پاورپوینت کامل ابن‌الاعرابی ۶۶ اسلاید در PowerPoint


در حال بارگذاری
10 جولای 2025
پاورپوینت
17870
3 بازدید
۷۹,۷۰۰ تومان
خرید

توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل ابن‌الاعرابی ۶۶ اسلاید در PowerPoint دارای ۶۶ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل ابن‌الاعرابی ۶۶ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن پاورپوینت کامل ابن‌الاعرابی ۶۶ اسلاید در PowerPoint :

ابن‌اعرابی ابوعبدالله محمد بن‌ زیاد

اِبْن‌ِ اَعْرابی‌، ابو عبدالله‌ محمد بن‌ زیاد (۱۵۰-۲۳۱ق‌/۷۶۷- ۸۴۶م‌)، ادیب‌ و شاعر سده ۲ و ۳ق‌/۸ و ۹م‌، مولای‌ بنی‌هاشم‌، اهل‌ کوفه‌ می‌باشد.

[۱] طبری، محمد بن جریر‌، تاریخ‌، ج۳، ص۱۳۵۷.

[۲] ازهری،‌ محمد، تهذیب‌ اللغه، ج۱، ص۱۸، به‌ کوشش‌ عبدالسلام‌ محمد هارون‌، قاهره‌، ۱۳۸۴ق‌/۱۹۶۴م‌.

[۳] زبیدی‌، محمد، طبقات‌ النحویین‌ و اللغویین‌، ج۱، ص۱۹۵، به‌ کوشش‌ محمد ابوالفضل‌ ابراهیم‌، قاهره‌، ۱۹۷۳م‌.

فهرست مندرجات

۱ – معرفی اجمالی
۲ – اساتید
۳ – تدریس
۴ – روابط اجتماعی
۵ – انتقاد به ابن اعرابی
۶ – روش کار ابن اعرابی
۷ – آثار علمی
۸ – شخصیت فردی
۹ – فهرست منابع
۱۰ – پانویس
۱۱ – منبع

معرفی اجمالی

برخی‌ پدر او را برده‌ای‌ از اهل‌ سند دانسته‌اند.

[۴] قفطی،‌ علی‌، انباه الرواه، ج۳، ص۱۳۲، قاهره‌، ۱۳۷۴ق‌/۱۹۵۵م‌.

[۵] حموی، یاقوت بن عبدالله‌، معجم الادبا، ج۶، ص۲۵۳۰.

قفطی‌ به‌ نقل‌ از جاحظ نیز اشاره‌ می‌کند که‌ او عرب‌ اصیل‌ نبوده‌ است‌.

[۶] قفطی،‌ علی‌، انباه الرواه، ج۳، ص۱۳۳، قاهره‌، ۱۳۷۴ق‌/۱۹۵۵م‌.

وی‌ در کودکی‌ پدر خود را از دست‌ داد و مادرش‌ به‌ همسری‌ مفضل‌ ضبی‌ (د ۱۷۰ق‌/۷۸۶م‌) راوی‌ بزرگ‌ اشعار عرب‌ درآمد.

[۷] ابن‌ قتیبه،‌ عبدالله‌، المعارف‌، ج۱، ص۵۴۶، به‌ کوشش‌ ثروت‌ عکاشه‌، قاهره‌، ۱۹۶۰م‌.

[۸] ازهری،‌ محمد، تهذیب‌ اللغه، ج۱، ص۱۹، به‌ کوشش‌ عبدالسلام‌ محمد هارون‌، قاهره‌، ۱۳۸۴ق‌/۱۹۶۴م‌.

وی‌ نزد مفضل‌ نخستین‌ مایه‌های‌ شعر و لغت‌ عربی‌ و آیین‌ روایت‌ آنها را کسب‌ کرد و به‌ گفته فرّاء (د ۲۰۷ق‌/ ۸۲۲م‌) که‌ خود، او را نزد مفضل‌ دیده‌ بود، از رشته‌های‌ ادب‌، به‌ شعر، معانی‌ شعر، نوادر و غریب‌ علاقه بیشتری‌ نشان‌ می‌داد.

[۹] ازهری،‌ محمد، تهذیب‌ اللغه، ج۱، ص۱۹، به‌ کوشش‌ عبدالسلام‌ محمد هارون‌، قاهره‌، ۱۳۸۴ق‌/۱۹۶۴م‌.

[۱۰] قفطی،‌ علی‌، انباه الرواه، ج۳، ص۱۳۲، قاهره‌، ۱۳۷۴ق‌/۱۹۵۵م‌.

اساتید

ابن‌ اعربی‌، مانند دیگر راویان‌ و دانشمندان‌ زمان‌، برای‌ کسب‌ علم‌ دو منبع‌ در اختیار داشت‌: یکی‌ علمای‌ بزرگ‌ و دیگری‌ اعراب‌ بادیه‌. می‌دانیم‌ که‌ وی‌ از میان‌ دانشمندان‌ معاصر، علاوه‌ بر مفضل‌، با کسایی‌ (د ۱۸۹ق‌/۸۰۵م‌) نیز همنشینی‌ داشت‌ و از او نوادر و نحو آموخت‌.

[۱۱] ازهری،‌ محمد، تهذیب‌ اللغه، ج۱، ص۱۹، به‌ کوشش‌ عبدالسلام‌ محمد هارون‌، قاهره‌، ۱۳۸۴ق‌/۱۹۶۴م‌.

[۱۲] حموی، یاقوت بن عبدالله‌، معجم الادبا، ج۶، ص۲۵۳۰.

[۱۳] ابن‌ خلکان،‌ احمد، وفیات‌ الاعیان، ج۴، ص۳۰۶.

از استادان‌ او، بجز کسایی‌ که‌ بزرگ‌ترین‌ پایه‌گذار مکتب‌ نحو کوفه‌ بود، به‌ دو تن‌ دیگر یعنی‌ قاسم‌ بن‌ مَعْن‌ مسعودی‌ و ابومعاویه ضریر نیز اشاره‌ کرده‌اند

[۱۴] حموی، یاقوت بن عبدالله‌، معجم الادبا، ج۶، ص۲۵۳۰.

[۱۵] قفطی،‌ علی‌، انباه الرواه، ج۳، ص۱۳۱، قاهره‌، ۱۳۷۴ق‌/۱۹۵۵م‌.

[۱۶] ابن‌ خلکان،‌ احمد، وفیات‌ الاعیان، ج۴، ص۳۰۶.

[۱۷] صفدی،‌ خلیل،‌ الوافی‌ بالوفیات‌، ج۳، ص۶۶.

که‌ بی‌گمان‌ پیرو مکتب‌ کوفیان‌ بودند. ابن‌ اعرابی‌ از استادان‌ مکتب‌ بصره‌ به‌ شدت‌ روی‌ برمی‌تافت‌ و با بزرگ‌ترین‌ آنان‌، اصمعی‌ و ابوعبیده‌ دشمنی‌ می‌ورزید، گر چه‌ منازعات‌ میان‌ پیروان‌ دو مکتب‌، بیشتر سیاسی‌ – اجتماعی‌ بود تا علمی‌، زیرا بسیاری‌ از بزرگان‌ مکتب‌ کوفه‌ (مثلاً کسایی‌)، نزد استادان‌ بصره‌ درس‌ خوانده‌اند.

[۱۸] بلاشر، رژی‌، تاریخ‌ ادبیات‌ عرب‌، ج۱، ص۱۷۲، ترجمه آذرتاش‌ آذرنوش‌، تهران‌، ۱۳۶۳ش‌.

ابن‌ اعرابی‌ نیز با واسطه‌ از ابوزید انصاری‌ (د ۲۱۵ق‌/۸۳۰م‌) استاد مکتب‌ بصره‌، علم‌ می‌آموخت‌ و تصریح‌ شده‌ است‌ که‌ وی‌ «علم‌ بصریان‌» را اخذ کرد

[۱۹] حلبی،‌ عبدالواحد، مراتب‌ النحویین‌، ج۱، ص۹۲، به‌ کوشش‌ محمد ابوالفضل‌ ابراهیم‌، قاهره‌، ۱۳۷۵ق‌/۱۹۵۵م‌.

و روایت‌ هیچ‌ کس‌ به‌ اندازه روایت‌ او به‌ بصریان‌ شبیه‌ نبود.

[۲۰] خطیب‌ بغدادی،‌ احمد، تاریخ‌ بغداد، ج۲، ص۳۵۴.

[۲۱] سمعانی،‌ عبدالکریم‌، الانساب‌، ج۱، ص۳۰۷، به‌ کوشش‌ عبدالرحمان‌ بن‌ یحیی‌ المعلمی‌، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۸۲ق‌/۱۹۶۲م‌.

[۲۲] ابن‌ انباری،‌ عبدالرحمان‌، نزهه الالباء، ج۱، ص۱۲۰، به‌ کوشش‌ ابراهیم‌ سامرایی‌، بغداد، ۱۹۵۹م‌.

در مورد منبع‌ دوم‌، یعنی‌ اعراب‌ بادیه‌، وی‌ رنجی‌ برخود هموار نساخت‌ و به‌ گروه‌هایی‌ از اعراب‌ بنی‌ اسد و بنی‌ عقیل‌ که‌ در حاشیه کوفه‌ جای‌ گزیده‌ بودند، اکتفا کرد.

[۲۳] ازهری،‌ محمد، تهذیب‌ اللغه، ج۱، ص۱۹، به‌ کوشش‌ عبدالسلام‌ محمد هارون‌، قاهره‌، ۱۳۸۴ق‌/۱۹۶۴م‌.

[۲۴] ذهبی،‌ محمد، سیر اعلام‌ النبلاء، ج۱۰، ص۶۸۸، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و محمد نعیم‌ عرقسوسی‌، بیروت‌، ۱۴۰۶ق‌/۱۹۸۶م‌.

حلبی‌

[۲۵] حلبی،‌ عبدالواحد، مراتب‌ النحویین‌، ج۱، ص۹۲، به‌ کوشش‌ محمد ابوالفضل‌ ابراهیم‌، قاهره‌، ۱۳۷۵ق‌/۱۹۵۵م‌.

نام‌ برخی‌ از این‌ اعراب‌ را نیز ذکر کرده‌ است‌: صقیل‌، عُجْرُمه‌، ابوالمکارم‌ و دیگران‌ اما اشکال‌ بزرگ‌ این‌ اعراب‌ آن‌ بود که‌ دانشمندان‌ بصره‌ به‌ روایات‌ آنان‌ و یا به‌ فصاحت‌ زبانشان‌ اعتماد نداشتند و از این‌ رو برخی‌ از آنان‌، ابن‌ اعرابی‌ را نیز مورد انتقاد قرار داده‌اند.

[۲۶] حلبی،‌ عبدالواحد، مراتب‌ النحویین‌، ج۱، ص۹۲، به‌ کوشش‌ محمد ابوالفضل‌ ابراهیم‌، قاهره‌، ۱۳۷۵ق‌/۱۹۵۵م‌.

در سند دیگری‌ که‌ مؤید روایت‌ بالاست‌ از قول‌ محمد بن‌ فضل‌ بن‌ سعید بن‌ سلم‌ که‌ پدرش‌ شاگرد ابن‌ اعرابی‌ بوده‌، چنین‌ آمده‌ است‌ که‌ وی‌ از حیث‌ دانش‌ تنک‌ مایه‌ بود تا اینکه‌ جماعتی‌ از اعراب‌ یمامه‌ بیامدند و او از آنان‌ دانش‌ بسیار اخذ کرد.

[۲۷] زبیدی‌، محمد، طبقات‌ النحویین‌ و اللغویین‌، ج۱، ص۱۹۶، به‌ کوشش‌ محمد ابوالفضل‌ ابراهیم‌، قاهره‌، ۱۹۷۳م‌.

تدریس

ابن‌ اعرابی‌ احتمالاً از جوانی‌ به‌ کار تدریس‌ پرداخت‌ و کار او اندک‌ اندک‌ بالا گرفت‌ و مجلس‌ درس‌ پر ابهتی‌ تشکیل‌ داد.

[۲۸] ابوالفرج‌ اصفهانی،‌ علی‌، الاغانی‌، ج۸، ص۳۶۲، قاهره‌، ۱۹۲۳-۱۹۴۷م‌.

به‌ گفته منابع‌ متأخرتر

[۲۹] حموی، یاقوت بن عبدالله‌، معجم الادبا، ج۶، ص۲۵۳۱.

[۳۰] سیوطی، عبدالرحمن‌، بغیه الوعاه، ج۱، ص۱۰۵، به‌ کوشش‌ محمد ابوالفضل‌ ابراهیم‌، قاهره‌، ۱۳۸۴ق‌/۱۹۶۴م‌.

حقوق‌ او هر ماه‌ هزار درهم‌ بوده‌ است‌. این‌ مجلس‌ سالیان‌ دراز بر پا بود و بنا به‌ روایتی‌ که‌ گویا از ابن‌ ندیم‌

[۳۱] ابن‌ ندیم، محمد‌، الفهرست‌، ج۱، ص‌۹۴.

سرچشمه‌ گرفته‌ (هر چند که‌ آن‌ را از قول‌ ثعلب‌ نقل‌ کرده‌اند) و در تمام‌ کتاب‌های‌ دیگر تکرار شده‌، ۱۰۰ تن‌ در آن‌ درس‌ حاضر می‌شدند و شخصیت‌ معروفی‌ چون‌ ثعلب‌ (د ۲۹۱ق‌/۹۰۴م‌) بیش‌ از ۱۰ سال‌ («بضع‌ عشره سنه»، در برخی‌ منابع‌ «تسع‌ عشره سنه» شده‌ که‌ باید تصحیف‌ نساخ‌ باشد) در آن‌ مجلس‌ درس‌ خواند. روایت‌ ابن‌ سکیت‌ (د ۲۴۵ق‌/۸۵۹م‌) در ادب‌ از ابن‌ اعرابی‌

[۳۲] ابن‌ سکیت،‌ یعقوب‌، اصلاح‌ المنطق‌، ج۱، ص۵، به‌ کوشش‌ احمد محمد شاکر و عبدالسلام‌ محمد هارون‌، قاهره‌، ۱۳۶۸ق‌/۱۹۴۹م‌.

[۳۳] ابن‌ سکیت،‌ یعقوب‌، اصلاح‌ المنطق‌، ج۱، ص۱۳، به‌ کوشش‌ احمد محمد شاکر و عبدالسلام‌ محمد هارون‌، قاهره‌، ۱۳۶۸ق‌/۱۹۴۹م‌.

[۳۴] جم، ابن‌ سکیت،‌ یعقوب‌، ج۱، ص۱۳-۱۴، اصلاح‌ المنطق‌، به‌ کوشش‌ احمد محمد شاکر و عبدالسلام‌ محمد هارون‌، قاهره‌، ۱۳۶۸ق‌/۱۹۴۹م‌.

و جمع‌ و نقل‌ نوادر وی‌ به‌ دست‌ محمد بن‌ حبیب‌

[۳۵] ازهری،‌ محمد، تهذیب‌ اللغه، ج۱، ص۱۹، به‌ کوشش‌ عبدالسلام‌ محمد هارون‌، قاهره‌، ۱۳۸۴ق‌/۱۹۶۴م‌.

احتمالاً در همین‌ مجالس‌ بوده‌ است‌.

روابط اجتماعی

ابن‌ اعرابی‌ به‌ رغم‌ شهرتی‌ که‌ کسب‌ کرد هرگز نتوانست‌ به‌ دستگاه‌ خلافت‌ یا امیران‌ بزرگ‌ روزگار راه‌ یابد. از دیگر روابط اجتماعی‌ او نیز چندان‌ اطلاعی‌ به‌ دست‌ نیست‌ و چند روایت‌ موجود هم‌ بسیار پراکنده‌ و نامرتبط‌ند: یک‌ بار به‌ دربار مأمون‌ رفت‌ و خلیفه‌ آداب‌ دانی‌ او را ستود

[۳۶] خطیب‌ بغدادی،‌ احمد، تاریخ‌ بغداد، ج۲، ص۳۵۶.

و یک‌ بار در محفل‌ الواثق‌ حاضر شد،

[۳۷] قفطی،‌ علی‌، انباه الرواه، ج۳، ص۱۳۴، قاهره‌، ۱۳۷۴ق‌/۱۹۵۵م‌.

اما روابط او با دو تن‌ دیگر از بزرگ‌ترین‌ راویان‌ زمان‌، یعنی‌ اصمعی‌ (د ۲۱۳ق‌/۸۲۸م‌) و ابوعبیده معمر بن‌ مثنی‌ (د ۲۱۱ق‌/۸۲۶م‌) شگفت‌ است‌. اصمعی‌ نیز به‌ خانه سعید بن‌ سلم‌ که‌ پسرش‌ فضل‌ شاگرد ابن‌ اعرابی‌ بود، رفت‌ و آمد داشت‌

[۳۸] زبیدی‌، محمد، طبقات‌ النحویین‌ و اللغویین‌، ج۱، ص۱۹۶، به‌ کوشش‌ محمد ابوالفضل‌ ابراهیم‌، قاهره‌، ۱۹۷۳م‌.

و گویی‌ رقابت‌ میان‌ دو مدرس‌ به‌ کدورت‌ انجامید

[۳۹] قفطی،‌ علی‌، انباه الرواه، ج۳، ص۱۳۳-۱۳۴، قاهره‌، ۱۳۷۴ق‌/۱۹۵۵م‌.

زیرا وی‌ در وهله اول‌ اصمعی‌

[۴۰] حلبی،‌ عبدالواحد، مراتب‌ النحویین‌، ج۱، ص۹۲، به‌ کوشش‌ محمد ابوالفضل‌ ابراهیم‌، قاهره‌، ۱۳۷۵ق‌/۱۹۵۵م‌.

و سپس‌ ابوعبیده‌ را از دانش‌ بی‌بهره‌ می‌خواند.

[۴۱] خطیب‌ بغدادی،‌ احمد، تاریخ‌ بغداد، ج۲، ص۳۵۴.

انتقاد به ابن اعرابی

اما ابن‌ اعرابی‌ خود نیز از گزند انتقادهای‌ تند در امان‌ نماند و هر چند که‌ همه‌ به‌ تقلید از ازهری‌

[۴۲] ازهری،‌ محمد، تهذیب‌ اللغه، ج۱، ص۱۸، به‌ کوشش‌ عبدالسلام‌ محمد هارون‌، قاهره‌، ۱۳۸۴ق‌/۱۹۶۴م‌.

وی‌ را پارسا و راستگو خوانده‌اند و برخی‌ چون‌ ابن‌ انباری‌

[۴۳] ابن‌ انباری،‌ عبدالرحمان‌، نزهه الالباء، ج۱، ص‌۱۲۰، به‌ کوشش‌ ابراهیم‌ سامرایی‌، بغداد، ۱۹۵۹م‌.

وی‌ را ثقه‌ نیز دانسته‌اند، در عوض‌ ابونصر باهلی‌ (احمد بن‌ حاتم‌، ۲۳۱ق‌/۸۴۶م‌) او را کذاب‌ می‌خواند و به‌ او نسبت‌ «تزیّد» (افزودن‌ جعلیات‌ به‌ روایات‌) می‌داد،

[۴۴] حلبی،‌ عبدالواحد، مراتب‌ النحویین‌، ج۱، ص۹۲ -۹۳، به‌ کوشش‌ محمد ابوالفضل‌ ابراهیم‌، قاهره‌، ۱۳۷۵ق‌/۱۹۵۵م‌.

[۴۵] سیوطی، عبدالرحمن‌، المزهر، ج۲، ص۴۴۱، به‌ کوشش‌ محمد ابوالفضل‌ ابراهیم‌ و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۶ق‌/۱۹۸۶م‌.

و سیرافی‌

[۴۶] سیرافی،‌ حسن‌، اخبار النحویین‌ البصریین‌، ج۱، ص۲۹.

اشاره‌ می‌کند که‌ وی‌ سخن‌ عجاج‌، رجز سرای‌ مشهور را تصحیف‌ می‌کرده‌ است‌.
دو روایت‌ دیگر درباره او نقل‌ شده‌ که‌ گویا متناقض‌اند: در روایت‌ زبیدی‌ (د ۳۷۹ق‌/۹۸۹م‌) آمده‌ است‌ که‌ وی‌ به‌ کتاب‌هایش‌ علاقه بسیار داشت‌ و غالباً در میان‌ آنها به‌ خلوت‌ می‌نشست‌

  راهنمای خرید:
  • همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
  • ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
  • در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.