توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل واقعه مردم آمل ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل واقعه مردم آمل ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل واقعه مردم آمل ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

واقعه ۱۳۶۰ آمل

واقعه ۱۳۶۰ آمل (۶ بهمن ۱۳۶۰ ه.ش)، یکی از مهم‌ترین رخدادهای سیاسی – امنیتی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران بود که توسط اتحادیه کمونیست‌های‌ ایران (سربداران) در شهرستان آمل، استان مازندان ایران رخ داد و با مقابله نیروهای بسیجی، سپاه پاسداران و مردم آمل خنثی شد.
عده‌ای از اعضای یک گروه موسوم به اتحادیه کمونیست‌های‌ ایران که نام تاریخی سربداران را نیز غصب کرده و بر خود نهاده بود و از حیث فکری و ایدئولوژیک از تز مائو در چین پیروی می‌کردند، بعد از واقعه ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ و عزل‌ بنی‌صدر از مقام ریاست جمهوری، از فاز سیاسی به فاز نظامی تغییر رویه دادند و برای مقابله با جمهوری اسلامی ایران دست به اسلحه بردند. این گروه با شتابزدگی خاصی طرحی‌ را‌ موسوم به «قیام فوری» به اجرا درآورد. آنان ضمن انتخاب شهرستان آمل برای عملیات که به دلیل جنگل‌های انبوه، بافت روستایی گسترده و نزدیکی به پایتخت دارای اهمیت بود‌، خواسته‌ بودند با حمله و تصرف شهر آمل و دیگر شهرهای مازندران و استان‌های کشور، نظام جمهوری اسلامی را براندازند، این ماجراجویی با واکنش فوری مردم آمل در روز ۶ بهمن ۱۳۶۰ ناکام‌ ماند‌.
این مقاله به چگونگی رخداد‌ این حادثه‌ می‌پردازد.

فهرست مندرجات

۱ – چکیده‌
۲ – مقدمه
۳ – گروه‌های اتحادیه کمونیست‌های ایران
۳.۱ – سازمان انقلابیون کمونیست
۳.۲ – گروه پویا
۳.۳ – گروه زحمت
۴ – مشی اتحادیه
۵ – اتحاد ضدانقلاب‌ها برای براندازی جمهوری اسلامی
۶ – علت انتخاب آمل برای شورش‌
۶.۱ – وضعیت اجتماعی منطقه
۶.۲ – وجود جنگل
۶.۳ – ییلاق و قشلاق کردن روستاییان
۶.۴ – همراهی مردم آمل
۶.۵ – درگیری نیروهای دولتی و نظامی
۷ – استراتژی شورشی‌ها
۸ – شورشیان آمل
۸.۱ – شعار
۸.۲ – هدف
۸.۳ – رهبران
۸.۴ – تجهیزات
۸.۵ – نحوه جمع‌آوری اطلاعات
۸.۶ – اولین درگیری
۸.۷ – اقدامات سپاه
۸.۸ – تغییر شکل اتحادیه‌
۸.۹ – طرح‌های سپاه علیه شورشیان
۸.۱۰ – قیام فوری
۹ – حمله نظامی شورشیان
۹.۱ – ورود به آمل
۹.۲ – برنامه اعضای اتحادیه
۹.۳ – آغاز عملیات شورشی‌ها
۹.۴ – اتفاقات شب ۶ بهمن
۹.۵ – قیام مردم علیه شورشی‌ها
۱۰ – بعد از واقعه آمل
۱۰.۱ – تعداد جان باختگان و دستگیرشده‌ها
۱۰.۲ – عاقبت رهبران اتحادیه
۱۰.۳ – تعطیلی و عزای عمومی آمل
۱۰.۴ – پیام علامه حسن‌زاده
۱۰.۵ – کشف و ضبط سلاح‌ها و مهمات
۱۱ – نقش مردم در قیام آمل
۱۲ – تحلیل واقعه آمل‌
۱۳ – فهرست منابع
۱۴ – پانویس
۱۵ – منبع

چکیده‌

حادثه‌ ۶ بهمن‌ آمل یکی از مهم‌ترین رخدادهای سیاسی – امنیتی پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود. این حادثه‌ همزمان با جنگ تحمیلی به وقوع پیوست. زمانی که نیروهای نظامی بسیج و سپاه‌ در دو جبهه غرب‌ کشور‌ یعنی جنگ تحمیلی در برابر نیروهای متجاوز بعثی عراق و همچنین مبارزه با گروهک‌های ضدانقلاب در کردستان مشغول فعالیت بودند، عده‌ای از اعضای یک گروه موسوم به اتحادیه کمونیست‌های‌ ایران که نام تاریخی سربداران را نیز غصب کرده و بر خود نهاده بود و از حیث فکری و ایدئولوژیک از تز مائو در چین پیروی می‌کردند، بعد از واقعه ۳۰ خرداد ۱۳۶۰‌ و عزل‌ بنی‌صدر از مقام ریاست جمهوری، از فاز سیاسی به فاز نظامی تغییر رویه دادند و برای مقابله با جمهوری اسلامی دست به اسلحه بردند. این گروه با شتابزدگی خاصی طرحی‌ را‌ موسوم به «قیام فوری» به اجرا درآورد. آنان ضمن انتخاب شهرستان آمل برای عملیات که به دلیل جنگل‌های انبوه، بافت روستایی گسترده و نزدیکی به پایتخت دارای اهمیت بود‌، خواسته‌ بودند با حمله و تصرف شهر آمل و دیگر شهرهای مازندران و استان‌های کشور، نظام جمهوری اسلامی را براندازند!
این ماجراجویی عجیب با واکنش فوری مردم آمل در روز ۶ بهمن ۱۳۶۰‌ ناکام‌ ماند‌. این مقاله به چگونگی رخداد‌ این حادثه‌ می‌پردازد. اساس نگارش این مقاله کتابخانه‌ای است و از منابع آرشیوی و میدانی نیز برای غنای هرچه بیشتر اثر بهره گرفته‌ شده‌ است‌.

مقدمه

با پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷‌، ایران‌ وارد برهه‌ای بسیار حساس و پرتنش از تاریخ خود گردید. گروه‌های سیاسی که قصد سهم خواهی از قدرت‌ داشتند‌ با‌ سوءاستفاده از آزادی سیاسی و اجتماعی بی ضابطه‌ای که پس‌ از انقلاب برقرار شده بود، هر روز در گوشه و کنار کشور و در شهرهای بزرگ حادثه‌ای می آفریدند‌. در‌ این‌ روند که تا حدودی ناشی از فضای اول انقلاب و شاید اجتناب‌ناپذیر‌ بود، گروه‌های سیاسی از طیف‌های گوناگون با گرایش‌های مختلف نظیر کمونیست‌ها و لیبرال‌ها‌، از‌ چریک‌های فدایی و مجاهدین خلق گرفته تا حزب توده و احزاب تشکیل دهنده جبهه‌ ملی‌ و حتی نهضت آزادی ایران، سعی داشتند سهمی از قدرت را به خود اختصاص دهند‌. هر‌ یک‌ از این گروه‌ها ادعا می‌کردند که در سقوط حکومت پهلوی نقش اصلی‌ و اساسی‌ داشته‌اند. این مساله در ماه‌های اولیه پس از پیروزی انقلاب باعث‌ بروز‌ مشکلات‌ شدید داخلی، آشفتگی و هرج و مرج در کشور شد.

[۱] جان دی، استمپل، درون انقلاب ایران، ص۲۷۹.

صف بندی‌های عناصر انقلابی و ضدانقلاب‌ با‌ عزل بنی‌صدر توسط مجلس شورای اسلامی و تایید آن از سوی رهبر انقلاب‌ کاملا‌ آشکار‌ شد. بنی‌صدر، مجاهدین و برخی گروه‌های چپ و نیز لیبرال‌های باقی مانده از جبهه‌ ملی‌، در حالی که حمایت افکار عمومی را کاملا از دست داده بودند‌، در‌ برابر‌ انقلاب ایستادند و با قیام مسلحانه خود کشور را که در حال جنگ با متجاوزین‌ عراقی‌ بود‌، با معضل امنیتی در داخل مواجه ساختند. اگرچه تا قبل از خرداد‌ ۱۳۶۰‌، کشور دستخوش توطئه‌های گوناگون، از جمله ترور و بمب‌گذاری از سوی گروه‌ها و گروهک‌ها‌ بود‌، اما این گروه‌ها بعد از خرداد ۱۳۶۰ حرکت‌های مسلحانه خود‌ را‌ علنی کردند و شدت بخشیدند. در حقیقت برکناری‌ بنی‌صدر‌، سبب ناامیدی طیف ضدانقلاب و در نتیجه آغازی‌ برای‌ اقدامات مسلحانه و بروز شورش‌های وسیع و همه جانبه گروه‌های معارض و معاند انقلاب‌ اسلامی‌ علیه نظام اسلامی شد.
یکی‌ از‌ این جریان‌های‌ چپ‌ که بعد از خرداد ۱۳۶۰ با‌ شعار‌ طرفداری از بنی‌صدر و هوادارانش و به سودای خام براندازی نظام جمهوری اسلامی‌ دست‌ به اسلحه برد، «اتحادیه کمونیست‌های‌ ایران» بود که واقعه‌ خونین‌ آمل در ۶ بهمن ۱۳۶۰ را‌ رقم‌ زد. گروه‌های چپ در شهرها و جنگل‌های سه استان شمالی کشور، عملیات‌های‌ تروریستی و بمب‌گذاری را شدت‌ بخشیدند‌. آمل‌ با توجه به‌ موقعیت‌ جغرافیایی نزدیک بودن به‌ مرز‌ اتحاد جماهیر شوروی و برخورداری از مخفی گاه‌های به ظاهر مناسب به دلیل جنگل‌های‌ انبوه و بافت روستایی گسترده در بین‌ شهرهای‌ مازندران، از‌ جمله‌ شهرهایی‌ بود که در دسترس‌ تعرضات گروهک‌ها و مورد هجمه سنگین عملیات های تروریستی قرار گرفته بود.
کمیته‌های انقلاب‌ اسلامی‌ و سپاه پاسداران و بسیج که در آن‌ ایام‌ عمده‌ ماموریت‌ بخش‌ وسیعی از اعضای‌ آنها‌ حضور در مناطق عملیاتی غرب و جنوب کشور و شرکت در دفاع مقدس بود، نمی‌توانستند چندان‌که‌ باید‌ در‌ سال ۱۳۶۰ بدون یاری و کمک همه جانبه‌ مردم‌ سد‌ راه‌ فعالیت‌های‌ گروهک ها شوند. در حوادث پس از خرداد ۶۰، مردم فعال‌ترین نقش را در حفظ امنیت و برخورد با ضدانقلاب به عهده گرفتند که در این بین‌ نقش مردم آمل در مقابله با گروهک ضدانقلاب موسوم به اتحادیه کمونیست‌های ایران و ایجاد حماسه ۶ بهمن ۱۳۶۰ را می‌توان مثال زد.
اتحادیه کمونیست‌های ایران با یک برآورد‌ خام‌ از وضعیت امنیتی در منطقه آمل، اعضای خود را به جنگل برد تا ضمن حفظ توانایی‌های فردی و عملیاتی خود، هرچه سریع‌تر دست به اقدامات نظامی از پیش‌ طراحی‌ شده بزنند.

[۲] خانی، مهدی، جبهه سوم، مروری‌ بر‌ حضور‌ سپاه و بسیج در واقعه آمل (ششم بهمن ۱۳۶۰)، ص۱۲۷.

مقاله حاضر می‌کوشد ضمن تشریح چگونگی تشکیل اتحادیه کمونیست‌های ایران، به چگونگی رخداد واقعه حماسی و تاریخی ۶ بهمن آمل بپردازد‌ که‌ شناخت به‌سزایی از ثبات‌ نظام‌ جمهوری اسلامی را فراهم آورد.

گروه‌های اتحادیه کمونیست‌های ایران

اتحادیه کمونیست‌های ایران از ترکیب سه گروه و سازمانی به وجود آمد که در‌ اواخر‌ دهه ۴۰ و اواسط دهه‌ ۵۰‌ علیه رژیم پهلوی فعالیت می‌کردند.

سازمان انقلابیون کمونیست

اولین گروه سازمان انقلابیون کمونیست (س. ا. ک) بود که در سال ۱۳۴۸ توسط گروهی از دانشجویان مقیم آمریکا به وجود آمد، و اعضای آن حمید کوثری، محمد‌ امینی‌، سیامک زعیم، پرویز و حمید شوکت، فرامرز طلوعی سمنانی، عباس بزرگ، احمد تقوایی، ژاله بهروزی و تعدادی دیگر بودند که عقاید مارکسیستی داشتند.

[۳] دایره المعارف بزرگ دفاع مقدس، ۱۳۸۹، ص۳۱۳.

گروه پویا

دومین گروه، «گروه پویا» نام داشت که در سال‌ ۱۳۵۵‌ با همان‌ گرایش‌ها و تمایلات پدید آمد. اعضای این گروه از بقایای «گروه فلسطین» بودند که سال‌های ۱۳۴۸‌ و ۱۳۴۹ در عراق به سر می‌بردند و رهبری آنها را حسین‌ تاجمیر‌ ریاحی‌ اهل اصفهان به عهده داشت. اعضایش بعضا آموزش جنگ چریکی در عراق، فلسطین و لبنان را در کارنامه ‌خود‌ داشتند.

[۴] دایره المعارف بزرگ دفاع مقدس، صص ۱۵۸ و ۱۶۰.

به تدریج زمینه‌های ارتباط و وحدت این گروه با سازمان انقلابیون کمونیست‌ که‌ به‌ خط مشی سیاسی و فرهنگی اعتقاد داشت، فراهم شد و اتحادیه کمونیست های ایران را تشکیل دادند‌.

[۵] خانی، مهدی، جبهه سوم، مروری‌ بر‌ حضور‌ سپاه و بسیج در واقعه آمل (ششم بهمن ۱۳۶۰)، ص۱۰۰.

جریان مزبور، طی سال‌های آخر حکومت پهلوی، در واقع یک شاخه مائوئیست‌ کنفدراسیون دانشجویان ایرانی در‌ آمریکا‌ به شمار می‌رفت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی این گروه با همان نام اتحادیه کمونیست‌های ایران در داخل کشور به فعالیت پرداخت و نشریه حقیقت را به عنوان ارگان خود‌ منتشر ساخت. سردمدار آن کماکان حسین ریاحی بود.

[۶] سازمان مجاهدین خلق، از پیدایی‌ تا‌ فرجام (۱۳۸۴‌-۱۳۴۴)، به کوشش جمعی از پژوهشگران، ج۲، ص۷۵۸.

گروه زحمت

«گروه زحمت» از دیگر گروه‌های تشکیل‌دهنده اتحادیه کمونیست‌ها بود. جریان زحمت نیز از خارج پا گرفت و به داخل کشور وارد‌ شد‌ و در اوایل انقلاب اسلامی، قبل از شکل‌گیری اتحادیه در داخل کشور، از اتحادیه جدا شد و تا مدتی خود را به همین نام یعنی اتحادیه کمونیست‌ها با نشریه حقیقت‌، نشریه‌ تئوریک اتحادیه، می‌خواند. ولی بعد از مدتی (بعد از سال ۱۳۶۰) نام خود را به «اتحادیه انقلابی برای رهایی کار» عوض کرد و نام نشریه ارگان خود را «زحمت‌» گذارد‌.

[۷] خانی، مهدی، جبهه سوم، مروری‌ بر‌ حضور‌ سپاه و بسیج در واقعه آمل (ششم بهمن ۱۳۶۰)، ص۱۰۱.

یک سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ دو، سه جمع کوچک دیگری نیز در‌ اتحادیه ادغام گردید.

[۸] خانی، مهدی، جبهه سوم، مروری‌ بر‌ حضور‌ سپاه و بسیج در واقعه آمل (ششم بهمن ۱۳۶۰)، ص۱۰۱.

مشی اتحادیه

مشی غالب اتحادیه قبل از انقلاب، صرفا سیاسی و فرهنگی‌ بود‌ و فعالیت‌هایشان نیز بر این مبنا‌ تعریف‌ می‌ شد. ‌

[۹] ناگفته‌های حادثه آمل از زبان فرمانده سپاه آمل‌ در‌ سال‌ ۶۰، مورخه ۶ بهمن ۱۳۸۸.

به نظر اتحادیه، رژیم شاه، رژیمی وابسته به امپریالیسم جهانی و نماینده اقشار و طبقات بالا (مالکین بزرگ، سرمایه‌داران وابسته، سرمایه‌داران‌ بوروکرات‌) در ایران بود که با کودتای ۲۸ مرداد‌ ۱۳۳۲‌ به قدرت رسید. این گروه به شدت متاثر از حرکت چریک‌های فدایی خلق در واقعه سیاهکل بود، تا‌ جایی‌ که‌ شعار رسمی اعضای این گروه در آخرین روزهای عمر رژیم‌ شاهنشاهی «ایران را سراسر سیاهکل می‌کنیم» بود. مردم مسلمان و انقلابی و طرفدار امام خمینی (رحمه‌الله‌علیه) در پاسخ آنها‌ شعار‌ «ایران‌ را سراسر کربلا می‌کنیم» سر می‌دادند.

[۱۰] خانی، مهدی، جبهه سوم، مروری‌ بر‌ حضور‌ سپاه و بسیج در واقعه آمل (ششم بهمن ۱۳۶۰)، ص۴۲۸.

بعد‌ از‌ پیروزی انقلاب در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، مواضع اتحادیه نسبت به انقلاب و مسائل کشور، دوگانه و چندگانه بود‌. آنها‌ ضمن‌ این که نظام برآمده از انقلاب را ارتجاعی می‌دانستند،

[۱۱] روزنامه اطلاعات، ۹ بهمن ماه ۱۳۶۱، شماره ۱۶۹۲۹‌.

از‌ تسخیر‌ لانه‌ جاسوسی آمریکا حمایت کردند، اما در عین حال با سیاست انقلاب فرهنگی و تعطیلی دانشگاه‌ها‌ به‌ مخالفت برخاستند. از خودمختاری کردستان اعلام حمایت کردند و رودرروی نظام ج. ا. ا نیز ایستادند.

اتحاد ضدانقلاب‌ها برای براندازی جمهوری اسلامی

پس از برکناری بنی‌صدر از ریاست جمهوری و اعلان جنگ مسلحانه سازمان مجاهدین‌ خلق‌ در‌ خرداد ۱۳۶۰، اتحادیه کمونیست‌های ایران، متشکل از مارکسیست -لنینیست‌های کنفدراسیون سابق، به‌ پیروی‌ از سایر گروه‌های ضدانقلابی به جبهه طرفداران بنی‌صدر پیوست.
اندکی بعد‌ از‌ برکناری‌ بنی‌صدر، در شب هنگام هفتم تیر ۱۳۶۰، عده زیادی از عناصر رده بالای نظام‌، از‌ جمله دکتر سیدمحمد حسینی بهشتی رئیس دیوان عالی کشور و چهار وزیر کابینه‌ آقای‌ محمدعلی‌ رجایی، در اثر انفجار بمبی که افراد نفوذی سازمان مجاهدین خلق در دفتر حزب جمهوری‌ اسلامی‌ کار‌ گذاشته بودند، به شهادت رسیدند. این سرآغاز جریان خشن و خونینی بود که‌ به‌ دست سازمان مجاهدین خلق و همکاری و همراهی و تایید گروهک‌های ریز و درشت و خلق الساعه، از جمله اتحادیه‌ کمونیست‌های ایران، به راه افتاده بود.
شرایط پس از هفتم تیر و بعد‌ از‌ آن، هشتم شهریور، بسیاری از گروهک‌های‌ مخالف‌ نظام‌ را به این توهم انداخته بود که‌ با‌ تشدید ترورها و در نبود یک سازمان امنیتی و اطلاعاتی منسجم، و فشار طاقت‌فرسای جنگ‌ ایران‌ و عراق، و حمایت آمریکا و جهان غرب‌ از‌ مخالفان نظام‌، کار‌ جمهوری‌ اسلامی تمام است و باید برای گرفتن‌ سهمی‌ از قدرت در «رژیم آینده» هرچه بیشتر در عملیات نظامی و غیرنظامی بر‌ ضد‌ جمهوری اسلامی شرکت کرد.

علت انتخاب آمل برای شورش‌

از آنجا‌ که‌ اتحادیه کمونیست‌های ایران، سازمانی‌ مائوئیستی‌ بود، بر طبق الگوی مبارزاتی مائو به تئوری محاصره شهرها از طریق روستاها‌ و مناطق‌ غیرشهری اعتقاد داشت. در چنان‌ شرایطی‌ که‌ نیروهای نظامی و انقلابی‌ و بسیجی‌ غالب شهرها مشغول دفع‌ تجاوزات‌ دشمن بعثی در جبهه‌های دفاع مقدس بودند مردم مسلمان و انقلابی با حمایت شدید‌ و همه‌ جانبه خویش از نظام جمهوری اسلامی‌، خلا‌ ناشی از‌ فقدان‌ سازمان‌ امنیتی و اطلاعاتی کارآمد و عدم‌ حضور نیروهای عملیاتی مدافع نظام را به فوریت جبران کردند و نیروهای موجود از نهادهایی چون‌ بسیج‌ مردمی و کمیته‌های انقلاب و سپاه پاسداران‌ به‌ لطف‌ این‌ همیاری‌ مردمی توانستند زمینه‌ هرگونه‌ اقدام تروریستی مؤثر را در تهران و شهرهای بزرگ تا حدود زیادی از بین ببرند.

[۱۲] جنگ و جنگل، جمعی از نویسندگان، ص۱۱‌.

به‌ همین‌ دلایل‌، اتحادیه کمونیست‌های ایران، که از قدرت‌نمایی‌ در‌ شهرهای‌ بزرگ‌ کشور‌ می‌هراسید شهر آمل را برای عملیات خود انتخاب کرد و با ارزیابی موقعیت‌های جغرافیایی، جنگل‌های آمل را برای جنگ‌های چریکی مناسب تشخیص داد.

وضعیت اجتماعی منطقه

آمل‌ برای فعالیت آنها به دلیل فاصله قابل توجه از کوه‌های جنگلی تا لب دریا دارای عمق عملیاتی بود و برای جنگ و گریز مناسب بود.

[۱۳] ناگفته‌های حادثه آمل از زبان فرمانده سپاه آمل در سال ۶۰، مورخه ۶ بهمن ۱۳۸۸.

تصور واهی اتحادیه بر این‌ بود‌ که به سبب وضعیت اجتماعی منطقه آمل و بافت دهقانی جمعیت اطراف آن در صورت حمله به شهر، مقاومت پراکنده نیروهای انقلاب به سرعت سرکوب می‌شود و در مرحله دوم‌، پس‌ از قطع خطوط ارتباطی و تقویت نیروهای مخالف داخل شهر، دیگر مناطق مازندران به تصرف نیروهای‌ اتحادیه درآمده و پس از آن آحاد مردم -در‌ یک‌ زنجیره متشکل – در سراسر ایران‌ به‌ پا می‌خیزند و رژیم جمهوری اسلامی را ساقط می‌کنند.

[۱۴] نشریه حقیقت، ارگان اتحادیه کمونیست‌های ایران نشریه پیام انقلاب، شماره ۱۴۸.

[۱۵] پرنده نوپرواز، حزب کمونیست‌ ایران (مارکسیست – لنینیست مائوئیست‌)، کلن‌ آلمان، ۱۳۸۳، ص۱۹.

وجود جنگل

وجود جنگل در استان‌های شمالی به خصوص استان مازندران و نیز یادها و خاطره‌های‌ تاریخی آغاز نهضت مسلحانه‌ در‌ جنگل، بهانه و مستمسک مناسبی برای گروه کمونیستی ساده‌اندیش مذکور و از عوامل زمینه‌ساز برای شروع بحران بود. یکی از دلایل انتخاب آمل، برای عملیات مسلحانه نزدیک بودن این شهر‌ به‌ مرکز حکومت بود. نزدیک بودن به تهران از این جهت اهمیت داشت که اولا برای انجام پشتیبانی و تهیه حمایت لازم به خصوص ارتباطات تشکیلاتی در حین عملیات به آن نیاز‌ داشتند‌. ثانیا خیال‌ داشتند که دامنه عملیات را به تهران بکشانند. وجود جاده محوری و استراتژیکی هراز که شمال را‌ به تهران متصل می‌کرد، از دلایل دیگر انتخاب آمل برای‌ عملیات‌ بود‌.
بهمن شیردل، یکی از اعضای اتحادیه، در این‌باره می‌گوید: «اگر ما می‌توانستیم نیم ساعت ‌جاده‌ را ببندیم و اعلامیه پخش کنیم، چون که رادیو این‌گونه مسائل را پخش‌ می‌کرد‌، همه ایران را متوجه خود می‌کردیم.»

[۱۶] ناگفته‌های حادثه آمل از زبان فرمانده سپاه آمل در سال ۶۰، مورخه ۶ بهمن ۱۳۸۸.

آمل به دلیل وجود سلسله کوه‌های‌ البرز، دارای ویژگی‌ها و مزیت‌هایی بود.

[۱۷] ناگفته‌های حادثه آمل از زبان فرمانده سپاه آمل در سال ۶۰، مورخه ۶ بهمن ۱۳۸۸.

ضمن اینکه جنگل، دارای آب‌ و میوه‌های خوردنی و همچنین‌ برای‌ استتار و اختفا، مناسب بود.

[۱۸] ناگفته‌های حادثه آمل از زبان فرمانده سپاه آمل در سال ۶۰، مورخه ۶ بهمن ۱۳۸۸.

ییلاق و قشلاق کردن روستاییان

از سوی دیگر، به دلیل ییلاق و قشلاق کردن روستاییان آمل و خالی از سکنه بودن روستاها در زمان سرما و زمستان، اعضای اتحادیه می‌توانستند با همکاری چند‌ نفر از افراد بومی، از مواد غذایی و امکانات روستاها به راحتی استفاده کنند.

[۱۹] ناگفته‌های حادثه آمل از زبان فرمانده سپاه آمل در سال ۶۰، مورخه ۶ بهمن ۱۳۸۸.

همراهی مردم آمل

یکی از مهم‌ترین دلایل آنها برای انتخاب آمل این بود که تصور می کردند در این‌ شهر‌ زمینه‌های مردمی برای همراهی با ایشان وجود دارد. البته همان‌طور که خواهیم دید، بزرگ‌ترین اشتباه‌شان نیز همین مساله بود. سابقه مبارزاتی مردم آمل در هنگام انقلاب‌ و پیش‌ از آن و سابقه برقراری حکومت مردمی در هفته‌های منتهی به انقلاب اسلامی، به آنها این باور و تصور اشتباه را داده بود که مردم (را می‌توانند به مخالفت‌ با‌ جمهوری اسلامی وادارند و برای این کار تنها) آمل نیاز به یک جرقه دارند و با اخبار نادرستی که از طرف رهبران اتحادیه به اعضا القا شده بود، آنها انتظار داشتند‌ با‌ شلیک‌ اولین گلوله در شهر، مردم‌ به‌ آنها‌ بپیوندند.

[۲۰] آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پرونده محمود‌ آزادی، شماره ۲۴۱۸۲.

درگیری نیروهای دولتی و نظامی

از سوی دیگر در درون جنگل هیچ نیروی امنیتی، انتظامی و نظامی برای برخورد، کنترل و مبارزه با شورش وجود نداشت‌. تصور‌ اتحادیه‌ این بود که نیروهای دولتی و نظامی در دو‌ جبهه‌ جنگ تحمیلی و کردستان درگیر هستند و لذا اعضا و هواداران با یک حرکت نظامی، می‌توانند شمال را تصرف نمایند. طبق‌ اعترافات‌ حسین‌ تاجمیر ریاحی (از رهبران سربداران) یکی از تاکتیک‌های کمونیست‌ها در آن زمان، سوءاستفاده از وضعیت جنگی کشور بود.

[۲۱] اسنادی از اتحادیه کمونیست های ایران در واقعه آمل، صص۵۰ – ۵۴.

از سوی دیگر تاکتیک‌های جنگ در‌ جنگل‌، تخصصی‌ است و نیروهای ضدشورش به سختی و با تلفات زیاد در این میدان‌ مواجه‌ خواهند شد. مبدع این تز که به نام «جبهه سوم» لقب گرفت، حسین تاجمیر ریاحی بود‌.

[۲۲] خانی، مهدی، جبهه سوم، مروری‌ بر‌ حضور‌ سپاه و بسیج در واقعه آمل (ششم بهمن ۱۳۶۰)، ص۱۳۸.

‌
گروه‌های معاند نظام اسلامی، می‌خواستند جبهه‌ای را در سرتاسر جنگل‌های‌ شمال‌ گسترش دهند و مرکزیت این جبهه با توجه ویژگی‌های فوق‌الذکر، شهرستان آمل بود‌.

[۲۳] خانی، مهدی، جبهه سوم، مروری‌ بر‌ حضور‌ سپاه و بسیج در واقعه آمل (ششم بهمن ۱۳۶۰)، صص۲۹-۲۸.

‌

استراتژی شورشی‌ها

از‌ آن جایی که استراتژی مائو در چین با حرکت دهقانی و کارگری از روستاها و جنگل‌ها‌ و استقرار در یک نقطه امن و سپس گسترش منطقه امن تا آزادسازی (روستاها) آغاز‌ گردید‌ و به‌ ثمر نشست، تجربه چین الگوی سازمان‌های کمونیستی مائوئیستی بود. نظریات چه گوارا و مبارزات‌ فیدل‌ کاسترو در کوبا و اتخاذ شیوه جنگ و گریز و تحرک مطلق در درون جنگل و در‌ نتیجه‌ ضربه‌ زدن به حکومت مرکزی، نیز از دیگر الگوهای مبارزاتی ‌ ‌این سازمان‌ها بود. ایدئولوژی اتحادیه‌ در‌ ابتدای تاسیس مارکسیسم -لنینیسم همراه با نظریات مائو بود و از چین به‌ عنوان‌ انقلاب‌ جهانی و از مائو به عنوان رهبر زحمتکشان و کارگران دفاع می‌نمود. لیکن با مرگ‌ مائو‌ و تغییر‌ در سیاست خارجی چین و انحراف در رهبری حزب کمونیست، اتحادیه از ذکر‌ اندیشه‌های مائو پرهیز کرد، ولی مشی جنگی مردمی او را تبلیغ می‌کرد.

[۲۴] رهگذر، سیمین، شهر هزار سنگر‌ روایتی‌ از مقاومت تاریخی مردم شهر آمل، ‌ص۲۱.

بنابراین شاخصه‌ مبارزاتی‌ اتحادیه، مبارزات فیدل کاسترو و چه گوارا در آمریکای لاتین بود، اما برای‌ همراه‌ کردن مردم، روش مائو در چین را‌ برگزیده‌ بودند‌.

[۲۵] رهگذر، سیمین، شهر هزار سنگر‌ روایتی‌ از مقاومت تاریخی مردم شهر آمل، ‌صص۱۴۱-۱۴۰.

این نگرش‌ها و برآوردها و اهداف به‌ وضوح‌ نشان می‌دهد که تا چه‌اندازه در چنبر ذهنیات خود گرفتار بودند‌ و واقعیت‌های میدانی و اعتقادات دینی مردم‌ ایران‌ را با‌ اعتقادات‌ و سنن‌ مردم کشورهایی که الگوی عملیاتی خود‌ را‌ از آنها اتخاذ کردند فرق نمی‌نهادند.

شورشیان آمل

در‌ اواخر‌ تیرماه ۱۳۶۰ تعداد ۱۵۰ نفر که‌ نیمی از آنان خوزستانی‌ بودند‌، به وسیله اتحادیه کمونیست‌ها‌ از‌ کردستان به جنگل‌های آمل منتقل و در آنجا مستقر شدند. قرار شد این عده‌ بر اساس تز مائو با‌ ایجاد‌ سه‌ کمپ ۵۰ نفری‌ فعالیت‌ خود را شروع کنند‌.

[۲۶] کردی، علی، اسنادی از اتحادیه کمونیست‌های ایران در واقعه آمل، صص۵۰ – ۵۴.

‌

شعار

این عده بعد از استقرار در جنگل‌های آمل عنوان «سربداران» را بر خود‌ گذاشتند‌. سربداران شیعیانی بودند که در قرن‌ هشتم‌ علیه ظلم‌ مغولان‌ به‌ پا خاسته بودند. آنان‌ در بالای اعلامیه‌های خود این جمله سربداران قرن هشتم را درج کردند که «جمعی‌ از‌ مفسدان استیلایافته به خلایق ستم می‌کنند‌، اگر‌ توفیق‌ رفع‌ ظلم ظالمان نماییم‌ و الا‌ سر خود را بر دار خواهیم کرد که دیگر تحمل تعدی و ظلم نداریم.»

[۲۷] حقیقت، ارگان‌ اتحادیه کمونیست‌های‌ ایران، شماره ۱۹۷، ۱۹ فروردین ۱۳۶۱.

معلوم نیست‌ که‌ آیا‌ این شعار را نیز از سر ساده‌لوحی‌ و بی‌دقتی‌ برگزیده‌ بودند‌ و شعار یک گروه شیعی معتقد به مذهب را برای براندازی یک نظام شیعی و معتقد به همان مذهب برگزیده بودند یا آن که حساب شده و برای فریب اهالی‌ چنین شعاری را برگزیدند که با عقاید کمونیستی گروه بسیار فاصله داشت؟!

هدف

هدف اعضای‌ اتحادیه به اصطلاح نجات انقلاب از مسیر انحرافی و تکامل انقلاب از طریق انقلاب دوم بود.

[۲۸] خانی، مهدی، جبهه سوم، مروری‌ بر‌ حضور‌ سپاه و بسیج در واقعه آمل (ششم بهمن ۱۳۶۰)، صص ۱۴۹-۱۴۸.

‌ در‌ آبان ماه ۱۳۶۰ سربداران با صدور بیانیه‌ای در روزنامه حقیقت، ارگان اتحادیه، به ادامه قیام مسلحانه تا تحقق اهداف زیر تاکید کردند:
سرنگونی رژیم جمهوری اسلامی، تشکیل مجلس‌ مؤسسان‌ ملی، افشا و لغو فوری کلیه قراردادها با دولت‌های خارجی، تشکیل فوری دادگاه‌های توده‌ای، به رسمیت شناختن کلیه آزادی‌ها و حقوق‌ سیاسی‌ و اجتماعی، بسیج مردم برای جلوگیری‌ از‌ تجاوز عراق، اجرای طرح ضربتی اقتصاد برای خروج از بحران اقتصادی، اعلام یک سیاست خارجی کاملا مستقل انقلابی در عرصه روابط خارجی ایران با‌ دیگر‌ کشورها.

[۲۹] حقیقت، ارگان اتحادیه کمونیست‌های ایران، شماره ۱۵۶، ۲۹ اسفند ۱۳۶۰.

رهبران

حسین‌ تاجمیر‌ ریاحی (ناصر بزرگ)، از بنیان‌گذاران اتحادیه کمونیست‌های ایران و از اعضای رهبری گروهک، نقش تعیین‌کننده‌ای در طرح و اجرای قیام سربداران داشت.

[۳۰] خانی، مهدی، جبهه سوم، مروری‌ بر‌ حضور‌ سپاه و بسیج در واقعه آمل (ششم بهمن ۱۳۶۰)، ص۳۷۲‌.

محمدرضا سپرغمی عضو شورای تصمیم‌گیری‌ جنگل بود.

[۳۱] خانی، مهدی، جبهه سوم، مروری‌ بر‌ حضور‌ سپاه و بسیج در واقعه آمل (ششم بهمن ۱۳۶۰)، ص۳۷۴.

برای پیشبرد طرح، رهبری جدیدی تعریف شد. کمیته دائمی رهبری مرکب از چهار نفر به نام‌های شهاب سیامک زعیمی، حسین تاجمیر ریاحی (ناصر بزرگ)، پیروت محمدی‌ (کاک‌ اسماعیل) و مراد‌ غلامعباس درخشان بود که بعد از مدتی این کمیته به ستاد تغییر نام داد.
ستاد، مسئولیت داشت‌ سه رشته کار را انجام دهد: انتقال اسلحه و نیرو به آمل‌، شناسایی‌ مقرها‌ و اماکن مهم آمل، طراحی نقشه نظامی اولیه برای حمله به آمل.

[۳۲] خانی، مهدی، حماسه اسلامی مردم آمل، مجموعه مقالات سمینار حماسه‌ اسلامی‌ مردم آمل، ص۱۰۳.

[۳۳] پرنده نوپرواز، حزب کمونیست‌ ایران، ص۲۷.

کاک اسماعیل فرمانده نظامی این ‌گروه‌، سابقه درگیری و جنگ در کردستان را در کارنامه خود داشت.

[۳۴] خانی، مهدی، جبهه سوم، مروری‌ بر‌ حضور‌ سپاه و بسیج در واقعه آمل (ششم بهمن ۱۳۶۰)، ص۳۷۲.

این گروه‌ در‌ داخل‌ از نظر آموزش‌های جنگلی و جنگ شهری بسیار ورزیده شدند و از نظر جسمانی و آموزش‌های‌ نظامی آمادگی کامل داشتند، به طوری که به راحتی وارد شهر شده و با‌ انجام ترور از شهر‌ خارج‌ می‌شدند.

[۳۵] ناگفته‌های حادثه آمل از زبان فرمانده سپاه آمل‌ در‌ سال‌ ۶۰، مورخه ۶ بهمن ۱۳۸۸.

تجهیزات

اتحادیه انواع سلاح‌های سبک و نیز آرپی جی و نارنجک‌انداز و تیربار داشتند و در نظر داشتند ایستگاه رادیویی در جنگل راه‌اندازی کنند.

[۳۶] خانی، مهدی، حماسه اسلامی مردم آمل، مجموعه مقالات سمینار حماسه‌ اسلامی‌ مردم آمل، ص۱۳۵.

بنا بر اعترافات جهانگیر احمد‌ گل تپه‌ای، یکی از اعضای سربداران، «وسایل تدارکاتی به ویژه آذوقه گروه، من جمله برنج و آرد و روغن عموما از روستای گزناسرای آمل سرقت می‌شد که بیشتر مواقع برای عدم‌ افشای‌ ماهیت گروه، بدون درگیری و اعمال زور و برخی از مواقع هم با تهدید انجام می گرفت.»

[۳۷] خانی، مهدی، جبهه سوم، مروری‌ بر‌ حضور‌ سپاه و بسیج در واقعه آمل (ششم بهمن ۱۳۶۰)، ص۳۴۴.

نحوه جمع‌آوری اطلاعات

طبق اعتراف‌های اعضای‌ اتحادیه آنان در قالب گروه‌های سه نفره با رفتن‌ به‌ شهر، به تهیه گزارش های اطلاعاتی، شامل نقشه و کروکی بسیج، سپاه، سازمان‌ها و ادارات دولتی، خانه‌ها و نام افراد حزب اللهی و نیز برنامه‌های عملیاتی سپاه و ژاندارمری می‌پرداختند‌. تهیه‌ این کروکی‌ها عمدتا توسط اعضای زن انجام می شد.

[۳۸] پرنده نوپرواز، حزب کمونیست‌ ایران، ص۳۲.

اتحادیه کمونیست‌های ایران، شخصی به نام کامران صمیمی بهبهانی، مسئول پروژه‌ها و طرح‌های مالی‌ اتحادیه را‌ برای‌ جاسوسی‌ و در قالب مترجم انگلیسی تحت‌ نام‌ مستعار‌ طاهر موسوی وارد تشکیلات بنیاد شهید کرده بود. این فرد سه عضو دیگر اتحادیه را نیز به عنوان مترجم انگلیسی در‌ این‌ نهاد‌ انقلابی نفوذ داد.

[۳۹] خانی، مهدی، جبهه سوم، مروری‌ بر‌ حضور‌ سپاه و بسیج در واقعه آمل (ششم بهمن ۱۳۶۰)، صص