پاورپوینت کامل میرزا حسن لاهیجى ۷۲ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل میرزا حسن لاهیجى ۷۲ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۲ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل میرزا حسن لاهیجى ۷۲ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل میرزا حسن لاهیجى ۷۲ اسلاید در PowerPoint :

محتویات

۱ ولادت و خاندان
۲ تحصیلات و استادان
۳ شاگردان
۴ آثار علمى
۵ از نگاه بزرگان
۶ فضاى حاکم عصر لاهیجی
۷ مبارزه با ظلم و ظالم
۸ شعر و ادب لاهیجى
۹ وفات
۱۰ پانویس
۱۱ منبع

ولادت و خاندان

تاریخ دقیق تولد میرزا حسن در دست نیست. شیخ آقا بزرگ تهرانى احتمال داده که تولد وى در سال ۱۰۴۵ هجری صورت گرفته است. اما درباره محل تولد وى چون پدرش عبدالرزاق ساکن قم بود و در همین شهر با دختر ملاصدرا ازدواج کرده، به گمان قریب به یقین تولد میرزا حسن در شهر قم اتفاق افتاده است. چنان که صاحب ریاض العلماء به این مطلب اشاره کرده و تأکید دارد.[۱]

میرزا حسن لاهیجى خلف صالح حکیم عارف، متکلم محقق، ملا عبدالرزاق لاهیجی مشهور به فیاض (م، ۱۰۷۲ ق) است. عبدالرزاق یکى از فلاسفه بزرگ شیعه و از متکلمین سرشناس امامیه و از شاگردان ملاصدراى شیرازى و داماد آن جناب مى باشد. مادر میرزا حسن نیز دختر ملاصدرا است. این زن فاضل و دانشمند، نامش «بدریه» بوده که در ۱۰۹۰ هجری وفات نموده است.

تحصیلات و استادان

میرزا حسن، تحصیلات خود را نزد پدر آغاز و چندین سال از محضر وى استفاده کرد اما از سایر اساتید وى در کتابهاى تذکره و شرح، چیزى ذکر نشده و از آثار وى نیز مطلبى در این زمینه بدست نمى آید. البته این را نیز نباید نادیده گرفت که میرزا حسن لابد مدتهایى را بعد از پدر نزد شاگردان وى تلمّذ نموده و به ظن قوى نزد حکیم قاضى سعید قمى و همچنین شوهر خاله خود، فیض کاشانى تحصیل نموده است.

قزوینى همچنین ذکر مى کند که او مدتى براى تحصیل به عتبات عالیات (نجف اشرف و کربلا و سامرا) سفر نموده است و در فقه و اصول در آن سرزمین نزد استادان عصر، شاگردى کرده است اما تاریخ این سفر و استادان وى در این دیار معلوم نیست.[۲]

شاگردان

میرزا حسن لاهیجى پس از آن که مدتى را در عتبات عالیات بسر برد و در نزد اساتید بزرگ حوزه علمیه نجف و کربلا استفاده شایان نمود و به مراحل والایى از علم و حکمت دست یافت، آنگاه به شهر مقدس بازگشت و به مطالعه، تحقیق، تألیف و تصنیف کتب ارزشمند پرداخت و نیز با تکیه بر کرسى تدریس همانند پدر در مدرسه معصومیه قم، شاگردان فاضلى را تربیت نمود. در اینجا تنها به ذکر چند تن از این شاگردان که در کتب تراجم نامى از آنها برده شد، بسنده مى گردد:

میر عبدالرحمن فرزند سید کمال الدین: نصرآبادى در کتاب خود وى را از شاگردان میرزا حسن لاهیجى به شمار آورده و نوشته است که وى از سادات نجیب قم است و هم اکنون نیز در نزد میرزا حسن مشغول تحصیل علم است.[۳]
مرتضى فرزند روح الامین حسینى: به احتمال قوى او از شاگردان میرزا حسن لاهیجى است؛ چنان که بر دو کتاب استادش به نامهاى: مصابیح الهدى و مفاتیح المنى حاشیه زده است و این حواشى در سال ۱۱۱۵ نگاشته شده است.[۴]
محمد فرزند صفى الدین سید محمد حسینى: وى رساله «مجمع البحرین فى تطبیق العالمین» میرزا حسن لاهیجى را نسخه بردارى کرده و در آخر محرم ۱۱۰۴ آن را به اتمام رسانده است و در نهایت از میرزا حسن لاهیجى به عنوان استاد خویش نام برده و از وى تجلیل نموده است.[۵]
میرزا محمدتقى شریف رضوى قمى: این شخصیت، نوه پسرى ملاصدرا صاحب اسفار اربعه و پسر دائى میرزا حسن لاهیجى است که در شهر قم نزد پسر عمه خویش، علم حکمت و حدیث آموخته است و از میرزا حسن، اجازه نقل روایت نیز دارد.

آثار علمى

فهرست آثار لاهیجى به ترتیب موضوعى چنین است:

الف: کلام یا اصول دین. لاهیجى در این موضوع چند اثر قابل توجه دارد که عبارتند از:

شمع یقین یا آینه دین: شامل اصول پنجگانه اعتقادى به صورت مفصل در پنج باب، که باب امامت شرح و بسط بیشترى نسبت به سایر بابها دارد. این اثر در سال ۱۳۰۳ش. در تهران به چاپ رسیده و نسخ خطى آن فراوان است.[۶] این اثر مهمترین اثر کلامى و اعتقادى لاهیجى به شمار مى رود.
اصول دین یا اصول خمسه: این کتاب در حقیقت تلخیصى از شمع یقین مؤلف است و لاهیجى در آن، اصور پنج گانه اعتقادى را توضیح داده است.
سرّ مخزون یا اثبات الرجعه: بحث مفصلى است پیرامون موضوع «رجعت» بر مبناى عقیده شیعه و با استناد به آیات و روایات آن را اثبات کرده است.
دُرّ مکنون یا جواب الاعتراض: لاهیجى در این اثر، اعتراض اهل سنت را بر شیعیان، مبنى بر این که: چرا حضرت على علیه السلام به جهت نداشتن انصار قیام نکرد لکن امام حسین علیه السلام با این که یار نداشت، قیام نمود؟ پاسخ داده است.[۷]
حاشیه بر شوارق الالهام پدرش: این حواشى در هامش شوارق الالهام به چاپ رسیده است.

ب: فقه: لاهیجى در این موضوع چند اثر نگاشته است. بدین اسامى:

رساله الزکیه الزکاتیه: در بیان احکام زکات و مسایل آن.
هدیه المسافر: در بیان احکام شخص مسافر از قبیل حکم سفر، نماز و روزه به صورت فتوایى و از اینجا معلوم مى شود که او قوه اجتهاد و استنباط احکام فقهى را داشته است.[۸]
رساله فى الغیبه: در موضوع غیبت و احکام و مسایل آن.
تزکیه الصحبه یا تألیف المحبه: ترجمه ایست از کتاب «کشف الریبه فى احکام الغیبه» شهید ثانى با افزودگی هایى از خود لاهیجى.[۹]

ج: دعا، لاهیجى سه اثر در دعا از خود بر جاى گذارده است. به این عنوان:

جمال الصالحین: در دعا و زیارت نظیر «زادالمعاد» ملا محمدباقر مجلسى، شامل دیباچه اى و دوازده باب و هر باب در چند فصل، تماماً در صد و سى و دو فصل. لاهیجى این اثر را در سال ۱۰۷۳ق. تألیف نموده و در ماده تاریخ تألیف آن، این مصرع را سروده است: «جمال الصالحین مجموعه شد آداب ایمان را»، این اثر به طبع رسیده و نسخ خطى آن فراوان است.
شرح صحیفه سجادیه، شرح مفصلى است بر صحیفه سجادیه در سه جلد بزرگ،[۱۰] که جلد سوم آن در کتابخانه آستان قدس رضوى موجود است.[۱۱]
تحفه المسافر: گزیده ایست از جمال الصالحین که در آن دعاهایى که به سفر و مسافرت مربوط است، درج نموده است.

د: فلسفه: لاهیجى چند اثر مهم در فلسفه از خود بر جاى نهاده که نمایانگر اندیشه هاى فلسفى وى است، مانند:

زواهر الحکم: در بیان مسائل فلسفه به صورت استدلالى در یک مقدمه در سه مقصد و سه باب هر کدام در چند مطلب، این رساله در ضمن منتخباتى از آثار حکماى ایران جلد سوم به چاپ رسیده است.
روایع الکلم و بدایع الحکم: در سه باب هر کدام در چند مقصد و هر مقصد در چند مشکوه. شاگرد لاهیجى، سید مرتضى بن امیر روح الامین حسینى مختارى، تعلیقاتى بر این اثر نگاشته است.[۱۲]
مصابیح الهدى و مفاتیح المنى: مسائل فلسفه را در یک مقدمه و سه باب با عناوین «مصباح – مصباح» به صورت استدلالى بیان نموده است.
مصباح الدرایه: میرزا حسن در کتاب مصابیح الهدى به این کتاب حواله داده، لکن تاکنون نسخه اى از آن شناسایى نشده است.
مجمع البحرین: رساله کوتاهى است در بیان مسائل فلسفه به طرز بدیع و با عناوین ظریف. تألیف آن در سال ۱۰۷۰ به پایان رسیده است.
الشجره المنهیه: رساله کوتاهى است در اثبات واجب الوجود، سبک این رساله شبیه مجمع البحرین و عناوین آن «حبه، فاکهه» است.
ابطال التناسخ بثلاثه براهین: رساله مختصرى است که مؤلف در آن با سه برهان، تناسخ را رد نموده است. شیخ آقا بزرگ گفته که نسخه اى از این رساله در ضمن کتابهاى شیخ جعفر سلطان العلماء موجود است.[۱۳]
حقیقه النفس یا رساله در تجرد نفس ناطقه: در ردّ گفتار کسانى که تجرد نفس انسان را نفى مى کنند و ردّ ادله آنها و اثبات تجرد نفس.

ه: آشتى میان فلسفه و کلام: میرزا حسن در رفع اختلاف بین فلاسفه و متکلمین و ایجاد وحدت بین آنها، دو رساله در این موضوع نگاشته است که یکى به فارسى و دیگر به عربى با این عناوین:

آینه حکمت: به فارسى در سه باب هر یک در چند فصل، عنوان بابها چنین است:
تعریف و حقیقت حکمت و بیان فضیلت آن در سه فصل.
در ذکر مسائلى که بر سر آنها نزاع کنند، در ده فصل.
در ذکر بعضى اخبار و ذکر اقوال و احوال جمعى از علماء که صریح یا مشعر است به فضل و مدح حکمت و حکما در دو فصل.[۱۴]
الفه الفرقه: به عربى در دوازده فصل که به منزله ترجمه عربى آینه حکمت است.[۱۵]

ز: حدیث: در زمینه حدیث نیز آثار قابل ذکر است:

حاشیه الوافى: میرزا حسن، کتاب «وافى» فیض کاشانى را استنساخ نموده و حاشیه هایى بر آن نگاشته است، نسخه آن که از کتاب الصوم تا کفاره یمین بوده در کتابخانه حسینیه شوشتری هاى نجف، موجود است.[۱۶]
فهرس ابواب قطعه من الوافى: فهرستى است که لاهیجى بر ابواب کتاب وافى فیض کاشانى نگاشته است.[۱۷]

علاوه بر این آثار، رساله هاى دیگرى در فهارس به نام میرزا حسن لاهیجى معرفى شده که کتاب مستقلى نیستند بلکه اغلب یا نام دیگرى از همین رساله ها هستند یا قطعه اى از آنها مى باشند. این رساله ها عبارتند از:

تقیه: حزین لاهیجى در سوانح خود در ضمن تألیفات میرزا حسن آن را نام برده ولى ما نسخه اى از آن را سراغ نداریم و گویا منظور وى همان کتاب «درّ مکنون» بوده که در وجه تقیه حضرت امام على علیه السلام نگاشته است.[۱۸]
الخوف والرجاء: به همان رساله اصول دین است که در فهرست دانشگاه با این نام معرفى شده است.[۱۹]
ربط الحکمه بالتصوف: شیخ آقا بزرگ در الذریعه ۲۴۲/۱۰ ذکر نموده ولى به اعتقاد نگارنده نام دیگرى از الفه الفرقه مؤلف است.
سؤالات یورد لبطلان الحکمه و جوابات شافیه اوردها اهل الحکمه: به فارسى، در فهرست دانشگاه[۲۰] از آن یاد شده ولى به نظر مى رسد که بخشى از کتاب آینه حکمت باشد.
قدم و حدوث عالم: در فهرست دانشکده الهیات[۲۱] از آن یاد شده و شیخ آقا بزرگ نیز به نقل از آن در الذریعه[۲۲]، آن را کتاب مستقلى براى میرزا حسن معرفى کرده است ولى این بخش موجود در آن کتابخانه، فصل پنجم کتاب آینه حکمت است.

از نگاه بزرگان

در این بخش براى این که جایگاه والاى این عالم توانا در میان علماى شیعه براى خوانندگان بیش از پیش روشن گردد به ترجمه و تلخیص عبارتهاى چند تن از این شخصیت ها مرور مى شود:

محمدعلى حزین فرزند ابوطالب (۱۱۸۰-۱۱۰۳ق) معروف به «حزین لاهیجى» در سفرنامه خود به این خاطر اشاره داشته و از میرزا حسن چنین توصیف مى کند: «… یکى از افاضل و اعلامى که در این سفر با وى دیدار شد، فاضل محقق میرزا حسن فرزند مرحوم مولانا عبدالرزاق لاهیجى بود و این سعادت در حالى نصیب ما شد که وى دوران سالخوردگى و اواخر عمر خویش را در شهر دارالمؤمنین قم پشت سر مى گذاشت. او در علم و تقوا یکى از آیات بود. تألیفاتى دارد مانند: «شمع یقین» در عقاید، «جمال الصالحین» در اعمال و «رسالهئ تقیه» و…».[۲۳]
عبداللّه افندى که از دانشمندان معاصر میرزا حسن لاهیجى است، در کتاب ارزشمند خود از وى چنین یاد مى کند: «مولى حسن فرزند عبدالرزاق فرزند على فرزند حسین که اصلش لاهیجى است ولى در شهر قم تولد یافته و در این شهر ساکن شده است، یکى از شخصیت هاى فاضل، عالم، حکیم، وصوفى دوران معاصر مى باشد. من در شهر قم از محضر پدرش تلمذ نموده ام».[۲۴]
عبدالخالق دماوندى فرزند محمود که رساله موسوم به «آینه حکمت» میرزا حسن لاهیجى را در سال ۱۰۷۰ق تحریر نموده است، در پایان