پاورپوینت کامل اصول کامپیوتر ۳ ۴۲۳ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل اصول کامپیوتر ۳ ۴۲۳ اسلاید در PowerPoint دارای ۴۲۳ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل اصول کامپیوتر ۳ ۴۲۳ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از مطالب داخلی اسلاید ها

پاورپوینت کامل اصول کامپیوتر ۳ ۴۲۳ اسلاید در PowerPoint

اسلاید ۴: طرح درس توصیه می شود این درس در پانزده جلسه بصورت ذیل ارائه شود :جلسه اول : اهداف درس و فصل اول کتاب درسیجلسه سوم :فصل سوم کتاب درسیجلسه دوم :فصل دوم کتاب درسی

اسلاید ۵: جلسه نهم :فصل هشتم کتاب درسیجلسه هشتم :فصل هفتم کتاب درسیجلسه هفتم :فصل ششم کتاب درسیجلسه پنجم و ششم :فصل پنجم کتاب درسیجلسه چهارم :فصل چهارم کتاب درسی

اسلاید ۶: جلسه پانزدهم :فصل سیزدهم کتاب درسیجلسه چهاردهم :فصل دوازدهم کتاب درسیجلسه دوازدهم :فصل دهم کتاب درسیجلسه سیزدهم :فصل یازدهم کتاب درسیجلسه دهم و یازدهم :فصل نهم کتاب درسی

اسلاید ۷: فصل ۱آشنایی با کامپیوترهدفهای کلیشناخت سخت‌افزارهای لازم برای کامپیوترهای شخصی شناخت کامپیوترهای نسل قدیم و امروزیدانشگاه پیام نور دانشکده فناوری اطلاعات(گروه مهندسی کامپیوتر) بررسی نرم‌افزارها و انواع آن

اسلاید ۸: هدفهای رفتاری کامپیوترهای نسل جدید را با کامپیوترهای نسل قدیم مقایسه کند. سخت‌افزارهای لازم برای کامپیوترهای شخصی را بشناسد. انواع حافظه، مزایا و معایب آنها را شناخته و با هم مقایسه نماید. سیستم عامل و انواع آن را مقایسه نماید. نرم‌افزار و زبانهای برنامه‌نویسی را تعریف کند.دانشجو پس از مطالعه این فصل باید بتواند:

اسلاید ۹: کامپیوترهای قدیمیاولین کامپیوتر بزرگ (Super Computer) همه منظوره دیجیتال الکترونیک، تحت عنوان ENIAC در سال ۱۹۴۶ میلادی در دانشگاه پنسیلوانیا ساخته شد. این کامپیوتر با سرمایه ارتش آمریکا طراحی شد. وزن این کامپیوتر ۳۰ تن و ابعاد آن ۵۰×۳۰ فوت بود. این کامپیوتر برای محاسبه جدول پرتابه‌ها، پیش‌گویی وضع آب و هوا و محاسبات انرژی اتمی بکار می‌رفت.

اسلاید ۱۰: در کامپیوترهای اولیه از لامپهای خلاء بعنوان عنصر الکترونیکی پایه استفاده می‌کردند. در این ماشین‌ها ۱۹۰۰۰ لامپ خلاء استفاده شده بود و برای انرژی مصرفی لامپ‌ها و همچنین دستگاههای تهویه و خنک‌کننده ماشین حدود kw 130 انرژی الکتریکی مصرف می‌شد. این ماشین‌ها دارای حجم زیادی بودند و سطحی را معادل ۹۰۱۵ مترمربع اشغال می‌کردند. این کامپیوترها به کامپیوترهای نسل اول معروف شدند.

اسلاید ۱۱: کامپیوترهای امروزی با بکارگیری ریزپردازنده به کامپیوترهای نسل چهارم معروفند. البته نسل‌های جدید دیگر کامپیوترها نیز به بازار ارائه می‌شود. در کامپیوترهای امروزی سرعت‌ پردازش‌ بسیار بالا، حجم‌ اجزاء سخت‌افزاری بسیار کوچک، حجم حافظه بالا و غیره آنها را از نسل های دیگر متمایز می‌سازد. کامپیوترهای امروزی

اسلاید ۱۲: اجزاء تشکیل دهنده کامپیوتر عبارتند از : سخت افزار نرم افزار

اسلاید ۱۳: سخت افزارInputOut putprocessپردازشورودیخروجی

اسلاید ۱۴: کامپیوترهای امروزی معمولاً از قطعات زیر تشکیل می‌شوند: دستگاههای ورودی حافظه‌های جانبی حافظه‌های اصلی واحد پردازشگر مرکزی دستگاههای خروجی

اسلاید ۱۵: نرم‌افزار یکی از بخش‌های اساسی کامپیوتر به شمار می‌آید، که در واقع سخت‌افزار را بکار می‌گیرد. بعبارت دیگر رابط بین کاربر و سخت‌افزار را نرم‌افزار می‌نامند. نرم‌افزار در حقیقت روح و جان یک کامپیوتر است، که به سخت‌افزار هویت می‌بخشد. نرم افزار

اسلاید ۱۶: سیستم عامل (OS: Operating System) مشهورترین نوع نرم‌افزارهای سیستمی می‌باشد. که مدیریت منابع سیستمی را بر عهده دارد. سیستم‌عامل، همچنین ارتباط بین کاربر و اجزاء سخت‌افزاری و نرم‌افزاری دیگر را برقرار می‌کند. نرم افزار سیستم عامل

اسلاید ۱۷: سخت‌افزارسیستم‌عاملبرنامه کاربردیکاربر

اسلاید ۱۸: زبانهای برنامه‌نویسی نرم‌افزارها توسط زبانهای برنامه‌نویسی نوشته می‌شوند. زبانهای برنامه‌نویسی، یک سیستم ارتباطی هستند که توسط آنها می‌توان دستورات لازم را به ماشین انتقال داد.هرزبان برنامه‌نویسی به مجموعه‌أی از علایم، قواعد و دستورالعمل‌ها گفته می‌شود که امکان ارتباط با کامپیوتر را جهت بیان کاری یا حل مسئله‌ای فراهم می‌کند.

اسلاید ۱۹: زبانهای سطح بالازبانهای سطح پایینزبانهای سطح میانیدر حالت کلی زبانهای برنامه‌نویسی را به سه دسته زیر تقسیم‌بندی می‌کنند:

اسلاید ۲۰: Source programObject programCompilerکامپایلر برنامه نوشته در یک زبان سطح بالا را به برنامه مقصد تبدیل می‌کند.

اسلاید ۲۱: زبان Pascal در این کتاب زبان پاسکال (Pascal) را برای آموزش و نوشتن برنامه‌ها انتخاب کردیم. این زبان که به افتخار بلز پاسکال دانشمند فرانسوی قرن هفدهم میلادی، پاسکال نامگذاری شده است، در اواخر سال ۱۹۶۰ و اوایل ۱۹۷۰ توسط پروفسور نیکلاس ویژت در انستیتو فنی فدرال سوئیس مطرح گردید

اسلاید ۲۲: فصل ۲ ساختار برنامه در زبان پاسکال هدفهای کلیشناخت ساختار یک برنامه در زبان پاسکال شناخت اجزای تشکیل دهنده یک برنامه دانشگاه پیام نور دانشکده فناوری اطلاعات(گروه مهندسی کامپیوتر) بررسی دستگاههای خروجی و دستورات لازم در زبان پاسکال برای تولید خروجی

اسلاید ۲۳: هدفهای رفتاری اجزاء لازم برای نوشتن برنامه در زبان پاسکال را بداند. یک شناسه صحیح در زبان پاسکال را تعریف کند. ساختار یک برنامه در زبان پاسکال و اعلانهای مربوط به برنامه را تعریف نماید. یک برنامه ساده به زبان پاسکال که فقط خاصیت خروجی دارد، بنویسد. دانشجو پس از مطالعه این فصل باید بتواند:

اسلاید ۲۴: کلمات ذخیره‌شده ( Reserved Words )شناسه‌ها ( identifier ) اجزای تشکیل‌دهنده یک برنامه

اسلاید ۲۵: کلمات ذخیره شده، کلماتی هستند که مترجم زبان آنها را می‌شناسد و معنای خاصی برای زبان دارند. مترجم زبان به محض مشاهده این کلمات اعمال خاصی را انجام می‌دهد. هر زبان دارای تعداد مشخصی کلمات ذخیره شده می‌باشد و این تعداد قابل افزایش توسط برنامه‌نویس نیست. کلمات ذخیره‌شده ( Reserved Words )

اسلاید ۲۶: لیست کلمات ذخیره شده در پاسکال عبارتند از: and exports mod shrasm file nil stringarray for not thenbegin function object tocase goto of typeconcat if or unitconstructor implementation packed untildestructor in procedure usesdiv inherited program vardo inline record withdownto interface repeat whileelse label set xorend library shl

اسلاید ۲۷: شناسه در پاسکال برای نامگذاری ثابتها، تایپها، پروسیجروها، توابع، میدانهای یک رکورد، برنامه و همچنین یونیت مورد استفاده قرار می‌گیرد. شناسه‌ها ( identifier )

اسلاید ۲۸: در حالت کلی دو نوع شناسه وجود دارد :id های استاندارد: این نوع id ها از قبل در زبان پاسکال تعریف شده‌اند و در برنامه‌ها، معنای خاصی دارند . id های غیراستاندارد: این نوع id ها بوسیله کاربر بطور مجزا تعریف می‌شوند و اصطلاحاً به آنها userdefined گفته می‌شود.

اسلاید ۲۹: ساختار برنامه در زبان پاسکال اجزاء اصلی یک برنامه به زبان پاسکال بصورت زیر می‌باشد:عنوان برنامهقسمت تعاریف برنامه قسمت دستور العملها

اسلاید ۳۰: قسمت تعاریف برنامهاعلان ثابتها Constant Declarationاعلان انواع Type Declarationاعلان متغیرها Declaration Variable اعلان برچسبها Declaration Label

اسلاید ۳۱: درحالت کلی می‌توان شکل یک برنامه در زبان پاسکال را بصورت زیر بیان کرد:استفاده از کلمه ذخیره شده Program و اسم برنامه ( که می‌تواند بکار برده نشود ) قسمت تعاریف شناسه‌ها بلوک اصلی برنامه که با Begin شروع و به End همراه نقطه ( . ) ختم می‌شود.هر دستور در پاسکال به ( ; ) ختم می‌شود.

اسلاید ۳۲: نمودارهای یک برنامه و بلوک بترتیب به صور ت زیر می‌باشد: Programشناسه)شناسه(;block0,BeginStatementEnd.;

اسلاید ۳۳: مشهورترین دستگاههای خروجی عبارتنداز: خروجی ( Output ) صفحه نمایش Monitor چاپگر Printer ترمینال Terminale رسام Plotter

اسلاید ۳۴: مثال های حل شده Program Print ( output ) ;Begin Writeln ( Pascal Language ) ; Writeln ( Hello ) ;End.

اسلاید ۳۵: خروجی برنامه بالا بصورت زیر می‌باشد: Pascal Language Hello

اسلاید ۳۶: فصل ۳انواع عملگرها و داده‌ها در زبان پاسکالهدفهای کلیشناخت انواع داده‌هامعرفی انواع عملگرها در زبان پاسکالدانشگاه پیام نور دانشکده فناوری اطلاعات(گروه مهندسی کامپیوتر) بررسی اولویت عملگرهامعرفی دستورات جایگزینی در پاسکال

اسلاید ۳۷: دانشجو پس از مطالعه این فصل باید بتواند: هدفهای رفتاریانواع عملگرها در زبان پاسکال را بکار ببرد انواع داده‌ها برای یک برنامه را تعریف کند.اولویت عملگرها در یک عبارت را تشخیص دهد.یک برنامه ساده با عملیات معمولی را بنویسد.

اسلاید ۳۸: عملگرها عملگرها نمادهایی هستند که برای انجام اعمال خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند.عملگرها برای انجام اعمال خاصی روی عملوندها ( Operands ) بکار می‌روند. با توجه به نوع عملگر ممکن است یک یا دو عملوند وجود داشته باشد. عملگرها در زبان پاسکال از تنوع زیادی برخوردارند.

اسلاید ۳۹: در پاسکال چهار دسته عملگر وجود دارند :محاسباتی رابطه ای منطقی بیتی

اسلاید ۴۰: عملگرهای محاسباتی

اسلاید ۴۱: عملگرهای رابطه ای

اسلاید ۴۲: عملگرهای منطقی

اسلاید ۴۳: عملگرهای بیتی

اسلاید ۴۴: تقدم عملگرها

اسلاید ۴۵: انواع داده‌ها ( data types ) داده‌های ساده (Simple data type) داده‌های ساخت‌یافته ( ( Structural Data Types داده‌های اشاره‌گر (Pointer Data Types)

اسلاید ۴۶: داده‌های ساده (Simple data type)صحیح ( integer )اعشاری (حقیقی) نوع منطقی (Boolean type) نوع کاراکتری (Char type) نوع رشته ای (String type)

اسلاید ۴۷: صحیح ( integer )

اسلاید ۴۸: اعشاری (حقیقی)

اسلاید ۴۹: داده‌های ساخت‌یافته ( ( Structural Data Types انواع داده‌های ساخت‌یافته عبارتند از:آرایه‌هارکوردهامجموعه‌هافایلها

اسلاید ۵۰: داده‌های اشاره‌گر (Pointer Data Types)ممکن است در نوشتن برنامه، نوع داده‌های بحث شده در بالا به دلایل مختلف از جمله مشخص نبودن تعداد ورودیهای مسئله و غیره مشخص نباشد لذا نیاز به متغیرهایی هست که بتوانند آدرس متغیرهای دیگر را در. خود نگه دارند، این نوع داده‌ها، داده‌های اشاره‌گر نام دارند

اسلاید ۵۱: متغیرها (Variables) متغیر، محلی از حافظه است که دارای نوع و اسم می‌باشد. نوع متغیر همان نوع داده بوده و اسم متغیر از قواعد اسم‌گذاری شناسه تبعیت می‌کند.در پاسکال برای معرفی متغیرها بصورت زیر عمل می‌کنند:Var (کلمه ذخیره شده) نوع متغیر: اسم متغیر ;

اسلاید ۵۲: ثابتها (Constants) یک ثابت نام شناسه‌ای است که در آغاز یک برنامه، یک مقدار در آن جاگزین می‌شود. درست مانند متغیرها. ثابت‌ها را می‌توان بعنوان خانه‌هایی از حافظه در نظر بگیریم که مقدار داده‌ها در آنها ذخیره می‌شود ولی مقدار ثابت مشخص می‌باشد، طوری که نمی‌توان مقدار یک ثابت را در برنامه خود بوسیله یک دستور تغییر داد.: برای تعریف یک ثابت بصورت زیرعمل می‌کنیم مقدار ثابت = اسم متغیر Const

اسلاید ۵۳: دستور جایگزینی برای قرار دادن یک مقدار یا مقدار یک متغیر داخل یک متغیر دیگر، از دستور جایگزینی استفاده می‌کنند. شکل کلی یک دستور جایگزینی در پاسکال بصورت زیر است: عبارت محاسباتی = : اسم شناسه عبارت قیاسی یا عبارت منطقی

اسلاید ۵۴: افزودن توضیحات به برنامه (Comment) افزودن مطلب توضیحی در درون خود برنامه عملی پسندیده و مطلوب است بدین ترتیب که بعد از مدتی امکان فراموشی کار با برنامه از بین می‌رود و در کل می‌توان گفت که نوشتن توضیحات در برنامه خوانایی آن را بالا می‌برد. در پاسکال توضیحات بین دو آکولاد محصور می‌شوند.{ This is comment } { This program written by A. Pascal }

اسلاید ۵۵: مثال جابجا کردن مقدار دو متغیر ۱۵۱۷۱۵ ۱۷۱۵۱۷۱۵۱۷۱۷۱۵aa ab bb temptempab

اسلاید ۵۶: Program Example4 ; Var a , b , temp : integer Begin a : = 15 ; b : = 17 ; temp : = 0 ; temp : = a ; a : = b ; b : = temp ; Writeln ( a = , a , b = , b ) ; End . { End . of program } خروجی برنامه : a = 17 b = 15

اسلاید ۵۷: نکاتی چند در مورد برنامه‌نویسی استفاده از اسامی با مفهوم برای متغیر‌ها استفاده از دستور Const در صورتی که مقدار ثابت در برنامه وجود داشته باشد.سوال جوابی بودن برنامه (ورودی‌ها و خروجی‌ها باید دارای پیغام مناسب باشند)نوشتن برنامه با فرمت مناسب (رعایت قرار گرفتن خطوط مختلف برنامه زیر هم و فاصله گذاشتن آنها از اول سطر و غیره)

اسلاید ۵۸: تمرینات حاصل عبارتهای زیر را بدست آورید:۳ * ۱۳ Mod 3 div 3 = 7.3 * 5 / 3 = ( 3 + 4 < 6 ) and ( 4 + 7 < 13 ) = 33 – ۸ * ۳ div 3 mod ( 5 div 3 ) = NOT ((( 3 – ۴ MOD 3 ) < 5 ) and (( 6 div 4 ) < > 3 ))

اسلاید ۵۹: : حاصل عبارت‌های منطقی را به ازاء مقادیر زیر مشخص کنیدA: = true ; B: = false ; C: = true ;( A AND B ) OR ( A AND C ) = ( A OR NOT B ) and ( Not A OR C ) = A OR B AND C = D) NOT ( A OR B ) AND C =

اسلاید ۶۰: تمرینات برنامه‌نویسی برنامه‌ای بنویسید که ابعاد مثلث که عبارتند از ۳ , ۱.۳ را در نظر گرفته محیط و مساحت آن را محاسبه و با پیغام مناسب در خروجی چاپ کند.برنامه‌ای بنویسید که دو متغیر صحیح با مقادیر ۳ , ۱۵ را در نظر گرفته محتویات دو عدد را بدون استفاده از متغیر کمکی جابجا نماید.برنامه‌ای بنویسید که سه عدد بنام های Third , Second , First بترتیب با مقادیر ۱۷ , ۱۵ , ۱۳ را در نظر گرفته بطور چرخشی مقادیر آنها را جابجا نموده در خروجی با پیغام مناسب چاپ کند.

اسلاید ۶۱: فصل ۴ورودی و خروجی هدفهای کلیمعرفی خروجی فرمت‌بندی شدهWriteln معرفی دستورات خروجی دانشگاه پیام نور دانشکده فناوری اطلاعات(گروه مهندسی کامپیوتر) بررسی دستورات ورودی Read و ReadLn

اسلاید ۶۲: هدفهای رفتاریعبارات مورد نظر را در خروجی نمایش دهد.عبارات خروجی را با فرمت مناسب چاپ کند.متغیرهای مورد نیاز برنامه را از ورودی دریافت نماید.برنامه‌های ساده به زبان پاسکال بنویسد.دانشجو پس از مطالعه این فصل باید بتواند:

اسلاید ۶۳: خروجی با دستور Write این دستور برای نوشتن اطلاعات در خروجی بکار می‌رود. اطلاعات خروجی می‌توانند ثابتهای عددی، مقادیر متغیرها، عبارات و غیره باشند. شکل دستور در حالت کلی بصورت زیر است: (……. و متغیر۲ و متغیر۱ )write یا (……. و عبارت ۲ وعبارت۱ ) یا (……. و ثابت ۲ وثابت ۱ )

اسلاید ۶۴: مثال Var A , B: integer ; Ch: char ; R: Real ;Begin A: = 10 ; B: = 15 ; Ch: = T ; R: = 12.25 Write ( A = , A, B = , B ) ; Write ( ch = , ch , R= , R ) ; Write ( sum of A and B = , A + B ) ; End. { end of program }بعد از اجرای برنامه فوق در خروجی خواهیم داشت: A = 10 B = 15 ch = TR = 1.2250000000 e + 01 sum of A and B = 25

اسلاید ۶۵: خروجی با دستور Writeln این دستور همانند دستور Write عمل می‌کند با این تفاوت که بعد از اجرا، کنترل را به ابتدای سطر بعد منتقل می‌کند در نتیجه موجب چاپ داده‌های بعدی در ابتدای سطر بعد می‌شود.

اسلاید ۶۶: Var A , B: integer ; Ch: char ; R: Real ;Begin A: = 10 ; B: = 15 ; Ch: = T ; R: = 12.25 ; Writeln ; { new line } Writeln ( A = , A , B = , B ) ; Writeln ( Ch = , ch , R = , R ) ; Writeln ( Sum of A and B = , A + B ) ;End. { End of program } مثال خروجی برنامه بصورت زیر می‌باشد: A = 10 B = 15Ch = T R = 1.225000000 e + 01Sum of A and B = 25

اسلاید ۶۷: خروجی فرمت‌بندی شده اگر بخواهیم اطلاعات با فاصله های مشخص یا در مکان مشخصی در صفحه نمایش قرار گیرند، باید فرمت چاپ را در دستورات بیان شده مشخص کنیم.

اسلاید ۶۸: طریقه تعیین فرمت چاپ برای اعداد صحیح فرمت اعداد صحیح بصورت زیر مشخص می‌شود: ( طول میدان: داده صحیح ) Writeln یا Write

اسلاید ۶۹: اگر طول میدان از طول ارقام عدد صحیح بیشتر تعریف شود، عدد در منتهی‌الیه سمت راست میدان نوشته می‌شود.اگر طول میدان از طول ارقام عدد صحیح کمتر تعریف شود، طول میدان به اندازه تعداد ارقام در نظر گرفته می‌شود و طول میدان تعریف شده بی‌اثر خواهد بود.در تعریف طول میدان برای متغیرها یا داده‌هایی از نوع صحیح به نکات زیر توجه کنید:

اسلاید ۷۰: X:= 3200 ; A: = 12 ;B: = 217 ;Write ( X:3 , A:5 , B:5 ) ; مثال : خروجی ۳۲۰۰۱۲۲۱۷

اسلاید ۷۱: طول میدان اعداد اعشاری برای نمایش اعداد اعشاری بصورت دلخواه، می توان با تعریف طول میدان و تعداد ارقام اعشاری، عدد مزبور را نمایش داد. : در حالت کلی طول میدان را می‌توان به صورت زیر تعریف کرد Write ( تعداد ارقام بعد از ممیز: طول میدان: متغیر اعشاری ) یا Writeln

اسلاید ۷۲: در تعریف فرمت برای اعداد اعشاری به نکات زیر باید توجه کرد: اگر طول میدان بزرگتر از تعداد ارقام عدد ذکر شود، عدد در منتهی الیه سمت راست میدان چاپ می‌شود.اگر فقط طول میدان ذکر شود، عدد به صورت نماد علمی در طول میدان مشخص شده چاپ می شود .از آنجائی که برای نمایش اعداد در نماد علمی حداقل ۸ محل مورد نیاز است، لذا هنگامی که تنها طول میدان ذکر شده باشد، اگر از ۸ رقم کمتر باشد، حداقل ۸ رقم در نظر گرفته می‌شود.

اسلاید ۷۳: هنگامی که طول میدان همراه با تعداد ارقام بعد از ممیز ذکر شود، اگر طول میدان کوچکتر از مقدار عدد باشد، پاسکال تنها طول میدان را به اندازه‌ای که مورد نیاز است تصحیح کرده و آنرا برابر اندازه واقعی که عدد در آن قرار می‌گیرد، اصلاح می‌کند. اگر تعداد ارقام بعد از ممیز زیاد باشد و تعداد ارقام بعد از ممیز ذکر شده در طول میدان کمتر از تعداد ارقام اعشاری عدد باشد، تعداد ارقام اعشار مطابق درخواست برنامه‌نویس نشان داده خواهد شد و رقم آخر اعشار آن نسبت به عدد بعدی گرد می‌شود.

اسلاید ۷۴: طول میدان کاراکترها و رشته‌ها برای نمایش رشته‌ها و کاراکترهای با طول میدان بصورت زیر عمل می‌کنیم. Write ( طول میدان: متغیر یا عبارت رشته‌ای یا کاراکتری )در توربو پاسکال، کلیه موارد گفته شده در مورد اعداد صحیح برای رشته‌ها نیز صادق است.

اسلاید ۷۵: ورودی با Readln , Read از این دستور برای خواندن داده ها و اختصاص آنها به متغیرها استفاده می‌شود. در خواندن داده ها به دو موضوع باید دقت شود: ۱- منبع داده‌ها یعنی دستگاه ورودی که از آن داده‌ها خوانده می‌شود.. ۲- متغیری که داده‌های خوانده شده در آن قرار می‌گیرد

اسلاید ۷۶: شکل کلی دستور ورودی Read بصورت زیر می‌باشد:;( ….. و متغیر ۲ و متغیر ۱Read ( این دستور عمل خواندن داده‌ها و ذخیره آنها در متغیرها را انجام می‌دهد و پس از اتمام عمل خواندن کنترل را برای خواندن و نوشتن‌های بعدی. در همان خط نگه می‌دارد

اسلاید ۷۷: program Example_1 ( input , output ) ;Var first , second , temp: integer ;Begin Writeln ; Writeln ( Please Enter two numbers ) ; Readln ( first , second ) ; Temp: = first ; First: = second ; Second: = temp ; Write ( first = , first , second = : 10 , second ) ;End. { end of program }مثال جابجا کردن محتویات دو عدد

اسلاید ۷۸: خروجی برنامه بالا به صورت زیر می‌باشد:Please Enter two numbers 15 17First = 17 second = 15

اسلاید ۷۹: تمرینات Value1: = 27.3 ;Value2: = -8.5 ;Writeln ( Value1 is , Value1 ) ;Writeln ( Value2 is , Value2 ) ;Sum: = Value1 + Value2 ;Writeln ( Sum of Two Values = , Sum: 6: 2 ) ;: خروجی قطعه برنامه زیر را تعیین کنید

اسلاید ۸۰: اگر متغیر X از نوع real و مقدار آن ۱۲.۲۳۵ و متغیر ۳ از نوع صحیح و مقدار آن ۱۰۰ باشد خروجی دستورات زیر را تعیین کنید؟Writeln ( X is : 10 , X: 6: 2 , I is : 4 , I: 5 ) ;Writeln ( I is : 10 , I: 1 ) ;Writeln ( X is : 10 , X: 2: 1 ) ;Writeln ( X is : 15 , X: 7: 1 ) ;Writeln ( I is : 10 , X is : 10 , X: 7: 3 ) ;

اسلاید ۸۱: تمرینات برنامه نویسیبرنامه‌ای بنویسید که دو عدد را از ورودی دریافت کرده و محتویات آنها را بدون استفاده از متغیر کمکی جابجا نماید. برنامه‌ای بنویسید که سه عدد صحیح Third , Second , first را از ورودی با پیغام مناسب دریافت کرده سپس محتویات این سه متغیر را بصورت چرخشی جابجا نموده با پیغام مناسب در خروجی چاپ کند.

اسلاید ۸۲: برنامه‌ای برای یک حسابدار اداره جمع آوری مالیات بنویسید که صورت حسابهای مالیات را محاسبه نماید.ورودی: شماره شناسایی مالیات دهنده بهای ارزیابی شده نرخ مالیات خروجی: صورت حساب بافرمت مناسب شامل تمام داده‌های ورودی و میزان بدهی

اسلاید ۸۳: ۵فصل ساختارهای شرطی و کنترلی هدفهای کلیمعرفی دستور caseIf and Elseمعرفی دستور شرطی دانشگاه پیام نور دانشکده فناوری اطلاعات(گروه مهندسی کامپیوتر) بررسی دستورات تکرار for ، while ، repeat untilمعرفی دستورات شرطی متداخلبررسی چند تابع و روال استاندارد زبان پاسکال

اسلاید ۸۴: ÷ هدفهای رفتاری برنامه‌هایی را بنویسد که در آنها نیاز به استفاده از شرط وجود دارد. تفاوتهای بین دستورات مختلف با if و else- if را تشخیص دهد. برنامه‌هایی که نیاز به تکرار تعدادی عملیات داشته باشند را بنویسد. در صورت نیاز بتواند در برنامه‌ها، از روالها و توابع استاندارد زبان استفاده نماید.دانشجو پس از مطالعه این فصل باید بتواند:

اسلاید ۸۵: دستورات شرطی بطور کلی توسط اینگونه دستورات می‌توان بر حسب شرایط مختلف، تصمیمات متفاوتی را اتخاذ نمود و برحسب برقرار بودن یا نبودن شرایط دستورات متفاوتی را اجرا نمود. دستورات شرطی در حالت کلی به دو نوع تقسیم می‌شوند:if دستورCase دستور

اسلاید ۸۶: دستور if هرگاه در طول برنامه نیاز به استفاده از شرط یا شروط داشته باشیم، از دستور ستفاده می‌کنیم. If دستور if بطور کلی به سه شکل بر حسب نیاز ممکن است ظاهر شود: ساده ifElse همراه if های متداخل if

اسلاید ۸۷: If – then در این نوع دستور شرطی اگر شرط خاصی تحقق یافته باشد، عمل یا اعمال خاصی انجام می‌شود. در غیر اینصورت برنامه روال عادی خود را طی می‌کند، در صورتی که شرط برقرار باشد ارزش منطقی Ture به خود می‌گیرد و اگر شرط برقرار نباشد، ارزش منطقی False به خود خواهد گرفت.

اسلاید ۸۸: If – then ( ادامه )ifشرط یاشروطدستورThenشناسه ;شکل کلی دستور if بصورت زیر می‌باشد: then شرط یا شروط if ; دستور دیاگرام دستور بالا بصورت زیر می‌باشد:

اسلاید ۸۹: Program Example ;Var Number: integer ; Begin Write ( Please enter Number: ) ; Readln ( Number ) ; if Number > 0 then Write ( Number is positive ) ; End . مثالخروجی برنامه بالا بصورت زیر است: Please enter Number: 12Number is positive

اسلاید ۹۰: در این دستور ابتدا شرط بررسی می‌شود، در صورتی که شرط برقرار باشد، عمل یا اعمال خاصی را انجام می‌دهد و در صورتی که شرط برقرار نباشد، عمل یا اعمال بخصوص دیگری را انجام خواهد داد. اینگونه دستورات در واقع حالت توسعه یافته دستورات if می‌باشند. دستور if همراه else

اسلاید ۹۱: شکل کلی این دستور بصورت زیر است:if عبارت یا عبارات منطقی thenدستور۱ ;else دستور۲ ;ifعبارت یا عبارات منطقیthenدستورelse دستور;دیاگرام دستور بصورت:

اسلاید ۹۲: Program Example ;Var Number: integer ;Begin Writeln ( Please enter Number: ) ; Readln ( Number ) ; if ( Number mod 2 ) = 0 Then Write ( even ) else Write ( odd ) ;End. { end of program } مثالخروجی برنامه بالا بصورت زیر است: Please enter Number: 17odd

اسلاید ۹۳: If عبارت منطقیThen Begin دستور ۱ ; دستور ۲ ; . . .End Else Begin دستور ۱ ; دستور ۲ ; . . . End ; صورت دیگر دستور

اسلاید ۹۴: If های متداخلهرگاه در نوشتن برنامه نیاز به انتخاب یک شرط از بین چند شرط داشته باشیم، معمولاً از If متداخل استفاده می‌کنند. در چنین مواقعی استفاده از If متداخل کارائی برنامه را بالا می‌برد زیرا بجای کنترل تمام شروط فقط تا زمانیکه شرط برقرار نشده، If ها بررسی می‌شوند. بعد از برقرار شدن یکی از شروط، کنترل برنامه به بعد از If منتقل می‌شود و این در بهبود کارائی یک برنامه می‌تواند بسیار موثر باشد.

اسلاید ۹۵: در حالت کلی If متداخل به صورت های زیر ممکن است، در برنامه ظاهر شود…. elseدستور ۳ ;دستور۲then عبارت شرطی۳ else Ifelseدستور۲دستور ۱then عبارت شرطی ۲ else ifthen عبارت شرطی۲ if دستور ۱then عبارت شرطی ۱ ifthen عبارت شرطی۱ if ( 2

اسلاید ۹۶: مثال : برنامه‌ای بنویسید که نمره دانشجوئی را از ورودی دریافت کرده، با توجه به مقدار نمره یکی از خروجی های زیر را نمایش دهد:Grade خروجی۱۷ – ۲۰ A 14 – 17 B12 – ۱۴ C10 – ۱۲ D0 – ۱۰ F

اسلاید ۹۷: Var Grade : Real ;Begin Write ( please enter a Real Number : ) ; Readln ( Grade ) ; if Grade > = 17.0 Then Writeln ( Grade is A ) Else If Grade > = 14.0 Then Writeln ( Grade is B ) Else If Grade > = 12.0 Then Writeln ( Grade is C ) Else If Grade > = 10 Writeln ( Grade is D ) Else Writeln ( Grade is F ‘(; Writeln ( Press any Key … : ۳۰ ) ; Readln ;End . { end of program }

اسلاید ۹۸: دستور Case زبان پاسکال دستورCase را بصورت زیر در نظر می‌گیرد: Of عبارت Case; دستور ۱ : مقدار ۱; دستور ۲ : مقدار ۲ ; دستور ۳ : مقدار۳ . . . Otherwise ; دستورEnd ; { End of case }

اسلاید ۹۹: مثال : برنامه‌ای بنویسید که دو عدد به همراه یک عملگر را از ورودی دریافت کرده، کار یک ماشین حساب ساده را شبیه‌سازی نماید.Var a , b: Real ; op: char ;Begin Write ( please enter two Numbers: ) ; Readln ( a , b ) ; Write ( please Enter A operator: ) Readeln ( op ) ; Case op of + : Writeln ( Sum = , ( a + b ): 6: 2 ) ; – : Writeln ( Subtract = , ( a – b ): 6: 2 ) ; * : Writeln ( Multiple = , ( a * b ): 6: 2 ) / : Writeln ( divide = , ( a / b ): 6: 2 ) ; End; { End of Case }End. { end of program }

اسلاید ۱۰۰: دیاگرام دستور Case بصورت زیر می‌باشد: CaseعبارتثابتofدستوراتEnd;:,

اسلاید ۱۰۱: ساختارهای کنترلی بسیاری از مواقع لازم است عمل یا اعمال به تعداد دفعات معین یا نامعین انجام شوند. در چنین مواقعی زبانهای برنامه‌نویسی دستوراتی دارند که می‌توان این اعمال تکراری را انجام داد. در حالت کلی ساختارهای کنترلی شامل یک یا چند شرط و همچنین متغیر یا اصطلاحاً شمارنده‌ای برای پایان دادن به شرط می‌باشند

اسلاید ۱۰۲: شکل کلی حلقه بصورت زیر می‌باشد: Do مقدار نهایی To مقدار اولیه =: اندیس For ; دستورباید توجه داشته باشید که در حلقه تعداد تکرار کاملاً مشخص است و حلقه دقیقاً به تعداد تکرار مشخص اجرا می‌شود.

اسلاید ۱۰۳: حلقه for این دستور برای انجام عمل یا اعمالی مشخص به تعداد تکرار معین بکار برده می‌شود. حلقه for شامل یک اندیس ( index ) مقدار اولیه ( initial value ) مقدار نهایی ( final value ) و مقدار افزاینده می‌باشد. این حلقه با قرار دادن مقدار اولیه در اندیس حلقه شروع شده و بعد از هر تکرار یک واحد به اندیس حلقه اضافه می‌کند تا در نهایت به مقدار نهایی برسد. شکل کلی حلقه بصورت زیر می‌باشد:

اسلاید ۱۰۴: Var i , number , Sum: integer ;Begin Writeln ( please enter 100 Numbers: ) ; For I: = 1 to 100 do Begin Readln ( number ) ; Sum:= Sum + number ; End ; Writeln ( Sum = , Sum ) ; End. { end of program } مثال : برنامه‌ای بنویسید که ۱۰۰ عدد از ورودی دریافت کرده، مجموع ۱۰۰ عدد را محاسبه و چاپ نماید.

اسلاید ۱۰۵: دستور for را بصورت زیر هم می‌توان بکار برد.do مقدار نهایی downto مقدار اولیه = : اندیس for ; دستوردر این شکل از دستور For ابتدا مقدار اولیه در اندیس حلقه قرار داده می شود و بعد از آن در هر تکرار حلقه یک واحد از اندیس حلقه کم می شود تا به مقدار نهایی برسد .

اسلاید ۱۰۶: مثال : برنامه‌ای بنویسید که عدد صحیحی را از ورودی دریافت کرده و فاکتوریل آن را محاسبه نماید.Var i , n , Fact : integer ;Begin Fact : = 1 ; Write ( please enter A Number ) ; Readln ( n ) ; For I : = n downto 1 do Fact : = Fact * i ; Writeln ( Fact = , Fact ) ; End .

اسلاید ۱۰۷: do مقدار نهایی to مقدار اولیه = : اندیس۱ for do مقدار نهایی to مقدار اولیه = : اندیس for 2 ; دستور های متداخل For

اسلاید ۱۰۸: For i: = 1 to 3 do Begin For j: = 1 to 3 do Write ( pascal : 8 ) ; Writeln ; End ; مثال :خروجی Pascal Pascal Pascal مرحله اول ( i = 1 ) Pascal Pascal Pascal مرحله دوم ( i = 2 ) Pascal Pascal Pascal مرحله سوم ( i = 3 )

اسلاید ۱رام دستور for Forاندیسdoمقدار اولیه:=مقدار نهاییDowntoدستورTo

اسلاید ۱۱۰: حلقه While در حالت کلی هدف از بکار بردن این دستور انجام عملیاتی مشخص به تعداد دفعات نامعین است :این حلقه به صورت زیر بکار برده می شود Do عبارت منطقی While ; دستور

اسلاید ۱۱۱: Var m , n , r: integer ;Begin Writeln ( Please Enter Two Numbers ) ; Readln ( m, n ) ; While ( m Mod n ) < > 0 Do Begin r: = m MOD n ; m: = n ; n: = r ; End ; { end of while } Writeln ( B. M. M = , n ) ; End. { end of program }مثال : بزرگترین مقسوم علیه دو عدد

اسلاید ۱۱۲: دیاگرام دستور While بصورت زیر می باشد:Whileعبارت شرطیdoدستورBeginدستورEnd;و در صورتی که دستور مرکب باشد دیاگرام بصورت زیر است :

اسلاید ۱۱۳: دستور Repeat این دستور نیز از نوع دستورات تکراری می‌باشد و به کمک آن می‌توان یک یا چند دستور را به تعداد نامعین بار اجرا کرد. while این دستور مشابه دستوراست، با تفاوتهایی که در زیر عنوان می‌کنیم:While برعکس دستور Repeat 1) در دستورشرط حلقه در انتهای حلقه بررسی می‌شود لذا حلقه حداقل یکبار اجرا می‌شود.

اسلاید ۱۱۴: ۲) دستور Repeate تا زمانی اجرا می‌شود که شرط خاصی تحقق پیدا نکرده است در حالیکه دستور While تا زمانی که شرط برقرار باشد، اجرا می‌شود.۳) دستور Repeat نیاز به بلوک ندارد و همراه Until ظاهر می‌شود.

اسلاید ۱۱۵: شکل کلی این دستور بصورت زیر می‌باشد: Repeat ; دستور۱; دستور۲ ..; شرط یا شروط until

اسلاید ۱۱۶: Var i , Sum , Number : integer ; ave: Real ;Begin Writeln ( please enter Numbers While is Not Negative ) ; Sum: = 0 ; Ave: = 0 ; Repeat Readln ( Number ) ; Sum: = sum + Number ; i: = i + 1 ; Until number = 0 ; { End of Repeat } i: = i – 1 ave: = Sum / i ; Writeln ( Sum = , Sum , average = : 12 , ave: 7: 2 ) ;end.{ end of program }برنامه‌ مجموع و میانگین تعدادی عدد صحیح مثبت

اسلاید ۱۱۷: دیاگرام دستور Repeat بصورت زیر می‌باشد: Repeatدستور;Untilشرط یا شروط

اسلاید ۱۱۸: معرفی چند پروسیجر ( Procedure ) پروسیجرها یا زیر روال‌ها قسمت‌های مستقلی از برنامه اصلی می‌باشند که به تنهایی اعمال خاصی را انجام داده و وظایف مستقل و بخصوصی بر عهده آنها گذاشته می‌شود. یک مزیت بزرگ پروسیجرها اینست که یکبار در برنامه گنجانده شده ولی در محلهای مختلف ازآن استفاده به عمل می‌آید و از اصول برنامه‌نویسی ساخت یافته‌است.

اسلاید ۱۱۹: پروسیجر Exit هدف: انتقال کنترل برنامه به خارج از بلوک فعلیProcedure Exit ; استفاده از این پروسیجر در هر بلوک از برنامه باعث می‌شود که کنترل برنامه بلافاصله به خارج از آن بلوک انتقال یابد.

اسلاید ۱۲۰: پروسیجر Break هدف: خاتمه دادن به اجرای یک حلقه Procedure Break ; استفاده از پروسیجر فوق باعث می‌شود که اجرای یک حلقه خاتمه یافته و کنترل برنامه به دستورالعمل بعدی انتقال یابد.

اسلاید ۱۲۱: پروسیجر continue هدف: بازگشت به ابتدای حلقه Procedure continue ; وقتی این پروسیجر در حلقه ظاهر می‌شود کنترل برنامه به اول حلقه انتقال می‌یابد و دستورات بعد از پروسیجر اجرا نمی‌شوند.

اسلاید ۱۲۲: ارائه چند مثال از کاربرد حلقه ها و شرط‌ها مثال : برنامه‌ای بنویسید که یک عدد صحیح در مبنای ده را از ورودی دریافت کرده، به یک عدد در مبنای ۲ ببرد.

اسلاید ۱۲۳: Var Number , N , Power , R: integer ; Begin Power: = 1 ; N: = 0 ; Write ( enter A Number: ) ; Readln ( Number ) ; Repeat R: = Number MOD 2 ; Number: = Number DIV 2 ; N: = N + Power * R ; Power: = Power * 10 ; Until Number < 2 ; N: = N + Number * Power ; Writeln ( Number In Base 2 = , N ) ; End. { end of program }

اسلاید ۱۲۴: Var F1 , F2 , F3 , N: integer ; Begin Write ( please enter A Number: ) ; Readln ( N ) ; F1: = 0 ; F2: = 1 ; Write ( F1: 5 , F2: 5 ) ; For i: = 3 to N do Begin F3: = F1 + F2; If ( i mod 10 ) = 0 Then Writeln ; Write ( F3: 5 ) ; F1: = F2 ; F2: = F3 ; End ; { end of for }End. { end of program }مثال : برنامه‌ای بنویسید که n عدد را از ورودی دریافت کرده، n جمله سری زیر که به سری فیبوناچی معروف است را چاپ نماید.

اسلاید ۱۲۵: تمرینات a) Sum : = 0 ; While i < = 120 do Begin Sum : = Sum + i ; i : = i + 1 ; end ; b) i : = 0 ; Sum : = 0 ; While i < = 20 do Begin i : = i + 1 ; Sum : = Sum + i ; end ; 1- خروجی قطعه برنامه‌های زیر را تعیین کنید:

اسلاید ۱۲۶: c) b : = 5 ; Repeat Writeln ( b , ( b div 5 ) : 3 ) ; b : = b – ۱ ; Until ( b div 3 ) = 5 ; d) Count : = 0 ; Stop : = 4 ; While Count < Stop Do Begin For K : = 1 to Count Do Write ( K : 3 ) ; Writeln ; Count : = Count + 1 ; End ;

اسلاید ۱۲۷: تمرینات برنامه نویسی ۱- برنامه‌ای بنویسید که با استفاده از حلقه ها خروجی زیر را تولید کند. ۱ ۱ ۲ ۱ ۱ ۲ ۳ ۲ ۱ ۱ ۲ ۳ ۴ ۳ ۲ ۱ ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۴ ۳ ۲ ۱

اسلاید ۱۲۸: ۲- برنامه‌ای بنویسید که تعدادی عدد از ورودی دریافت کرده مجموع ارقام هر عدد را در خروجی چاپ نماید. ( پایان داده ها به ۱- ختم می شود ) ۳- برنامه‌ای بنویسید که دو عدد صحیح را از ورودی دریافت کرده سپس:اعداد فیبوناچی بین این دو عدد را چاپ کند.۴- برنامه‌ای بنویسید که یک اسکناس ۱۰۰۰ تومانی را به حالتهای مختلف یعنی به اسکناس ۲۰۰ تومانی، ۱۰۰ تومانی، ۵۰ تومانی، ۲۰ تومانی، ۱۰ تومانی و سکه های ۵ تومانی و ۲ تومانی و یک تومانی خرد نماید.

اسلاید ۱۲۹: ۶فصل Arrayآرایه ها هدفهای کلیشناخت انواع آرایه‌ها و موارد استفاده از آنهاشناخت لزوم استفاده از ساختار داده ای به نام آرایه ‌دانشگاه پیام نور دانشکده فناوری اطلاعات(گروه مهندسی کامپیوتر) شناخت مفاهیم مرتب‌سازی و جستجوشناخت الگوریتمهای مرتب‌سازی و جستجو

اسلاید ۱۳۰: ÷ هدفهای رفتاری آرایه‌ها یک بعدی را در برنامه‌های خود بکار ببرد. ماتریسها را پیاده‌سازی نماید. عمل جستجو در آرایه انجام دهد.یک لیست را توسط روشهای مرتب سازی حبابی، انتخابی و غیره مرتب کند.دانشجو پس از مطالعه این فصل باید بتواند:

اسلاید ۱۳۱: آرایه و انواع آن خانه‌های پشت سرهم از حافظه که همنوع بوده و توسط یک اسم معرفی می‌شوند، آرایه نام دارد. نحوه دسترسی به هر یک از اعضاء آرایه از طریق اندیس آرایه امکان‌پذیر است.برای تعریف آرایه ابتدا طول آرایه که درحقیقت تعداد خانه‌های آنرا مشخص می‌کند، معین می‌گردد. سپس نوع خانه‌هایی که داده‌ها در آن قرار خواهند گرفت را تعیین می کنند

اسلاید ۱۳۲: آرایه‌های یک بعدی آرایه‌های یک بعدی بصورت زیر تعریف می‌شوند: Name : array [ 1 . . Length ] of type ; نوع آرایه کلمه ذخیره شده طول آرایه کلمه ذخیره شده اسم آرایه

اسلاید ۱۳۳: برای مثال : Var No: Array [ 1.. 50 ] of integer ; id: Array [ 1.. 20 ] of Byte ; Name , Fam: Array [ 1.. 30 ] of char ;

اسلاید ۱۳۴: مقداردهی آرایه‌ها مثل متغیرها به دو صورت امکان‌پذیر است :۱- با استفاده از دستورات ورودی۲- مقداردهی در طول برنامهطریقه دسترسی به عناصر آرایه بصورت زیر می‌باشد: Name [ index ] اندیس آرایه اسم آرایه

اسلاید ۱۳۵: مثال : برنامه‌ای بنویسید که ۱۰۰ عدد صحیح از ورودی دریافت کرده، بیشترین مقدار و محل وقوع آن را در خروجی چاپ نماید. Var No: array [ 1.. 100 ] of integer ;Max , i , index: integer ;Begin Writeln ( please enter TEN Numbers ) ; For i: = 1 to 100 do Readln ( No [ i ] ) ; Max: = No [ 1 ] ; Index: = 1 ; For i: = 2 to 100 do If No [ i ] > Max Then Begin Max: = No [ i ] ; Index: = i ; End ; Writeln ( The Maximum is = , Max ) ; Writeln ( And Index = , Index ) ;End. { End of program }

اسلاید ۱۳۶: مثال: برنامه‌ای بنویسید که یک آرایه ۱۰۰ عنصری را از ورودی دریافت کرده عناصر آرایه را معکوس نماید. Var i , temp : integer ; a : array [1 .. 100 ] of integer ;Begin Writeln ( please enter 100 Numbers : ) ; For i : = 1 to 100 do Begin Read ( a [ i ] ) ; If ( i Mod 10 ) = 0 Then Writeln ; End ; For i : = 1 to 50 do Begin Temp : = a [ 101 – i ] ; a [ 101 – i ] : = a [ i ] ; a [ i ] : = temp ; End ; End .

اسلاید ۱۳۷: آرایه‌های دو بعدی برای نمایش ماتریس درحافظه معمولاً از آرایه‌هایی بنام آرایه‌های دوبعدی استفاده می‌کنند برای درک بیشتر این آرایه‌ها آنها را بصورت ماتریس در نظر می‌گیرند. آرایه‌های دو بعدی بصورت زیر معرفی می‌شوند: Name : array [ 1 .. row , 1 .. column ] of type ; نوع عناصر آرایه کلمه ذخیره شده تعداد ستونها تعداد سطرها کلمه ذخیره شده اسم آرایه

اسلاید ۱۳۸: مثال : برنامه‌ای بنویسید که یک ماتریس ۵*۵ را از ورودی دریافت کرده، سپس آنرا در خروجی چاپ نماید. Var a : array [ 1 .. 5 , 1 .. 5 ] of integer ; i , j : integer ; Begin For i : = 1 to 5 do Begin For j : = 1 to 5 do Read ( a [ i , j ] ) ; Writeln ; End ; Writeln ; For i : = 1 to 5 do Begin For j : = 1 to 5 do Write ( a [ i , j ] : 5 ) ; Writeln ; End ;End.

اسلاید ۱۳۹: آرایه‌های چند بعدی می‌توان آرایه‌هایی با ابعاد بیشتر از دو نیز تعریف کرد. بطور کلی برای معرفی یک آرایه چند بعدی می توان بصورت زیرعمل کرد :Name : array [ 1.. length1 ] of array [ 1.. length2 ] …. Of array [ 1.. lengthN ] of Type و یاName: array [ 1.. length1 , 1.. length2 , …. ۱.. lengthN ] of Type

اسلاید ۱۴۰: نکاتی چند در مورد آرایه‌ها تعریف آرایه با محدوده منفی برای مثال: A: array [ -10.. 10 ] of Real ; تعریف آرایه از نوع منطقی ( Boolean ) برای مثال: A: array [1.. 20 ] of Boolean ;

اسلاید ۱۴۱: آرایه‌های با محدوده منطقی: برای مثال A: array [ Boolean ] of integer;آرایه‌ای با محدوده کاراکتری: برای مثال A: array [ A.. Z ] of Real ;آرایه‌ای که برای اعضای آن محدودیت قائل شویم برای مثال: A: array [ 1.. 20 ] of 1.. 30

اسلاید ۱۴۲: جستجو و مرتب‌سازی ( Search and Sort ) یکی از مسائلی که در بحث طراحی الگوریتم بسیار مهم است، بحث مرتب‌سازی و جستجو می باشد. منظور از جستجو اینست که یک مقداری را از یک لیست جستجو کنیم و منظور از مرتب سازی اینست که یک لیست مرتب از داده ها را ایجاد کنیم. حال تعدادی الگوریتم که برای مرتب‌سازی و جستجو بکار می‌روند. را بررسی می‌کنیم بخصوص زمانیکه ساختار داده ما یک آرایه باشد

اسلاید ۱۴۳: جستجو در آرایه در کل دو نوع عمل جستجو را در این کتاب بررسی می‌کنیم :جستجوی خطی Linear search جستجو دودویی Binary search

اسلاید ۱۴۴: جستجوی خطی Linear search در جستجوی خطی عبارت مورد جستجو را نخست با اولین عضو آرایه مقایسه می‌کنیم، اگر برابر بود عمل جستجو با موفقیت همراه بوده و عمل جستجو خاتمه می‌یابد در غیر اینصورت روند را ادامه داده و عبارت مورد جستجو را بترتیب با عضو دوم، سوم … مقایسه می‌کنیم تا اینکه حالت تساوی حاصل شود و اگر این حالت حاصل نشد، عباریت مورد جستجو در لیست قرار ندارد.

اسلاید ۱۴۵: قطعه برنامه زیر را می توان در حالت کلی برای جستجوی خطی بکار برد:Flag: = True ;i: = 0 ;While ( i < = N ) and ( flag ) Do Begin i: = i + 1 ; if A [ i ] = x Then Begin Index: = i ; Flag: = false ; End ; End ;If flag Then Writeln ( The Element is found )Else Writeln ( The Element is not found ) ;

اسلاید ۱۴۶: جستجو دودویی Binary search درجستجوی دودوئی لیست اولیه بایدمرتب باشد. برای جستجو در چنین آرایه‌ای نخست اندیس وسط آرایه را پیدا می‌کنیم و عنصر واقع در این اندیس را با عبارت مورد جستجو مقایسه می‌کنیم و حالات زیر ممکن است حاصل شود:(Low اندیس ابتدای آرایه ‌و upper اندیس آخرین عناصرآرایه و middle اندیس عنصر وسط می‌باشد.)

اسلاید ۱۴۷: if A [ middle ] < X Then حالت اول : در اینصورت Low : = middle و مقدار جدید middle را که عبارتست از:Middle : = ( low + middle ) / 2

اسلاید ۱۴۸: if A [ middle ] < X Then حالت دوم : در اینصورت upper : = middle و مقدار جدید middle را که عبارتست از:Middle : = ( low + middle ) / 2

اسلاید ۱۴۹: if A [ middle ] = X Then حالت سوم : در اینصورت Write ( The Eiement is found ) Low < upper در صورتی که حالت‌های الف یا ب اتفاق بیفتد، عمل جستجو را تا زمانیکهمی باشد ادامه می‌دهیم و در هر مرحله که حالت سوم رخ دهد عمل جستجو خاتمه می‌یابد.

اسلاید ۱۵۰: مرتب‌سازی برای مرتب‌سازی داده‌ها روشهای متفاوتی وجود دارد . تفاوت روشهای مرتب‌‌سازی در زمان اجرای آنها می باشد. در حالت کلی با توجه به تعداد ورودیها (داده ها) و نوع مسئله مرتب‌سازی می توان از انواع روش‌های مرتب‌سازی استفاده نمود.حال بعضی از روش های مرتب سازی عمومی را بررسی می‌کنیم. مرتب‌سازی حبابی ( Bubble sort ) مرتب‌سازی انتخابی ( Selection sort )

اسلاید ۱۵۱: مرتب‌سازی حبابی ( Bubble sort ) ساده‌ترین روش مرتب‌سازی روش مرتب‌سازی حبابی می‌باشد. یکی از خصوصیات بارز این نوع مرتب‌سازی این است که فهم آن ساده بوده و برنامه‌نویسی آن به سهولت انجام می گیرد.مرتب‌سازی حبابی نخست عنصر اول و دوم را با هم مقایسه می‌کند و در صورت نیاز، آنها را جابجا می‌کند، سپس عنصر دوم و سوم را مقایسه می‌کند. این عمل را تا زمانیکه به انتهای آرایه نرسیده تکرار می‌کند، در پایان مرحله اول بزرگترین عنصر در آخرین خانه آرایه قرار می‌گیرد. در مرحله دوم از خانه اول تا خانه N – ۱ عمل بالا را انجام می‌دهد. این روند را تا زمانیکه تمام عناصر آرایه مرتب نشده‌اند ادامه می‌دهد و در نهایت یک لیست مرتب شده بصورت صعودی در خروجی تولید می‌شود.

اسلاید ۱۵۲: For i: = 1 to n do For j: = 1 to n – 1 do If x [ j ] > x [ j + 1 ] Then Begin Temp: = x [ j ] ; X [ j ]: = x [ j + 1 ] ; X [ j + 1 ]: = temp