توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل لایحه کاپیتولاسیون ۵۴ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۴ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل لایحه کاپیتولاسیون ۵۴ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل لایحه کاپیتولاسیون ۵۴ اسلاید در PowerPoint :

کاپیتولاسیون

کاپیتولاسیون عبارت است از پیمان‌هایی که حقوق قضاوت کنسولی و حقوق برون مرزی را به کشور دیگری در قلمرو حاکمیت ملی کشور میزبان اعطا می‌کند و ریشه در استعمار دارد و کشورهای استعمارگر، این قانون را به کشورهای ضعیف تحت سلطه تحمیل می‌کردند.

فهرست مندرجات

۱ – معنای لغوی
۲ – معنای اصطلاحی
۳ – تاریخچه کاپیتولاسیون در ایران
۳.۱ – منشا اصلی کاپیتولاسیون در ایران
۴ – الغاء کاپیتولاسیون در ایران
۵ – احیاء مجدد کاپیتولاسیون در ایران
۶ – تصویب قانون کاپیتولاسیون
۷ – واکنش صریح امام به موضوع کاپیتولاسیون
۸ – تبعید امام به ترکیه
۹ – واکنش دانشجویان ایرانی خارج کشور
۱۰ – ترور حسنعلی منصور
۱۱ – پانویس
۱۲ – منبع

معنای لغوی

واژه کاپیتولاسیون از کلمه لاتین Capitulare یا کلمه ایتالیایی Capitulazion مشتق شده و به معنی انعقاد عهدنامه و قرارداد و یا خود عهدنامه آمده است. بعضی از نویسندگان معتقدند که زمان انعقاد اولین معاهده بین اعراب و مسیحیان مقیم شامات است. زبان نیمی از مردم این منطقه ایتالیایی بوده و این کلمه به معنی معاهده بین مسیحیان و غیرمسیحیان به جا مانده است.

[۱] اسداللهی، مسعود، احیای کاپیتولاسیون و پیامدهای آن، ص۲۴.

معنای اصطلاحی

مفهوم عام حقوقی کاپیتولاسیون عبارت است از: پیمان‌هایی که حقوق قضاوت کنسولی و حقوق برون مرزی را به کشور دیگری در قلمرو حاکمیت ملی کشور میزبان اعطا می‌کند.

[۲] اسداللهی، مسعود، احیای کاپیتولاسیون و پیامدهای آن، ص۲۴.

کاپیتولاسیون ریشه در استعمار دارد و کشورهای استعمارگر، این قانون را به کشورهای ضعیف تحت سلطه تحمیل می‌کردند.

تاریخچه کاپیتولاسیون در ایران

کاپیتولاسیون عهدنامه‌هایی است که بین دول اروپا با دولت عثمانی منعقد شده است، برای حفظ اتباع دول اروپا و منافع آنها در دولت عثمانی؛

[۳] مصدق، محمد، کاپیتولاسیون و ایران، ص۲۴.

اما به هیچ وجه تاثیری در ایران نداشت. تاریخ برقراری کاپیتولاسیون در ایران به دوره صفویه باز می‌گردد. تجار اروپایی نگران اختلافات حقوقی و کیفری بین خود و بازرگانان کشورهای شرقی که قوانین خاص خود را داشتند، بودند. برای رفع این نگرانی که ممکن بود مال و جان آنان را هنگام بروز اختلاف به مخاطره افکند، خواستار تصویب قوانینی بودند که بتواند در پیشامدهای ناگوار از آنان حمایت کند. (اما خوشبختانه) وضعیت تقریباً برابر بین ایران صفوی و اروپا مشکل خاصی برای ایرانیان به وجود نیاورد.

[۴] آذر، حسین، تاریخ جنگهای ایران و روس، ص۲۸۳.

در تاریخ کاپیتولاسیون دو مرحله دارد؛ یکی مرحله‌ای است که امتیاز یکطرفه در زمینه‌های تجاری و قضاوت کنسولی داوطلبانه و آزادانه از سوی یک دولت معتبر برای جلب، ترغیب و تشجیع قدرت‌های دیگر در زمینه توسعه اقتصادی یا امنیت نظامی اعطا می‌شد. به طور مثال کاپیتولاسیون ایران زمان شاه عباس (۱۶۲۳م. ) است. زمانی به هلندی‌ها و کمپانی هند شرقی دولت هلند امتیاز داده می‌شود که ایران عصر صفوی در اوج اقتدار است. این موافقت‌نامه که در ۲۸ محرم ۱۰۳۳ به وسیله شاه عباس تصدیق و ممهور شد، در ۲۳ ماده بود.

[۵] ولایتی، علی اکبر، تاریخ روابط خارجی ایران در عهد شاه عباس اول صفوی، ص۱۴۶ – ۱۵۰.

در زمان شاه عباس ایران یک کشور کشاورزی بود. پس از اینکه شاه عباس موفق می‌شود، عثمانیها را از ایران خارج، ازبکها را شکست و پرتغالیها را از منطقه خلیج فارس بیرون براند، به این نتیجه می‌رسد که ایران باید یک کشور تجاری باشد تا بتواند با چالش‌هایی که روبروست دست و پنجه نرم کند.

[۶] جمعی از سخنرانان و نویسندگان، حق قضاوت کنسولی کاپیتولاسیون، ص۱۹.

اولین درخواست و نامه‌ای که از طریق رابرت شرلی برای پادشاه ارسال می‌شود دقیقاً نوعی همکاری سیاسی است. قرارداد کاپیتولاسیون ۱۶۲۳ که به هلندیها داده شد، برای جلب، ترغیب و تشجیع آنها و توسعه اقتصادی و تجارت خارجی مملکت، اختیارات بسیار وسیعی به آنها داده شده است؛ از جمله قضاوت کنسولی. حتی قراردادی که بعدها شاه صفی در ۱۶۲۹م. منعقد می‌کند، به این صورت است که اگر اختلافات حقوقی بیش از بیست تومان باشد، رسیدگی و قضاوت به عهده کنسول آن شرکت یا مؤسسه خواهد بود.

[۷] جمعی از سخنرانان و نویسندگان، حق قضاوت کنسولی کاپیتولاسیون، ص۱۲۰.

منشا اصلی کاپیتولاسیون در ایران

اگرچه روابط ایران با دول اروپا از قدیم وجود داشت؛ ولی عهدنامه‌ای که به تفصیل این مسائل را بیان می‌نماید، همان عهدنامه ترکمنچای است که بعد از جنگ ایران و روس، در زمان فتحعلی شاه در پنجم شعبان ۱۲۴۳ق (۱۰ فوریه ۱۸۲۸م) نمایندگان دولت روسیه و ایران امضا نمودند.

[۸] جمعی از سخنرانان و نویسندگان، حق قضاوت کنسولی کاپیتولاسیون، ص۳۴.

این قرارداد سرآغاز برقراری کاپیتولاسیون و منشا اصلی آن در ایران به شمار می‌رود. (باید اشاره کرد که کاپیتولاسیون در ادوار گذشته در سطح خیلی محدود وجود داشته است.) در فصل دهم این قرارداد دو دولت رضایت خود را جهت تنظیم یک قرارداد تجاری جداگانه‌ای که جزو این معاهده بود، اعلام کردند.

[۹] مهیمد، محمد علی، پژوهشی در تاریخ دیپلماسی ایران، ص۱۱۲.

فصل هفتم، هشتم و نهم این معاهده جداگانه که به مسایل حقوقی و جزایی اتباع روسیه مربوط است، مهمترین قسمت عهدنامه بود؛ چرا که با اجرای این فصول رژیم کاپیتولاسیون، به نفع روسها برقرار شد. متن فصل هشتم قرارداد به شرح ذیل است: «چون وزیر مختار و شارژدافرو (قنسول) حق قضاوت درباره هم وطنان خود دارند؛ لذا در صورتی که مابین اتباع روسیه قتل و جنایتی به وقوع رسد، رسیدگی و محاکمه آن راجع به مشارالیهم خواهد بود. [یعنی ایرانیان حق رسیدگی ندارند]. اگر شخصی از اتباع روس متهم به جنایتی گردد مورد مزاحمت و تعرض نخواهد گردید؛ مگر در صورتی که شرکت او در جنایت مدلل و ثابت شود و در این حالت در صورتی که تبعه روسیه به شخصه منسوب به مجرمیت نشده باشد، محاکم مملکتی نباید بدون حضور ماموری از طرف سفارت یا قنسول به مسئله جنایت رسیدگی کرده، حکم دهند و اگر در محل وقوع، قنسولگری وجود ندارد، کارگزاران آنجا مجرم را به محلی اعزام خواهند داشت که در آنجا قنسول یا ماموران از طرف روسیه برقرار شده باشد. حاکم و قاضی محلی استشهاداتی که علیه و له شخص مظنون است تحصیل کرده امضا می‌نمایند و این دو قسم استشهاد که بدین ترتیب نوشته و به محل محاکم فرستاده می‌شود، نوشته معتبر دعوی محسوب خواهد شد؛ مگر اینکه شخص مقصر خلاف و عدم صحت آن را به طور واضح ثابت نماید. پس از اینکه کما هو حقه تقصیر شخص مجرم به ثبوت رسید و حکم صادر شد مدعی الیه [۱] به وزیر مختار یا شارژدافر یا قنسول روسیه تسلیم خواهد شد که به روسیه فرستاده شده در آنجا موافق قوانین سیاست شود.»

[۱۰] مهیمد، محمد علی، پژوهشی در تاریخ دیپلماسی ایران، ص۲۸۹.

پس از آن نیز برخی کشورهای استعمارگر دیگر، این امتیاز را به علت ضعف حکومت‌های قاجاریه کسب کردند.

الغاء کاپیتولاسیون در ایران

با پیروزی انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ روسیه و سقوط سلطنت تزارها و روی کار آمدن حکومت سوسیالیستی در روسیه حکومت جدید لغو کلیه امتیازات اخذ شده در ایران را اعلام کرد.

[۱۱] جلونگر، محمدعلی، کاپیتولاسیون در تاریخ ایران، ص۱۱۹.

بالاخره طی عهدنامه‌ای که بین ایران و شوروی در ۱۶ فوریه ۱۹۲۱ در مسکو امضا شد، دولت روسیه از کلیه منافع و امتیازات روسیه تزاری در ایران چشم پوشید؛

[۱۲] جلونگر، محمدعلی، کاپیتولاسیون در تاریخ ایران، ص۱۲۰.

اما شوروی که به قول دکتر مصدق «برای وی ناگوار بود که سایر دول اتباع خود را برای محاکمه و مجازات از ایران ببرند؛ ولی اتباع آن دولت که لازم بود تبلیغاتی در ایران بکنند گرفتار شوند و بر طبق قوانین مملکت محاکمه و محکوم شوند» در پی استفاده مجدد از حقوق کاپیتولاسیون در ایران بود.

[۱۳] جلونگر، محمدعلی، کاپیتولاسیون در تاریخ ایران، ص۱۲۲.

اولین دولت بعد از مشروطیت که الغای کاپیتولاسیون را در ایران اعلام کرد، دولت سپهدار تنکابنی در ۱۳۲۸ق بود.

[۱۴] جلونگر، محمدعلی، کاپیتولاسیون در تاریخ ایران، ص۱۲۷.

اعلام الغاء آن به علت اوج مداخلات روس و انگلیس در ایران بود و به قول مخبرالسلطنه «گر چه در آن وقت بی‌تدارک بود؛ ولی نغمه‌ای بود در گوشها».

[۱۵] هدایت، مهدیقلی، گزارش ایران قاجاریه و مشروطیت، ص۲۵۳.

بعدها در کابینه صمصام‌السلطنه در ۱۹۱۸م، کابینه وث