توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل جبرائیل بن بختیشوع ۵۶ اسلاید در PowerPoint دارای ۵۶ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل جبرائیل بن بختیشوع ۵۶ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل جبرائیل بن بختیشوع ۵۶ اسلاید در PowerPoint :

جبرئیل بن بختیشوع

جبرئیل بن بُخْتیشوع، از پزشکان معروف خاندان نَسطوری بختیشوع و یکی از کسانی که سهم بسیار مهمی در ترجمه آثار پزشکی از سریانی و یونانی به عربی داشته است.

فهرست مندرجات

۱ – خاندان
۲ – طبابت دربار عباسیان
۳ – در بند زندان
۴ – مرگ جبرئیل
۵ – جایگاه پزشکی جبرئیل
۵.۱ – رئیس پزشکان
۵.۲ – تالیف و ترجمه آثار پزشکی
۶ – مدح جبرئیل توسط ابونواس
۷ – منابع
۸ – پانویس
۹ – منبع

خاندان

پدر جبرئیل از پزشکان مشهور زمان خود و رئیس بیمارستان جندیشاپور بود که در ۱۷۱ برای معالجه هارون الرشید به بغداد فرا خوانده شد و به سبب موفقیت در معالجه او، به ریاست پزشکان دربار منصوب گردید.

[۱] علی بن یوسف قفطی، تاریخ الحکماء، ج۱، ص۱۰۰ـ۱۰۱.

[۲] ابن ابی اصیبعه، عیون الانباء فی طبقات الاطباء، ج۱، ص۱۸۶۱۸۷.

[۳] ابن عبری، تاریخ مختصرالدول، ج۱، ص۱۳۰ .

طبابت دربار عباسیان

به نوشته صَفَدی

[۴] صَفَدی، الوافی بالوفیات، ج ۱۱، ص ۳۹

جبرئیل با پیوستن به جعفر برمکی (متوفی ۱۸۷)، وزیر هارون الرشید، به دربار هارون راه یافت. بنا به روایتی که بسیاری از منابع آن را ذکر کرده اند،

[۵] علی بن یوسف قفطی، تاریخ الحکماء، ج۱، ص۱۳۴.

[۶] ابن ابی اصیبعه، عیون الانباء فی طبقات الاطباء، ج۱، ص۱۸۸.

[۷] ابن عبری، تاریخ مختصرالدول، ج۱، ص۱۳۰۱۳۱.

در ۱۷۵ پدر جبرئیل در پاسخ به جعفر برمکی که از او خواسته بود پزشکی ماهر را به او معرفی کند، فرزندش جبرئیل را معرفی کرد. از این راه جبرئیل به درباریان پیوست و پس از مرگ پدرش به ریاست پزشکان برگزیده شد و به ثروت و محبوبیت فراوانی دست یافت.

[۸] علی بن یوسف قفطی، تاریخ الحکماء، ج۱، ص۱۳۴ـ ۱۳۵.

[۹] ابن ابی اصیبعه، عیون الانباء فی طبقات الاطباء، ج۱، ص۱۸۸.

[۱۰] ابن فضل اللّه عمری، مسالک الابصار فی ممالک الامصار، ج۱، ص۱۸۲.

او همچنین به دستور هارون الرشید بیمارستانی در بغداد احداث کرد.

[۱۱] علی بن یوسف قفطی، تاریخ الحکماء، ج۱، ص۳۸۳.

[۱۲] گری لایزر، «آموزش پزشکی در سرزمینهای اسلامی از قرن اول تا هشتم هجری»، ج۱، ص۶۶.

در بند زندان

طی سالهای حضور جبرئیل در دربار هارون، ماجرای مشهور تشخیص نادرست جبرئیل و در نتیجه ناتوانی او در معالجه هارون پیش آمد که مورخان و نویسندگان آن را نقل کرده اند.

[۱۳] طبری، تاریخ، ج۸، ص۳۴۴.

[۱۴] علی بن یوسف قفطی، تاریخ الحکماء، ج۱، ص۱۴۰ـ۱۴۱.

[۱۵] ابن ابی اصیبعه، عیون الانباء فی طبقات الاطباء، ج۱، ص۱۸۸۱۸۹.

[۱۶] محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ج۱، ص۱۴.

[۱۷] ابن فضل اللّه عمری، مسالک الابصار فی ممالک الامصار، ج۱، ص۱۸۳.

[۱۸] بختیشوع عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی، تاریخ الخلفاء، ج۱، ص۲۱۸.

در پی این واقعه، هارون جبرئیل را زندانی کرد و حتی دستور قتل او را داد. به نوشته برخی از مورخان و نویسندگان

[۱۹] علی بن یوسف قفطی، تاریخ الحکماء.

[۲۰] ابن ابی اصیبعه، عیون الانباء فی طبقات الاطباء، ج۱، ص۱۸۸۱۸۹.

[۲۱] ابن فضل اللّه عمری، مسالک الابصار فی ممالک الامصار، ج۱، ص۱۸۳.

فضل بن ربیع (متوفی ۲۰۸)، وزیر سیاستمدار هارون و امین (پسر هارون الرشید)، این فرمان را نادیده گرفت و جبرئیل جان به در برد، اما به نوشته طبری

[۲۲] طبری، تاریخ (بیروت)، ج۸، ص۳۴۴.

هارون در ۱۹۳، در همان روزی که دستور قتل جبرئیل را داد، درگذشت. فضل بن ربیع پس از مرگ هارون، جبرئیل را به خدمت امین در آورد.

[۲۳] علی بن یوسف قفطی، تاریخ الحکماء، ج۱، ص۱۴۱.

[۲۴] ابن ابی اصیبعه، عیون الانباء فی طبقات الاطباء، ج۱، ص۱۸۹.

[۲۵] ابن فضل اللّه عمری، مسالک الابصار فی ممالک الامصار، ج۱، ص۱۸۳.

با کشته شدن امین و آغاز خلافت مأمون (۱۹۸ـ ۲۱۸) جبرئیل زندانی شد

[۲۶] علی بن یوسف قفطی، تاریخ الحکماء، ج۱، ص۱۴۱.

[۲۷] ابن ابی اصیبعه، عیون الانباء فی طبقات الاطباء، ج۱، ص۱۸۹.

[۲۸] ابن فضل اللّه عمری، مسالک الابصار فی ممالک الامصار، ج۱، ص۱۸۳.

اما در حدود ۲۰۲ـ۲۰۳ برای درمان حسن بن سهل (متوفی ۲۳۶)، وزیر مأمون، عفو و آزاد گردید

[۲۹] علی بن یوسف قفطی، تاریخ الحکماء، ج۱، ص۱۴۱.

[۳۰] ابن ابی اصیبعه، عیون الانباء فی طبقات الاطباء، ج۱، ص۱۸۹.

) و در ۲۰۵ با معالجه مأمون، جایگاه از دسته رفته خود را در دربار عباسی بازیافت.

[۳۱] علی بن یوسف قفطی، تاریخ الحکماء، ج۱، ص۱۴۱ـ۱۴۲.

[۳۲] ابن ابی اصیبعه، عیون الانباء فی طبقات الاطباء، ج۱، ص۱۸۹۱۹۰.

[۳۳] ابن فضل اللّه عمری، مسالک الابصار فی ممالک الامصار، ج۱، ص۱۸۳.

مرگ جبرئیل

جبرئیل در ۲۱۳ در پی بیماری سختی درگذشت. جسد او را با تشییع باشکوهی در دیر مارْسَرْجِس در مدائن دفن کردند.

[۳۴] علی بن یوسف قفطی، تاریخ الحکماء، ج۱، ص۱۴۲.

[۳۵] ابن ابی اصیبعه، عیون الانباء فی طبقات الاطباء، ج۱، ص۱۹۸.

وی در وصیتنامه اش، مأمون را وصی خود قرار داد و مأمون نیز اجرای مُفاد وصیتنامه را به فرزند جبرئیل، بختیشوع ، که او نیز پزشک بود، سپرد. بختیشوع به تعمیر دیر پرداخت و راهبان را در آن‌جا گرد آورد.

[۳۶] علی بن یوسف قفطی، تاریخ الحکماء، ج۱، ص۱۴۳.

[۳۷] ۲۰۰، ابن ابی اصیبعه، عیون الانباء فی طبقات الاطباء، ج۱، ص۱۹۸.

بغدادی

[۳۸] یوسف افندی غنیمه بغدادی، «بختیشوع الطبیب النسطوری و اُسرته»، المشرق، سال ۸، ش ۲۳ (کانون الاول ۱۹۰۵). ص ۱۰۹۷ـ ۱۱۰۵

گزارشی درباره زندگی و آثار جبرئیل تهیه کرده است.

جایگاه پزشکی جبرئیل

رئیس پزشکان

نقش جبرئیل از جهات مختلف شایان بررسی است؛ به عنوان رئیس پزشکان دربار هارون و همنشین با خلیفه، به عنوان پزشکی صاحب تألیف در حوزه پزشکی و به عنوان کسی که در انتقال دانش پزشکی به جهان اسلام سهمی بر عهده داشت. نقل قولهای متعددی از جبرئیل درباره گفتگوهایش با هارون و اطرافیان او و آنچه در دربار اتفاق می‌افتاده وجود دارد.

[۳۹] طبری، تاریخ (بیروت)، ج۸، ص۳۴۲۳۴۴.

[۴۰] محمدبن عبدوس جهشیاری، کتاب الوزراء و الکتّاب، ج۱، ص۱۴۴ـ ۱۴۵.

او آثار متعددی در پزشکی تألیف کرده که چند تا از آن‌ها از بین رفته و تعدادی نیز باقی‌مانده است. این کتابها مرجع بسیاری از دانشمندان و پزشکان پس از جبرئیل بوده و سخنان بسیاری نیز از او در متون متأخر نقل شده است.

[۴۱] ، محمدبن موسی دمیری، حیاه الحیوان الکبری، ج۱، ص۴۸۳،۶۳۳.

از میان پزشکان اسلامی بیش از همه پزشک مشهور، محمدبن زکریای رازی، آرای متعددی از جبرئیل نقل کرده است

[۴۲] محمدبن زکریا رازی، کتاب الحاوی فی الطب ج ۳، ص ۱۲۹ـ۱۳۰، ج ۵، ص ۱۷۹، ج ۷، ص ۲۹۹، ج ۱۰، ص ۱۷۱، ۲۰۶

. نقل قولهای رازی، باتوجه به ماهیت آن‌ها و ذکر انواع خاص داروها در آنها، احتمالاً برگرفته از کنّاش جبرئیل است، یعنی از کتابی که به دست ما نرسیده است.

تالیف و ترجمه آثار پزشکی

جبرئیل همچون بسیاری از اعضای خاندان بختیشوع در انتقال دانش پزشکی به جهان اسلام نیز سهم مهمی داشت. کوششهای این افراد بخشی از رویکرد عظیم دانشمندان و مترجمان اسلامی در انتقال علوم از سایر سرزمینها، به ویژه از متون یونانی، بود که به نهضت ترجمه مشهور است. به پیشنهاد جبرئیل، هارون الرشید برای فراهم آوردن متون پزشکی یونانی گروهی را به امپراتوری روم فرستاد و با کمک مالی به مترجمان، آنان را به ترجمه این آثار گماشت. این فعالیت جبرئیل در دوره مأمون نیز ادامه یافت.

[۴۳] دلیسی اونز اولیری، انتقال علوم یونانی بعالم اسلامی، ج۱، ص۲۴۹.

[۴۴] مقدمه مایرهوف، ص ۱۶، حنین بن اسحاق، کتاب العشر مقالات فی العین، قاهره ۱۹۲۸.

حنین بن اسحاق، پزشک و مترجم مشهور که در طب بالینی از شاگردان جبرئیل

[۴۵] الگود، ص ۱۰۶

و مورد علاقه و لطف استاد بود

[۴۶] ابن عبری، تاریخ مختصرالدول، ج۱، ص۱۴۴.

[۴۷] الگود، ص ۱۰۶

[۴۸] علی بن یوسف قفطی، تاریخ الحکماء، ج۱، ص۱۷۴ـ۱۷۵.

به تشویق و درخواست جبرئیل بعضی از آثار جالینوس را، که جبرئیل بسیار به آن‌ها علاقه داشت، ترجمه کرد. نخستین کتابی که حنین از آثار جالینوس ترجمه کرد کتاب فی اصناف الحُمَّیات بود که آن را به جبرئیل اهدا کرد

[۴۹] حنین بن اسحاق، «رساله حنین بن اسحق درباره آثار جالینوس»، ج۱، ص۳۸۰، تهران ۱۳۵۵ ش.

[۵۰] الگود، ص ۱۰۶

[۵۱] ۳۸۰، ۳۸۹، ج۱، ص۳۷۶، ۴۰۴، ۴۰۹ـ۴۱۰، حنین بن اسحاق، «رساله حنین بن اسحق درباره آثار جالینوس»، تهران ۱۳۵۵ ش.

ایوب رُهاوی، دیگر پزشک و مترجم این دوران، نیز مقالاتی برای جبرئیل ترجمه کرد

[۵۲] الگود، ص ۳۷۹، ۳۸۳، ۴۱۱

مدح جبرئیل توسط ابونواس

ابونواس، شاعر مشهور دوره عباسی، شعری در مدح جبرئیل سروده

[۵۳] حسن بن هانی ابونواس، دیوان ابی نوّاس. ص ۱۴۷

که شهرت یافته و نویسندگان دیگری، از جمله ابن رقیق

[۵۴] ابن رقیق، قطب السرور فی اوصاف الخمورص ۷۸

و صفدی

[۵۵] صفدی، الوافی بالوفیات، ج ۱۱، ص۳۹ ۴۰

، آن را نقل کرده اند. همچنین، ابوالفرج اصفهانی نیز شعری از مأمون در مدح جبرئیل نقل کرده که فقط ابن فضل اللّه عمری

[۵۶] ابن فضل اللّه عمری، مسالک الابصار فی ممالک الامصار، سفر ۹، ص ۱۸۵ـ۱۸۶

آن را گزارش کرده و در سایر منابع، از جمله خود آثار ابوالفرج، دیده نمی‌شود.
آثار: صفات نافعه کتبها للمأمون

[۵۷] سزگین، ج ۳، ص ۲۲۶

، رساله الی المأمون