فایل ورد کامل پیشینه و مبانی نظری اضطراب امتحان ۴۵ صفحه در word


در حال بارگذاری
فایل ورد کامل پیشینه و مبانی نظری اضطراب امتحان ۴۵ صفحه در word
10 جولای 2025
پاورپوینت
17870
2 بازدید
۷۹,۷۰۰ تومان
خرید

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 فایل ورد کامل پیشینه و مبانی نظری اضطراب امتحان ۴۵ صفحه در word دارای ۴۵ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد فایل ورد کامل پیشینه و مبانی نظری اضطراب امتحان ۴۵ صفحه در word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی فایل ورد کامل پیشینه و مبانی نظری اضطراب امتحان ۴۵ صفحه در word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن فایل ورد کامل پیشینه و مبانی نظری اضطراب امتحان ۴۵ صفحه در word :

فایل ورد کامل پیشینه و مبانی نظری اضطراب امتحان ۴۵ صفحه در word در ۴۱ صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.

مبانی نظری اضطراب امتحان

اضطراب امتحان یکی از اضطراب‌های موقعیتی است که با عملکرد و پیشرفت تحصیلی میلیون‌ها دانش آموز و دانشجو در مراکز آموزشی رابطه تنگاتنگ دارد(هیل،[۱]۱۹۸۴؛ به نقل از بیابانگرد، ۱۳۷۸). اضطراب امتحان به عنوان تجربه‌ای ناخوشایند با درجات مختلف، حیطه‌های نگرانی و هیجان پذیری را تحت تأثیر قرار داده و از کسب معلومات، چگونگی پردازش صحیح اطلاعات و عملکرد تحصیلی تا انگیزه‌ها، و نگرش‌های فرد را متاثر می‌سازد وبا مکانیزم‌های خاص خود، توان پیشرفت و بروز خلاقیت‌ها و استعدادها را تحلیل می‌برد و مانع رشد و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می‌گردد.

سیبر[۲](۱۹۸۰) اضطراب امتحان را حالت خاصی از اضطراب عمومی می‌داند که شامل پاسخ‌های پایدار شناختی، فیزیولوژیکی و رفتاری مرتبط با ترس از شکست می‌باشد و فرد آن‌را در موقعیت‌های ارزیابی تجربه می‌کند. هنگامی که اضطراب امتحان رخ می دهد بسیاری از فرایندهای شناختی و توجهی با عملکرد موثر فرد تداخل می‌کند.

گیودا و لودلو[۳](۱۹۸۹) اضطراب امتحان را نوعی واکنش ناخوشایند و هیجانی نسبت به موقعیت ارزیابی در مدرسه و کلاس درس تعریف کرده‌اند. این حالت هیجانی معمولاً با تنش، تشو یش، نگرانی، سردرگمی و برانگیختگی سیستم اعصاب خود مختار همراه است.

اسپیلبرگر[۴](۱۹۸۰) اضطراب امتحان را متشکل از دو عامل نگرانی و هیجان پذیری می‌داند. با توجه به اینکه اسپیلبرگر برای تبیین اضطراب امتحان دو مؤلف نگرانی و هیجان پذیری را مطرح کردند، مؤلفه مهم اضطراب امتحان مؤلفه نگرانی یا فعالیت شناختی نامربوط به تکلیف است که شامل دلواپسی شناختی زیاد درباره عملکرد، پیامدهای ناشی از امتحان، افکار مربوط به خراب کردن امتحان، تحقیر خویشتن، ارزیابی توانایی خود در مقایسه با دیگران و انتظارات منفی از عملکرد می‌شود.

علایم اضطراب

علایم اضطراب را می‌توان به چهار گروه شناختی، عاطفی، رفتاری و فیزیولوژیکی تقسیم کرد. این عناصر چهارگانه از همدیگر مستقل نیستند، بلکه عملکرد آن‌ها با کل ارگانیزم هماهنگ می‌باشد.

این چهار گروه علامت عبارتند از:

الف) علایم شناختی: شامل مشکلات حسی – ادراکی (مانند احساس غیر واقعی و گوش به زنگ بودن)، مشکلات تفکر(مانند حواس پرتی و اشکال در به یاد آوری مطالب) و اشکالات مفهومی (مانند تحریف شناختی).

ب) علایم عاطفی: شامل بی‌حوصلگی، ناآرامی، تنش، زود رنجی، ترس، هراس و وحشت.

ج) علایم رفتاری: شامل بازداری، اجتناب، اشکال کلامی، ناهماهنگی، نا آرامی و نفس نفس زدن.

د) علایم فیزیولوژیکی: شامل علایم قلبی – عروقی، مشکلات تنفسی، علایم عصبی– عضلانی، معده‌ای– روده‌ای و علایم پوستی(بک[۵]، ۱۹۸۵؛ به نقل از کاظمیان مقدم، ۱۳۸۹).

مدل‌ها و نظریه‌های اضطراب امتحان

  1. نظریه توجهی– شناختی[۶]

واین[۷](۱۹۷۱)، نظریه توجهی– شناختی را برای تبیین چگونگی تأثیر اضطراب امتحان بر عملکرد، مطرح ساخت. بر اساس این مدل، افراد دارای اضطراب امتحان، توجه خود را به فعالیت‌های نامرتبط با تکلیف، اشتغالات فکری همراه با نگرانی، انتقاد از خود و نگرانی‌های جسمانی معطوف می‌کند و در نتیجه، توجه کمتری بر تلاش و کوشش‌های تکلیف مدار دارند که موجب کاهش عملکرد آنان می­گردد. همچنین، افراد دارای اضطراب امتحان بالا در مقایسه با افراد دارای اضطراب پایین، به ویژه در زمانی که با تکالیف دشوار مواجه می‌شوند و امتحانات تحت شرایط استرس و ارزیابی کننده انجام می‌شوند، عملکرد ضعیف‌تری از خود نشان می‌دهند.

  1. مدل اضطراب موقعیت– خصیصه

از نظر اسپیل برگر، اضطراب امتحان، شکلی از اضطراب موقعیتی– خصیصه‌ای است. او تفاوتی بین اضطراب” حالت”[۸] و “صفت”[۹] قائل شد در اضطراب حالت، فرد به طور موقت، واکنش هیجانی دارد و علتش هم این است که فرد با موقعیت به خصوصی بر انگیخته می‌شود. در حالی که اضطراب صفت، خصوصیت پایداری است که فرد مستعد اضطراب دارد و موقعیت‌های مختلف را تهدید کننده می‌یابد(سادوک[۱۰] و سادوک، ۲۰۰۳).

طبق این مدل، افراد دارای اضطراب امتحان بالا در موقعیت‌های امتحان و ارزیابی، به طور هیجانی پاسخ می‌دهند و نگرانی آن‌ها با عوامل آشکارساز موقعیتی ظاهر می‌شود. از این رو هیجان پذیری و نگرانی هر دو موجب کاهش عملکرد می‌شوند. در مطالعات اخیر معلوم شده که اضطراب امتحان دارای دو مفهوم است. یکی مفهوم شناختی که همان جنبه نگرانی است و به فکر نابجا برمی گردد که در واقع توجه آگاهانه فرد در مورد عملکردش می‌باشد. مثل توجه به عواقب مردود شدن در امتحان، مقایسه خودش با دیگران و انتظارعملکرد منفی؛ دیگری مفهوم هیجانی است که با علائم جسمانی و تنش مشخص می‌شود؛ مثل بالا رفتن ضربان قلب، اختلالات گوارشی و تعریق(کامونیان[۱۱]، ۱۹۹۳).

۳-مدل تداخل[۱۲]

براساس این مدل، اضطراب امتحان، یاد آوری آموخته‌های قبلی را مغشوش ساخته و به این طریق عملکرد فرد را مختل می‌سازد.

بنجامین[۱۳] و همکاران(۱۹۸۶) در پژوهشی به دست آوردند که سازماندهی ضعیف مطالب موجب اخلال در عملکرد تحصیلی می‌شود. بنابراین می‌توان ضعف در سازماندهی را یکی از علل افت عملکرد تحصیلی دانش آموزان دارای اضطراب امتحان بالا به شمار آورد. چنین دانش آموزانی در سازماندهی مطالبی که قبلا آموخته شده و در جذب و درون سازی اطلاعات نوین و سازماندهی این اطلاعات با آموخته‌های قبلی خود، دچار مشکل هستند(به نقل از ابوالقاسمی،۱۳۸۱).

  1. مدل کمبودها[۱۴]

بر اساس این مدل، علت پایین بودن نمرات امتحانی دانش آموزان دارای اضطراب امتحان، عادت‌های مطالعه نامناسب و ناکامی و یا چگونگی مهارت‌های امتحان دهی آن‌هاست. بر این اساس، اضطراب امتحان باعث عملکرد ضعیف نمی‌گردد، بلکه عکس آن صحت دارد. یعنی اطلاع و آگاهی از عملکرد ضعیف در گذشته موجب اضطراب امتحان می‌شود.

۵- مدل نقص و کمبود دوگانه[۱۵]

طبق این مدل، کیفیت عملکرد امتحان، ضرورتاً فقط به نقایص و کمبودهای توجهی مربوط نمی‌شود، بلکه نقص در رفتار مطالعه یا کمبود در مهارت‌های امتحان دهی، می‌تواند دلیل خوبی برای عملکرد ضعیف باشد. از این رو، عملکرد ضعیف افراد دارای اضطراب امتحان بالا، تا اندازه‌ای می‌تواند مربوط به شایستگی و صلاحیت انجام امتحان و تا حدی هم ناشی از ظرفیت عملکرد پایین و افکار نا مرتبط با تکلیف باشد.

شیوع اضطراب امتحان

بر اساس برآورد پژوهشگران، سالانه حدود ۱۰ میلیون دانش‌آموز در سطوح دبیرستان و ۱۵ درصد از دانشجویان دانشگاه‌های امریکا، اضطراب امتحان را تجربه می‌نمایند(هیل،۱۹۸۴).

اضطراب امتحان که نوعی اضطراب آموزشگاهی است، مشکلی شایع و بازدارنده است. بر اساس برآورد پژوهشگران، میزان شیوع اضطراب امتحان در دانش‌آموزان را ۱۰ تا ۳۰ درصد گزارش کرده‌اند (هیوز[۱۶]،۱۹۸۸). این بررسی‌ها نشان می‌دهند که نمره‌های اضطراب امتحان در مدارس ابتدایی با افزایش سن بیشتر می‌شوند. به اعتقاد شوارزر[۱۷](۱۹۸۴)، اضطراب امتحان بین سنین ۱۰ تا ۱۱ سالگی شکل گرفته، ثبات می‌یابد و تا بزرگسالی تداوم می‌یابد(به نقل از ابوالقاسمی و نجاریان، ۱۳۷۸).

در ادبیات تحقیق در مورد اضطراب امتحان تفاوت‌های معنا‌داری بین دو جنس، با چند استثناء گزارش شده است(توبیاس[۱۸]، ۱۹۸۶).

اغلب گزارش شده است که رابطه منفی بین اضطراب و عملکرد تحصیلی برای زنان بالا‌تر از مردان است، این رابطه در مورد مولفه نگرانی “اضطراب امتحان” بیشتر از مؤلفه “هیجان‌پذیری” بوده است. در امتحانات شفاهی این رابطه بین اضطراب امتحان و جنس مشاهده شده است(توبیاس، ۱۹۸۶).

در بررسی‌های مختلف، تفاوت‌های معنا‌داری بین پسران و دختران گزارش شده است. چنین به نظر می‌رسد که دختران بیشتر از پسران اضطراب امتحان را تجربه می‌نمایند (اسپیل‌برگر و همکاران، ۱۹۷۶، ماریا و نیوآ[۱۹]، ۱۹۹۰، ویلیامز[۲۰]، ۱۹۹۶، به نقل از ابوالقاسمی و نجاریان، ۱۳۷۸). بست و استانفورد[۲۱] (۱۹۸۳)، و مواموندا[۲۲]، (۱۹۹۳) بیان می‌کنند که تفاوت جنسیتی در اضطراب، به خوبی با نقش‌پذیری جنسیتی تبیین می‌شود. زیرا دختران به پذیرش اضطراب و قبول آن به عنوان یک ویژگی زنانه تشویق می‌شوند و یاد می‌گیرند که به هنگام اضطراب، به طور منفعل تسلیم شوند. در حالی که پسران در مورد پذیرش اضطراب دفاعی برخورد می‌کنند، زیرا که آن را تهدیدی برای احساس مردانگی خود به حساب می‌آورند. پسران می‌آموزند که با اضطراب کنار بیایند و راه‌هایی برای مقابله با آن پیدا کرده و یا آن را انکار نمایند (ابوالقاسمی و نجاریان، ۱۳۷۸).

علایم و نشانه‌های اضطراب امتحان

با توجه به پژوهش‌های انجام شده تغییر در فشار خون، میزان ضربان نبض، ضعف، سرگیجه، آشفتگی معده، به هم خوردن ساعات خواب و آرامش، تغییر در میل به غذا، ترشح هورمون‌های آدرنالین و نور‌آدرنالین در ایام امتحانات، به ویژه در کودکان دارای اضطراب امتحان افزایش می‌یابد. هم‌چنین در دانش‌آموزان دارای اضطراب امتحان تپش قلب، پریدگی رنگ چهره، لکنت زبان، حرکات غیر ارادی دست و پا، تغییر صدا، لرزش بدن و صدا، تغییر دمای بدن، خشکی دهان، وتعرق، بارز است. ممکن است دانش‌آموزی برخی از علایم فوق را همراه با برخی از علایم شناختی داشته باشد(ابوالقاسمی، و نجاریان، ۱۳۷۸).

علایم و نشانه‌های اضطراب امتحان را می‌توان در چند مؤلفه جای داد.

۱-علایم شناختی

بخشی مهم از علایم شناختی اضطراب امتحان افکار و خود‌گویی‌های منفی است که قبل از امتحان، در حین امتحان و یا بعد از امتحان در ذهن شخص می‌گذرد(به عنوان مثال “من باید بالاترین نمره را بگیرم”، “هیچ سئوالی را بلد نیستم”، “دارم خودم را گول می‌زنم”).

علایم شناختی دیگر عبارت‌اند از ناتوانی در سازمان‌دهی افکار، اشکال در تمرکز، افکاری نگران‌کننده در مورد بهتر عمل‌کردن دیگران و مقایسه خود با آنها، اشکال در خواندن یا فهم سئوالات، اشکال در به خاطر آوردن واژه‌ها و مفاهیم کلیدی به هنگام پاسخ‌دادن به سئوالات تشریحی و احساس خالی بودن سر یا وقفه ذهنی.

۲ – علایم عاطفی و هیجانی

جنبه‌های هیجانی اضطراب امتحان شامل احساساتی در ارتباط با موقعیت اضطراب‌زا است. این علایم عبارت‌اند از احساس دلهره، سراسیمگی، یأس، خشم، ترس، غمگینی و احساس آسودگی به محض پایان‌یافتن امتحان، گاه گریه‌کردن نیز به عنوان یک واکنش عاطفی در افراد دچار اضطراب امتحان دیده می‌شود.

۳-نشانه‌های رفتاری

همچون سایر حالات اضطرابی، در اضطراب امتحان نیز برخی نشانه‌های رفتاری به چشم می‌خورد، بیقراری، بازی‌کردن با انگشتان، با سرعت قدم‌زدن، تنش حرکتی، لرزش و حتی سوء مصرف دارو و مواد و رفتار‌ها‌یی که در نهایت نتیجه معکوس به همراه دارند از این قرارند.

۴-علایم و نشانه‌های فیزیولوژیک

بدن انسان به لحاظ فیزیولوژیک به استرس و اضطراب امتحان پاسخ می‌دهد. علایم بدنی و فیزیولوژیک عبارت‌اند از تعریق، خشکی دهان، اسهال، تکرر ادرار، افزایش ضربان قلب، احساس گیجی، کوتاه‌شدن تنفس، احساس دل‌به‌هم‌خوردگی، خیس‌شدن کف دست‌ها، سر‌درد، تنش عضلانی، تهوع، استفراغ، احساس ضعف یا از حال‌رفتن و لرزش.

سایر علایم و نشانه‌ها

علاوه بر نشانه‌هایی که در بالا به آن اشاره شد ممکن است افراد دچار اضطراب امتحان مسایل دیگری نیز داشته باشند. عملکرد ضعیف در امتحان با وجود فهم کامل مطالب در کلاس درس یا به هنگام مطالعه، باز‌خوانی مکرّر سئوالات امتحانی به منظور درک درست آنها، بدون جواب گذاشتن سئوالات و به خاطر‌آوردن پاسخ‌ها بلا‌فاصله پس از ترک جلسه امتحان از جمله مسایلی است که بسیاری از افراد دچار اضطراب امتحان از آن رنج می‌برند. برخی از این افراد با تمارض، مطرح‌کردن یک وضعیت اضطراری یا دلیل‌تراشی سعی می‌کنند امتحان ندهند یا آن را به تعویق بیا‌ندازند. و بالاخره ترس از نمره نیاوردن و احساس تنش مداوم حتی بعد از این که امتحان پشت سر گذاشته شده است، از جمله مسایل رایج دیگر به شمار می‌روند(جمعه‌پور، ۱۳۹۰).

عوامل موثر در بروز اضطراب امتحان

عوامل موثر در ایجاد اضطراب امتحان را می‌توان در یک طبقه بندی کلی به سه دسته عوامل فردی و شخصیتی، عوامل آموزشگاهی و اجتماعی، و عوامل خانوادگی تقسیم بندی کرد.

عوامل فردی و شخصیتی

عوامل فردی و شخصیتی موثر در ایجاد اضطراب امتحان عبارت از:

۱ – اضطراب عمومی: بین اضطراب امتحان و اضطراب عمومی که یک خصیصه و صفت شخصیتی است، رابطه وجود دارد.

۲ – جنسیت: یکی از مواردی که بسیار مورد تحقیق قرارگرفته، نقش جنسیت در تجربه اضطراب امتحان است. در بسیاری از مطالعات گزارش شده است که دختران نسبت به پسران سطوح بالاتری از اضطراب امتحان را گزارش می‌کنند(مهرابی زاده و همکاران، ۱۳۸۷).

۳- عزت نفس میزان ارزش و اعتباری است که یک فرد در زمینه‌های مختلف زندگی، به ویژه خانوادگی، تحصیلی، اجتماعی و جسمانی، برای خود قائل است. افراد دارای عزت نفس بالا، توانایی برخورد شایسته با امتحان و مشکلات آن را در خود می‌بینند، تحت تأثیر تغییرات محیطی قرار نمی­گیرند و به توانایی‌های خود اطمینان دارند. در مقابل، افراد دارای عزت نفس پایین، به دلیل عدم اعتماد به توانایی‌های خود در موقعیت‌های اجتماعی، عملکرد ضعیفی را نشان می‌دهند. وقتی فرد خود را دست کم بگیرد و به توانایی‌های خود اعتماد نداشته باشد، در او اضطراب به وجود می‌آید.

۴- هوش: یک توانایی ذهنی و شناختی است که نقش عمده‌ای در کلیه رفتارها، فعالیت‌ها، اندیشه‌ها، عواطف و هیجان‌های انسان ایفا می‌کند(کاظمیان مقدم ،۱۳۸۹).

بین هوش و اضطراب امتحان رابطه معناداری وجود دارد. کودکان با سطح هوشی مختلف از نظر تجربه اضطراب امتحان متفاوت هستند. کودکان با هوش بالا، بهتر از همسالان با هوش متوسط یا پایین انطباق می‌یابند و همین امر باعث می‌شود که بر اضطراب خود غلبه یافته، راه حل مناسب را انتخاب کنند و واکنش مناسب نشان دهند؛ چنانچه در بعضی از مطالعات رابطه معکوسی بین اضطراب امتحان و هوش یافت گردیده است(بیر[۲۳]،۱۹۹۱).

۵-ارزیابی شناختی: افرادی که افکار منفی و غیر واقع‌بینانه‌ای از خود دارند و یا افرادی که خود را انسان لایق و شایسته‌ای نمی‌دانند، و از توانایی‌های خود ارزیابی صحیح ندارند، و کسانی که از شکست می‌ترسند و نمره بالا نگرفتن را برابر با شکست می‌دانند، معمولاً اضطراب امتحان بیشتری را تجربه می‌کنند. همچنین، دانش آموزانی که دارای نمرات بالای اضطراب امتحان هستند، تنها با دیدن چند سوال اول در مورد کل امتحان قضاوت عجولانه‌ای دارند، در حالی که دانش آموزان دارای نمرات پایین اضطراب امتحان، قضاوت را تا آخر امتحان به تعویق می‌اندازند(شولتز و دیویس[۲۴]،۲۰۰۰).

۶-خودکارآمدی: ادراکی است که فرد تصور می‌کند می‌تواند به طور موفقیت آمیزی رفتارهای لازم را برای ایجاد یک پیامد مطلوب و خوشایند انجام دهد(ساپ[۲۵]،۱۹۹۹؛ به نقل از کاظمیان مقدم،۱۳۹۰).

افراد دارای اضطراب امتحان معمولاً سطوح پایینی از خود کارآمدی را دارند. فرد مبتلا به اضطراب امتحان احساس درماندگی می‌کند و نیز قادر نیست که رویدادهای امتحان را تحت کنترل و نفوذ خود در آورد(شانک[۲۶]،۲۰۰۰).

[۱]-Hill

[۲]-Siper

[۳]-Guida & Ludlow

[۴] -Spilberger

[۵]- Beek

[۶]-attentional theory

[۷]-Wine

[۸]-state

[۹] -trait

[۱۰]-Sodock

[۱۱]-Comunioan

[۱۲]-intrference model

[۱۳] -Benjamin

[۱۴]-deficits model

[۱۵]-dual deficit model

[۱۶] -Hughes

[۱۷] -Schwarzer

[۱۸]- Tobias

[۱۹] -Maria & Nuova

[۲۰] -Williams

[۲۱] -Best & Stanford

[۲۲] -Mwamwenda

[۲۳]-Beer

[۲۴]-Davis&Schutz

[۲۵] -Sabb

[۲۶]- Shunk

  راهنمای خرید:
  • همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
  • ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
  • در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.