توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل آیت‌اللّه سید محمد محقّق داماد ۱۰۵ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۰۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل آیت‌اللّه سید محمد محقّق داماد ۱۰۵ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت کامل آیت‌اللّه سید محمد محقّق داماد ۱۰۵ اسلاید در PowerPoint :

سیدمحمد محقق داماد یزدی

آیه‌الله‌العظمی حاج سیدمحمد محقق داماد، مرد دانش و تحقیق، یکی از انجم فروزان فقاهت و یکی از فقیهان نامدار شیعه در قرن چهاردهم هجری می‌باشد که شاگردان برجسته و رجال عـلـمی تربیت کرده او، امروز نورافکنان اجتماع می‌باشند و همگی به وجود چنین استاد فرزانه‌ای افتخار و شکرگزاری دارند.

فهرست مندرجات

۱ – طلوعی دل‌انگیز
۲ – آغاز تحقیق
۳ – تفقه در دین و هجرت به قم
۴ – حوزه درس فعال
۵ – شاگردان داماد
۶ – جلوه‌های خلیفه‌الله
۷ – خصوصیات و روحیات
۸ – تالیفات
۹ – محققان پسر
۱۰ – غروبی غم‌انگیز
۱۰.۱ – دفن علما در مقبره محقق
۱۱ – پانویس
۱۲ – منبع

طلوعی دل‌انگیز

در یکی از روزهای ۱۳۲۵ هجری قمری

[۱] مجله نور علم، شماره۱۷، ص۹۷.

(شیخ محمدشریف رازی در گنجینه دانشمندان، تاریخ تولد ایشان را ۱۳۲۱ ذکر کرده است.) در روستای احمدآباد از توابع اردکان یزد و در خانواده‌ای روحانی، فرزندی مبارک دیده به جهان گشود. نام او را محمد نهادند، حاج سیدجعفر موسوی پدر سیدمحمد، روحانی مخلص و مبلغ دینی و از علاقه‌مندان واقعی خاندان عصمت و طهارت، (علیهم‌السلام)، بود که بارها با پای پیاده به زیارت عتبات عالیات مشرف شده بود.
او قبل از تولد فرزندش محمد، به شوق زیارت اجدادش رهسپار عراق گشت، اما این آخرین سفر بود و در همین سفر، روح پاکش به ملکوت اعلی پیوست.

[۲] مجله نور علم، نشریه جامعه مدرسین، شماره۱۷، ص۹۷.

محمد که سایه پدر را درک نکرده بود، به دست مادر عالم و پارسا و عفیفه‌اش تربیت شد و شاکله شخصیتی او به بار نشست تا این که آفتاب زندگی مادر نیز پس از مدتی کوتاه غروب کرد.
سیدمحمد مانند جد بزرگوارش رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) قبل از ولادت، پدر را از دست و در شش سالگی، مادرش از دنیا رفت. پس از آن، محمد، عمدتاً نزد خانواده پدری بزرگ شد.
چه کسی می‌دانست که کودک امروز، مجتهدپرور فردا خواهد شد و کسانی را تربیت خواهد که از ارکان بزرگ‌ترین انقلاب جهانی مستضعفین در ایران خواهند بود؟

آغاز تحقیق

طبیعی بود که فرزند مکتب جعفری، غیر از علوم دینی، دل‌مشغولی دیگری نداشته باشد. تحصیلات مقدماتی را در اردکان یزد سپری کرد، ولی عطش یادگیری‌اش او را به یزد کشاند. سیدمحمد نزد اساتید نامدار حوزه علمیه یزد، مشغول تحصیل مقدمات علوم و سطح شد. در میان اساتید برجسته او در یزد می‌توان از چند تن نام برد:
الف) مرحوم سیداحمد مدرس.
او مدرسی ماهر و بنام در حوزه علمیه یزد و خصوصاً در تدریس ادبیات عرب بود.

[۳] ریحان یزدی، سیدعلی‌رضا، آینه دانشوران، ص۷۳۴.

ب) حاج سیدیحیی واعظ یزدی (متوفای ۱۳۶۲هجری قمری)

[۴] ریحان یزدی، سیدعلی‌رضا، آینه دانشوران، ص۳۷۹- ۳۷۸.

[۵] رازی، محمدشریف، گنجینه دانشمندان، ج۷، ص۴۶۲.

وی از واعظان معروف یزد بود که در اصفهان نزد علمای بزرگی مانند سیدمهدی درچه‌ای، شیخ اسدالله قمشه‌ای، میرزا جهانگیرخان قشقایی (آیت‌الله میرزا جهانگیرخان قشقایی از علماء عصر مشروطه در اصفهان به تحصیل پرداخت. در علوم نقلی و عقلی مخصوصاً حکمت تبحر داشت و باعث رونق فلسفه در این شهر شد. (۱۳۲۸ – ۱۲۴۳ هـجری قمری)) زانوی تلمذ زده است.
ج) سیدحسین باغ گندمی

[۶] ریحان یزدی، سیدعلی‌رضا، آینه دانشوران، ص۲۲۵ – ۲۲۴.

از شاگردان برجسته آیت‌الله حاج سیدمحمدکاظم طباطبایی یزدی (آیت‌الله سیدمحمدکاظم طباطبایی یزدی متولد ۱۲۴۸ هـجری قمری. در یزد که تحصیلات مقدماتی را در یزد گذراند و برای تکمیل درس به اصفهان و سپس نجف عزیمت کرد و نزد علمای بزرگی همچون میرزای شیرازی و… تلمذ نمود. از مجاهدین بیدار عصر مشروطه و صاحب کتاب ارزشمند العروه الوثقی در سال ۱۳۳۷ هـجری قمری دار فانی را وداع گفت.) در عتبات عالیات بود که پس از تکمیل دروس خود از عراق به موطن خود بازگشت و به امر تدریس مشغول گردید.
د) مرحوم آقا سیدمحمد علیرضا حائری.
ه) آیت‌الله حاج شیخ غلامرضا فقیه خراسانی (کوچه بیوکی) (۱۲۹۵ـ ۱۳۸۰ هجری قمری)
فرزند حاج ابراهیم کوچه بیوکی یزدی، در مشهد دیده به جهان گشود. پس از تحصیل علوم ادبی و مقداری از فقه و اصول و کلام به همراه یار قوچانی‌اش، سیدحسن قوچانی، معروف به آقا نجفی، (از عالمان نامور و وارسته اواخر عهد قاجار و عصر مشروطه که در نجف به درجه اجتهاد رسید و با کتاب سیاحت شرق و سیاحت غرب معروف گردید (متوفای ۱۳۶۲ هـجری قمری)) برای ادامه تحصیل به یزد و سپس اصفهان حرکت کردند. پس از پنج سال اقامت در اصفهان، عازم عراق شد و در حوزه نجف نزد علمای بزرگواری چون آیت‌الله حاج سیدمحمدکاظم طباطبایی یزدی و آخوند ملا محمدکاظم خراسانی (آخوند خراسانی از حماسه‌سازان تاریخ ایران و مشروطه، مرجع تقلید و مدرس کم نظیر حوزه علمیه نجف و رهبر انقلاب مشروطه و صاحب کتاب معروف کفایه الاصول (۱۳۲۹ – ۱۲۵۵ هـجری قمری)) و آیت‌الله شیخ محمدباقر اصطهباناتی (از علماء پرشور و مشروطه و شاگرد میرزای شیرازی بزرگ که در حمایت از شیخ فضل الله فعالیت می‌کرد و به دست پسران قوام الملک به فجیع‌ترین وضع به شهادت رسید.) تحصیل کرد و پس از رسیدن به درجه اجتهاد به یزد بازگشت. مدت چهل سال زعامت و تدبیر مردم یزد را عهده‌دار بود.

[۷] جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار.

مقداری از قوانین را پیش آیه‌الله حاج شیخ غلامرضا یزدی تلمذ نمود، و با اشارت و صلاحدید وی، شاگرد ساعی و کـوشـا، عـازم حوزه علمیه قم گردید و این مسافرت همراه بدرقه استاد مهربان و طالب کمال دانشجویش توام بوده است.

تفقه در دین و هجرت به قم

راهنمایی استادی معنوی و با تجربه‌ای مانند حاج شیخ غلامرضا فقیه خراسانی که عنایتی ویژه نسبت به شاگرد نوجوانش داشت، سبب شد تا سیدمحمد آیه «… فلو لا نفر من کل فرقه منهم طائفه لیتفقهوا فی الدین و لینذروا قومهم اذا رجعوا الیهم لعلهم یحذرون؛

[۸] توبه/سوره۹، آیه۱۲۲.

(نباید مؤمنان همگی بیرون رفته و رسول را تنها گذارند، بلکه چرا از هر طایفه‌ای جمعی برای جنگ و گروهی نزد رسول برای آموختن علم مهیا نباشند؟ تا آن علمی که آموخته‌اند به قوم خود بیاموزند که قومشان هم شاید خدا ترس شده و از نافرمانی حذر کنند.» ترجمه آقای الهی قمشه‌ای.) را مهم‌ترین هدف زندگی‌اش بداند و عازم قم شود.
سیدمحمد موسوی در سال ۱۳۴۱ هجری قمری زمانی که شانزده سال بیش‌تر نداشت، درست یک سال پس از تاسیس حوزه علمیّه قم به دست مبارک آیت‌الله حائری یزدی، به قم وارد شد.
آیت‌الله حاج غلامرضا خراسانی به سبب آشنایی با آیت‌الله حائری و این‌که از ایشان اجازه اجتهاد داشت، با درایت دریافت که راه رشد این طلبه نوجوان برای خدمت‌گزاری به شریعت اسلام و مذهب تشیع، فقط از قم می‌گذرد، به همین منظور شاگرد خویش را راهنمایی و تشویق کرد تا برای ادامه ی تحصیل به حوزه تازه تاسیس قم مهاجرت کند.

[۹] ماهنامه سیمای اردکان، شماره ۲۷، ص۳.

[۱۰] مجله درس‌هایی از مکتب اسلام، سال دهم، شماره۴، ص۲۲۶-۲۲۵.

عنایت خاصی که مرحوم حاج شیخ غلامرضا خراسانی موقع بدرقه شاگردش مبذول داشت، به‌اندازه‌ای جالب است که نظیر آن کم‌تر دیده شده است.
استاد معظم آیت‌الله حاج سیدموسی شبیری زنجانی، دامت افاضاته، نقل فرمودند: «مرحوم داماد وقتی کیفیت آمدن استادش به گاراژ برای بدرقه و کندن لباس و جوراب و پوشاندن آن‌ها بر وی را متذکر می‌شد، اشک در چشمانش حلقه می‌زد.»

[۱۱] مجله نور علم، شماره۱۷، ص۹۸ – ۹۷.

بدون شک حاج غلامرضا فقیه خراسانی تاثیری شگرف در زندگی محقق داماد داشت و نمی‌توان سایه بزرگ این عارف پارسای یزد را در موفقیت عظیم محقق داماد نادیده انگاشت.
مرحوم محقق به برکت استعداد ذاتی و ذوق و شوق فراوان تحصیلی، در طی نه سال اقامت در قم، به مراتب عالیه علمی نائل آمدند ضمن تحصیل به تدریس و تعلیم نیز پرداختند.
آری محمد به قم رسید تا عشق سوزان و زبانه‌های آتش درونش در گلستان علمی قم آرام گیرد. با همان سن پایین به برکت استعداد ذاتی و شوق و ذوق درونی به مراتب عالی تحصیل رسید و با وجود جوانی، در قم از محضر اساتید و آیات عظام کسب فیض کرد. تعدادی از این بزرگان عبارت‌اند از:
الف) آیت‌الله سیدعلی یثربی کاشانی (متوفای ۱۳۷۹ هجری قمری) (در خِطّه کاشان دیده به جهان گشود و پس از تحصیل علوم دینی و رسیدن به درجه اجتهاد در قم و عمری تدریس در سطوح عالیه حوزه علمیه قم به موطن خود بازگشت و زعامت امور مردم کاشان را عهده‌دار گردید و به تربیت طلاب کاشانی پرداخت. ایشان تبحر خاصی در تدریس خارج اصول داشت. (متوفای ۱۳۷۹ هـجری قمری))
ب) آیت‌الله سید محمدتقی خوانساری (متوفای ۱۳۳۱ هجری قمری) (از شاگردان برجسته آخوند خراسانی و سیدکاظم طباطبایی یزدی بود که در جریان اشغال عراق به دست انگلیسی‌ها در حین نبرد مجروح و اسیر گشت. ایشان پس از آزادی به خوانسار بازگشت و پس از مرجعیت در قم به تدریس خارج فقه و اصول مشغول شد. آیت‌الله خوانساری از اولین علمایی بود که در برابر کشف حجاب رضاخان ایستادگی کرد. هنوز با گذشت زمانی بسیار، نماز باران ایشان در خاطره‌ها باقیست (متوفای ۱۳۳۱ هـجری قمری))

[۱۲] رازی، محمدشریف، گنجینه دانشمندان، ج۱، ص۳۲۶.

[۱۳] جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ج۲، ص۶۲۳.

ج) آیت‌الله میرزا محمد همدانی.
د) آیت‌الله حاج سیدمحمد حجت کوه‌کمری (در کوه‌کمر از توابع تبریز چشم به جهان گشود و نسبش به امام سجاد (علیه‌السّلام) می‌رسد. تحصیلات مقدماتی را در آذربایجان شروع کرد و سپس به نجف هجرت کرد و در محضر آیات عظام شریعت اصفهانی، نائینی و ضیاء‌الدین عراقی کسب فیض کرد. اهل مطالعه و تحقیق و بحث و بررسی دقیق علمی بود به حدی که در مدت زمانی کوتاه به درجه اجتهاد نائل آمد. سپس به قم عزیمت کرد و به سبب‌ اندوخته‌های علمی و استعداد سرشارش مورد توجه آیت‌الله حائری قرار گرفت و به جای حاج شیخ در مسجد بالاسر حرم مطهر حضرت معصومه (علیه‌السّلام) به انجام نماز جماعت و کلیه امور مذهبی پرداخت. از خدمات ارزنده ایشان می‌توان به تاسیس مدرسه حجتیه و کتاب‌خانه آن اشاره کرد. شجاعت ایشان در مخالفت با کشف حجاب رضاخان زبانزد مردم می‌باشد. ۱۳۷۲ – ۱۳۱۰ هـجری قمری)

[۱۴] عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم، فقهای نامدار شیعه.

س) آیت‌الله سیدابوالحسن رفیعی قزوینی (در سال ۱۲۶۸ شمسی در شهر قزوین به دنیا آمد. ایشان از بزرگ‌ترین فلاسفه و حکماء و مجتهدین صد ساله اخیر می‌باشد؛ ایشان قائل به مکتب تفکیک بود. پس از تحصیلات مقدمات و سطح در قزوین و تهران به شهر قم مهاجرت کرده و به تدریس فقه و فلسفه مشغول شد. آیت‌الله رفیعی قزوینی در سن ۸۵ سالگی در سال ۱۳۵۳ شمسی به دیار باقی شتافت و در حرم مطهر کریمه اهل بیت (علیه‌السّلام) در جوار مزار استادش حاج شیخ عبدالکریم حائری آرمید.)
هـ) آیت‌الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی (متوفای ۱۳۵۵ هجری قمری) (در سال ۱۳۲۶ هـجری قمری دز یزد دیده به جهان گشود. ابتدا در مدرسه خان یزد مشغول به تحصیل مقدمات شد. سپس به عتبات عالیات رفته و در شهر سامرا در حوزه پر رونق میرزای شیرازی بزرگ به ادامه تحصیل سطح پرداخت. از شاگردان برجسته شیخ فضل‌الله نوری بود. پس از رسیدن به درجه اجتهاد به کربلا مراجعت کرد و چون حوزه کربلا بی‌رونق شده بود به احیاء آن پرداخت. به سبب همین اقامت در حائر حسینی ملقب به حائری گشت. پس از احیاء حوزه علمیه کربلا برای تاسیس حوزه‌ای فعال در قم به این شهر هجرت کرد و به همین جهت نیز به او آیت‌الله مؤسس نیز گفته می‌شد. احداث بیمارستان فاطمی، ساخت خانه فقرا و بسیاری از امور دیگر به دست مبارک ایشان در شهر قم انجام پذیرفت و سرانجام در سال ۱۳۵۵ هـجری قمری در سن ۸۱ سالگی دیده از جهان فرو بست.)
آیت الله محقق استعداد درخشان خویش را در این محاضر مبارک و منورشان داد. ایشان بیش‌ترین فیض را از محضر مبارک زعیم عالی قدر و مؤسس حوزه علمیه قم کسب کرد.
البته در اثر استعداد بی‌نظیر تحقیقی و لیاقت شاگرد، آیت‌الله مؤسس نیز توجه خاص و عنایتی ویژه نسبت به آیت‌الله محقق داشتند و به سبب همین نزدیکی قلوب و موقعیت ممتاز علمی و تقوایی، او به افتخار دامادی آیت‌الله مؤسس، (رضوان‌الله‌علیه) درآمد و از آن روز به بعد، محقق جوان یزدی در مراکز علمی حوزه علمیه قم به لقب «محقق داماد» مشهور گردید.

[۱۵] رازی، محمدشریف، گنجینه دانشمندان، ج۲، ص۱۴۲.

حاج شیخ عبدالکریم با داشتن چنین شاگردی به آینده حوزه علمیه قم دلگرم و امیدوار بود، حوزه علمیه‌ای که از مدت تاسیس آن زمانی نگذشته بود و دیکتاتوری رضاخان مهم‌ترین و بزرگ‌ترین دشمن آن به شمار می‌آمد. برای درک بهتر شرایط آن زمان به نکته‌ای کوتاه اشاره می‌کنیم:
«درست در سال ورود آیت‌الله حائری به قم و بنا نهادن پایه‌های حوزه علمیه، رضاخان با کودتای سیدضیاء‌الدین طباطبایی وارد تهران شد و اوضاع سیاسی اجتماعی کشور ما به یک‌باره تغییر کرد و با گذشت‌ اندک زمانی، رضاخان با توسل به چند مانور سیاسی، ماهرانه به سلطنت رسید. همزمانی دو واقعه مهم یعنی تاُسیس حوزه علمیّه قم به منظور مستحکم کردن پایه‌های دینی در کشور توسط یکی از مراجع بزرگ و به قدرت رسیدن رضاخان سردار سپه و اعمال دیکتاتوری و برچیدن بساط مشروعیت از سوی دیگر، موجبات مقابله شدید نهاد حوزه (مرکز رهبری دینی) و نهاد دولت (مرکز قدرت و تصمیم‌گیری) را فراهم ساخت.»

[۱۶] جمعی از نویسندگان، مؤسس حوزه، ص۷۸.

بنابراین مشی سیاسی آیت‌الله مؤسس، همانا مبارزه آرام با حکومت بود؛ زیرا، با درایت در فکر حفظ حوزه تازه تاسیس قم و گسترش برنامه‌های علمی و عملی آن بود. حال وجود چنین شاگرد فعال و خوش فهمی، شیخ را به آینده درخشان حوزه علمیه قم بسیار خوش‌بین کرد.
به گمان برخی ناآگاهان، آیت‌الله محقق داماد، مخالف سیاست بوده است، اما با نگاهی دقیق به نوع رفتار سیاسی پدر همسرش و نیز شاگردان خود ایشان، می‌توان به روشنی به وسعت دید آیت‌الله محقق داماد پی برد که همچون استادش با حرکتی آرام و در جوی عاری از تنش، به تربیت نخبگانی پرداخت که در آینده‌ای نزدیک با انقلابی عجیب در ایران، جهانیان را به شدت شگفت‌زده کردند. این تحمل مصائب و استخوان در گلو داشتن‌ها و دم برنیاوردن، طولی نکشید که به ثمر نشست و پرچم اسلام از همان حوزه تازه تاسیس بر بلندای کشور افراشته شد.

حوزه درس فعال

پس از ارتحال آیت‌الله مؤسس، داماد ایشان رسماً تدریس حوزه علمیه قم را شروع کرد. و در مدتی کوتاه محضر درسش محل تجمع فضلای بنام حوزه گردید.
این دانشمند بزرگ تشیع، از علمای انگشت شماری است که حوزه درسی پرثمری داشته است.
تدریس ایشان به گونه‌ای بوده که فقط طلاب مستعد و درس‌خوان قم می‌توانستند از آن بهره‌مند شوند. بیان دشوار و فنی وی سبب می‌شد که قوی‌ترین مباحثه‌های علمی در کلاس برقرار باشد. آیت‌الله جوادی آملی درباره استادش چنین می‌فرماید:
«در آغاز ورود به حوزه علمیه قم به دروس خارج فقه اساتید و علما سر زدیم و از میان درس‌های فقه، تنها درس خارج فقه مرحوم استاد آیت‌الله حاج سیدمحمد محقق داماد، (رضوان‌الله‌تعالی‌علیه) را از همه آن دروس، قوی‌تر و عمیق‌تر و مطلوب نظرتر دیدیم؛ زیرا، ایشان فراغت خوبی داشتند و برای دروس، تتبع کافی و مطالعه لازم را به عمل می‌آورند. لذا محضر ایشان را حدود ۱۲ الی ۱۳ سال درک کردیم و استفاده نمودیم»

[۱۷] خاطرات آیت‌الله جوادی آملی، درباره اساتیدشان، به نقل از مجله الکترونیکی مؤسسه تحقیقاتی اسراء.

آیت‌الله منتظری نیز درباره استادش آقای محقق چنین می‌گوید:
«مرحوم امام خمینی، (قدس‌سره) با آیت‌الله سیداحمد زنجانی پدر آقای آیت‌الله حاج آقا موسی شبیری زنجانی و مرحوم آقای محقق داماد، یک مباحثه سه نفری داشتند. این مباحثه عصرها در مدرسه فیضیه بود و یکی دو ساعت طول می‌کشید. مباحثه بیش‌تر بین امام و آقای داماد بود که گاهی صدایشان در همه مدرسه می‌پیچید.»

[۱۸] خاطرات آیت‌الله منتظری، ج۱، ص۲۰۰.

همه شاگردان این استاد بزرگ حوزه، از فنی بودن تدریس وی و تسلط شگرفش بر علوم حوزوی سخن می‌گویند، امری که درباره کم‌تر استادی شنیده می‌شود. از همین‌رو شرکت در درس آیت‌الله محقق داماد از افتخارات بسیاری از بزرگان و نخبگان حوزه علمیه قم است.
اهمیت درس در نزد