] استیون رانسیمان، تاریخ جنگهای صلیبی، ترجمه منوچهر کاشف، ج ۱، ص ۳۶۱، تهران ۱۳۶۰ ش.

نویسندگان مسلمان او را به خردمندی، شجاعت و استواری ستوده و از جهاد مستمر وی با صلیبیان یاد کرده‌اند.

[۷۰] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۴۱۲، بیروت ۱۳۸۵ ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵۱۹۶۶.

[۷۱] ابن فُوَطی، تلخیص مجمع الاداب فی معجم الالقاب، ج۴، ص۲۶۵، قسم ۳، چاپ مصطفی جواد، دمشق ۱۹۶۵.

پس از آن، صلیبیان حومه طرابلس را ترک کردند و در مسیر خود بیت المقدس را پس از چندی محاصره در جمعه ۲۲ شعبان ۴۹۲ گشودند.

[۷۲] احمدبن علی مقریزی، اتعاظ الحنفا، ج ۲ـ۳، ص ۲۳، چاپ جمال الدین شیال، قاهره ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ محمد حلمی محمداحمد، قاهره ۱۳۹۰ـ۱۳۹۳/۱۹۷۱ـ۱۹۷۳.

[۷۳] عمر عبدالسلام تدمری، تاریخ طرابلس السیاسی و الحضاری عبر العصور، ج۱، ص۳۹۵ـ۳۹۶، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.

[۷۴] استیون رانسیمان، تاریخ جنگ‌های صلیبی، ترجمه منوچهر کاشف، ج ۱، ص ۳۶۱، تهران ۱۳۶۰ ش.

در ۴۹۴ فخرالملک از بالدوین، امیرصلیبی رُها، در طرابلس استقبال کرد و آمادگی خود را برای ارائه اطلاعات لازم از تحرکات دقاق بن تتش حاکم دمشق اعلام داشت.

[۷۵] استیون رانسیمان، تاریخ جنگهای صلیبی، ترجمه منوچهر کاشف،ج ۱، ص ۴۲۵، تهران ۱۳۶۰ ش.

[۷۶] عمر عبدالسلام تدمری، تاریخ طرابلس السیاسی و الحضاری عبر العصور، ج۱، ص۴۰۰، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.

پس از شکست جنگ صلیبی دوم در برابر سلاجقه روم در ۴۹۴/۱۱۰۱

[۷۷] ابن قلانسی، ذیل تاریخ دمشق، ج۱، ص۱۳۹، چاپ آمدروز، بیروت ۱۹۰۸.

[۷۸] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۳۴۳۳۴۴، بیروت ۱۳۸۵ ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵۱۹۶۶.

رمون در جمادی الاولی ۴۹۵ طرطوس را گرفت و با گروهی اندک

[۷۹] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۱۴۰ـ۱۴۱، بیروت ۱۳۸۵ـ ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵ـ۱۹۶۶.

برای تصرف امارت ثروتمند طرابلس حرکت کرد و در رجب ۴۹۵ آن‌جا را به محاصره درآورد.

[۸۰] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۱۴۰ـ۱۴۱، بیروت ۱۳۸۵ـ ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵ـ۱۹۶۶.

[۸۱] ابن قلانسی، ذیل تاریخ دمشق، ج۱، ص۱۳۹،چاپ آمدروز، بیروت ۱۹۰۸.

فخرالملک از حاکمان دمشق و حمص استمداد کرد و رمون ناچار پس از سازش به طرطوس بازگشت. فخرالملک حمله مجدد رمون در نیمه دوم ۴۹۵ را نیز به کمک امیران دمشق و حمص دفع کرد.

[۸۲] سبط ابن جوزی، مرآه الزمان فی تاریخ الاعیان،ج۸، قسم ۱، ص۳، حیدرآباد دکن ۱۳۷۰/۱۹۵۱.

[۸۳] عمر عبدالسلام تدمری، تاریخ طرابلس السیاسی و الحضاری عبر العصور، ج۱، ص۴۰۱ـ۴۰۵، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.

طرابلس در ۴۹۶ همچنان از سوی رمون در محاصره اقتصادی بود؛ ازینرو فخرالملک برای نجات از این وضع به حملات دریایی به شهرهای تحت سلطه صلیبیان دست زد.

[۸۴] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۳۶۵ـ۳۶۶، بیروت ۱۳۸۵ـ ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵ـ۱۹۶۶.

اما در همین سال، طرابلس به محاصره نظامی فاطمیان نیز درآمد. شرف المعالی حسین، که در رمضان ۴۹۶ نزدیک رمله فرنگان را شکست داد، به سمت شمال تا طرابلس پیش راند، اما فخرالملک از تسلیم شهر خودداری کرد و شرف المعالی سرانجام با فشار فرنگان عقب نشست.

[۸۵] احمدبن علی مقریزی، اتعاظ الحنفا، ج ۲ـ۳، ص ۳۲، چاپ جمال الدین شیال، قاهره ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ محمد حلمی محمداحمد، قاهره ۱۳۹۰ـ۱۳۹۳/۱۹۷۱ـ۱۹۷۳.

[۸۶] احمد بن علی مقریزی، اتعاظ الحنفا، ج ۱، چاپ جمال الدین شیال، قاهره ۱۳۸۷/۱۹۶۷، ج ۲ـ۳،ص ۴۲، چاپ محمد حلمی محمداحمد، قاهره ۱۳۹۰ـ۱۳۹۳/۱۹۷۱ـ۱۹۷۳.

[۸۷] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۳۹۴، بیروت ۱۳۸۵ ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵۱۹۶۶.

فخرالملک اگرچه در رجب ۴۹۷ بار دیگر محاصره صلیبیان را با مقاومت دفع کرد، اما شهر جبیل را از دست داد.

[۸۸] ابن قلانسی، ذیل تاریخ دمشق، ج۱، ص۱۴۳،چاپ آمدروز، بیروت ۱۹۰۸.

[۸۹] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۳۷۲، بیروت ۱۳۸۵ ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵۱۹۶۶.

[۹۰] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۴۱۱، بیروت ۱۳۸۵ ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵۱۹۶۶.

و رمون با تأسیس دژی بر فراز تپه غربی مشرف بر رود شهر طرابلس، پایگاه نظامی برتری کسب کرد.

[۹۱] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۴۱۱۴۱۲، بیروت ۱۳۸۵ ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵۱۹۶۶.

[۹۲] استیون رانسیمان، تاریخ جنگهای صلیبی، ترجمه منوچهر کاشف، ج ۲، ص ۶۸، تهران ۱۳۶۰ ش.

[۹۳] عمر عبدالسلام تدمری، تاریخ طرابلس السیاسی و الحضاری عبر العصور، ج۱، ص۴۰۷ـ ۴۰۸، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.

به دنبال هجوم موفقیت‌آمیز فخرالملک بر این دژ در ۴۹۷

[۹۴] ابن قلانسی، ذیل تاریخ دمشق، ج۱، ص۱۴۶، چاپ آمدروز، بیروت ۱۹۰۸.

[۹۵] ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۴۱۲، بیروت ۱۳۸۵ ۱۳۸۶/ ۱۹۶۵۱۹۶۶.

سرانجام مصالحه شد که رمون خارج طرابلس را به دست گیرد و از ورود و خروج تدارکات و افراد به شهر جلوگیری نکند.

[۹۶] ابن قلانسی، ذیل تاریخ دمشق، ج۱، ص۱۴۷،چاپ آمدروز، بیروت ۱۹۰۸.

[۹۷] سبط ابن جوزی، مرآه الزمان فی تاریخ الاعیان، ج ۸، ص۳، قسم ۱، حیدرآباد دکن ۱۳۷۰/۱۹۵۱.

۸ – عدم حمایت حاکمان مسلمان از فخرالملک

با مرگ رمون در چهارم جمادی الاولی ۴۹۸

[۹۸] ابن قلانسی، ذیل تاریخ دمشق، ج۱، ص۱۴۷، چاپ آمدروز، بیروت ۱۹۰۸.

جانشین او ویلیام جوردن، کنت س