توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل تعرض‌ها به حرم امام رضا ۹۳ اسلاید در PowerPoint دارای ۹۳ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل تعرض‌ها به حرم امام رضا ۹۳ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل تعرض‌ها به حرم امام رضا ۹۳ اسلاید در PowerPoint :

تهاجم‌ها به حرم امام رضا

حرم امام رضا (علیه‌السلام)، محل دفن امام رضا (علیه‌السلام)، امام هشتم شیعیان و از اماکن زیارتی و مقدس مسلمانان در شهر مشهد واقع شده است.
ائمه اطهار (علیهم‌السلام) نه تنها در زمان حیات خود مورد بی‌مهری و ظلم اطرافیان واقع شدند بلکه حتی بعد از شهادت خود مورد اهانت و بی‌مهری قرار گرفتند. در واقع حتی دشمنان تحمل تاثیرات آنها بعد از شهادتشان را نیز نداشته و همواره به دنبال آسیب رساندن بودند و از جمله اقداماتشان تخریب و هتک حرمت و تعرض به قبور ایشان بوده که نمونه‌هایی از این تعرضات را در عراق، مدینه و گاهی هم در دوران قبل از جمهوری اسلامی در ایران و مشهد مقدس مشاهده می‌شود.
مورخان و نویسندگان درباره تهاجم‌ها به حرم رضوی اقوال بسیاری نقل کرده‌اند، آنچه از تاریخ به دست می‌آید، این است که، در طول قرن‌ها، حرم رضوی مورد تهاجماتی قرار گرفته و بخش‌های از حرم، ویران شده و دوباره بازسازی و مرمت شده است، ولی طبق قرائن و شواهد، بقعه به طور کلی ویران نشده و پایه‌های بقعه همان بنای اولیه است که ابتدا شالوده اصلی آن را با گل چینه ساخته‌اند.
در اینجا به تعرضاتی که به حرم علی بن موسی الرضا (علیه‌السلام) در طول تاریخ شده است اشاره می‌نماییم.

فهرست مندرجات

۱ – پیشینه تاریخی
۲ – عصر غزنویان
۳ – عصر سلجوقیان
۴ – عصر مغولان
۵ – عصر تیموریان
۶ – عصر صفویه
۷ – عصر افشاریه
۸ – عصر قاجاریه
۸.۱ – جسارت‌های سالار
۸.۲ – به توپ بستن حرم
۹ – عصر پهلوی
۹.۱ – حادثه مسجد گوهرشاد
۹.۲ – تیراندازی عوامل شاه به حرم
۱۰ – عصر جمهوری اسلامی
۱۰.۱ – انفجار بمب در حرم رضوی
۱۱ – منابع
۱۲ – پانویس
۱۳ – منبع

پیشینه تاریخی

درباره سابقه تاریخی حرم امام رضا (علیه‌السلام)، مورخان و نویسندگان اقوال بسیار نقل کرده‌اند، برخی از تاریخ‌نویسان بر این عقیده‌اند که بقعه حضرت رضا (علیه‌السلام) پس از وقایع و حوادث مهم خراسان که در طول قرن‌ها به وجود آمد، در معرض تحولاتی قرار گرفت و به واسطه تاخت و تاز اقوام مختلف و لشکرکشی‌ها به سرزمین خراسان، مانند تهاجم‌های سبکتکین و غزهای ترکمان و مغول‌ها بارها به کلی ویران و سپس بازسازی گردید.

[۱] بسطامی، نوروزعلی بن محمدباقر، فردوس التواریخ، ص۳۱_ ۳۶.

[۲] صدر حاج‌ سیدجوادی، احمد، دایره المعارف تشیع، ص۵۶_ ۵۷

نویسندگان دیگر بر این نظرند که خرابی‌های وارده از تهاجم‌ها به گونه‌ای نبوده است که بنای بقعه را به کلی ویران کند، بلکه برخی حملات، خرابی‌هایی در قسمت فوقانی ایجاد کرده‌اند و به قسمت تحتانی دیوارها آسیبی نرسیده است، پایه‌های بقعه همان بنای اولیه است که ابتدا شالوده اصلی آن را با گل چینه ساخته‌اند و به دفعات قسمت‌هایی از دیوارهای آن مرمت شده و تزیین یافته است.
قراین و شواهد نشان می‌ دهد که نظر اخیر بیشتر مقرون به صحت است و نظریه تخریب کامل بقعه منوره دور از واقعیت است، چه اولا در ادوار مختلف گروهی از مورخان و جغرافی‌دانان و جهان‌گردان، شخصا مرقد مبارک امام (علیه‌السلام) را از نزدیک دیده و توصیف کرده‌اند.

[۳] مقدسی، محمّد بن احمد، احسن التقاسیم، ص۳۳۳.

[۴] ابن‌حوقل، محمد بن حوقل، صوره الارض، ج۲، ص۴۳۴.

ثانیا، آثار و سبک‌های گوناگون و فنون معماری و کاشی‌کاری قرون مختلف مانند آثار معماری غزنویان و سلاجقه و عهد تیموریان در حرم موجود است و در آخر عبارات مکتوب بر کاشی‌های نفیس و ممتاز بعضا نام بانی و تاریخ‌های ۵۱۲، ۶۱۲ و ۷۶۱ هجری نوشته شده است.
ثالثا، اگر بقعه منوره بکلی ویران شده بود، با توجه به این‌که اثری از گور هارون برجای نمی‌ ماند، بانیان و ارادتمندان به امام (علیه‌السلام) که پس از آن، اقدام به احداث مجدد بنا نمودند، می‌توانستند از نظر معماری در ساختن مجدد دیوارها به گونه‌ای عمل کنند که قبر مطهر امام (علیه‌السلام) در وسط بنای جدید واقع شود. در صورتی که وضع فعلی بقعه منوره چنین نیست و همان‌گونه است که مامون برای قبر پدرش در سال ۱۹۳ ه. ق در نظر گرفت و ده سال بعد که حضرت به شهادت رسید پیکر مقدس او را در داخل بقعه در قسمت بالاسر هارون به خاک سپردند، در نتیجه خاکسپاری پیکر مطهر حضرت، تنگنایی در محل بقعه و بالای سر مبارک به وجود آمد که تا این اواخر باقی بود و در توسعه اخیر نسبتا وسعت یافت. بنابراین، سوابق و ادله قاطع و قراین موجود در بنا نشان می‌دهد که حرم و بقعه مبارکه از قدیم‌ترین بناهای مشهدالرضا است ولی البته گنبد مطهر در طول زمان بر اثر حوادث طبیعی و تهاجم‌های وحشیانه ویرانی‌های مکرر دیده است.

[۵] صدر حاج‌ سیدجوادی، احمد، دایره المعارف تشیع، ج۱، ص۶۲ـ۵۴.

[۶] فبسطامی، نوروزعلی بن محمدباقر، ردوس التواریخ، ص۲۹ـ ۲۳

عصر غزنویان

به دنبال ترمیم و تزیین اساسی بقعه در عهد دیلمیان، به دستور سبکتکین (۳۸۷ـ۳۶۶) پادشاه غزنوی در قرن چهارم سقف و قسمتی از دیوار بقعه ویران شد و مردمان از زیارت حضرت منع شدند. اما شیعیان مخفیانه به زیارت قبر امام (علیه‌السلام) ادامه دادند، در حالی که تا مدت‌ها همچنان بقعه نیمه ویران باقی بود. تا این‌که سلطنت به سلطان محمود غزنوی رسید.
می‌گویند او شبی پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و یا به روایتی حضرت علی بن ابی‌طالب (علیه‌السلام) را در خواب دید که او را مخاطب قرار داده و اشاره به آن گنبد ویران می‌کند و می‌فرماید تا کی چنین خواهد بود؟ گفته‌اند سلطان محمود صبح روز بعد معماری را به حضور طلبید و به طوس فرستاد. بنا به نوشته تاریخ بیهقی در سال ۴۰۰ ه. ق ابوبکر شهمرد بنای بقعه را بار دیگر بر روی بازمانده دیوارهای گلین با آجر می‌سازد و مناره‌ای هم بر آن اضافه می‌کند که این بنا هسته اصلی حرم مطهر را تشکیل می‌دهد.

[۷] بسطامی، نوروزعلی بن محمدباقر، فردوس التواریخ، ص۳۰ـ۳۱.

[۸] صدر حاج‌ سیدجوادی، احمد، دایره المعارف تشیع، ج۱، ص۵۶.

عصر سلجوقیان

در عصر سلجوقیان، اولین سنگ مزار امام (علیه‌السلام) که متعلق به سال ۵۱۶ ه.ق است به ابعاد ۶• ۳۰• ۴۰ سانتی متر بر روی قبر مطهر نصب شد که کتیبه آن چنین است:
«امر بعماره المشهد الرضوی علی بن موسی (علیه‌السلام). العبد المذنب الفقیر الی رحمته ابوالقاسم احمدبن علی بن احمد العلوی الحسینی تقبل الله منه» این قطعه سنگ امروز در میان دیگر آثار تاریخی در موزه آستان قدس رضوی موجود است.
مهم‌ترین واقعه این دوره حمله غزهای ترکمان به حرم مطهر رضوی بود. در سال ۵۴۸ ه.ق ترکان غز به مشهد و ناحیه طوس حمله کردند و همه شهر را به آتش کشیدند و بسیاری از مردم از جمله علما و بزرگان را کشتند. در این جریان به بنای حرم لطمه وارد شد که چند سال بعد شرف‌الدین ابوطاهر بن سعد بن علی قمی حاکم مرو در عهد سلطان سنجر (۵۵۷ـ۵۱۱ ه. ق) به مرمت آن همت گماشت.

عصر مغولان

ابن‌ابی‌الحدید در شرح نهج البلاغه می‌نویسد که مغولان در سال ۶۱۸ ه.ق ابتدا به طوس حمله آوردند، شهر را غارت کردند و مردم را به قتل رسانیدند. سپس وارد مشهدالرضا شدند و آنجا را هم خراب کردند. اگرچه بعضی منابع از خرابی بارگاه مقدس رضوی به دست مغولان سخن گفته‌اند ولی باز مؤلف تاریخ آستان قدس رضوی از قول ابن‌ابی‌الحدید می‌نویسد با وجودی که مردم مشهد را به قتل رسانیدند، بارگاه رضوی را حداقل تخریب نکردند و احتمالا به غارت اموال و اثاثیه آن اکتفا کردند.
عطاملک جوینی مؤلف جهانگشا از خرابی حرم مطهر به دست مغولان ذکری به میان نیاورده است. منظومه فضل بن روزبهان خنجی در مهمان نامه بخارا که حمله مغولان را به طوس و مشهد نگاشته است، دلالت می‌کند که حرم مطهر را خراب نکرده‌اند، زیرا نوشته‌های سال ۶۱۲ که قبل از حمله مغولان بوده هنوز پابرجاست.

[۹] عطاردی، عزیزالله، تاریخ آستان قدس رضوی، ج۱، ص۱۰۳ـ۱۰۱.

[۱۰] ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۳۵.

[۱۱] جوینی، عطاملک، جهانگشا، ج۱، ص۱۱۵ـ۱۱۴.

[۱۲] صدر حاج‌ سیدجوادی، احمد، دایره المعارف تشیع، ج۱، ص۵۷.

[۱۳] اسکندربیگ ترکمان منشی، تاریخ عالم آرای عباسی، ج۲، ص۸۵۴.

[۱۴] جمعی از نویسندگان، دانشنامه ایران و اسلام، ج۱، ص۹۴ـ۸۹.

[۱۵] اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌خان، مطلع الشمس، ج۳، ص۵۰_ ۵۲.

[۱۶] اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌خانمطلع الشمس، ج۳، ص۱۲۷

در دوره ایلخانان فرسودگی‌ها و احیانا خرابی‌ها و خسارات وارد شده به حرم مطهر رضوی جبران گردید.

عصر تیموریان

در قرن نهم هجری (سال ۸۲۱ ه.ق) به دنبال کوشش‌های شاهرخ تیموری در آبادانی مشهد، به همت همسر وی گوهرشاد آغا نخستین مسجد جامع شهر با نام وی در سمت قبله حرم که صحن جنوبی آستانه مبارکه را تشکیل می‌دهد به اتمام رسید. در دوران تیموری، صحن تیموری (عتیق) و اساس ایوان طلا توسط امیر علی‌شیر نوایی وزیر سلطان حسین بایقرا به وجود آمد که بعدها در دوره شاه عباس اول صفوی توسعه یافت و ایوان مزبور توسط نادرشاه مطلا گردید.

[۱۷] صدر حاج‌ سیدجوادی، احمد، دایره المعارف تشیع، ج۱، ص۵۷

عصر صفویه

در دوره صفویه بر عظمت و شکوه حرم مطهر افزوده شد و مناره نزدیک گنبد که در عهد غزنویان به دستور ابن‌معتز حاکم نیشابور برپا گردیده بود به امر شاه طهماسب مرمت و طلاکاری شد و در سال ۹۳۲ ه.ق خشت‌های نفیس کاشی روی گنبد به خشت‌های طلا تبدیل شد.
در سال ۹۹۷ ه.ق یعنی دومین سال سلطنت شاه عباس اول شهر مشهد در محاصره عبدالله خان ازبک قرار گرفت، چون از جانب مردم به سوی او تیری شلیک شد غضبناک گردید و دستور به قتل عام مردم مشهد داد به طوری که در روضه منوره حضرت رضا خون جاری گردید.
سال بعد عبدالمؤمن خان ازبک با لشکریانش به مشهد حمله کرد، مردم و به خصوص سادات، علما، خدام و مدرسان آستان قدس رضوی که در مشهد بودند به آستانه مبارکه پناهنده شدند. در حالی که اینان به دعا مشغول بودند، عبدالمؤمن خان و دین محمد سلطان به اتفاق عده‌ای از جنجگویان خود وارد صحن شدند و پناهندگان را قتل عام نمودند. چنان خشمگین بودند که شعله خشم و غضب‌شان جز به ریختن خون سادات، صلحا و علما خاموش نمی‌شد. آنان زایران را از داخل حرم بیرون می‌کشیدند و با کمال قساوت به شهادت می‌رسانیدند. چنان‌ه میر محمدحسین مشهور به «میربالای سر» را که از سادات متقی مشهد بود و پیوسته در بالای سر مبارک به تلاوت قرآن مجید مشغول بود، دو نفر از ازبکان در کنار ضریح با شمشیر پاره پاره کردند. در این موقع زنان و کودکان در مسجد گوهرشاد جمع شده بودند و در آنجا ناظر قتل عام وحشیانه اقوام و خویشان خود بودند.
سرانجام عبدالمؤمن دستور داد، قندیل‌های مرصع طلا و نقره و شمعدان‌ها و نیز میل طلای بالای گنبد و بسیاری از ظرف‌ها و فرش‌ها و کتاب‌های کتابخانه آستانه مبارکه را به غارت بردند و زنان و کودکان را که اسیر شده بودند به ماوراءالنهر فرستادند. عبدالمؤمن خان سرانجام به سخت‌ترین وجهی به دست اتباع خود به قتل رسید.

[۱۸] اسکندربیگ ترکمان منشی، تاریخ عالم آرای عباسی، ج۲، ص۳۰۷.

[۱۹] بسطامی، نوروزعلی بن محمدباقر، فردوس التواریخ، ص۳۳_ ۳۴.

[۲۰] بسطامی، نوروزعلی بن محمدباقر، فردوس التواریخ، ص۳۹.

[۲۱] اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌خان، مطلع الشمس، ص۵۸۶

در پی این خرابی در سال ۱۰۱۰ ه.ق که شاه عباس پیاده به زیارت آمد مجددا دستور ترمیم گنبد را داد و آن را طلاکاری کرد. به دنبال این اقدامات تحولات دیگری در قلمرو حرم مطهر صورت گرفته از جمله توسعه صحن عتیق، احداث ایوان شمالی و اطاق‌ها، غرفه‌ها، سردرها، و ایوان‌های شرقی و غربی آن ایجاد رواق توحیدخانه و نیز گنبد الله وردی خان.
شاه عباس با توجه خاص به آستانه حضرت رضا(علیه‌السلام)، دستور داد تا هر کس به زیارت آن حضرت توفیق یابد می‌تواند عنوان «مشهدی» را مانند حاجی و کربلایی بر نام خود بیفزاید و این لقب از آن زمان رواج یافت.

[۲۲] صدر حاج‌ سیدجوادی، احمد، دایره المعارف تشیع، ج۱، ص۵۸.

عصر افشاریه

در عصر افشاریه به ویژه در زمان نادرشاه افشار ایوان طلای صحن عتیق (انقلاب) و مناره بالای آن و بنای مناره ایوان شمالی طلاکاری و تذهیب شد و سقاخانه اسماعیل طلایی صحن عتیق احداث گردید. اما چندی بعد به وسیله نوادگانش به این ساحت مقدس اهانت‌هایی شد که اینک ذکر می‌شود.
در سال ۱۱۸۳ ه.ق شاهرخ فرزند رضا قلی میرزا فرزند نادرشاه افشار در خراسان حکومت می‌کرد. احمد شاه درانی به مشهد حمله کرد و نصرالله میرزا پسر شاهرخ که ولیعهد بود با او مقابله‌ای مردانه کرد و وی را شکست داد و او را وادار به صلح نمود. این امر موجب غرور وی شد که خیال جهانگیری را در سر پرورانید.
در سال ۱۱۹۰ ه.ق که خزانه پدرش خالی شده و برای پرداخت حقوق سپاهیانش درمانده شده بود به تحریک برخی از فرومایگان طلا و جواهرات حرم مطهر رضوی را از قندیل‌ها و درها جدا کرد، مقداری را به فروش رسانید و مقداری از طلاها و نقره‌ها را سکه زد و صرف پرداخت حقوق و تهیه سپاه نمود.
نادرمیرزا برادر نصرالله میرزا نیز که پس از خلع وی توسط پدرش رضاقلی میرزا، ولیعهد شده بود دست تعدی و تجاوز به اموال موقوفه و غیرموقوفه گشود و حتی خشت‌های طلای روی گنبد مطهر را کند و به نام خود سکه زد و جواهرات حرم را به فروش رسانید. حتی سرطوق مکلل را که بالای گنبد نصب بود کند و نیز قالی زربافت را که هفت هزار تومان ارزش داشت سوزانید.
نصایح مرحوم آیهالله میرزا مهدی مجتهد تولیت وقت آستان قدس نیز مانع اعمال ناشایست و تجاوزگرانه او نشد. اما مردم به او اعتراض کردند و سکه‌های ضرب شده را که در بازار بود جمع‌آوری می‌نمودند و به میرزا مهدی مجتهد جد سادات شهیدی مشهد برمی‌گرداندند. مردم سرانجام سر به شورش برداشتند. نادر میرزا نیز که این شورش را از ناحیه میرزا مهدی می‌دانست وی را در سال ۱۲۱۸ ه.ش به شهادت رسانید و مرحوم میرزا مهدی مجتهد به «شهید رابع» معروف شد.

[۲۳] اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌خان، مطلع الشمس، ص۶۳۴ـ۶۳۲.

[۲۴] قدسی، محمدحسین، نادرنامه، ص۴۳۴ـ۴۳۱.

[۲۵] شیروانی، زین‌العابدین، ریاض السیاحه، ص۲۸۳.

[۲۶] یادواره دویستمین سالگرد میرزا مهدی مجتهد، ص۳۰ـ۲۹.

عصر قاجاریه

تعمیرها و تغییرهایی که در طول دوران حکومت قاجاریه در آستانه مقدسه به انجام رسید عبارتند از: بنای صحن آزادی (نو) در سمت مشرق