پاورپوینت کامل مفاتیح الغیب (کتاب) ۷۶ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل مفاتیح الغیب (کتاب) ۷۶ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۶ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل مفاتیح الغیب (کتاب) ۷۶ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل مفاتیح الغیب (کتاب) ۷۶ اسلاید در PowerPoint :

محتویات

۱ تاریخ تألیف
۲ اهمیت کتاب
۳ منابع فخر رازى
۴ روش تفسیر
۵ نسخه شناسى
۶ منابع
۷ منبع

تاریخ تألیف

درباره تاریخ آغاز و پایان نگارش این تفسیر، تنها بر اساس اطلاعات پراکنده‌اى که در آخر برخى سوره‌ها آمده مى‌توان سخن گفت. نخستین تاریخى که فخر رازى به آن اشاره کرده، اول ربیع الاول ۵۹۵ است که در پایان سوره آل عمران آمده است.

بر این اساس وى تفسیر خود را قبل از ۵۹۵ آغاز کرده است. آخرین تاریخ نیز در پایان سوره احقاف ذکر شده که چهارشنبه ۲۰ ذی الحجّه ۶۰۳ است (عبد الحمید، ص ۵۱- ۵۲).

اهمیت کتاب

تفسیر کبیر مهمترین و جامعترین اثر فخر رازى و یکى از چند تفسیر مهم و برجسته قرآن کریم به زبان عربى است. یکى از دلایل شهرت و اعتبار تفسیر کبیر، تأثیر آن بر تفاسیر بعدى است. برخى از مفسرانى که از محتواى تفسیر کبیر و روش آن استفاده کرده یا تأثیر پذیرفته‌اند، عبارت‌اند از: نیشابورى در غرائب القرآن، بیضاوى در انوار التنزیل، آلوسى در روح المعانى، قاسمى در محاسن التأویل، طباطبائى در المیزان و سید محمد رشید رضا در المنار (ایازى، ص ۶۵۵, عبد الحمید، ص ۱۶۹- ۱۹۱).
رشید رضا که عالمى سلفى و پیرو ابن تیمیه است، در المنار از شیوه استدلال و محتواى تفسیر کبیر بسیار استفاده کرده و طنطاوى نیز در الجواهر، قرآن را به همان شیوه فخر رازى تفسیر کرده است (عبد الحمید، ص ۱۸۲- ۱۸۸, فخر رازى، ج ۱، مقدمه حلبى، ص ۳۷).

منابع فخر رازى

فخر رازى در نگارش تفسیر خود از آثار و تفاسیر گوناگونى بهره برده (عبد الحمید، ص ۸۷- ۱۲۲) ولى نام بیشتر آنها را ذکر نکرده است (خرمشاهى، ص ۸۰- ۸۱, جولاندرى، ص ۵۲- ۵۴).
از جمله آثارى که نام برده، الآثار الباقیه عن القرون الخالیه ابوریحان بیرونى و الاعتذار قاضى عبد الجبار معتزلى و التوحید ابن خزیمه است (لاگارد، ص ۱۳۷- ۱۳۹, براى فهرست کامل این آثار- همان، ص ۱۳۷- ۱۴۴).

شیوه معمول فخر رازى تنها ذکر نام مؤلفان آثار است. وى در مباحث لغوى از کتاب معانى القرآن زجّاج (همان، ص ۸۲- ۸۳) و فرّاء (همان، ص ۱۲۶- ۱۲۷)، الکامل مبرّد (همان، ص ۱۵۱) و غریب القرآن ابن قتیبه (همان، ص ۱۳) بهره برده است. در تفاسیر روایى و مأثور صحابه و تابعین به تفاسیر عبداللّه بن عباس، مجاهد بن جبر، قتاده بن دعامه و سعید بن جبیر مراجعه و بیش از همه به آراى ابن عباس استناد کرده است (عبد الحمید، ص ۹۰- ۹۴). برخى از این تفاسیر با سلسله اسناد متعددى در آن روزگار رواج داشته (تفسیر ابن عباس, تفسیر، بخش ۵: تفسیر تابعین) اما فخر رازى به اسناد روایت این تفاسیر اشاره‌اى نکرده است. از تفاسیر متأخرتر نیز از جامع البیان فى تفسیر القرآن طبرى، الکشف و البیان احمد بن ابراهیم ثعلبى (متوفى ۴۲۷) و تفسیر قفّال شاشى و احکام القرآن جصّاص بهره جسته است (همان، ص ۹۵-۹۹، ۱۲۰- ۱۲۲).

با توجه به رویکرد عقلانى در تفسیر فخر رازى، وى از تفاسیر معتزلى نقل قول فراوانى آورده است (همان، ص ۱۰۰- ۱۲۰). تفاسیر معتزلى که فخر رازى از آنها بهره برده عبارت‌اند از: تفسیر ابو القاسم کعبى (متوفى ۳۱۹, لاگارد، ص ۲۴، ۱۳۹)، تفسیر ابو على جبّایى (متوفى ۳۰۳, همان، ص ۲۲- ۲۳، ۱۳۸)، الجامع ابو مسلم محمد بن بحر اصفهانى (همان، ص ۲۵- ۲۶، ۱۴۰)، تفسیر قاضى عبد الجبار معتزلى (متوفى ۴۱۵, همان، ص ۱۳۱- ۱۳۲، ۱۳۹)، تفسیر ابو بکر اصمّ (همان، ص ۱۵- ۱۶) و کشاف زمخشرى (متوفى ۵۳۸) که فخر رازى به نقل آراى وى توجه فراوانى داشته است (عبد الحمید، ص ۱۱۰- ۱۲۰).

تفسیر کبیر از حیث نقل اقوال علما و رجال معتزلى نیز اهمیت دارد و فخر رازى علاوه بر عبارتهایى از معتزلیان متقدم، به اقوال و آراى معتزلیان متأخر و معاصر خود، چون ابو الحسین بصرى (متوفى ۴۳۶) و رکن الدین محمود ملاحمى (متوفى ۵۳۶)، که فخر رازى از وى با نام محمود خوارزمى یاد کرده (لاگارد، ص ۱۸، ۷۳، ۱۴۱، ۱۵۵، ۱۵۹، ۱۶۰)، نیز اشاره نموده است. وى به اختلافات کلامى نحله‌ها و مذاهب گوناگون نیز توجه داشته و از گروههایى چون کرامیه (همان، ص ۱۴۵)، اشاعره (همان، ص ۲۷، ۳۳، ۳۶- ۳۷)، امامیه (همان، ص ۴۰)، ثنویه (همان، ص ۶۰)، جبریه (همان، ص ۶۱)، خوارج (همان، ص ۷۴) و روافض (همان، ص ۸۰) نیز یاد کرده است.

توجه به نظریات لغویان و نحویان بصره و کوفه و ذکر اختلاف آراى آنها، و بیان نظریات عالمان قرائت و فقها از دیگر جنبه‌هاى در خور توجه تفسیر فخر رازى است (عبد الحمید، ص ۸۷-۸۹، ۱۲۳- ۱۳۶، ۱۵۲- ۱۵۸). فخر رازى در فقه بیشتر از شافعى- چون پیرو مذهب امام شافعى بوده- و سپس از ابو حنیفه تأثیر گرفته است (برکه الشامى، ج ۱، ص ۳۰- ۳۳, عمّارى، ص ۱۳۷- ۱۵۹). به گفته قاضى نور اللّه شوشترى (ج ۱، ص ۴۹۰)، فخر الدین رازى اساس تفسیر خود را از تفسیر ابوالفتوح رازى، اقتباس کرده و براى رفع توهم، بعضى از تشکیکات خود را بر آن افزوده است ولى حلبى (فخر رازى، ج ۱، مقدمه، ص ۳۹) این قول را بى‌اساس و اثبات آن را بسیار مشکل و بلکه محال دانسته و منکر هر گونه شباهت این دو تفسیر شده است. حلبى (همانجا) معتقد است که چون فخر رازى عقل‌گرا بوده، بسیارى از اوقات از خواندن تفاسیر عقلى، از جمله تفاسیر شیعى، متأثر گشته و بر خلاف عقاید اشاعره سخن گفته است.

روش تفسیر

هر چند فخر رازى در ابتداى تفسیر کبیر گفته است که آن را در مقدمه و ابوابى تنظیم کرده و مقدمه نیز شامل ابواب و فصولى است، عملا در همان فصل اول از مقدمه، به تفسیر «اعوذ باللّه من الشیطان الرجیم» پرداخته است. او تفسیر هر سوره را با ذکر نام آن، محل نزول، تعداد آیات و اقوال مربوط به آن آغاز کرده، سپس با ذکر یک یا دو یا چند آیه از آن سوره، توضیح کوتاهى درباره مناسبت آنها با آیات قبلى داده است. این ویژگى از امتیازات بارز این تفسیر است (ایازى، ص ۶۵۵). سپس، چنانچه روایت یا حدیثى از پیامبر اکرم، صحابه یا تابعین درباره آیه یا آیات وجود داشته، آنها را بررسى کرده، یا به ذکر مسائلى چون ناسخ و منسوخ یا شرح مصطلحات حدیثى (مانند متواتر و آحاد و جرح و تعدیل) پرداخته، آنگاه آیه یا آیات مورد نظر را به کوچکترین اجزاى مفهومى، تجزیه کرده و تحت عناوینى چون مسئله، سؤال، وجه، اقوال، امور و غیره، از ابعاد مختلف کلامى و فلسفى و لغوى و ادبى و فقهى و مانند اینها به بررسى و تفسیر آنها پرداخته («شناسایى برخى از تفاسیر عامه»، ص ۷۹- ۸۰) و در پایان، نظر خود را بیان نموده است. این بحثهاى تفصیلى و پرداختن به ابعاد گوناگون یک مسئله، از ویژگیهاى بارز و منحصر به فرد تفسیر کبیر است.

تفسیر کبیر را از نظر روش، در شمار تفاسیر عقلى و کلامى آورده‌اند (سیوطى، ج ۴، ص ۲۴۳, طباطبائى، ۱۳۷۴ ش، ص ۵۶). ذهبى (ج ۱، ص ۲۸۹) آن را از نوع تفسیر به رأى جائز دانسته است. علامه طباطبائى نیز از طرفى این تفسیر را تفسیرى کلامى ذکر کرده (همانجا) و از طرف دیگر، تفسیر متکلمان را تطبیق نامیده و رد کرده است (۱۳۹۰- ۱۳۹۴، ج ۱، ص ۶). هر چند تفسیر فخر رازى پر از مباحث کلامى و عقلى است، ظاهرا خود او لزوما به دنبال نگارش تفسیرى کلامى یا فلسفى یا تفسیر به رأى، چه ممدوح چه مذموم، نبوده است، زیرا در تفسیر خود به این نکته اشاره‌اى نکرده و در وصیتنامه‌اش مى‌نویسد که هیچیک از این روشهاى فلسفى و کلامى در کنار روش قرآنى ارج و ارزشى ندارند (داوودى، ج ۲، ص ۲۱۷). با توجه به اینکه محور غالب مباحث کلامى، آیات قرآن کریم بوده است، در تفسیر کبیر که صبغه‌اى کلامى دارد، مى‌توان مجموعه نسبتا کاملى را از آراى کلامى اشاعره، معتزله، کرامیه و برخى فرق دیگر (عبد الحمید، ص ۳۲۱- ۳۳۹) ملاحظه کرد و به یک دوره کامل از مباحث کلامى دست یافت.

برخى از مباحث کلامى- فلسفى که فخر رازى به آنها پرداخته عبارت‌اند از: معرفت خداوند و اینکه آیا در شناخت او نظر و استدلال جائز است یا نه (لاگارد، ص ۲۹۶، ۳۳۹)، ایمان و اسلام، تفاوت میان این دو و ارکان ایمان (همان، ص ۲۱۶- ۲۱۷)، کلام الهى و بحث از حدوث و قدم آن (همان، ص ۳۰۷، ۳۲۰)، رؤیت خداوند (همان، ص ۲۷۲)، عدل الهى (همان، ص ۲۹۳)، جبر و اختیار و قضا و قدر (همان، ص ۲۴۶، ۳۱۶)، حدوث و قدم عالم (همان، ص ۲۰۸، ۲۵۰)، اعجاز قرآن (همان، ص ۲۰۷, نیز- عبد الحمید، ص ۲۲۵، ۲۳۱)، اراده خداوند (لاگارد، ص ۱۹۵)، مفهوم استواى خداوند بر عرش (همان، ص ۱۹۹)، تجسیم (همان، ص ۲۲۳)، تثلیث (همان، ص ۲۲۳)، عصمت انبیا (همان، ص ۲۹۴- ۲۹۵)، شفاعت پیامبر اکرم (همان، ص ۲۸۲)، عقیده شیعه در امامت معصوم و احتمال صحت آن (همان، ص ۴۰)، بیان لزوم وجود معصوم در هر زمانى با این توضیح که بر خلاف نظر شیعه و بنابر اعتقاد اشاعره و خود فخر رازى، مجموع امت معصوم است نه یک تن، و بحث معاد (همان، ص ۳۳۹، براى موارد دیگر- ص ۲۵۷- ۲۵۸).

در میان مفسران، فخر رازى بیش از همه در تبیین آیات باران کوشیده است (باران، بخش دوم: باران در قرآن و حدیث). از آراى خاص تفسیرى رازى، اعتقاد به نبودن واژه‌هاى دخیل و غیر عربى در قرآن است (عبد الحمید، ص ۱۲۸). همچنین وى به نقل روایات اسباب نزول و ذکر قرائتهاى مختلف اهتمام فراوانى داشته است (همان، ص ۱۴۴- ۱۴۶، ۱۵۲- ۱۵۸). عبد الحمید (ص ۲۰۷- ۲۲۷) فهرستى از آراى خاص تفسیرى فخر رازى را آورده است. غلبه صبغه کلامى- عقلى در تفسیر کبیر مانع از این نشده است که فخر رازى در مواردى، از شیوه قرآن به قرآن، در تفسیر آیات کریمه استفاده کند (همان، ص ۱۳۶- ۱۳۸) ولى با وجود اشاراتى که به احادیث پیامبر اکرم و امامان شیعه کرده (لاگارد، ص ۶۸، ۹۸، ۱۱۹) و روایاتى که از صحابه و تابعین آورده، در تفسیر خود اعتماد اندکى به احادیث داشته است (عبد الحمید، ص ۱۳۸- ۱۴۰). گفته مى‌شود که او در نقل احادیث به شیوه‌اى که در عصر او معمول بوده، سلسله سند حدیث را ذکر نکرده و نیز احادیثى را که بسیارى از مفسران، حتى عقلى مشربانى چون زمخشرى و طبرسى، در فضائل سوره‌ها و ثواب قرائت آنها نقل مى‌کنند، نیاورده است (همان، ص ۱۶۷, خرمشاهى، ص ۸۰).

در تفسیر کبیر استفاده از روایاتى که از اسرائیلیات شمرده مى‌شوند، بسیار اندک است. براى نمونه ذیل آیه «ن» در سوره قلم، «ن» را به معناى نهنگى که زمین بر پشت آن قرار دارد، دانسته است. فخر رازى هر چند این روایت را در تفسیر آیه مذکور آورده، آن را نه به سبب مخالفت با عقل یا اشکال در سلسله روایت یا محتواى حدیث یا از اسرائیلیات بودن رد کرده، بلکه از جنبه ادبى و نحوى مردود دانسته است (فخر رازى، ج ۳۰، ص ۷۷, ابو شهبه، ص ۱۳۴, نیز- عبد الحمید، ص ۱۴۶- ۱۵۱).

تفسیر فخر رازى با وجود صبغه کلامى، از اشارات صوفیانه خالى نیست و در تفسیر برخى آیات به ذکر طریق و شیوه عارفان در تفسیر آیات نیز پرداخته است (فخر رازى، ج ۱۶، ص ۱۵, نیز- عبد الحمید، ص ۳۲۱-۳۳۰). سبکى (ج ۸، ص ۸۶) ضمن اشاره به اینکه فخر رازى در تفسیر خود عبارتهایى درباره تصوف آورده، از وى به عنوان فردى مبرّز در تصوف نیز یاد کرده است. از ویژگیهاى بارز روش فخر رازى در تفسیر کبیر، اهتمام جدّى او به بیان مناسبات میان آیات و سور قرآن کریم است. وى تنها به ذکر یک مناسبت اکتفا نمى‌کند، بلکه در بیشتر مواقع به بیان چند مناسبت مى‌پردازد (عبد الحمید، ص ۱۶۳- ۱۶۴, ذهبى، ج ۱، ص ۲۹۳- ۲۹۴). عنایت به نکات ادبى و بلاغى، از جمله استشهاد به شواهد شعرى دوره جاهلیت در مباحث لغوى و نحوى و بلاغى، از دیگر ویژگیهاى روش تفسیرى فخر رازى محسوب مى‌شود (عبد الحمید، ص ۱۲۳- ۱۳۶). وى در این خصوص، بیشترین استفاده را از کشاف زمخشرى برده است (همان، ص ۱۱۰). توجه به مباحث فقهى نیز از جمله خصایص روش فخر رازى در تفسیر کبیر است. فخر رازى در برخورد با آیات احکام، ابتدا آراى مکاتب و مذاهب مختلف فقهى را در خصوص آنها مطرح مى‌کند و سپس بتفصیل به بیان گرایش فقهى خود، یعنى مذهب فقهى شافعى، مى‌پردازد و بر صحت آن است