توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل احراز المعلی و الرقیب (کتاب) ۸۵ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل احراز المعلی و الرقیب (کتاب) ۸۵ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل احراز المعلی و الرقیب (کتاب) ۸۵ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل احراز المعلی و الرقیب (کتاب) ۸۵ اسلاید در PowerPoint

احراز المعلی و الرقیب فی حج بیت‌ الله الحرام و زیاره القدس الشریف و الخلیل و التبرک بقبر الحبیب، سفرنامه حج، نوشته محمد بن عبدالوهاب مِکْناسی (م، ۱۲۱۳ق./۱۷۹۹م.) فقیه، ادیب، نویسنده‌ و دولت‌مرد مغربی است. این کتاب گزارش سفر ابوعبدالله‌ محمد بن‌ عبدالوهاب‌ بن‌ عثمان‌ مکناسی از محرم ۱۲۰۰ق تا شوال ۱۲۰۲ق به پایتخت عثمانی، حجاز، شام و قدس است.
احراز المعلی به لحاظ جایگاه سیاسی نویسنده، ارزش ادبی، آگاهی‌های تاریخی و سیاسی موجود در آن، و نیز از آن رو که وی نه از راه مغرب، بلکه از مسیر عثمانی به حج رفته و دیده‌های خود را نگاشته است، از سفرنامه‌های مهم مغرب به‌شمار می‌رود.
این سفرنامه همچون بیشتر سفرنامه‌های آن روزگار فصل‌بندی نشده و مطالب آن به ترتیب رخدادها و گذار از منزل‌ها تدوین شده است. محتوای کتاب را به پنج بخش «مغرب تا عثمانی»، «حضور در پایتخت عثمانی»، «سفر حج»، «بازگشت از حجاز و سفر به فلسطین»، و «بازگشت به مغرب» می‌توان قسمت کرد.

فهرست مندرجات

۱ – معرفی نویسنده
۲ – اهمیت کتاب
۳ – زمان و اهداف سفر
۴ – ساختار
۵ – ویژگی‌ها
۵.۱ – احترام به اهل‌بیت
۵.۲ – دقت در گزارش زمان و مسافت
۶ – محتوای کتاب
۶.۱ – مغرب تا عثمانی
۶.۲ – حضور در پایتخت عثمانی
۶.۳ – سفر حج
۶.۴ – بازگشت از حجاز و سفر به فلسطین
۶.۵ – بازگشت به مغرب
۷ – وضعیت کتاب
۸ – فهرست منابع
۹ – پانویس
۱۰ – منبع

۱ – معرفی نویسنده

ابوعبدالله‌ محمد بن‌ عبدالوهاب‌ بن‌ عثمان‌ مکناسی (ابن عثمان)، فقیه، ادیب، نویسنده‌ و دولت‌مرد در روزگار سه تن‌ از پادشاهان‌ علوی مغرب بوده است. در اواسط سده ۱۲ق./ ۱۸م. در مِکناس‌ مراکش زاده شد. پدرش‌ پیشه صحافی داشت‌ و در یکی از مساجد مکناس‌ وعظ می‌کرد.

[۱] سجلماسی، عبدالرحمن بن محمد، اتحاف اعلام الناس، ج۴، ص۱۵۹-۱۶۳.

[۲] مجله معهد المخطوطات، مج۷، ج۲، ص۴۴، «کاتب الوزیر محمد بن عثمان المکناسی».

او نیز در روزگار جوانی، همچون‌ پدر، به‌ صحافی می‌پرداخت و آن‌گاه‌ وظیفه کتابداری‌ و سپس‌ منصب‌ کتابت‌ را در دستگاه‌ سلطان محمد بن عبدالله (محمد اول) (حک: ۱۷۵۷-۱۷۹۰م.

[۳] عبدالرحمن، المغارب فی العهد العثمانی، ص۳۹.

) یافت‌. مدتی نیز حکمران تطوان بود. در سال ۱۱۹۳ق. برای عقد قرارداد صلح میان مغرب و اسپانیا به آن کشور رفت و توانست روابط سیاسی و اقتصادی دو کشور را اصلاح کند. موفقیت‌های وی در این ماموریت سبب شد که پس از بازگشت، به وزارت برگزیده شود. سه سال بعد برای پیگیری ماموریت صلح و تفاهم و نیز آزادسازی اسیران الجزایری به مالت و ناپل فرستاده شد. او دو سفرنامه‌ الاکسیر فی فکاک‌ الاسیر و نیز البدر السافر فی افتکاک الاساری من ید العدو الکافر را در گزارش این ماموریت‌ها نگاشته است‌.

[۴] سجلماسی، عبدالرحمن بن محمد، اتحاف اعلام الناس، ج۴، ص۱۵۹-۱۶۳.

ابن عثمان پس از درگذشت سلطان محمد و در زمان حکومت فرزندان وی یزید (حک: ۱۷۹۰-۱۷۹۲م.

[۵] عبدالرحمن، المغارب فی العهد العثمانی، ص۳۹.

) و سلیمان (حک: ۱۷۹۲-۱۸۲۲م.

[۶] عبدالرحمن، المغارب فی العهد العثمانی، ص۳۹.

) نیز در سیاست داخلی و خارجی مغرب مؤثر بود؛ اما بیشترین نقش را در زمان سلطان محمد ایفا نمود که به دانش و دادگری شهرت داشت و دوران حکومت او را بهترین دوره در تاریخ معاصر مغرب دانسته‌اند.

[۷] زیانی، ابوالقاسم، الترجمانه الکبری، ص۱۱، «مقدمه».

این پادشاه میان مردم خویش تبعیض روا نمی‌داشت و با پیروان ادیان گوناگون به تساوی رفتار می‌کرد؛ اما به مسلمانان عنایت ویژه داشت و برای آزادسازی اسیران الجزایری که آن زمان در سلطه عثمانی‌ها به سر می‌بردند و چند بار با اسپانیایی‌ها جنگیده بودند، بسیار تلاش کرد.

[۸] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۳۳۳-۳۳۸.

سلطان محمد رابطه‌ای نیکو با شرفای حجاز داشت و دختر خود را به عقد «سرور»، شریف مکه (۱۱۸۶-۱۲۰۲ق.،

[۹] سباعی، احمد، تاریخ مکه، ص۴۴۰.

[۱۰] سباعی، احمد، تاریخ مکه، ص۴۴۸.

) درآورد.

[۱۱] سجلماسی، عبدالرحمن بن محمد، اتحاف اعلام الناس، ج۳، ص۱۶۷.

[۱۲] مجله معهد المخطوطات، مج۷، ج۲، ص۶۵، «پاورقی».

ابن عثمان در این سفرنامه، خود را پیرو مذهب مالکی و طریقت قادریه و خلوتیه خوانده است.

[۱۳] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۲۶۷.

[۱۴] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۳۱۴.

وی بر اثر بیماری وبا که در مغرب شیوع یافته بود، درگذشت.

[۱۵] سجلماسی، عبدالرحمن بن محمد، اتحاف اعلام الناس، ج۴، ص۱۶۸.

۲ – اهمیت کتاب

احراز المعلی به لحاظ جایگاه سیاسی نویسنده، ارزش ادبی، آگاهی‌های تاریخی و سیاسی موجود در آن، و نیز از آن رو که وی نه از راه مغرب، بلکه از مسیر عثمانی به حج رفته و دیده‌های خود را نگاشته است، از سفرنامه‌های مهم مغرب به‌شمار می‌رود. بسیاری از معاصران او همچون محمد بن اسماعیل ناصری و موسی بن محمد مکی با این اثر وی از سال‌های نخست نگارش آشنا بوده و تقریظ‌هایی نیز بر آن نگاشته‌اند.

[۱۶] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۳۵۳-۳۵۴.

به باور محمد بوکبوط، مصحح کتاب، گویا انتقادهای نویسنده از برخی شخصیت‌های سیاسی در این اثر باعث شده تا پس از مرگ وی به آن التفات نشود و چنان‌که باید، رونق نیابد. حتی مورخ و دولتمرد نامدار، ابوالقاسم زیانی (۱۱۴۷-۱۲۴۹ق.،

[۱۷] زیانی، ابوالقاسم، الترجمانه الکبری، ص۱۲.

) مؤلف الترجمانه الکبری که‌ اندکی پس از ابن عثمان برای ماموریتی دیگر وارد استانبول شد،

[۱۸] زیانی، ابوالقاسم، الترجمانه الکبری، ص۸۶.

[۱۹] زیانی، ابوالقاسم، الترجمانه الکبری، ص۹۶-۹۷.

با وجود اقتباس از این اثر، دست کم در بخش مربوط به استانبول، و با آن که در پایان کتابش اسامی سفرنامه‌های مورد استناد خویش را آورده، هیچ اشاره‌ای به این اثر نکرده است.

[۲۰] زیانی، ابوالقاسم، الترجمانه الکبری، ص۶۳۱-۶۳۳.

در حقیقت، آگاهی امروزین ما از احراز المعلی بیش از هر چیز مرهون پژوهش

[۲۱] مجله معهد المخطوطات، مج۷، ج۲، ص۴۳-۷۴، «الکاتب الوزیر محمد بن عثمان المکناسی».

استاد محمد فاسی درباره ابن عثمان و اهتمام او به تصحیح و انتشار الاکسیر فی فکاک الاسیر است.

۳ – زمان و اهداف سفر

این سیاستمدار مغربی در محرم ۱۲۰۰ق به ریاست هیئتی از دولتیان مغرب،

[۲۲] زیانی، ابوالقاسم، الترجمانه الکبری، ص۸۶.

[۲۳] سجلماسی، عبدالرحمن بن محمد، اتحاف اعلام الناس، ج۴، ص۱۶۰.

به پایتخت عثمانی و سپس حجاز سفر کرد و به خواست سلطان محمد بن عبدالله، دیده‌های خود در این سفر را برای آگاهی وی نگاشت. او از چند و چون ماموریت خویش در استانبول سخن نگفته؛ ولی تصریح کرده که وی و همراهانش ماموریت داشته‌اند تا پس از رسیدن به مقصود در استانبول، برای ادای حج و رساندن هدایای پادشاه مغرب به شرفای حجاز و برخی مقاصد دیگر، به آن دیار سفر کنند.

[۲۴] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۴۹-۵۱.

سلطان محمد هدایایی به ارزش تقریبی ۳۵۰/۰۰۰ ریال برای شرفای مکه و مدینه و یمن و بعضی نواحی دیگر فرستاده بود و از بیم دست‌اندازی پسرش یزید که با پدر اختلاف داشت و از او گریخته بود، به هیئت مغربی دستور داد با کاروان حج عثمانی به حجاز روند تا عثمانی‌ها امنیت آنان را تامین ‌کنند. فرستادگان پس از رسیدن به حجاز، هدایای شرفای مدینه و مکه را تقدیم کردند و یزید که با کاروان مصر به مکه آمده بود،

[۲۵] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۲۶۲.

باقی‌مانده هدایا را به تاراج برد.

[۲۶] ناصری، احمد بن خالد، الاستقصاء، ج۷، ص۷۶.

آن‌ها دست به دامان شریف سرور شدند و او با تعقیب مهاجمان توانست بخشی از اموال را بازستاند.

[۲۷] مجله معهد المخطوطات، مج۷، ج۲، ص۶۵، «الکاتب الوزیر محمد بن عثمان المکناسی».

۴ – ساختار

این سفرنامه همچون بیشتر سفرنامه‌های آن روزگار فصل‌بندی نشده و مطالب آن به ترتیب رخدادها و گذار از منزل‌ها تدوین شده است. عنوان‌های نسخه چاپی فراهم آمده مصحح است و تنها در چند مورد، مؤلف برای مطالب خود عناوینی برگزیده است.

[۲۸] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۱۳۱.

۵ – ویژگی‌ها

نثر ابن عثمان در این اثر، ساده و روان است که گاه به اقتضای مقام، مسجّع و موزون

[۲۹] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۵۷.

[۳۰] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۲۷۹.

[۳۱] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۳۴۰.

می‌شود. وی در سراسر کتاب، آیات و روایات

[۳۲] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۸۷.

[۳۳] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۱۱۱.

[۳۴] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۱۷۹.

و اشعار فراوان

[۳۵] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۶۰.

[۳۶] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۱۸۵.

از خود یا دیگران به مناسبت‌های گوناگون آورده و سفرنامه را به جُنگی با مطالب متنوع بدل کرده است. او از کلمات مهجور پرهیز کرده و هرجا واژه‌ای غیرعربی به‌کار برده، بی‌درنگ آن را به دقت معنا کرده و گاه به نکات دقیق دستور زبان ترکی پرداخته است.

[۳۷] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۵۸.

[۳۸] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۹۳.

[۳۹] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۱۰۴.

مؤلف به دیده‌ها و شنیده‌های خود بسنده نکرده و به بیش از ۵۰ کتاب تاریخی، جغرافیایی، ادبی، کلامی، عرفانی و … با یادکرد ماخذ، استناد نموده است.

[۴۰] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۴۰۷-۴۱۰.

گویا وی در نگارش این اثر به کتاب الحقیقه و المجاز نابلسی نظری ویژه داشته است.

[۴۱] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۳۶-۳۷.

[۴۲] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۱۵۷.

[۴۳] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۱۷۰.

[۴۴] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۱۷۹.

[۴۵] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۲۳۶.

۵.۱ – احترام به اهل‌بیت

نگارنده در جای‌های گوناگون اثر خویش، از خاندان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و امامان شیعه با احترام یاد کرده و از تعابیری چون «سیدنا» برای امام حسن (علیه‌السّلام)، «سیده» برای حضرت زهرا (علیهاالسلام) و «الامام» برای ائمه بقیع بهره برده است.

[۴۶] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۲۵۹-۲۶۰.

نیز برای علی (علیه‌السّلام) به نقل از الحقیقه و المجاز، عنوان «امیرالمؤمنین اللیث الغالب الامام»

[۴۷] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۳۱۷.

را به کار برده و هنگام گزارش زیارت آرامگاه‌های حضرت زینب (سلام‌الله‌علیها) و حضرت سکینه (سلام‌الله‌علیها) از آن‌ها با عنوان «سیده» یاد کرده است. از گزارش وی برمی‌آید که در آن دوره آرامگاهی به نام سکینه در دمشق بوده است.

[۴۸] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۲۲۸.

۵.۲ – دقت در گزارش زمان و مسافت

دقت مؤلف در گزارش زمان و مسافت ستودنی است. وی فاصله میان منزل‌ها را به‌طور دقیق، گاه با شمار روزهای سپری شده و بیشتر با مقیاس ساعت

[۴۹] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۱۵۲.

[۵۰] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۱۷۷.

[۵۱] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۲۴۹.

ثبت کرده و درباره هر سرزمین آگاهی‌های دقیق و گوناگون تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی ارائه نموده است.

[۵۲] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۱۴۵.

[۵۳] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۳۱۸.

[۵۴] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۳۳۲.

وی در این سفر دور و دراز یاداشت‌های بسیار فراهم آورده است.

۶ – محتوای کتاب

محتوای کتاب را به پنج بخش «مغرب تا عثمانی»، «حضور در پایتخت عثمانی»، «سفر حج»، «بازگشت از حجاز و سفر به فلسطین»، و «بازگشت به مغرب» می‌توان قسمت کرد. نویسنده صفحات بسیار را به موضوعاتی جز شرح سفر اختصاص داده است. از جمله به مناسبت پیدایش شخصی به نام «منصور اوشیرما» که جنبشی ضد روسی را در جاجان (چچن) رهبری می‌کرد و خود را طلیعه‌دار ظهور مهدی موعود می‌خواند، به گفتار دراز تاریخی، کلامی و عرفانی در زمینه مهدویت در مذاهب و کشورهای اسلامی پرداخته و دیدگاه شیعه درباره مهدی منتظَر را نقد کرده است.

[۵۵] ابن عثمان مکناسی، محمد بن عبدالوهاب، احراز المعلی و الرقیب، ص۱۰۵-۱۳۳.

نیز پس از زیارت آرامگاه ابن عربی، صفحاتی بسیار را به دفاع از او و‌ اندیشه