پاورپوینت کامل حسن بن ابی‌الحسن دیلمی ۷۰ اسلاید در PowerPoint

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل حسن بن ابی‌الحسن دیلمی ۷۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۷۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل حسن بن ابی‌الحسن دیلمی ۷۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل حسن بن ابی‌الحسن دیلمی ۷۰ اسلاید در PowerPoint :

محتویات

۱ ولادت
۲ دوران زندگی
۳ تحصیل
۴ استادان
۵ شاگردان
۶ شخصیت دیلمی
۷ در عرصه شعر و ادب
۸ آثار
۹ غروب ستاره دیلم
۱۰ پانویس
۱۱ منابع

ولادت

در سرزمین «دیلم» و در خانواده ای متدین، چشم به جهان گشود. پدر بزرگوار و دانشمندش نام وی را «حسن» برگزید و از همان اوان کودکی به تعلیم و تربیت او همت ورزید تا خلف صالحی از خود بجای گذارد.

سال تولد و وفات وی دقیقاً معلوم نیست. از آن چه در شرح حال وی گفته اند و از آثارش استنباط کرده اند، بدست می آید که بیشتر عمر پربرکت خود را در قرن هشتم هجری گذرانده است و به احتمال زیاد، در دو دهه آخر قرن هفتم پا به عرصه وجود گذاشته است.

دوران زندگی

علامه فقیه، محدث بزرگ، عارف کامل، زاهد ناسک و واعظ متعظ «الشیخ ابومحمد الحسن بن ابی حسن محمد الفقیه بن عبدالله بن الحسن دیلمی» از فرهیختگان قرن هشتم هجری می باشد.

دوران زندگی اش، از نظر سیاسی – اجتماعی، از بحرانی ترین دوره های تاریخ ایران و اسلام است. سال ها است از حمله وحشیانه مغولان خونخوار می گذرد، ولی همچنان آثار سوء (سیاسی – اجتماعی – فرهنگی) آن ادامه دارد.

روح و روان ایرانیان غیرتمند و متدین، از ستم، کشتار و غارتگری های مغولان خسته و دردمند است. و بی کفایتی و اختلاف حاکمان ایرانی نمکی است که بر این زخم ها پاشیده می شود و درد و سوزش آن را دو چندان می کند.

در مورد زمانه حسن دیلمی اختلاف زیادی در کتب تراجم وجود دارد؛ صاحب «ریاض العلماء» او را از متقدمین و یا معاصرین شیخ مفید می داند و دیگران او را از دانشمندان قرن هشتم و معاصران فرزند علامه حلی «فخر المحققین» و نیز محمد مکی معروف به «شهید اول» می دانند.

این اختلاف، از آن جا ناشی شده است که دانشمند دیگری به همین نام در قرن چهارم هجری می زیسته که از مفسران بزرگ بوده است و صاحب تفسیری به نام «التفسیر الکبیر» می باشد.[۱]

از آن جا که بسیاری از مآخذ و منابع، فخر المحققین (متوفی ۷۷۱ هـ.) و شهید اول (متوفی ۷۸۶ هـ.) را از استادان دیلمی و نیز شیخ زاهد عارف «ابوالعباس احمد بن فهد حلی (متوفی ۸۴۱ هـ) را از شاگردان وی دانسته اند؛ دیلمی را می توان از علمای قرن هشتم هجری به حساب آورد.[۲]

تحصیل

دانشمندان قدیم را رسم بر آن بوده که اندوخته های علمی خود را محفوظ و مصون بدارند و برای این منظور و نیز مقاصد عالی دیگر، تمام تلاش خود را در راه تحصیل و فراگیری علوم اهل بیت علیهم السلام نسبت به فرزندان خود داشته اند؛ از جمله گفته اند که: «علامه حلی نسبت به فرزند خود «فخر المحققین» همین شیوه را داشته است، به طوری که علامه و فرزندش در سفر و حضر همراه هم بوده اند و بیشتر کتب فرزندش در شرح و حاشیه آثار پدر می باشد.[۳]

همزمان با این دو فقیه بزرگ، حسن دیلمی نیز نزد پدر به تحصیل علم و دانش پرداخت و چنان که خود در ضمن اجازه حدیثی که به نام «شیخ محمد گیلانی» ـ که از شاگردان آن سالک دوران بوده است ـ در پشت کتاب «من لایحضره الفقیه» نوشته می گوید: «نزد پدرم، ابوالحسن محمد بن علی ابن عبدالله بن الحسن دیلمی به تحصیل پرداختم و غالب کمالات علمی را از او فراگرفتم».[۴]

هوش سرشار و عشق به اهل بیت علیهم السلام و علوم آن ها، دیلمی را واداشت تا از محضر عالمان بزرگ و فقهای مشهور دورانش، کسب فیض کند و نزد محمد بن مکی معروف به «شهید اول» و جمال الدین حسن بن یوسف حلی، ملقب به «فخر المحققین» به خوشه چینی علوم الهی و معارف اسلامی بپردازد.

دیلمی از دو استاد بزرگش شهید اول و فخر المحققین اجازه ی روایت داشته است. وی از محدثین بزرگ می باشد، به طوری که حلقه درس داشته و دانشوران کتاب هایی چون کتاب «من لا یحضره الفقیه» را نزد او قرائت می کردند.

او عالم عاملی است که در بین مردم زیسته است و وظیفه خطیر ارشاد آن ها را به عهده داشته است؛ اما چنان که اشاره شد، یک چیز روح آن عارف بزرگ را می آزرده است و آن، اختلاف و ضعف شدید ملوک اسلامی و به خطر افتادن مال و جان مردم بوده است. دیلمی در کتاب «غررالاخبار و دررالآثار» می گوید: «بعد از انقراض دولت بنی عباس، ضعف و اختلاف شدیدی در میان ملوک و پادشاهان اسلامی (دولت اسلامی) پدید آمد و اینک که نزدیک به صد سال از آن دوران می گذرد، هنوز هم کفار در شرق و غرب ممالک اسلامی بر مسلمانان مسلط اند خون مسلمین را می ریزند و اموال آنان را به غارت می برند!».[۵]

موضوع فوق سبب شده تا دیلمی با توجه به شرایط زمان، به موضوعات علمی دیگر نیز بپردازد و چنان که بسیاری از بزرگان علم تراجم گفته اند: وی علاوه بر فقه و حدیث، به تاریخ و سیره نگاری روی آورد و در این علوم نیز دستی توانا پیدا کرد.

استادان

سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در رساله کوچکی که در شرح حال دیلمی نوشته و «مفرج الکروب فی الصاحب الارشاد القلوب» نامیده است، مشایخ روایی و اساتید و شاگردان دیلمی را به تفصیل بیان کرده است و برخی از اساتید وی عبارتند از:

۱. والد ماجدشان، ابوالحسن محمد بن علی عبدالله بن الحسن دیلمی؛ که غالب استفتائات علمی مولف ارشاد از محضر پدر بزرگوارش بوده است و از او اجازه ی روایی داشته است. دیلمی خود در ضمن اجازه روایی که به نام «شیخ محمد گیلانی» در پشت کتاب من لایحضره الفقیه نوشته است، به این اشاره می کند که نزد پدر به تحصیل کمالات علمی پرداخته است.

۲. علامه بزرگوار و شیخ سعید شهید «ابومحمد بن مکی معروف به «شهید اول»؛ دیلمی از این دانشمند و فقیه بزرگ شیعه نیز اجازه روایی داشته است.

۳. علامه محقق، محمد بن حسین بن یوسف حلی معروف به «فخر المحققین»؛[۶] وی یکی از دانشمندان بزرگ شیعه است که همیشه به همراه پدرش، علامه حلی، مسافرت می کرد و از کمالات اخلاقی و علمی پدر بهره وافر می برد.

شاگردان

از شاگردان و پرورش یافتگان دیلمی می توان به نام دو نفر اشاره کرد:

الف ـ علامه بزرگ، شیخ محمد جیلانی؛ وی از شاگردان مبرز ایشان بوده است، که احتمالاً نزد دیلمی کتاب من لایحضره الفقیه را قرائت کرده است.

ب ـ علامه زاهد و عارف بزرگ، شیخ ابوالعباس بن فهد حلی صاحب کتاب شریف عده الداعی؛ ابن عارف جلیل القدر در محضر دیلمی به پالایش روح و کسب معارف قدسی مشغول بوده است. بی تردید وجود این شاگرد عالی قدر، نشانه آشکاری است بر عظمت شأن و مقام مرحوم دیلمی!

شخصیت دیلمی

از آنجا که شخصیت و شرح حال این دانشمند شیعی کمتر مورد بحث قرار رفته است، جا دارد که به هر یک از جنبه های شخصیتی این عالم شیعی پرداخته شود:

۱. در عرصه وعظ و ارشاد

نام این ستاره درخشان عالم تشیع همه جا با عنوان «واعظ شیعی» شناخته شده است؛ به طوری که کتاب گران سنگش ارشاد القلوب در موضوع «وعظ» شاهکاری است جاویدان که گذشت زمان به هیچ وجه نتوانسته گرد کهنگی بر آن بنشاند و از جهت احادیث ناب و غریب اش، زبانزد همه محدثین بعد از او می باشد.

«وعظ» و «اندرز» نزد دیلمی از موضوعیت و اهمیت ویژه ای برخوردار است. در کتاب ارشاد القلوب آن چه همه جا به چشم می خورد، وعظ است. وی در مقدمه، مواعظ قرآنی را می آورد و بلافاصله در باب اول، ثواب موعظه را مطرح کرده و در آخر باب می فرماید: «ای برادر! طول بده سکوت را، و خاموشی را شعار خود نما. و فکر تو بسیار باشد برای آخرت و پیوسته به مواعظ عمل کن و خنده را کم گردان؛ پشیمان باش بر گناهانت تا نزد خداوند آبرومند و پسندیده باشی.»[۷]

دیلمی در باب پانزدهم می فرماید: «که قلبی نورانی دارد و بر اثر همین قلب نورانی است که خدا به او توفیق داده که خود قبل از هر کسی به مواعظ خدا و اولیاء الهی عمل کند.» از این رو اغراق نیست که او را واعظی متعظ و زاهدی ناسک بدانیم.

و اگر بخواهیم حق مطلب را در مورد این سالک عارف ادا کرده باشیم، در یک کلام باید بگویم: او شیعه علی ابن ابی طالب علیه السلام است و درس زهد و تقوا را در مکتب آن حضرت آموخته است. و از این جهت اسلوب کتابش بی شباهت با «نهج البلاغه» نیست؛ چنان چه یاد خدا، قیامت و مرگ و آمادگی برای آن و دوری از دنیاگرایی، در سطر سطر «نهج البلاغه» موج می زند در «ارشاد القلوب» دیلمی نیز این معنا همه جا به چشم می خورد.

در بیان شخصیت مردان بزرگی چون دیلمی، مولا امام علی‌ علیه السلام می فرماید: برای خدا در پاره ای از زمان بعد از پاره ای دیگر و در کارهایی که آثار شرایع در آن گم گشته، بندگانی است که در اندیشه هاشان با آنان راز می گویند و در حقیقت، عقل هاشان با آن ها سخن می گوید و همیشه به یاد خدا بوده و از راه عقل و بینایی با او در گفتگو هستند. و یاد خدا، چون چراغ دیده ها و گوش ها و دل هاشان را روشن گردانیده و غیر اوامر و نواهی اش سخنی نشنیده و به غیر آن چه او خواسته دل نمی بندند. روزهای خدا را به یاد مردم می آورند و سرگذشت پیشینیان را که بر اثر معصیت تباه شده اند، برای ایشان بیان می کنند و آنان را از عظمت او می ترسانند.[۸]

آری، حسن بن محمد دیلمی در آن شرایط حساس تاریخی هر چه گفت، از اوامر و نواهی الهی بود؛ جز به خواسته های الهی دل نبست و وظیفه خطیر خود را یادآوری روزهای خدا و بیان سرگذشت پیشینیانی می دانست که بر اثر معصیت هلاک شدند. دیلمی را باید از عالمانی بشمار آورد که شخصیت علمی خود را قربانی خدمت به مردم و ارشاد آن ها کرده اند؛ وی با بیان مواعظ شیوای معصومین علیهم السلام، در واقع مرهمی بود بر زخم های درونی آن ها در آن شرایط سخت.

ویژگی های مواعظ دیلمی

الف) ایجاز و اختصار:

آشنایان با فن موعظه و خطابه، می دانند که موعظه هر چه کوتاه تر باشد در روح شنونده موثرتر خواهد بود؛ دانشمندان علوم ادبی نیز اختصار را از ویژگی های لازم برای هر موعظه ای می دانند. رعایت این ویژگی در مواعظ دیلمی، بیانگر تبحر و آشنایی او با علوم ادبی است. سید شهاب الدین مرعشی نجفی نیز در مفرج الکروب فی ترجمه صاحب ارشاد القلوب به این موضوع اشاره دارد که: «کتاب ارشاد القلوب علامه محدث بارع زاهد ناسک شیخ ابی محمد الحسن دیلمی ـ با این که خیلی مختصر و حجمش کم است ـ جامع کثیری از احادیث قدسیه و روایات مأثوره پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و عترت طاهرین و کلمات درّبار دانشمندان طالح از گذشتگان است.»[۹]

ب) تواضع و فروتنی واعظ:

حسن بن محمد دیلمی، واعظی است که روح تواضع و فروتنی در سرتاسر مواعظش نمایان است و همین عامل سبب تأثیر مضاعف این نصایح گردیده است. دیلمی به جهت رعایت تواضع، در کل کتاب به ندرت از خود چیزی آورده است. و اکثر مطالب کتابش را مواعظ قرآن و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و عترت طاهرین اش و حکایات و سخنان بزرگان تشکیل می دهد در مواضعی هم که او احیاناً از خود توصیه ای دارد غالبا با این تعابیر مطرح می کند: «چنین می گوید بنده فقیر و محتاج حسن دیلم