پاورپوینت کامل روش تحقیق در سازمان ۳۶۶ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل روش تحقیق در سازمان ۳۶۶ اسلاید در PowerPoint دارای ۳۶۶ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل روش تحقیق در سازمان ۳۶۶ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از مطالب داخلی اسلاید ها

پاورپوینت کامل روش تحقیق در سازمان ۳۶۶ اسلاید در PowerPoint

اسلاید ۴: مراحل تدوین و اجرای یک طرح پژوهشیانتخاب موضوع تحقیقشناسایی و بیان مسئلهگزاره‌های مسئله و نحوه بیان آن‌هااولین مرحله در تدوین و اجرای یک طرح پژوهشی است.عرضه شواهدی دال بر وجود مسئله توسط پژوهشگر می‌باشدبخش‌های یک مطالعه حاوی یک بیان کلی، اهمیت مسئله و گزاره‌های خاص مسئله تحقیق است

اسلاید ۵: شرایط انتخاب موضوع۴اهمیت و اولویت۵توانایی پژوهشگر۶منابع مادی۷منابع اطلاعاتی۸به صرفه بودن۳پژوهش پذیر بودن۲بدیع بودن۱علاقه پژوهشگر

اسلاید ۶: شرایط تدوین موضوع تحقیقموضوع به صورت یک جمله مثبت خبری؛عدم استفاده از کلمات زائدی بدون نقش و باری در تحقیق؛آزمون پذیر مطرح شدن موضوع؛ریشه داشتن در علم مربوطه؛محدود بودن موضوع تحقیق( ماهیتی/زمانی/مکانی/ جامعه آماری)

اسلاید ۷: منابع و مراجع موجود برای انتخاب موضوع تحقیق ۱ . استفاده از تجارب شخصی و فردی محقق؛ ۲. استنتاج از نظریه ها و فرضیات موجود و مطرح؛ ۳. استفاده از متون مربوط به موضوع تحقیق؛

اسلاید ۸: مسأله تحقیقعبارتست از یک جمله استفهامی که رابطه موجود بین دو یا چند متغیر را مورد بررسی قرار می دهد و پاسخ این پرسش چیزی است که در تحقیق مورد جستجو است. اگر یک مسئله علمی باشد، همواره شامل دو یا چند متغیر خواهد بود.

اسلاید ۹: ویژگی‌های مسأله تحقیقبیان کننده یک رابطه بین دو یا چند متغیر؛صورت سوالی داشتن، به روشنی و بدون ابهام ؛قابل آزمون بودن، با متغیرهایی قابل اندازه گیری؛ موضع اخلاقی یا آرمانی نداشتن؛محدود بودن و قابل سنجش دامنه و اثر؛

اسلاید ۱۰: ۱۱ آیا مسئله تحقیق به روز (جدید) است ؟ آیا مسئله تحقیق رابطه بین پدیده ها را مورد بررسی قرار می‌دهد؟ آیا مسئله تحقیق روشن و ‌صریح بیان شده است ؟ آیا دامنه مسئله تحقیق محدود شده است ؟ آیا برای تحقیق منابع مالی لازم در اختیار است ؟ آیا امکانات پرسنلی، زمانی، تجهیزاتی لازم برای تحقیق وجود دارد؟ آیا محقق اساساً شهامت انجام تحقیق را دارد؟ ارزشیابی مسئله تحقیق

اسلاید ۱۱: ۱۲ آیا مسئله از اهمیت و ارزش لازم برای مطالعه برخوردار است ؟ آیا مسأله با علائق و تمایلات محقق همخوانی دارد؟ آیا انجام تحقیق با توجه به روشهای علمی تحقیق امکانپذیر است؟ آیا یافته‌های تحقیق نیاز خاصی را برطرف می‌کند؟ آیا موضوع تحقیق مسائل اخلاقی و حیثیتی تولید نمی‌کند؟ آیا اطلاعات لازم برای انجام تحقیق در دسترس هست یا می‌توان تولید کرد؟ آیا روشها ، وسائل و ابزارهای لازم با روایی) (Validityو پایایی (Reliability)کافی در اختیار محقق هست؟

اسلاید ۱۲: ویژگی‌های موضوع تحقیق۱. علاقه پژوهشگر: موضوع تحقیق باید مورد علاقه پژوهشگر باشد.۲. بدیع بودن: نو و تازه باشد و بصورت خلاقانه مطرح شود.۳. پژوهش پذیر بودن: موضوع پژوهش باید به حل مشکل یا کاهش آن منجر شود.۴. اهمیت واولویت: انجام دادن پژوهش جدید تا چه اندازه اهمیت دارد.۵. توانایی پژوهشگر: پژوهشگر در انتخاب موضوع باید توانایی خود را مورد نظر قرار دهد.۶. منابع مادی: نیروی انسانی، ابزار اندازه‌گیری، بودجه، تجهیزات و سایر لوازم مادی باید در دسترس پژوهشگر باشد.۷. منابع اطلاعاتی: در انتخاب موضوع تحقیق باید به منابع اطلاعاتی دسترسی داشت. تا امکان بازنگری پژوهش‌های قبلی و بررسی پیشینه تحقیق فراهم شود.۸. به صرفه بودن: انجام دادن تحقیق پیرامون موضوع مورد نظر باید از جنبه‌های علمی و نظری مقرون به صرفه باشد.

اسلاید ۱۳: محتوای بیان مسألهمقدمهویژگی های مسألهابعاد یا گستردگی مسألهمحیط مسألهعوامل احتمالی بروز مسألهنتایج حل مسألهاهمیت و ضرورت حل مسألهپیامدهای ناشی از عدم حل مسألهچگونگی حل مسأله

اسلاید ۱۴: ویژگی‌های یک بیان مسئله خوب۱. انتقال اهمیت مسئله۲. تحدید مسئله در یک حوزه تخصصی۳. اطلاعات کلی در باره تحقیقات انجام شده۴. چارچوبی برای ارائه نتایج تحقیق

اسلاید ۱۵: فعالیت : ۱- حداقل ۵ پرسش آغازین در مورد مسائلی که برای شما به عنوان مسئله قلمداد شده و ذهن شما را به خود معطوف داشته است، به ترتیب اولویت طرح نموده و به صورت مکتوب ارائه نمایید. ۲- یکی از سؤال ها را به صورت «موضوع تحقیق» در آورده و ارائه کنید۳. برای موضوع انتخاب شده یک بیانیه مساله ارائه کنید.

اسلاید ۱۶: گزاره‌های مسئله و نحوه بیان آن‌ها تعریف و ویژگی: بخش‌های اولیه یک مطالعه حاوی یک بیان کلی مسئله، اهمیت مسئله و گزاره‌های خاص مسئله تحقیق است.ملاک های ارزیابی مسئله و گزاره‌های تحقیق

اسلاید ۱۷: اجزاء گزاره مسئله۱ . هدف‌های تحقیق: در اجرای پژوهش‌های علمی پس از بیان مسئله تحقیق پژوهشگر, قصد خود را به صورت عملیاتی بیان می‌کند.۲. سئوال‌های تحقیق: مسئله تحقیق در مطالعات کیفی و کمی می‌تواند بصورت سوال بیان شود.۳. فرضیه‌های تحقیق: حدس بخردانه‌ای در باره رابطه دو یا چند متغیر است.

اسلاید ۱۸: رده‌بندی سئوالات تحقیق۱. سوال‌های توصیفی: در این گونه سوال‌ها معمولاً از کلمات چه می‌باشد؟ چیست؟و چگونه است؟ استفاده می‌شود.۲. سوال‌های رابطه‌ای: در این گونه سوال‌ها چگونگی رابطه دو یا چند متغیر مورد نظر قرار می‌گیرد.۳. سوال‌های تفاوتی: این سوال‌ها با تفاوت سطوح متغیرها سرو کار دارد.

اسلاید ۱۹: منطق زیر بنایی فرضیه‌ها۱. مفاهیم و یا نظریه‌های مرتبط با مسئله۲. مشاهده‌های تجربی ناشی از تحقیقات قبلی

اسلاید ۲۰: فرضیه تحقیقتعریف: حدس بخردانه‌ای درباره رابطه دو یا چند متغیر است.منطق زیربنایی فرضیه‌ها: فرضیه را بر دو اساس می‌توان تدوین کرد.فرضیه تحقیق و فرض آماری

اسلاید ۲۱: سازه و متغیرتعریف مفهومیبه تعریف یک واژه توسط واژه‌های دیگر اشاره دارد.تعریف عملیاتیبر ویژگی‌های قابل مشاهده استوار است.

اسلاید ۲۲: تعریف عملیاتی اندازه پذیر: عملیاتی که باید انجام پذیرد تا اندازه‌گیری یک مفهوم یا سازه میسر شود.تعریف عملیاتی آزمایشی: ایجاد شرایط آزمایشی لازم برای بروز پدیده مورد مطالعه انواع تعریف عملیاتی

اسلاید ۲۳: انواع متغیرهاکیفیاین متغیر ها را متغیرهای مقوله‌ای نیز می‌نامند که شامل حالت‌های گوناگون یک ویژگی است. مانند جنسیت، مذهب ، شغل و غیرهکمیمتغیـرهایی هستند که برای اندازه‌گیری آن‌ها می‌توان اعداد را به وضعیت آزمودنی و بر طبق قاعده‌ای معین منتسب کرد..

اسلاید ۲۴: ۱. متغیر مستقل: (Independent variable) یک ویژگی از محیط فیزیکی یا اجتماعی است که بعد از انتخاب، دخالت یا دستکاری شدن توسط محقق مقادیری را می پذیرد تا تاثیرش بر روی متغیر دیگر (متغیر وابسته) مشاهده شود.۲. متغیر وابسته: (Dependent variable) متغیری است که تغییرات آن تحت تاثیر متغیر مستقل قرار می‌گیرد.۳. متغیر تعدیل کننده: (Moderator varable) متغیر کیفی یا کمی است که جهت یا میزان رابطه مین متغیرهای مستقل و وابسته را تحت تاثیر قرار می‌دهد.۴. متغیر کنترل: (Control varialbe)زمانی که محقق اثر برخی متغیرها را کنترل نموده و آن‌ها را خنثی کند.۵. متغیر مداخله‌گر: (Intervening Varialbe) متغیری است که محقق برای استنتاج از نحوه تاثیرمتغیر مستقل بر متغیر تابع مورد نظر قرار می دهد.تشخیص و نامگذاری متغیرها

اسلاید ۲۵: مقیاس‌های اندازه‌گیری متغیرها انواع مقیاسها:مقیاس اسمی (Normal scale) مثل جنسیت: زن – مردمقیاس رتبه‌ای (ترتیبی) (Ordinal Scale) طبقه اجتماعی-اقتصادیمقیاس فاصله‌ای (Interval Scale) عملکرد در آزمون ریاضیمقیاس نسبتی (Ratio Scale) قد – سن – وزن تبدیل مقیاسها

اسلاید ۲۶: سطوح ارزیابی

اسلاید ۲۷: مقیاس اسمی: عبارت اسمی یعنی نامگذاری کردن (زن-مرد)مقیاس رتبه‌ای(ترتیبی): عبارت ترتیبی یعنی ترتیب دادن (طبقات اجتماعی)مقیاس فاصله‌ای: مقیاس فاصله‌ای نه تنها ترتیب اشیاء را نمایان می‌نماید بلکه فاصله بین آن‌ها را نیز مشخص می‌کند. (عملکرد در آزمون ریاضی) مقیاس نسبتی: مقیاس نسبتی دقیق‌ترین مقیاس اندازه‌گیری است. (قد – سن – وزن)مقیاس‌های اندازه‌گیری متغیرها

اسلاید ۲۸: انواع تعاریف:مفهومی Conceptual definitionعملیاتی Operational definitionانواع تعریف عملیاتی الف: تعریف عملیاتی اندازه پذیرب: تعریف عملیاتی آزمایشیمشخص کردن متغیرها و تعریف عملیاتی و مقیاس سنجش متغیرها

اسلاید ۲۹: (دسته‌بندی دیگر)مشخص کردن متغیرها و تعریف عملیاتی و مقیاس سنجش متغیرها (ادامه)تقسیم بندی متغیرها بر اساس نقش در تحقیق:متغیر مستقلمتغیر وابستهمتغیر تعدیل کنندهمتغیر کنترل:۱. کنترل های تحقیقی ۲. کنترل های آماری۵. متغیر مداخله گر(مزاحم)

اسلاید ۳۰: انواع متغیرها (دسته‌بندی دیگر)۱متغیر مستقلIndependent Variables2متغیر وابستهDependent Variables3متغیر کمی یا کیفیQuality VS. Quantity Variables3متغیر فعال یا خصیصه ایActive VS. Attribution Variables3متغیر تعدیل کنندهModerating Variables3متغیر کنترلControl Variables3متغیر مداخله کنندهIntervening Variables

اسلاید ۳۱: نکته مهم در تعیین متغیرهایک متغیر اعم از اینکه مستقل، وابسته، مداخله‌گر، یا تعدیل کننده باشد، باید نوع آن با مطالعه دقیق عواملی که در هر وضعیت عمل می‌کنند، معین شود.

اسلاید ۳۲: بهای سهام در بازارکامیابی فرآورده جدیدمتغیر وابستهمتغیرمستقلفاصله قدرتارزشهای مدیرانمتغیر وابستهمتغیرمستقلرابطه متغیر مستقل و متغیر وابسته

اسلاید ۳۳: رابطه متغیر مستقل و وابسته همراه با متغیر تعدیل کنندهتوانایی خواندنشمار کتاب هامتغیر وابستهمتغیرمستقلسواد والدینمتغیر تعدیل کنندهاثربخشی سازمانیتنوع نیروی کارمتغیر وابستهمتغیرمستقلتخصص مدیریتیمتغیر تعدیل کننده

اسلاید ۳۴: هم افزایی خلاقتنوع نیروی کارمتغیر وابستهمتغیرمستقلاثربخشی سازمانیمتغیرمداخله گرزمان :t1t2t3هم افزایی خلاقتنوع نیروی کارمتغیر وابستهمتغیرمستقلاثربخشی سازمانیمتغیرمداخله گرزمان :t1t2t3تخصص مدیریتیمتغیر تعدیل کنندهرابطه متغیرهای مستقل،مداخله‌گر، تعدیل کننده و وابسته

اسلاید ۳۵: حالات روان شناختیابعاد اساسی کارمتغیر های وابستهمتغیرهای مستقلنتیجه کاریمتغیر های مداخله گراحساس داشتن کاری مهمتنوع کاریهویت کاریاهمیت کاریافزایش انگیزهمسئولیت در قبال کاراستقلال کاریبهبود کیفیت کاریآگاهی از نتایج عملکردبازخورکاهش غیبت و ترک کارافزایش رضایت شغلیشدت نیاز به رشد کارکنان متغیرتعدیل کننده مدل / نظریه مشخصات شغلی

اسلاید ۳۶: انواع تعاریفتعریف مفهومیتعریف یک مفهوم با استفاده از مفاهیم دیگراست. (مانند فرهنگ لغت)۱. تعریف با مفاهیمی جز مفهوم مورد اشاره؛۲. برتری تعریف مثبت بر تعریف منفی؛ویژگی‌هاتعریف عملیاتی عبارت از مشخص کردن فعالیت‌های محقق برای اندازه‌گیری یا دستکاری یک متغیراست، متغیر عملیاتی راهنما و دستورالعمل پژوهشگر است.۱. تعریف عملیاتی اندازه پذیر ۲. تعریف عملیاتی ازمایشی-تجربیانواع

اسلاید ۳۷: روش پژوهش در سازمانبررسی پیشینه تحقیق

اسلاید ۳۸: بررسی پیشینه تحقیقمقاصد بررسی پیشینه تحقیقمنابع اطلاعاتی برای بررسی پیشینه تحقیقفرایند بررسی پیشینه تحقیقتنظیم گزارش پیشینه تحقیق

اسلاید ۳۹: تعریف و تحدید مسئلهقرار دادن یافته‌های تحقیق در چارچوب تحقیقات قبلیاجتناب از دوباره کاریانتخاب روش‌ها و ابزار اندازه‌گیری دقیق‌ترمقاصد بررسی پیشینه تحقیق

اسلاید ۴۰: پی بردن به پژوهش‌های انجام شده درباره مسألهآشنایی با روش‌های انجام پژوهش‌های مشابهبدست آوردن چارچوب نظری درباره مسألهجلوگیری از دوباره کاریهدف از بررسی پیشینه تحقیق (دسته‌بندی دیگر)

اسلاید ۴۱: کشف و شناسایی کلید واژگان مرتبط (key words)پی بردن به اسناد و مدارک مربوط به کلید واژگانانتخاب اسناد و مدارک مرتبط (از نظر موضوع و زمان)مطالعه و فیش برداری (نقل قول مستقیم یا مفهومی)چگونگی انجام بررسی پیشینه تحقیق

اسلاید ۴۲: ویژگیهای چهارچوب نظریمتغیرهای مرتبط با موضوع پژوهش باید به روشنی شناسایی و مشخص شوند.چگونگی ارتباط، روابط مهمی که بین متغیرها بر پایه نظریه ها تصویر شده اند، باید در تحقیق بیان شوند.اگر در پژوهشهای پیشین روابط بررسی شده باشند باید به مثبت یا منفی بودن این روابط در چهارچوب نظری اشاره شود.روابط منتظره را باید حداقل به کمک پژوهشهای پیشین تبیین کرد.باید چهارچوب نظری را طی یک نمودار نمایش داد.

اسلاید ۴۳: منابع اطلاعاتی برای بررسی پیشینه تحقیقمنابع دست اولمطالعات، نوشته‌های اولیه یک نظریه پرداز، محقق یا شاهد زنده در یک واقعه است. (یادداشت‌ها – گزارشات – دستنویس‌های مستقیم)…(هم نهاده) یعنی ادبیات نظری و تجربی قبلی است. کتاب‌ها، مقاله‌های منتشر شده و …منابع دست دوم

اسلاید ۴۴: پژوهش در سازمانابزار جمع آوری اطلاعات و مقیاس‌های اندازه‌ گیری

اسلاید ۴۵: ابزار اندازه‌گیری در تحقیق پرسشنامهمصاحبهمشاهده

اسلاید ۴۶: پرسشنامهQuestionnaire

اسلاید ۴۷: مصاحبهمشاهدهپرسشنامهبررسی مدارک و اسنادروشهای گردآوری اطلاعات

اسلاید ۴۸: پرسشنامهتعریف: پرسشنامه مجموعه‌ای از سوال‌هاست که پاسخ دهنده با ملاحظه آن‌ها پاسخ لازم را ارائه می‌کند.اصول کلی تنظیم پرسشنامه: دارای اهداف و سوال‌های تحقیق, جذاب بودن برای پاسخگو, کوتاه و حاوی کلیه اطلاعات مورد نیاز تحقیق

اسلاید ۴۹: پرسشنامهپرسشنامه مجموعه‌ای است از سئوالات کتبی و غالباً مبتنی بر گزینه‌های مشخص که پاسخ دهنده جوابهای خود را بر آن درج می‌کند.

اسلاید ۵۰: موارد استفادهدر مواردی که از راه مشاهده یا مصاحبه نتوانیم حقایق و اطلاعات مورد نیاز را بدست آوریم و یا اگر هم اطلاعاتی بدست آمدنی باشد پردامنه و وسیع و همه جانبه نباشند و یا زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که منابع لازم برای کسب اطلاعات در دسترس نباشند و ما ناگزیر باشیم از طریق پرسش از افراد بصیر در آن راه گام برداریم. همچنین پرسشنامه در موردی بکار می‌رود که محقق بخواهد نظر جمعی را در مورد مسأله ای بدست آورد. طرز تلقی مردم را از یک مسأله بداند، فلسفه‌ای را جستجو کند، از دیدگاه مثبت و منفی مردم نسبت به امری سر در آورد.

اسلاید ۵۱: مزایای پرسشنامه از نظر تعداد سئوالات و دامنه آن انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به مصاحبه دارد.از طریق آن با گروه وسیع‌تری در داخل و خارج جامعه می‌توان تماس گرفت و اطلاعات وسیع و قابل اعتمادتری را می‌توان بدست آورد.سرعت عمل، هزینه پایین، سادگی و آسانی اجرا، همانندی سیالات برای همه، مشخص‌تر بودن حد و مرز سئوالات، آسانی استخراج مطالب و ارزیابی باعث آن می‌شود که از این شیوه بیشتر استفاده شود.

اسلاید ۵۲: محدودیت‌های پرسشنامهمطلق بودن هر سئوال, عدم امکان توضیح، عدم رابطه روانی بین پرسشگر و پاسخگو.مبتنی بودن پاسخ‌ها بر محافظه کاری، راز داری

اسلاید ۵۳: پرسشنامهحضوریپستیالکترونیکی

اسلاید ۵۴: پرسشنامه حضوریهرگاه بررسی در سازمان کوچکی صورت می گیرد و آمادگی و توانایی جمع کردن کارکنان در یک محل وجود داشته باشد تا به پرسش‌ها پاسخ دهند اجرای حضوری بهترین روش گردآوری اطلاعات است. امتیاز این شیوه آن است که خود پژوهشگر می‌تواند شخصاً پرسشنامه‌های تکمیل شده را در مدت زمان کوتاه گردآوری کند و هرگونه تردیدی را که پاسخ دهندگان در مورد هر یک از سئوالات دارند بی‌درنگ برطرف کند.

اسلاید ۵۵: پرسشنامه پستیمزیت برجسته آن این است که منطقه جغرافیایی گسترده‌ای را در بر می‌گیرد. پرسشنامه ها از طریق پست برای پاسخ دهندگان ارسال می‌شود تا آنان هر گونه که راحت ترند آنها را تکمیل کنند.یکی از دشواریهای آن این است که چنانچه پاسخ دهنده با ابهامی روبرو باشد آن را نمی‌توان برطرف کرد.

اسلاید ۵۶: در روش ارسال پرسشنامه از طریق پست باید نکات زیر رعایت شود:الف) روی پاکت آدرس گیرنده و فرستنده به طور کامل نوشته شود.ب) پرسشنامه و راهنمای آن در پاکت قرار داده شود.ج) برای سهولت کار عودت پرسشنامه تکمیل شده، پاکت تمبر زده ای را که روی آن آدرس محقق نوشته شده است ضمیمه کند تا پاسخگو برای ارسال پرسشنامه ناچار به تهیه پاکت و تمبر نباشد.د) در صورت امکان نامه جداگانه یا کارت یا نشانه‌ای یادگاری به عنوان هدیه برای پاسخگو بفرستد.

اسلاید ۵۷: پرسشنامه الکترونیکتکمیل پرسشنامه ( آن لاین ) با اتصال میکرو کامپیوترها به شبکه های رایانه ای برای پاسخ دهندگان میسر است. همچنین می توان دیسکهای داده ها را برای پاسخ دهندگانی که از رایانه شخصی استفاده می کنند ارسال کرد.البته زمانی می توان از این ابزار استفاده کرد که پاسخ دهنده طرز کار با رایانه را بداند و تمایل به پاسخگویی بدین طریق را داشته باشد.

اسلاید ۵۸: اجزاء اصلی پرسشنامهالف) نامه همراه یا مقدمه‌ای برای آماده کردن پاسخ دهنده جهت تکمیل پرسشنامه.ب) دستورالعملهاج) سیال‌ها (گویه‌ها)

اسلاید ۵۹: اصول نگارشپرسشهامحتوا و هدفپرسشهاواژگان و زبانتقدم و تأخرپرسشهاداده های طبقه بندی یا اطلاعات شخصیدسته بندی مقوله هااستخراج پاسخهامقیاسها و مقیاس بندیاعتبار و رواییشکل ظاهری پرسشنامهطول و اندازه پرسشنامهنامه درخواست تکمیل برای پاسخ دهندهراهنمائیهای مربوط به تکمیل پرسشنامهاصول واژگاناصولاندازه گیریشکل کلیاصول طراحی پرسشنامه

اسلاید ۶۰: به پاسخ دهنده اجازه می‌دهد هر گونه مایل است جواب دهد.از پاسخ دهنده می‌خواهد از میان گزینه‌هایی که پژوهشگر ارائه می‌کند یکی را برگزیند.پرسشهای بازپرسشهای بسته

اسلاید ۶۱: انواع سوالات بسته پاسخالف) حالت چند جوابی :در این سئوالات پاسخ دهنده یکی از گزینه‌های ارائه شده را انتخاب نموده و علامت گذاری می‌کند.مثال)مسیر مهاجرت شما به چه صورتی بوده است ؟از جامعه عشایری به روستا از جامعه عشایری به شهر از جامعه روستایی به شهر

اسلاید ۶۲: مثال)- نقش علوم در زندگی انسان انکار ناپذیر است.کاملاً موافقموافقبی طرفمخالفکاملاً مخالفب) حالت مقیاس چند درجه‌ایدر این نوع سئوالات، پاسخ دهنده موضع خود را در مورد موضوعی بر روی یک طیف با انتخابی که به بهترین وجه نمایانگر باورها ، عقاید یا نگرش او درباره آن گونه باشد مشخص می کند.

اسلاید ۶۳: ج) حالت تعیین اولویت نسبت به موارد ارائه شدهدر این حالت یک سری گویه ارائه شده و از پاسخ دهنده خواسته می شود تا ترتیب اهمیت آنها را مشخص کند.مثال )مشاغل زیر را به ترتیب اهمیت رده بندی کنید :معلمی پزشکی تجارت اداری کشاورزی کارگر صنعتی

اسلاید ۶۴: سوالهای باز پاسخ سوالهای بسته پاسخ- آزادی برای پاسخگویی وجود داردساختن آن راحت تر است – امکان پیگیری از طرف مصاحبه گروجود دارد.- ثبات پاسخها در میان پاسخ دهندگان بالا می رود – جدول بندی کردن سریعتر و راحت تر صورت می گیرد.- توسط پاسخ دهندگان مردم پسندتر است. – پاسخها منجر به بی ثباتی در طول و محتوا می شود.هم سیالها و هم پاسخها در معرض تفسیر اشتباه قرار می گیرند.- جدول بندی و نتیجه گیری مشکل استوسعت پاسخها ممکن است محدود شود.- برای ساختن آن زمان بیشتری به کار برده می شود.- برای پوشش دادن به موضوع تحقیق نیاز به سیالهای بیشتری است .مزایا و معایب سئوالات بسته-پاسخ و باز-پاسخمزایا معایب

اسلاید ۶۵: پرسشهای همراه با واژگان مثبت و منفیبه جای اینکه همه پرسشها را به صورت مثبت بنویسیم، شایسته است پرسشهایی همراه با واژگان منفی نیز در نظر گرفته شود تا گرایش پاسخ دهنده به علامت زدن در یک سمت مقیاس به حداقل برسد.یک پرسشنامه خوب آمیزه‌ای از پرسشهای مثبت و منفی را در خود دارد.

اسلاید ۶۶: سئوالهای مشروطغالباً بعضی از سئوال‌های پرسشنامه به بعضی از پاسخگویان مربوط می‌شود و به پاسخگویان دیگر ربطی ندارند. زمانی این نوع موقعیت بروز می‌کند که می‌خواهید مجموعه سئوال‌هایی درباره موضوعی خاص مطرح کنید. سئوال‌های متعاقب این مجموعه از سئوالها را “سئوال‌های مشروط“ می‌نامند. اینکه آیا باید آنها را پرسید یا به آنها پاسخ داد، مشروط به پاسخ‌هایی است که به نخستین سئوال در این مجموعه داده می‌شود. استفاده از سئوال‌های مشروط ممکن است کار پاسخگویان را در تکمیل پرسشنامه آسان سازد، زیرا آنان مواجهه با پاسخ دادن به سئوال‌هایی نیستند که به ایشان مربوط نیست.

اسلاید ۶۷: مثال )آیا تا کنون درباره « برنامه پاسداری از محله » چیزی شنیده اید ؟[ ] بلی[ ] خیر اگر بلی : الف) آیا کلاً آن برنامه را تأیید می کنید یا تأیید نمی کنید ؟ [ ] تأیید می کنم [ ] تأیید نمی کنم [ ] نظری ندارم ب) آیا تا کنون در جلسه ساکنان برای پاسداری از محله شرکت کرده اید ؟ [ ] بلی [ ] خیر اگر بلی : آخرین بار چه زمانی در جلسه شرکت کردید ؟

اسلاید ۶۸: انواع سئوال‌های ممکن در یک پرسشنامهپرسشهای دو وجهی: پرسشهایی که احتمالاً دو پاسخ دارند. پرسشهای مبهم: پرسشهایی که به گونه‌ای نگاشته می‌شوند که پاسخ دهنده معنای آنها را به درستی درک نمی‌کند و ممکن است آنها را به گونه‌ای دیگر تفسیر کند و در نهایت این پرسشها مجموعه‌ای از پاسخهای نادرست را به همراه می‌آورند. پرسشهای مبتنی بر یادآوری گذشته: ممکن است برخی پرسشها پاسخ دهنده را بر آن دارند که تجربه‌هایی از گذشته خود را که برایش روشن نیستند به یاد آورد. این پاسخها می‌تواند همراه با سوگیری باشد. چنین اطلاعاتی را به سادگی می‌توان از پرونده استخدامی افراد بدست آورد.

اسلاید ۶۹: پرسشهای هدایت کننده: پرسشها نباید به گونه‌ای نگاشته شوند که پاسخ دهنده را به دادن پاسخ‌هایی هدایت کند که مورد نظر پژوهشگر است.پرسشهایی که بار عاطفی دارند: نوع دیگری از سوگیری در پرسشها زمانی روی می‌دهد که آنها با احساسات و عواطف درآمیخته شوند.پرسشهای پیچیده: این گونه سئوال به دشواری قابل درک است و بنابراین پاسخ دهنده وقت زیادی را صرف درک معانی آن می‌کند. پرسشهای منفی: پاسخ دهنده در برابر سیال منفی ممکن است به طور ناخود آگاه کلمات منفی را نادیده گرفته و متوجه آنها نشود. در این حالت پاسخهای او با واقعیت مطابقت نخواهد داشت. در صورتی که ناچار به استفاده از سئوال‌های منفی باشید بهتر آن است که زیر کلمات منفی خط کشیده ویا این کلمات را با حروف درشت مشخص کنید.

اسلاید ۷۰: مثال )نظر شما درباره عدم اعطای گواهینامه آموزش ضمن خدمت به افرادی که دارای حداقل دو سال سابقه خدمت می باشند چیست ؟نظر شما درباره عدم اعطای گواهینامه آموزش ضمن خدمت به افرادی که دارای حداقل دو سال سابقه خدمت می باشند چیست ؟

اسلاید ۷۱: اصول اندازه‌گیریاصولی برای اندازه‌گیری وجود دارد که باید پیگیری شود تا اطلاعات گردآوری شده برای آزمودن فرضیه‌ها متناسب شوند. این اصول، مقیاسها و فنون مقیاس بندی را که در مفاهیم اندازه‌گیری به کار می‌روند و نیز سنجش اعتبار و روایی ابزار اندازه‌گیری که به کار رفته است در بر می‌گیرد. مقیاسها را باید متناسب با نوع اطلاعات مورد نیاز به کار برد. ساز و کارهای مختلف مقیاس‌بندی به ما کمک می‌کند تا مقیاس‌های خود را به درستی مورد استفاده قرار دهیم.

اسلاید ۷۲: سئوالات باید اعتبار داشته باشند به گونه ای که اگر در فواصل زمانی مختلف از افراد مورد نظر پرسش شوند حاصل آن واحد باشد و یک گونه از آنها استنباط شود و طبیعی است به شرطی این هدف قابل وصول است که سیالات استاندارد باشد.رواییپایایییعنی سئوالات آنچه را که موضوع بررسی ماست بپرسند و جز آن چیزی را مورد پرسش قرار ندهند.روایی و اعتبار (پایایی) پرسشنامه

اسلاید ۷۳: ظاهر کلی پرسشنامهیک پرسشنامه جذاب و مرتب که دارای مقدمه خوب برای درخواست تکمیل، راهنماهای مناسب و مجموعه‌های منظم و دسته‌بندی شده‌ای از پرسشها و گزینه‌ها باشد پاسخ‌دهی را برای تکمیل کننده ساده‌تر می‌کند. پرسشنامه باید جادار و مرتب باشد، قرار دادن بیش از یک سیال در یک سطر روی هم رفته موجب می‌شود که پاسخگویان متوجه سیال دوم نشوند و یا نوشتن سئوالات به صورت اختصار ممکن باعث شود که برخی پاسخگویان اینگونه سیالات را غلط تعبیر کنند.

اسلاید ۷۴: پرسشهای باز در انتهای پرسشنامهدر انتهای پرسشنامه می توان چند پرسش باز نیز قرار داد تا افراد هرگونه دیدگاهی دارند بنویسند و آنگاه پرسشنامه با یک عبارت تشکر آمیز به پایان می رسد.

اسلاید ۷۵: معمولاً برای تکمیل هر پرسشنامه ۴ نوع دستورالعمل می توان صادر کرد ۱- دستور کلی :باید شامل معرفی هدف پرسشنامه، قول محرمانه ماندن اطلاعات، اینکه پاسخگو چگونه انتخاب شده است، پرسشنامه ها چگونه و چه وقت برگردانده شود.۲- دستورالعمل مربوط به هر بخش :زمانی که پرسشنامه به بخشهایی تقسیم شده است بهتر است مقدمه مختصری درباره هر بخش فراهم شود.

اسلاید ۷۶: ۳- دستورالعمل مربوط به تعداد سئوالها و گزینه ها :مشخص کنید که پاسخگو می تواند چه تعداد از گزینه‌ها را علامت بزند.۴- دستورالعمل مرتبط به هدایت به مرحله بعدی :هنگام استفاده از سئوالهای مشروط باید این نوع دستورالعملها را به کار بگیرید .

اسلاید ۷۷: آزمون مقدماتی پرسشنامهمطمئن ترین عامل محافظت در برابر خطاها در پرسشنامه، این است که کل پرسشنامه یا بخشی از آن را آزمون مقدماتی کنید. معمولاً ضرورتی ندارد آزمودنیهایی که مورد آزمون مقدماتی قرار می گیرند نمونه معرف باشند، اما دست کم باید از افرادی استفاده کنید که پرسشنامه به آنان مربوط می شود. به طور کلی به جای آنکه با خواندن سراسر پرسشنامه به جستجوی خطاها بروید، بهتر است از عده ای بخواهید که آنها را تکمیل کنند.

اسلاید ۷۸:

اسلاید ۷۹:

اسلاید ۸۰:

اسلاید ۸۱:

اسلاید ۸۲: نکات ضروری در تدوین سوالات پرسشنامهاز سوال های نامفهوم و مبهم پرهیز شودسوالاتی که پاسخ دهنده را به پاسخ خاصی هدایت می‌کند باید اجتناب کرداز سوال پیچیده پرهیز گردداز سوال‌های دو وجهی که شامل دو سوال در یک پرسش است اجتناب شودتا جایی که امکان دارد از ارائه سوال‌های منفی خودداری شوداز بیان سوال‌های مستقیم که موجب تحریک حساسیت آزمودنی شده و یا در وی ایجاد مقاومت می‌کند پرهیز شوداز تنظیم سوال هایی که آزمودنی پاسخ آن ها را در دسترس ندارد خودداری شود.

اسلاید ۸۳: دو اصل مهم در ترتیب ارائه سوال‌هاسوال‌های اولیه باید به حدی جالب باشد که پاسخ دهنده را به پاسخ دادن ترغیب کندسوال‌ها از ساده ترین به پیچیده‌ترین عرضه شود

اسلاید ۸۴: نکات عمده در تدوین پرسشنامهتصمیم‌گیری در باره محتوای سوال‌هاتصمیم گیری درباره صورت بندی سوال هاتصمیم گیری درباره شکل پاسخ هاتصمیم گیری درباره ترتیب قرار گرفتن سوال در پرسشنامه

اسلاید ۸۵: سایر روشهای گردآوری اطلاعاتمشاهده فردمی تواندبه مشاهده رفتارافراددرمحیط کار واقعی یا در محیط آزمایشگاهی بپردازد.مشاهده بدون مشارکت(غیر فعال)پژوهشگر می‌تواند صرفاً در نقش پژوهشگر و بدون آنکه به عنوان یک عضو سازمان عمل کند، به گردآوری اطلاعات بپردازد.مشاهده توأم با مشارکت(فعال)پژوهشگر نقش یک مشاهده گر فعال را ایفا می کند.وی به درون سازمان یا مکان پژوهش پای می گذارد و عملاً به عنوان عضو یک گروه کاری تلقی می شود. (پژوهشهای مردم شناسی)

اسلاید ۸۶: مشاهده هدایت شده و اتفاقیهنگامی که پژوهشگرمجموعه ای از مقوله های فعالیت یا پدیده را که قصد مطالعه آنها را دارد از پیش در نظر می‌گیرد، مشاهده هدایت شده نامیده می‌شود.هنگامی که مشاهده‌گر اندیشه معینی برای جنبه‌های بخصوصی که باید مورد توجه قرار دهد دردست نداشته باشد، مشاهده اتفاقی یا غیرهدایت شده نامیده می‌شود.سوگیریهای مطالعات مشاهده ایداده‌هایی که پژوهشگر با مشاهده از زاویه دید خود گردآوری می‌کند در معرض سوگیریهایی توسط او می‌باشد. خستگی مشاهده‌گر عامل سوگیری می‌باشد. برای آنکه سوگیری به حداقل برسد، مشاهده گران را در زمینه چگونگی ثبت رویدادها آموزش می‌دهند.

اسلاید ۸۷: روشهای چند گانه گردآوری اطلاعاتاز آنجا که تقریباً همه روشهای گردآوری اطلاعات همراه با سوگیریهایی هستند، گردآوری اطلاعات به روشهای چند گانه از منابع مختلف به پژوهش استحکام می بخشد. در اینصورت اگر در داده‌ای سوگیری وجود داشت آن را نادیده می‌گیریم. پژوهشگران خوب کوشش میکنند از چند منبع و یا چند روش داده‌ها را گردآوری کنند، هرچند این پژوهشها پر هزینه و وقتگیر است.

اسلاید ۸۸: برتریها و کاستیهای روشهای گردآوری داده‌ها و محل کاربرد هر یکمصاحبه چهره به چهرهکشف و درک مسایل پیچیده را میسر می سازد. می‌توان دیدگاه‌هایی را که بیان آنها به طور عادی میسر نیست، مطرح کرد.بعد منفی: پاسخ دهنده می‌تواند سوگیریهایی داشته باشد و هزینه مطالعه گزاف است.مصاحبه تلفنیبرای پرسیدن سئوال‌های معین، دریافت پاسخهای فوری و آزمودنی‌هایی که در مناطق جغرافیایی پراکنده‌اند مورد استفاده قرار می‌گیرد.بعدمنفی: نمی توان بازتابهای غیر کلامی افراد را مشاهده کردومصاحبه شونده هر لحظه می‌تواند مکالمه را قطع کند.

اسلاید ۸۹: پرسشنامه حضوریمیتوان راهنمایی های مورد نیازپاسخ دهنده را در هر مرحله ارائه کرد وپرسشنامه را بی‌درنگ پس از تکمیل گردآوری کرد.بعد منفی: اجرای پرسشنامه حضوری پر هزینه است به ویژه اگر گروه نمونه از نظر جغرافیایی پراکنده باشد.پرسشنامه پستیهنگامی که لازم باشد اطلاعات فراوانی با هزینه اندک از پاسخ دهندگان پراکنده گردآوری شود، بهترین روش می باشد.بعد منفی: میزان برگشت پرسشنامه های پستی معمولاً اندک است.

اسلاید ۹۰: بررسی روش مصاحبه به عنوان یکی از روشهای جمع آوری اطلاعات

اسلاید ۹۱: روشی که اطلاعات مورد نیاز تحقیق از طریق ارتباط مستقیم بین پرسشگر و پاسخگو گرداوری می‌شود. مصاحبهInterview

اسلاید ۹۲: تعریف مصاحبه مصاحبه ، فرایندی است اجتماعی که به صـورت ملاقــاتی همدلانه، رویـاروی و گفت و شنودی، بین مصـاحبه گـر و مصاحبه شونده ، با هدف دستیـابی به اطلاعــاتی معیـن، در شرایطی که پرسشگـر و پاسخگو در کنــار یکدیگر قرار گرفته‌اند، صورت می‌گیرد. (ظهوری، ۱۳۷۸، ص ۱۷۷)

اسلاید ۹۳: مصاحبه روشی است که در آن اطلاعات مورد نیاز تحقیق از طــریق ارتبــاط مستقیـم بیـن پرسشگر یا محقـق باپـاسخگو گردآوری می‌شود. در واقـع، مصاحبه یک مکـالمه دو طرفه است که با طرح سئوال مصاحبه‌گر به منظور کسب اطلاعات مربوط به تحقیق آغـاز می‌شود این امـر می‌تواند به صــورت رو در رو یا برقراری ارتبــاط تلفنی انجام پذیرد. (حافظ نیا، ۱۳۸۱، ص ۱۹۹) تعریف دیگر:

اسلاید ۹۴: زمینه‌های اطلاعاتی زمینــه‌های اطلاعــاتی که از طریق مصــاحبه بهتـر به دست می‌آید، عبارتند از: طرز فکر، عواطف، احساسات و خصوصیات افراد، طرز تلقی آنان نسبت به یک مسأله یا پدیده، علل وابستگی یـا وازدگی آنها از افراد یا گروه ها یـا زمینه‌های خاص.دو نویسنده جوان کنل و کان وجود سه شرط زیر را برای توفیق در مصاحبه لازم دانسته اند : پاسخگو، اطلاعـات لازم را داشته باشد – پاسخگو، سوال را درک کند – پاسخگــو ، انگیزه لازم را داشته باشد. (ظهوری، ۱۳۷۸، ص ۱۷۷)

اسلاید ۹۵: کارآیی مصـاحبه برای آنکه مصاحبه دارای کارآیی بوده و در رسیدن به هدفها تحقیق به محقق یاری نماید ، توجه به نکات زیر ضروری است :۱- ایجـاد جو دوستـانه ۲- توجه و علاقه مصاحبه گر ۳- نظم در ارائـه سئوالها ۴- نشـان ندادن عکس العمل به پـاسخ‌های آزمودنی ۵- مطرح کردن سوال‌ها به شیوه مشابه در طول مصاحبه ۶- مصاحبه نباید برای تندرستی و مناعت طبع مصاحبه شونده تهدیدی به حساب آید .

اسلاید ۹۶: ۷- مصاحبه گر باید مصاحبه شونده را از اهداف مصاحبه و علت انتخاب او برای این کار آگاه کند. ۸- مصاحبه شونده باید از روش ثبت و ضبط داده‌ها مطلع باشد و آنهــا را بپذیرد، یعنی اینکه باید با روش های ثبت نظیر نوشتن، علامت زدن، ضبط کردن با دستگــاه ضبط صوت، میکروفون، عکسبرداری و فیلم برداری موافق باشد. ۹- مصاحبه گر باید تلاش خود را به کار برد تـا اعتماد مصاحبه شونده را جلب نماید و به او اطمینان دهد که موضوعات و اظهارات مصاحبه مکتوم و مخفی باقی خواهد ماند.۱۰- مصاحبه کننده باید از دادن پاسخ مستقیم و صریح که مبین عقیده اش در خصوص موضوع مورد سوال مصاحبه شونده باشد پرهیز کند.

اسلاید ۹۷: ۱۱- مصاحبه کننده باید توجه داشته باشد که اگر پاسخگو در مـورد موضوعی قادر به تداوم جریان پرسش و پاسخ نیست، بر ادامه آن اصرار نورزد.۱۲- مصاحبه کننده باید تا حد ممکن با مصاحبه شونده همزبان، هم فرهنگ و هم جنس باشد تا بتوانند با همدیگر تفاهم نمایند. ۱۳- در مواقعی که مصاحبه‌گر احساس می‌کند جریان مصاحبه از مسیر طبیعی خود خارج شده است باید با ظرافت و هوشیاری لازم و با طرح سوالات مناسب جریان مصاحبه را به مسیر طبیعی بازگرداند.۱۴- مصاحبه کننده باید سعی کند حتی‌المقدور سوالات مصاحبه را به خاطر بسپارد و به ترتیب منطقی نسبت به طرح آن اقدام کند.

اسلاید ۹۸: ۱۵- مصاحبه کننده باید عین مطـالب مصاحبه شونده را روی کارت مصاحبه منتقل کند و از دخالت دادن نظریات شخصی خود در آن و نیز جدل با مصاحبه شونده پرهیز نماید.۱۶- مصاحبه کننده باید محیط مصاحبه را خلوت کند تا در آن وسایل منحرف کننده تمرکز حواس و نیز سر و صداهای مزاحم و همچنین افراد دیگر وجود نداشته باشد. ۱۷- مصاحبه گر پس از اتمام کار مصاحبه باید پاسخ‌های ثبت شده را بلافاصله مورد بازبینی و بازنگری قرار دهد. ۱۸- حالت مصاحبه‌گر و نحوه طرح سوالات باید به گونه‌ای باشد که اولاً: حالت بازجویی به خود نگیرد و موجبات کدورت خاطر و واکنش منفی مصاحبه شونده را فراهم نکند، ثانیاً: با تغییر حالت بدن و اندام‌ها و اشارات و کنایات موجبات بیان اظهارات اغراق‌آمیز یا کتمان حقایق از طرف مصاحبه شونده را فراهم نکند.

اسلاید ۹۹: انواع مصاحبه از نظر روش کار۱.مصاحبه منظم:در این نوع مصاحبه تعداد و نوع پرسشها و ترتیب و راهنمای حل انها از قبل اماده میباشد.۲.مصاحبه نامنظم:در این روش مصاحبه کننده میتواند جمله بندی پرسشها را برای هر پاسخ دهنده خاصی به تناسب حال وی تنظیم کرده وبا نظمی که برایش مناسب است مطرح کند.

اسلاید ۱۰۰: تفاوت مصاحبه منظم و نامنظمهدف از مصاحبه منظم:به دست آوردن اطلاعات کمی و قابل مقایسه و سطحی با استفاده از روش یکنواخت و بسیار رسمی است. هدف از مصاحبه نا منظم:جمع آوری اطلاعات کیفی و عمیق از تمام جنبه های موضوع با استفاده از روش انعطاف پذیر و غیر رسمی است.

اسلاید ۱۰۱: انواع مصاحبه از نظر هدف ۱.مشاوره ای۲.تحقیقیالف: مصاحبه اطلاعاتیب: مصاحبه ارزشیابی

اسلاید ۱۰۲: اشخاص مناسب برای مصاحبهکارشناسان خبرهشاهدان عینیافراد ذی نفع

اسلاید ۱۰۳: انواع دیگر مصاحبهمصاحبه حضوریمصاحبه تلفنیمصاحبه رایانه ای

اسلاید ۱۰۴: روش مناسب برای مطالعه افراد جامعه‌ای که بی‌سوادند یا سواد کافی ندارند.روش مناسب برای مطالعه کودکان و افراد ناسازگارایجاد اطمینان خاطر به افراد و دسترسی به مطالب محرمانه آنهارفع ابهام برای پاسخگواعمال کنترل بیشتر بر وضعیت مصاحبهمزایای مصاحبه

اسلاید ۱۰۵: معایب و محدودیت های مصاحبه۱.هزینه بسیار زیاد۲.وقت گیر بودن۳.عدم دسترسی به تعداد زیادی از افراد در یک مدت کوتاه۴.نیاز به مصاحبه گران مجرب و کار ازموده و لزوم آموزش۵.سخت بودن قابلیت تعبیر و تفسیر اطلاعات

اسلاید ۱۰۶: مصاحبه حضوریبرتری ها : مهم ترین ویـژگی مصاحبه حضوری یـا مستقیـم آن است که پژوهشگر می‌تواند پرسشها را با وضعیـت تطبیق دهد، تردید‌ها را برطرف کند و اطمینان یابد که با تکرار و بازگویی پاسخها آنها را به درستی درک می‌کند. همچنین می‌تواند نشانه‌های غیر کلامی را که مصاحبه شونده از خود نشان می‌دهد (ناشی از هرگونه احساس ناراحتی، تنش یا مشکل دیگری که دارد) با مشاهده گره‌های ابروان، تکـان دادن قسمتی از بدن و ســایر نشانه های ناخود آگاه کشف کنـد. چنین کاری در مصاحبه تلقی میسر نیست.

اسلاید ۱۰۷: کاستی‌ها: نارسایی‌های اساسی مصاحبه حضوری چنانچه قرار باشد مطــالعه به صورت ملی یا فراملی صورت گیرد، محدودیت‌های جغرافیایـی و منابع گسترده‌ای است که باید بدان دسترسی یافت. هـزینه آموزش مصاحبه کنندگان برای کاستن سوگیری‌های آنها (مثــلاً تفاوت‌های موجود در روش های پرسش سوالات و تفسیر پاسخ‌ها) نیز گزاف است. نقص دیگر آن است که افـراد احتمالاً در مورد افشا شدن بازتاب هایشان احساس ناراحتی می‌کنند. (اوماسکاران، صائبی ، ۱۳۸۱، ص ۲۵۵)

اسلاید ۱۰۸: مصاحبه تلفنیبرتـری‌ها: مزیت اساسی مصاحبه تلفنی از دیدگاه پژوهشگر آن است که میتوان در مدت کوتاهی به گروهی از افراد مختلف دسترسی پیدا کرد (اگر ضرورت ایجاب کند در سراسر کشور یا حتی خارج از کشور). از نظر پاسخ دهندگانی که تمایل به روبرو شدن با مصاحبه کننده را ندارند مشارکت آسان می شود . همچنین ، امکان دارد که بیشتر پاسخ دهندگان در ارائه اطلاعات شخصی از طریق تلفن احساس ناراحتی داشته باشند.

اسلاید ۱ـی ها : دشواری عمده مصاحبه تلفنی آن است که پاسخ دهنده می تواند با قطع کردن مکالمه در هر لحظه که میل داشته بـاشد به مصاحبه پایان دهد. برای آنکه این دشواری به حداقل برسد، شایسته است از قبل با مصاحبه شونده تماس حاصل شود و با بیان مدت تقریبی مصاحبه و توافق در مورد زمان آن، از وی درخواست مشارکت در پژوهش مورد نظر بشود. بهتر است مصاحبه های طولانی تر از مدتی که توافق شده است نشود.

اسلاید ۱۱۰: مصاحبه رایانه ای اکنون که فن آوری نوین عرصه‌های گوناگونی را در برگرفته است ، مصاحبه به کمک رایانه نیز میسر است ، به گونه‌ای که پرسشها برصفحه نمایش رایانه ظاهر می‌شود و مصاحبه کننده می‌تواند پاسخ‌های مصاحبه شوندگان را مستقیماً در رایانه وارد کند. صحت گردآوری اطلاعات بدین صورت به طور چشم‌گیری افزایش می یابد زیرا نرم افزار را می‌توان بر پـایه تشخیص پاسخ‌های نامرتبط برنـامه‌ریزی کرد. نرم افزار مصاحبه رایانه‌ای همچنین موجب می شود مصاحبه کننده پرسشهای نـادرست نپرسد و ناگزیر باشد ترتیب تقدم پرسشها را رعایت کند چرا که پرسشها به طور خودکار و به ترتیب برای پاسخ دهنده ظاهر می‌شود . این امکانات موجب می شود سوگیریهای برخاسته از مصاحبه کننده تا حدودی از میان برود .

اسلاید ۱۱۱: انواع مصـاحبهســازمان یافتهنیمه سازمان یافتهســازمان نـایافته

اسلاید ۱۱۲: مصاحبه سازمان یافته در این نوع مصاحبه ، مصاحبه گر از قبل سوال‌های مورد نظر را فراهم کرده و در زمان مصاحبه آن‌ها را در اختیار مصاحبه شوندگان قرار می‌دهد. نوعی از این مصاحبه به پرسشنامه بسته – پاسخ شباهت دارد. (بازرگان ، ۱۳۸۴ ، ص ۱۵۰)

اسلاید ۱۱۳: مصاحبه نیمه سازمان یافته در این نوع مصاحبه، سوال‌ها از قبل طـراحی شده‌اند و هدف کسب اطلاعات عمیق از مصاحبه شونده است. روش بالینی پیاژه در مصاحبه را می‌توان از انواع مصاحبه های نیمه سازمان یافته دانست. این روش با انعطاف پذیری به تنظیم سوال‌ها براساس پاسخ‌های آزمودنی می پردازد . در محدوده روان شناسی تحولی و بررسی برخی مفاهیم، این روش بسیار مناسب است. در مصاحبه نیمه سازمان یافته، هر پاسخ با سوال وارسـی مورد بررسی بیشتر قـرار می‌گیرد و از آزمودنی با سوال‌های «چرا» خواسته می شود توضیح بیشتری در مورد پاسخهای خود بدهد. (بازرگان‌، ۱۳۸۴‌، ص ۱۵۱)

اسلاید ۱۱۴: مصاحبه سازمان نایافته این نوع مصاحبه (آزاد) بیشتر در مشاوره و روان درمـانی به کار می‌رود. مصاحبه شونده با آزادی کامل تمام مطالب را به روش و زبانی که خود انتخاب می‌کند بیان می‌دارد. مصاحبه‌گر با استفاده از ویژگی انعطاف‌پذیری این روش، به کشف اطلاعات عمیق و دقیقی پی می‌برد. هدف مصاحبه آزاد، جمع‌آوری اطلاعات کیفی است. (بازرگان ، ۱۳۸۴، ص ۱۵۱)

اسلاید ۱۱۵: ملاحظات اجرایی در روش مصــاحبهمحقق برای برنـامه‌ریزی و شروع کار و اتمام مصـاحبه لازم است به بعضی نکات اجرایی توجه داشته باشد. این نکات عبارتند از:از روایی و پایایی ابزار سنجش و گردآوری اطلاعات مطمئن شود. شرایط مساوی را از هر حیث برای مصاحبه شوندگان رعایت نماید.برای توجیه ابزار سنجش و نحوه تکمیل آن و نیز شیوه اجرای مصاحبه راهنمای ویژه‌ای تهیه و ضمیمه کند تا مصاحبه‌گر از طریق مراجعه به آن پاسخ سوالات و ابهامات احتمالی را بیابد.

اسلاید ۱۱۶: مصاحبه‌گر سعی کند از ابزارهای کمکی نظیر ضبط صوت و دوربیـن برای ثبت و نگهداری اطلاعات استفاده کند، اما باید قبل از شروع مصاحبه و به کارگیری آنها، موضوع را با مصاحبه گر در میان بگذارد و رضایت وی را جلب نماید. همانند روش پرسشنامه ای باید مصاحبه گران قبـلاً در دوره توجیهی شرکت نمایند و با مسائل گوناگون تحقیق و مصاحبه آشنا شوند . این آموزشها شــامل آموزش نظری و عملی هر دو خوهد بود تا بدین ترتیب مصاحبه کننده مهارت لازم را کسب نماید.

اسلاید ۱۱۷: حرکت قیفـیتـوصیه می شود در آغاز مصاحبه آزاد, سوالات باز مطرح شود تا برداشت کلی و گسترده فرد به دست آید، مثلاً « در مـورد کار کردن در این سازمان چه احسـاسی دارید؟ »

اسلاید ۱۱۸: سوگیـری در مصـاحبه تاکنون چندین عامل سوگیری را در گردآوری اطلاعات بیان کرده‌ایم. اطلاعات مبتنی بر سـوگیری زمانی به دست می‌آید کـه مصاحبه شونده به شدت گرفتار است یا روحیه خوبی ندارد. پاسخ‌های مربوط به مسائلی مانند اعتصاب، اخراج موقت و نظایر آن نیز ممکن است همراه با سوگیری بـاشند. ویژگیهای شخصیتی مصاحبه کننده، جمله آغازین مصاحبه، نوع و نحوه صدای او و جنبه‌های دیگری از این دست می‌توانند بر سوگیری بیفزایند. حساس بودن مصاحبه کننده به عوامل فراوان سوگیری به وی کمک می‌کند تا اطلاعاتی را فراهم آورد کـه از روایی نسبی برخوردار باشد. (اوماسکاران، صائبی، ۱۳۸۱، ص ۲۵۶)

اسلاید ۱۱۹: تفاوت میان مصاحبه و پرسشنامه ۱- مصاحبه در مقایسه با پرسشنامه دارای انعطاف‌پذیری بیشتری است. مصاحبه گر می‌تواند پاسخ‌ها را پی‌گیری نموده و با دوباره تعریف کردن سوال‌ها، ابهام‌ها را رفع نماید. پرسشنامه امکان چنین عملی را فراهم نمی‌آورد. ۲- مصاحبه اطلاعات کامل‌تری را در اختیار مصاحبه‌گر قرار می‌دهد. ۳- در مقایسه با پرسشنامه، مصاحبه نیاز به زمان و هزینه بیشتری دارد. (بازرگان، ۱۳۸۴، ص ۱۵۱)

اسلاید ۱۲۰: برخی ازمحاسن روش مصاحبه۱- در مورد افراد بیسواد بهترین وسیله کسب اطلاعات است.۲- در مورد بدست آوردن اطلاعات محرمانه، اگر به مصاحبه شونـده اطمینان داده شود که اظهارات او در جای دیگر منعکس نخواهد شد، بهترین وسیله است. ۳- در مصاحبه می توان پاسخگو را در مسیر واقعی راهنمایی کرد، و هیچ نوع ابهامی در سوالات مصاحبه وجود نخواهد داشت. ۴- مصاحبه‌گر با تجربه کافی و ممارست قادر است پس از دریافت مطالب، نکات ضروری را مورد استفاده قرار دهد. ۵- در مصاحبه، کلیه افرادی که بصورت نمونه انتخاب شده‌اند مورد مطالعه قرار خواهند گرفت .

اسلاید ۱۲۱: برخی ازمحدودیت‌های روش مصاحبه۱- نمی‌توان تعداد زیادی از افـراد را در مدت کوتاه مورد مطــالعه قرار داد. ۲- هزینه تحقیق در مصاحبه بالا است. ۳- استخراج اطلاعات و تجزیه و تحلیل در مصاحبه مشکل است. (خلیلی، دانشور، ۱۳۷۸ ، ص ۱۰۵)۴- این روش وقتگیر و پرخرج است و زمان زیادی را طلب نموده، جامعه محدودی را مورد شناسایی و مطالعه قرار می دهد . ۵- اطلاعات به دست آمده از طریق روش مصاحبه را نمی‌توان همـانند روش پرسشنامه به جامعه بزرگتری تعمیم داد، زیرا ایـن اطلاعات بر پایه تعـداد محدود و موردی جمع آوری می‌شود و تنها می‌توان نتایج را به افراد مشابه تعمیم داد.

اسلاید ۱۲۲: شرایط مصاحبه شونده خصوصیات فرد مصاحبه شونده و روش انتخاب او، به نـوع اطلاعات و داده های مورد نیاز تحقیق ، بستگی دارد . ولی به طور کلی می توان گفت که باید نسبت به موضوع مورد پرسش ، آگاهی داشته ، دارای صداقت و امانت کافی برای ارائه مطالب واقعی باشد. به نحوی که بتوان نظــرات او را سند قرار داد .

اسلاید ۱۲۳: شرایط مصـاحبه کننده مصاحبه گر، علاوه بر اینکه باید دارای شرایط و تخصص کافی، که به محقق و تحقیق مربوط می‌شود، باشد، باید دارای ذوق و علاقه بوده، از دیدگاه، آداب، رسوم و سنن مصاحبه شونده، آگاه باشد، تا بتواند خود را به مصاحبه شونده نزدیک کند و او را به حرف در آورد. یعنی بـاید بتواند نظر او را به خود جلب کند.

اسلاید ۱۲۴: مشاهدهObservation

اسلاید ۱۲۵: تعـریف مشاهدهیکی از ابزار جمع آوری داده‌ها مشاهده است. مشاهده عبارتست است از شناسایی، نامگذاری، مقایسه، توصیف و ثبت انچه روی میدهد.روش مشاهده، ابزار اساسی برای جمع‌آوری اطلاعات درباره رفتار غیر کلامی است. مشاهده معمولابه جمع‌آوری اطلاعات از طریق ملاحظه صحیح و یادداشت برداری ازپدیده‌ها، آنطور که در طبیعت و روابط علت و معلولی یا روابط متقابل .

اسلاید ۱۲۶: برای یک مشاهده خوب محقق باید به سه پرسش زیر پاسخ دهد:چه چیزی را مشاهده کند؟چه زمانی و کجا مشاهده کند؟چگونه مشاهده کند؟

اسلاید ۱۲۷: ۱) چه چیزی را مشاهده کند؟تعریف داده های مناسب: یک محقق برای آزمون فرضیه هایش به کدام داده ها نیاز دارد؟ به داده هایی که با شاخصها تعیین شده اند. نیز مشاهده باید شاخص های فرضیه های مکمل را نیز در بر بگیرد.

اسلاید ۱۲۸: ۲) کجا و چه زمانی مشاهده کند ؟میدان تحقیق: حدود میدان تحقیق تجربی باید در فضای جغرافیایی و اجتماعی تعیین شود. از این لحاظ دو وضعیت ممکن است پیش بیاید:وضعیت اول: موضوع تحقیق یک پدیده یا رویداد منفرد است، مثلاً شبکه ارتباطات در یک بخش بیمارستان خصوصی. در این حالت موضوع تحقیق خودش میدان را تعیین می کند .وضعیت دوم: وضعیتی که توجه محقق نه به پدیده های منفرد بلکه به فرایندهای اجتماعی منعطف است که در اینحالت لازم است انتخابهایی بعمل آید که معیارهای انتخاب:۱)فرضیه های تحقیق و دلالت های راه گشای آنها۲)فرصت زمانی و منابعی که محقق در اختیار دارد:تماسها و اطلاعاتی که می تواند بطور معقولی روی آنها حساب کند مصوصا توانایی محقق در زبانهای خارجی.

اسلاید ۱۲۹: ۳)چگونه مشاهده کند؟ ابزارهای مشاهده و گردآوری داده‌ها :۱) مشاهده بدون مشارکت (غیر فعال) یا مشاهده مستقیم۲) مشاهده توام با مشارکت (فعال) یا مشاهده غیرمستقیم۳) مشاهده هدایت شده و اتفاقی۴) روشهای برون فکنی

اسلاید ۱۳۰: انـواع مشـاهده ۱ )مشاهده کنترل شده: ۱-۱)تجربه آزمایشگاهی کنترل شده ۱-۲) بررسی میدانی کنترل شده۲)مشاهده کنترل نشده ۲-۱)بررسی میدانی کنترل نشده ۲-۲)تجربه آزمایشگاهی کنترل نشده

اسلاید ۱۳۱: مزایا و محدودیت‌های مشاهده۱)مزایا:مشاهده رفتار غیر کلامی محیط طبیعی مشاهده وقایع در بلند مدت۲) محدودیت‌های مشاهده – فقدان کنترل عوامل خارجی – مشکل کمی کردن مشاهداتکوچکی اندازه نمونه – مشکل یادداشت برداری و کسب موافقت برای مشاهده تعمیم نتایج

اسلاید ۱۳۲: پژوهش در سازمانمقیاس های اندازه گیری نگرشها

اسلاید ۱۳۳: مقیاس‌های اندازه گیری نگرش‌ها (طرزفکرها) آزمون های روانی – تربیتی قابلیت اعتماد ابزار اندازه گیری

اسلاید ۱۳۴: مقیاس‌های اندازه‌گیری نگرش‌ها(طرزفکرها) مقیاس لیکرت (Likert Scale) مقیاس افتراق معنایی (Semantic differential) مقیاس ثرستون(Thurston Scale)

اسلاید ۱۳۵: مراحل ساخت مقیاس افتراق معناییمفاهیم مورد نظر را انتخاب کندزوج صفت هایی را برای مقیاس انتخاب کندصفت های متضاد ترتیب خاصی نداشته باشد

اسلاید ۱۳۶: مراحل ساخت مقیاس ثرستون۱. تهیه یک دسته گویه‌هایی کوتاه و دقیق را که نشانگر طیفی از طرز فکر نسبت به شیئی خاص باشد۲. طبقه بندی گویه ها روی یک مقیاس از یک تا یازده بوسیله گروه داور۳. در نظر گرفتن توزیع ارزش های مقیاسی هر گویه و محاسبه میانه این توزیع۴. حذف برخی گویه ها با اختلاف دامنه زیاد۵. علامت گذار ی گویه های موافق۶. انتخاب گویه های دارای نیم فاصله چارکی یکسان

اسلاید ۱۳۷: مراحل ساخت مقیاس گاتمنانتخاب گویه های مناسباجرای مقدماتی گویه های تدوین شدهتجزیه و تحلیل پاسخ های بدست آمدهمحاسبه ضریب بازیابی

اسلاید ۱۳۸: مراحل مقیاس لیکرتانتخاب مقوله‌های تشکیل دهنده پدیده مورد اندازه‌گیریاجرای مقدماتی گویه‌ها در یک نمونه تصادفی از پاسخ دهنده‌هامحاسبه نمره کل برای هر پاسخ دهندهتعیین توان افتراقی گویه هاانتخاب گویه های برگزیدهتعیین ضریب قابلیت اعتماد مقیاس

اسلاید ۱۳۹: اجرای دوباره آزمون یا روش باز آزماییروش موازی یا استفاده از آزمون های همتاروش تنصیف(دو نیمه کردن)روش کودر – ریچاردسونروش آلفای کرونباخشیوه‌های محاسبه ضریب قابلیت اعتماد ابزار اندازه‌گیری

اسلاید ۱۴۰: پژوهش در سازمانآزمونهای روانی – سازمانی قابلیت اعتماد ابزار اندازه‌گیری, جامعه و نمونه در تحقیق

اسلاید ۱۴۱: جامعه آماری مجموعه ای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند مثال: پژوهشگری که مایل باشد درباره مشکلات (اجتماعی – اقتصادی) دانشجویان مطالعه کند جامعه آماری مورد بررسی شامل تمام افرادی که در نظام آموزش عالی – آن مکان در یک مقطع زمانی مشخص ثبت نام کرده‌اند.

اسلاید ۱۴۲: جامعه آماری باید: جامع باشدمانع باشد

اسلاید ۱۴۳: الف: گردآوری داده ها از طریق شمارش ب: گردآوری داده ها از طریق نمونه گیری نمونه آماری (نمونه‌گیری)به منظور جمع‌آوری اطلاعاتدرباره افراد جامعه می‌توان یکیاز روش‌های زیر را به کار گرفت.

اسلاید ۱۴۴: تعریفنمونه برداری فرایند انتخاب کردن تعداد کافی از میان اعضای جامعه آماری است، به طوری که با مطالعه گروه نمونه و فهمیدن خصوصیات یا ویژگیهای آزمودنیهای گروه نمونه قادر خواهیم بود این خصوصیات یا ویژگیها را به اعضای جامعه آماری تعمیم دهیم.

اسلاید ۱۴۵: دلایل نمونه‌برداریدر بررسی های پژوهشی که شامل چند صد و حتی چند هزار عضو جامعه آماری می شود عملا غیر ممکن است که اطلاعات را از هر عضو جمع آوری کنیم. حتی اگر امکان پذیر هم باشد به لحاظ زمان، هزینه و سایر مسایل منابع انسانی مقدور نیست.علاوه بر اینها مطالعه یک گروه نمونه به جای کل جامعه آماری گاهی ممکن است منجر به نتایج معتبرتری شود به خاطر اینکه خستگی کمتری وجود خواهد داشت و از این رو خطاهای کمتری درجمع آوری اطلاعات پدید می آورد،مخصوصا موقعی که اعضای جامعه آماری بسیار وسیع باشد.

اسلاید ۱۴۶: معرف بودن گروه نمونهما باید بتوانیم گروه نمونه را به صورتی انتخاب کنیم که معرف جامعه آماری باشد و ویژگیهای آن رادر برداشته باشد. به ندرت گروه نمونه جانشین کاملی برای جامعه آماری که از آن بیرون آمده است خواهد بود؛ ولی اگر گروه نمونه را به طور علمی برگزینیم می‌توانیم به طور منطقی مطمئن باشیم که آماره‌های گروه نمونه خیلی نزدیک به پارامترهای جامعه آماری خواهد بود.

اسلاید ۱۴۷: نرمال بودن توزیع گروه نمونه: بسیاری از صفت ها یا ویژگیها در جامعه آماری عموما به طور طبیعی توزیع می شود یعنی صفت هایی مانند قد و وزن چنان هستند که بیشتر مردم اطراف میانگین قرار دارند. اگر قرار باشد ویژگیهای جامعه آماری را با دقت معقول از ویژگی های موجود در گروه نمونه براورد کنیم گروه نمونه باید چنان انتخاب شده باشد که توزیع ویژگیهای مورد نظر ما در آن همان نوع توزیع نرمال را که در جامعه وجود دارد دنبال کند. برای رسیدن به این هدف و داشتن یک گروه نمونه معرف باید اولا حجم نمونه به حد کافی بزرک بگیریم و ثانیا طرح نمونه برداری مناسبی را انتخاب کنیم.

اسلاید ۱۴۸: انواع نمونه برداری:دو نوع اصلی طرح نمونه برداری وجود دارد:۱. نمونه برداری احتمالی ۲. نمونه برداری غیر احتمالی

اسلاید ۱۴۹: نمونه برداری احتمالی:در نمونه برداری احتمالی اعضای جامعه شانس یا احتمال شناخته شده ای دارند که به عنوان آزمودنی گروه نمونه انتخاب شوند.طرح های نمونه برداری احتمالی موقعی به کار می رود که معرف بودن گروه نمونه برای اهداف تعمیم پذیری دارای اهمیت باشد.

اسلاید ۱۵۰: نمونه برداری احتمالی شامل دو دسته نا محدود ومحدود می باشد

اسلاید ۱۵۱: نمونه برداری احتمالی نا محدود (نمونه برداری تصادفی ساده):در این نوع نمونه برداری اعضای جامعه آماری یک شانس معین وبرابر برای انتخاب شدن به عنوان آزمودنی دارند. این نوع نمونه گیری کمترین سوگیری وبیشترین تعمیم پذیری را دارا می باشد. اما این روش پر زحمت وپر هزینه است وگاهی نمی توانیم فهرست کاملا جدیدی از جامعه آماری بدست آوریم.

اسلاید ۱۵۲: نمونه‌برداری احتمالی محدود یا پیچیدهمرسوم‌ترین طرحهای نمونه برداری احتمالی پیچیده که به عنوان جایگزین‌هایی برای طرح پرزحمت و پر هزینه احتمالی ساده به شمار می‌روند عبارتند از:الف) نمونه‌برداری نظام‌دارب) نمونه‌برداری تصادفی طبقه‌ایج) نمونه‌برداری خوشه‌اید) نمونه برداری خوشه ای مرحله ای

اسلاید ۱۵۳: الف) طرح نمونه برداری نظام دار(سیستماتیک): طرح نمونه برداری منظم شامل بیرون آوردن هر n امین عضو جامعه آماری است, به گونه‌ای که این عضو به طور تصادفی بین ۱وn انتخاب می شود. اگر ما گروه نمونه ای از ۳۵ خانوار از کل جامعه آماری شامل ۲۶۰ خانه در یک محل خاص را بخواهیم, می‌توانیم با انتخاب شماره تصادفی مثلا ۷ هر هفتمین خانه را با شمارش ۱تا ۷ نمونه برداری کنیم یعنی خانه های شماره ۷و ۱۴و۲۱و۲۸…

اسلاید ۱۵۴: ب) طرح نمونه برداری تصادفی طبقه ای: نمونه برداری تصادفی طبقه‌ای مستلزم طبقه‌بندی جامعه آماری و سپس انتخاب تصادفی آزمودنی‌ها از هر طبقه است.در نمونه برداری تصادفی طبقه ای جامعه آماری ابتدا به گروههای ناسازگاری که در بافت پژوهش مرتبط، متناسب و معنا دار هستند تقسیم می‌شود. وسپس از هر طبقه نمونه برداری صورت می‌گیرد. پیدا کردن احتمالات در پارامترهای گروههای فرعی در داخل جامعه آماری بدون روش نمونه‌برداری تصادفی طبقه ای امکان پذیر نیست. وقتی جامعه آماری با روش معناداری طبقه‌بندی شد, نمونه‌برداری منظم انتخاب شود.

اسلاید ۱۵۵: پ) نمونه برداری خوشه ای : این طرح شامل تقسیم بندی جامعه آماری به خوشه‌های مناسب میشود، در حالی که بطور تصادفی تعداد لازم از خوشه‌ها را به عنوان آزمودنی‌های گروه نمونه انتخاب کرده و پس از آن هم اعضای جامعه آماری در هر یک از این خوشه‌ها مورد مطالعه قرار می‌گیرند. گروه‌هایی از اعضای جامعه آماری به طوری که عدم تجانس در میان اعضای هر گروه وجود داشته باشد برای مطالعه انتخاب میشوند. نمونه‌برداری خوشه‌ای عدم تجانس بیشتری را در داخل گروه‌ها و تجانس بیشتری را در بین گروه‌ها ارائه می‌کند که عکس آن چیزی است که ما در نمونه‌برداری تصادفی طبقه‌ای می‌یابیم زیرا در آن تجانس در هر گروه و عدم تجانس در میان گروه‌ها وجود دارد.

اسلاید ۱۵۶: ۱۵۷نمونه برداری خوشه‌ای چند مرحله‌ایMultiple cluster samplingبواسطه گستردگی بیش از حد جامعه محقق ناگزیر می‌گردد نمونه را طی دو یا چند مرحله انتخاب کند .جامعه موردنظر را دقیقا تعریف کنید .واحدها یا خوشه‌های نمونه برداری را تعریف کنید .تعدادی از خوشه‌ها یا واحدها را به صورت تصادفی انتخاب کنید .از میان خوشه‌های انتخاب شده تعداد افراد مورد نظر را به روش تصادفی انتخاب کنید .

اسلاید ۱۵۷: ۱۵۸جامعه الف ج ب د خ ت پ ک ق ل رظ ضث س ص ف م ذ طبجی فص ضمخسحشگ الفهـبجی فص ضمخسحشگ الفهـالف ب ج ح۲۵% خ پ ک م هـ ش ی ط۵۰%ف ق ص گ۲۵%س حی فم خی م س جگ ذ س م ع ط خم خی فس حب۲۵%خ ش م ی۵۰%ف۲۵%نمونه برداری تصادفی دومرحله‌اینمونه برداری تصادفی خوشه‌ای نمونه برداری تصادفی طبقه‌ای نمونه برداری تصادفی ساده نمونه

اسلاید ۱۵۸: اعضای جامعه آماری هیچ احتمالی برای انتخاب شدن در گروه نمونه به عنوان آزمودنی را ندارند. بدین معنی که یافته های مطالعه گروه نمونه را نمی توان به اطمینان به جامعه آماری تعمیم داد. و زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که پژوهشگر به روش سریع و ارزان بیشتر علا قه من باشد تا تعمیم پذیری یافته ها.نمونه برداری غیر احتم