توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل الحج قبل مئه سنه (کتاب) ۶۵ اسلاید در PowerPoint دارای ۶۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل الحج قبل مئه سنه (کتاب) ۶۵ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل الحج قبل مئه سنه (کتاب) ۶۵ اسلاید در PowerPoint :

الحج قبل مئه سنه (کتاب)

الحج قبل مئه سنه کتابی شامل چند سند و نگاشته درباره حج مسلمانان روسیه در اواخر قرن نوزدهم نوشته یفیم آناتولیویچ رضوان، اسلام‌شناس مسیحی روسی است. بخش اصلی و عمده این کتاب، سفرنامه و گزارش رسمی عبدالعزیز دولتشین، افسر مسلمان ارتش روسیه تزاری، از سفر به حج در سال ۱۳۱۵ق./ ۱۸۹۸م. است که با ماموریت مشاهده و بررسی وضعیت حج مسلمانان تبعه روسیه انجام شده است.
اطلاعات گسترده، دقیق و مستندی از شیوه سفر، راه‌ها و آداب و رسوم حج مسلمانان اتباع روسیه تزاری و نیز جغرافیای طبیعی و انسانی، تقسیمات اداری و سیاسی، اوضاع دینی و مذهبی و شرایط بهداشتی مکه و مدینه و برخی از دیگر شهرهای حجاز در این کتاب آمده است. چند سفرنامه کوتاه دیگر و شماری اسناد درباره حج مسلمانان روسیه، در اواخر سده نوزدهم میلادی، دیگر اسناد موجود در کتاب را تشکیل می‌دهند.

فهرست مندرجات

۱ – شرح حال اجمالی مؤلف
۲ – خاطرات روزانه دولتشین
۳ – راه‌های حج روسیه
۴ – قرنطینه حاجیان
۵ – هزینه‌های سفر
۶ – تغییر دیدگاه مسئولان نسبت به حج
۷ – اهمیت و جایگاه مکه
۸ – اهمیت و جایگاه مدینه
۹ – شعائر حج
۱۰ – وضعیت بهداشت عربستان
۱۱ – پیوست‌های کتاب
۱۲ – چاپ‌ و نشر
۱۳ – فهرست منابع
۱۴ – پانویس
۱۵ – منبع

شرح حال اجمالی مؤلف

مؤلف کتاب، یفیم آناتولیویچ رضوان، اسلام‌شناس مسیحی روسی است که اسناد کتاب را گردآوری و به عربی ترجمه کرده و مقدمه‌ای درباره حج مسلمانان روسیه، در اواخر قرن نوزدهم، نگاشته است. او که متولد ۱۹۵۷م. است، با اتمام تحصیلات دانشگاهی خود در رشته صرف و نحو عربی و علوم قرآنی، به مطالعه و تدریس در مطالعات اسلامی و قرآن‌پژوهی پرداخت و افزون بر این کتاب، آثاری در زمینه تاریخ مناسبات کشورهای عربی و روسیه و قرآن‌پژوهی نگاشته است؛ از جمله آثار وی کتاب قرآن و دنیای آن است که در مراسم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، به عنوان کتاب برگزیده سال ۱۳۸۱ش، شناخته شد.

[۱] جلیلی، سیدهدایت، مجله کتاب ماه دین، مقاله مطالعات و پژوهش‌های اسلامی در روسیه و آسیای مرکزی، ش۶۳-۶۴، ص۸۹.

[۲] حشمتی، محمدرضا، مجله گلستان قرآن، مقاله قرآن و دنیای آن، دوره سوم، ش۱۴۲، ص۲۱، .

خاطرات روزانه دولتشین

بخش اول کتاب به خاطرات روزانه عبدالعزیز دولتشین اختصاص دارد. دولتشین چگونگی سفر خود را از آغاز و از زمانی که نامه استاندار را گرفته تا پایان سفر به سوی ینبع، در راه بازگشت، روایت کرده است.

[۳] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۴۵-۱۰۱.

بخش دوم کتاب گزارشی اداری است که دولتشین، از سفر خود به ارتش داده و در آن، تمام مشاهدات و اطلاعات خود را در هفت فصل تقسیم‌بندی موضوعی کرده است.

[۴] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۱۰۵-۲۵۶.

در بخش سوم، رضوان، گردآورنده کتاب، فصلی با عنوان ملحقات افزوده که شامل خاطرات و گفت‌وگو با برخی حاجیان روسی و یک سند درباره بیماری وبا از بخش پزشکی وزارت امور داخلی روسیه (در ۱۹۰۲م./ ۱۳۲۰ق.) است.

[۵] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۲۶۵-۳۴۹.

عبدالعزیز دولتشین در سال ۱۸۶۱م. در خانواده‌ای از مسلمانان تاتار به دنیا آمد. او فرزند یکی از اعضای ارتش روسیه بود و از دانشکده افسری بافل در پترزبورگ فارغ التحصیل شد. او هفت سال در قلعه‌ای در نزدیکی عشق‌آباد خدمت کرد و در این مدت، با کوروباتکین، حاکم منطقه که مدت کوتاهی پس از آن ریاست وزارت جنگ را به‌عهده گرفت، آشنا شد و همو بود که هنگام مطرح شدن لزوم فرستادن یک افسر روسی به حج، دولتشین را برای این کار معرفی کرد.

[۶] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۳۰-۳۱.

در نیمه دوم قرن نوزده میلادی مرزهای روسیه وسعت بسیاری یافت و با تصرف بسیاری از سرزمین‌های اسلامی در قفقاز و آسیای میانه، تعداد مسلمانان تحت تابعیت امپراتوری روسیه به ۱۶ میلیون نفر رسید.

[۷] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۷.

در پایان قرن نوزدهم و آغاز قرن بیستم و با رشد نهضت‌های اسلام‌گرایانه در سرزمین‌های اسلامی، آگاهی سیاسی و اجتماعی مسلمانان رو به افزایش بود

[۸] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۱۰.

و مراسم حج، همچون مکان انتشار‌ اندیشه‌های ضد استعماری و اسلام‌گرایانه و یکی از عوامل رشد نهضت‌ها و مخالفت‌های سیاسی مورد توجه روسیه و دیگر دولت‌های استعمارگر اروپایی قرار گرفت.

[۹] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۱۳-۱۵.

این شرایط، ارتش روسیه را به فکر فرستادن ماموری برای مطالعه آثار اجتماعی و سیاسی حج و تحقیق درباره بیماری‌های واگیرداری چون طاعون و وبا‌ انداخت که عموماً در میان حجاز رایج بود. برای این ماموریت، دولتشین برگزیده شد و در سال ۱۸۹۸م./ ۱۳۱۵ق. به حج رفت.

[۱۰] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۲۷.

راه‌های حج روسیه

بر اساس گزارش دولتشین در اواخر قرن نوزدهم، سه راه برای حج روس‌ها وجود داشته است: یک راه از منطقه قفقاز (ارمنستان، آذربایجان و گرجستان) شروع می‌شد و از ایران به سمت کرمانشاه و سپس بغداد، کربلا و نجف ادامه می‌یافت و از راه بیابان‌های جزیره عربی وارد مکه و مدینه می‌شد. حاجیان شیعه که بیشتر ساکن مناطق قفقاز بودند، از این مسیر استفاده، و ظاهراً مانند حاجیان ایرانی، زیارت عتبات عراق را نیز با سفر حج خود همراه می‌کردند.

[۱۱] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۱۶.

راه دوم از سمرقند، بخارا، مزار شریف، کابل و پیشاور در افغانستان می‌گذشت و از آن‌جا به سوی هند می‌رفت و در نهایت از طریق بنادر جنوب هند و دریا به ینبع و جده می‌رسید.

[۱۲] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۱۶.

راه سوم حاجیان از استانبول می‌گذشت. ساکنان مناطق داخلی روسیه از راه ادسا و سیباستوپول (واقع در اوکراین امروزی) و ساکنان آسیای میانه و شمال دریای خزر، از راه باطوم می‌آمدند و در نهایت همگی در استانبول جمع می‌شدند و از آن‌جا به کانال سوئز و از طریق دریای سرخ به جده یا ینبع می‌رفتند. دولتشین خود از راه سوم به حجاز سفر کرد و به جده رفت.

[۱۳] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۱۶-۱۷.

[۱۴] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۶۲.

[۱۵] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۲۲۵.

قرنطینه حاجیان

از جمله مسائل سفر حج در قرن بیستم، لزوم قرنطینه حاجیان در سفر بازگشت در مکان‌های مشخصی بوده که کشورها برای جلوگیری از ورود بیماری‌های واگیردار در برخی از بنادر سر راه حاجیان، مانند طور و بیروت تاسیس کرده بودند.

[۱۶] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۲۱۶.

[۱۷] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۲۲۲.

دولتشین شرایط اقامت آنان در محل قرنطینه را توضیح داده و از وضعیت نامناسب در برخی از قرنطینه‌ها، مانند کیفیت نامطلوب و گرانی غذا و نیز ناراحتی حاجیان از حضور طولانی مدت در قرنطینه و به خصوص برهنه شدن برای ضد عفونی کردن بدن، خبر داده است.

[۱۸] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۲۱۷-۲۲۱.

تعداد حاجیان روس در آن سال (۱۸۹۸م./ ۱۳۱۵ق) تنها ۴۵۰ نفر بوده است.

[۱۹] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۱۹۵.

آنان در مکه سه مطوف داشته‌اند: یکی برای حاجیان قفقازی، دیگری اهالی شبه جزیره کریمه و سومی، دیگر اقوام روس.

[۲۰] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۲۰۶.

دولتشین قومیت حاجیان تابع امپراتوری روسیه را به قرقیزها، اهالی قفقاز و تاتارها تقسیم کرده و تعداد افراد هر قوم را برشمرده است.

[۲۱] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۱۹۵.

هزینه‌های سفر

هزینه‌های سفر و نحوه دستیابی به گذرنامه حج که صدور آن در برخی سال‌ها، به دلیل احتمال شیوع وبا در مکه، متوقف یا محدود می‌شد و نیز برخی آداب و رسوم سفر مسلمانان تابع روسیه از دیگر مطالب گزارش‌هاست.

[۲۲] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۱۹۸-۲۰۰.

دولتشین میل به ادای فریضه دینی و کسب اعتبار و احترام میان افراد هم‌کیش را مهم‌ترین انگیزه حاجیان برای سفر حج دانسته است.

[۲۳] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۱۹۷.

حاجیان روس معمولاً با افراد دیگری از اماکن نزدیک که قصد حج داشتند، گروهی را برای سفر تشکیل می‌دادند، به مسائل مالی خود رسیدگی می‌کردند و وصیت‌نامه می‌نوشتند. آنان وسایل بسیاری با خود می‌بردند که مهم‌ترین آن‌ها سماور و چای روسی بود. حج‌گزاران، سفر را در ماه رمضان آغاز و آشنایانشان آن‌ها را تا جایی معین بدرقه می‌کرده‌اند.

[۲۴] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۱۹۸-۱۹۹.

تغییر دیدگاه مسئولان نسبت به حج

دولتشین در گزارش خود نه تنها تلاش کرد نگرانی مسئولان روسی از حج را کاهش دهد، بلکه آن‌ها را به تسهیل سفر حج شهروندان مسلمان روسیه تشویق کرد.

[۲۵] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۲۷.

ارائه این گزارش، تغییر دیدگاه مسئولان روس درباره حج، از یک پدیده سیاسی به یک پدیده دینی محض، و در نتیجه کاهش هزینه‌های مترتب بر دریافت گذرنامه‌ها و کوشش برای تامین غذای مسافران را با قیمتی ارزان‌تر در پی داشت و به افزایش تعداد حاجیان روس در سال ۱۹۰۲م./۱۳۲۰ق. به ۱۶ هزار نفر انجامید.

[۲۶] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۲۸.

بنا بر گزارش او، حاجیان روس با رسیدن به حجاز و مواجهه با کمبودها و بی‌نظمی‌ها، به ارزش کشور خود پی می‌برند و نزد مردم حجاز از نظم، ثروت و عدالت موجود در کشور روسیه سخن می‌گویند.

[۲۷] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۲۲۸.

این در حالی است که سایر کشور‌های اروپایی، به ویژه انگلستان، از محبوبیتی نزد مردم حجاز برخوردار نیستند.

[۲۸] آناتولیویچ رضوان، یفیم، الحج قبل مئه سنه، ص۲۲۸-۲۲۹.

به گفته دولتشین، مسلمانان روسیه که پیش از سفر غالباً به سرزمین عثمانی و حجاز، به عنوان مقر خلیفه اسلامی، نگاه احترام‌آمیزی دارند، در طول سفر، با دی