توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل ویژگی‌های پیشگویی قرآن ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل ویژگی‌های پیشگویی قرآن ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل ویژگی‌های پیشگویی قرآن ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل ویژگی‌های پیشگویی قرآن ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

در عین این‌که پیش‌گویی‌ به‌طور کلی از علم به غیب جدا نیست اما عینیت و همانندی آن را هم نمی‌توان پذیرفت.
پیش‌گویی چون از کرامات انسان است لذا افرادی دارای روح بلند و قداست نفسانی توان پیش‌گویی را دارند؛ هر چند افراد عادی، غیر از انبیا و ائمه: از نعمت علم به غیب محرومند.

فهرست مندرجات

۱ – ویژگی‌ها
۱.۱ – مقرون به تحدّی
۱.۲ – وابستگی به وحی
۱.۲.۱ – بیان استاد مطهری
۱.۲.۲ – اراده خدا در اطلاع از غیب
۱.۳ – عدم بهره‌گیری از ابزار و آلات مادی
۱.۳.۱ – استناد به وحی
۱.۳.۲ – پیش‌بینی‌های بشری
۱.۴ – مطابقت با واقع و مصونیت از خطا
۲ – هدف از پیش‌گویی در قرآن
۲.۱ – اثبات نبوت پیامبر (ص)
۲.۲ – توجه دادن به علل غیر مادی
۲.۳ – تقویت روحی مؤمنان
۳ – انواع پیش‌گویی‌های قرآنی
۴ – پیش‌گویی‌های درخشان
۴.۱ – پیروزی رومیان شکست خورده
۴.۱.۱ – آیات
۴.۱.۲ – شأن نزول
۴.۱.۳ – تحقق وعده
۴.۲ – پیروزی مسلمانان در غزوه بدر
۴.۲.۱ – آیات
۴.۲.۲ – تاریخچه
۴.۲.۳ – تحقق وعده
۴.۳ – شکست یهود بنی نضیر
۴.۳.۱ – آیات
۴.۳.۲ – شأن نزول
۴.۳.۳ – تحقق وعده
۴.۳.۴ – زمان تحقق
۴.۴ – پیروزی مسلمانان در جنگ احزاب
۴.۵ – فتح مکه
۴.۶ – شکست مشرکان مکه
۴.۷ – برتری پیروان مسیح بر قوم یهود
۴.۸ – فزونی و دوام نسل پیامبر (ص)
۴.۸.۱ – نزول سوره کوثر
۴.۸.۲ – تحقق وعده
۴.۸.۳ – نظر مفسران
۴.۸.۴ – مصداق کوثر
۵ – فهرستی از دیگر پیش‌گویی‌ها
۶ – تحقیق در دلالت آیات غیبی
۷ – تحقق اخبار غیبی قرآن
۸ – فهرست منابع
۹ – پانویس
۱۰ – منبع

ویژگی‌ها

پس از اثبات و قبول این مطلب که: اصل پیش‌گویی و اخبار از آینده برای غیر انبیا و معصومین: نیز ممکن است؛ لازم است به یک نکته اساسی در این مورد اشاره نمائیم؛ و آن این‌که: به هیچ‌وجه نمی‌توان پیش‌گویی‌های بشر عادی را با پیش‌گویی‌های انبیا الهی و امامان پاک؛ و خاصه با پیش‌گویی‌های قرآنی، عین یکدیگر و یا همانند دانست. بلکه بین آن دو از جهات گوناگونی تفاوت وجود دارد.
به بیان دیگر: پیش‌گویی‌های قرآنی همانند دیگر مباحث این کتاب آسمانی از یک سلسله ویژگی‌های خاصی برخوردار می‌باشد که پیش‌گویی‌های یک انسان معمولی (هرچند هم از قوت روحی و قداست نفسانی بلندی بهره‌مند باشد) فاقد آن‌هاست که ما ذیلا به برخی از این ویژگی‌ها فهرست‌وار اشاره می‌نماییم:

مقرون به تحدّی

تحدی به معنی برابری کردن در کاری، نبرد جستن، به نبرد خواندن، و به مبارزه دعوت نمودن آمده است.

[۱] محمد معین، فرهنگ فارسی، چ چهارم، ۱۳۶۰، چاپخانه سپهر تهران، ج۱، ص ۱۰۳۵.

همان‌طوری که اصل قرآن، مقرون با تحدی است؛ مسأله پیش‌گویی‌های قرآنی نیز از چنین خصیصه‌ای برخوردار است.
یعنی اگر طبق محتوای آیه «و ان کنتم فی ریب مما نزلنا علی عبدنا فاتوا بسوره من مثله و ادعوا شهداءکم من دون الله ان کنتم صادقین» (اگر درباره آنچه بر بنده خود (پیامبر) نازل کرده‌ایم شک و تردید دارید (لااقل) یک سوره همانند آن بیاورید و گواهان خود را غیر از خدا بر این کار دعوت کنید اگر راست می‌گویید).

[۲] بقره/سوره۲، آیه۲۳.

و یا آیه «قل لئن اجتمعت الانس و الجن علی ان یاتوا بمثل هذا القرآن لایاتون بمثله و لو کان بعضهم لبعض ظهیرا»؛ (بگو اگر تمام انس و جن اجتماع کنند تا کتابی همانند قرآن بیاورند، نمی‌توانند. اگر چه نهایت هم‌فکری و همکاری را به خرج دهند).

[۳] اسراء/سوره۱۷، آیه۸۸.

(البته آیات ۱۳ و ۱۴ از سوره هود،

[۴] هود/سوره۱۱، آیه۱۳۱۴.

و همچنین آیه ۳۸ سوره یونس

[۵] یونس/سوره۱۰، آیه۳۸.

نیز به مسأله «تحدی» قرآن اشاره دارند)، کسی و یا جماعتی را نشاید که سوره و حتی آیه‌ای همانند قرآن بیاورد نیز فرد یا گروهی را توان آن نیست که وقوع حادثه‌ای را همانند یکی از کوچک‌ترین و کوتاه‌ترین خبرهای غیبی قرآن با حفظ تمام خصوصیاتش (از جمله بدون استفاده از ابزار و آلات مادی) پیش‌گویی نماید و خلاصه اگر بپذیریم کاهنان، مرتاضان، و منجمان و… قدرت پیش‌گویی از حوادث آینده را دارند؛ اما این نکته را نباید نادیده گرفت که هیچ‌یک از آنان نمی‌توانند بگویند: تنها من این موضوع را پیش‌گویی می‌کنم و دیگران از دست‌یابی به آن عاجزند زیرا ممکن است فرد دیگری از همان صنف، با استفاده از همان ابزار و آلات، به همان موضوع پیش‌بینی شده دست یافته اطلاع پیدا کند؛ و یا خلاف آن را پیش‌گویی نماید.
به بیان دیگر: در میدان پیش‌گویی‌های بشری، امکان معارضه و مبارزه وجود دارد. ولی چنین چیزی در پیش‌گویی‌های قرآنی راه نداشته نخواهد داشت.
هم‌چنان‌که آوردن یک آیه و سوره‌ای مثل آیات و سور قرآنی ممکن نبوده و نخواهد بود چون لازمه «معجز» بودن قرآن، تحدّی، و به نبرد خواندن است؛ اگر چنین دعوتی صورت پذیرد و ناتوانی دیگران ظاهر شود، طبیعت «معجز» بودن این کتاب آسمانی ثابت خواهد شد.
(جهت اطلاع بیش‌تر در این زمینه به کتب ذیل مراجع شود:

[۶] محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج۱۷، ص۱۸۸، چ دوم، ۱۴۰۳ه ق، مؤسسه الوفاء بیروت، لبنان.

[۷] جلال‌الدین عبدالرحمن السیوطی، الانفال، ج۲، ص۱۱۶، دار مکتبه الهلال، بیروت، لبنان.

[۸] قاصی، ابوبکرمحمد بن طیب، ج۱، ص۲۳۰، معروف به باقلانی بصری، اعجاز قرآن.

[۹] محمد بن عبدالعظیم زرقانی، مناهل العرفان، ج۲، ص۲۴ـ۲۵، چ سوم، داراحیاء التراث العربی، بیروت، لبنان.

[۱۰] محمد بن عبدالعظیم زرقانی، مناهل العرفان، ج۲، ص۲۶۸، چ سوم، داراحیاء التراث العربی، بیروت، لبنان.

[۱۱] تفسیر علی بن ابراهیم قمی، ج۱۱، ص۱۳۸.

)

وابستگی به وحی

به جهت آن‌که مجموعه رفتار و گفتار رسول اکرم (ص) بر طبق وحی و متکی به آن بوده، از پیش خود و بر اساس هواهای نفسانی سخنی نمی‌گویند. (ما ضل صاحبکم و ما غوی. و ما ینطق عن الهوی. ان هو الا وحی یوحی)

[۱۲] نجم/سوره۵۳، آیه۲۴.

به طور طبیعی اخبار غیبی قرآنی (که پیامبر اکرم تنها وظیفه ابلاغ و بیان آن را داشته است) نیز از چنین وصفی برخوردار است.

بیان استاد مطهری

استاد شهید مطهری در این‌باره چنین گفته است: «… معجزه مثل خود وحی است؛ به آن طرف وابسته است نه به این طرف که وحی همان‌طور که وحی تابع میل پیامبر نیست، جریانی است از آن سو که پیامبر را تحت تأثیر قرار می‌دهد، معجزه نیز جریانی است از آن سو که اراده پیامبر را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به دست او جاری می‌شود.
این است معنی این‌که وحی به اذن اللّه است، معجزه به اذن اللّه است، و این معنی آیه ۵۰ سوره عنکبوت

[۱۳] عنکبوت/سوره۲۹، آیه۵۰.

که مورد سوء استفاده کشیشان است: «إنما الایات عندالله و إنما أنا نذیر مبین» (آیات و معجزات نزد خداست، من تنها بیم دهنده‌ای آشکارم).
(بی‌تردید، منظور استاد شهید، این است که «اخبار غیبی» یکی از ابعاد اعجاز قرآن است، و نه آن‌که تمام وجوه معجز بودن این کتاب آسمانی منحصر در آن گردد.
زیرا در آن صورت، باید آیات و سوری که در آن‌ها سخنی به میان نیامده است، از دایره اعجاز خارج باشد، و حال آن‌که چنین نیست، چون هر سوره و آیه‌ای از قرآن معجزه است).

اراده خدا در اطلاع از غیب

خبر از غیب به عنوان معجزه همین‌گونه است تا آن‌جا که به شخصیت پیامبر مربوط است، او از غیب بی‌خبر است:
«قل لا أقول لکم عندی خزآئن اللّه و لا أعلم الغیب و لا أقول لکم إنی ملک إن اتبع إلا ما یوحی إلی» (به شما نمی‌گویم که گنج‌های خدا نزد من است، و غیب هم نمی‌دانم، و به شما نمی‌گویم که من فرشته‌ام، من تنها از آنچه به من وحی می‌شود پیروی می‌کنم).

[۱۴] انعام/سوره۶، آیه۵۰.

ولی آن‌جا که تحت تأثیر و نفوذ غیب و ماورای طبیعت قرار می‌گیرد، از راز نهانی خبر می‌دهد و هنگامی که از او پرسش می‌شود از کجا دانستی؟ می‌گوید: خدای دانای آگاه مرا آگاه ساخت.
اگر پیامبر اکرم می‌گوید: غیب نمی‌دانم و اگر غیب می‌دانستم پول فراوان از این راه کسب کرده بودم «لو کنت أعلم الغیب لاستکثرت من الخیر» می‌خواهد منطق مشرکان را بکوبد، که غیب دانستن من در حد معجزه و برای منظوری خاص و به وسیله وحی الهی است.
اگر غیب دانستن من یک امر پیش خودی بود و برای هر منظوری می‌شد آن را به کاربرد و وسیله‌ای بود برای جیب پر کردن، به جای آن‌که نرخ‌ها را به شما اعلام کنم که جیب شما پر شود جیب خودم را پر می‌کردم».

[۱۵] اعراف/سوره۷، آیه۱۸۸.

[۱۶] مرتضی مطهری، وحی و نبوت، ج۱، ص۶۷ـ۶۸.، چ پنجم، بهار ۷۰، چاپخانه علامه طباطبائی، تهران.

عدم بهره‌گیری از ابزار و آلات مادی

اگر شیوه رفتاری هر یک از منجمان، مرتاضان، و کاهنان و دیگر مدعیان پیش‌گویی‌ها را در بستر تاریخ مورد ملاحظه قرار دهیم، می‌بینیم همه آن‌ها با به کارگیری ابزار و آلات خاصی و یا با توجه به حساب‌ها و فرمول‌های ویژه ریاضی و هندسی و غیره، و یا با تحمل رنج‌ها و مشقات فراوان دوره ریاضت و تهیه و تدارک دیگر امور مورد نیاز؛ وقوع حادثه‌ای را پیش‌گویی می‌نمابند؛ ولی رسول اکرم در بیان هیچ‌یک از پیش‌گویی‌های موجودات در آیات و اخبار و احادیث از این‌گونه ابزار و وسایل و امکانات، و یا مشابه آن بهره نگرفته است.
بلکه تنها با اتکاء به وحی، دیگران را از وقوع حوادثی در آینده تاریخ خبر داده است زیرا پروردگار کریم در حقش فرموده: «و ما ینطق عن الهوی إن هو إلا وحی یوحی علمه شدید القوی» (هرگز به هوای نفس سخن نمی‌گوید، سخن او هیچ غیر وحی خدا نیست، او را جبرئیل همان فرشته بسیار توانا (به وحی خدا) آموخته است).

[۱۷] نجم/سوره۵۳، آیه۵۳.

استناد به وحی

بر این اساس می‌گوییم: یگانه شرط خبر از آینده «به مفهوم خاص قرآنی آن» این است که گزارش، متکی و مستند به وحی باشد نه به یک رشته ابزار و قرائن خارجی وگرنه چنین گزارشی خبر غیبی نیست بلکه نتیجه مستقیم فکر و اندیشه بشر خواهد بود. (فاوحی الی عبده ما اوحی. ما کذب الفواد ما رای، پس خدا به بنده هود وحی فرمود آنچه که هیچ‌کس درک آن نتواند کرد، آنچه (در عالم غیب) دید دلش هم حقیقت یافت و کذب و خیال نپنداشت).

[۱۸] نجم/سوره۵۳، آیه۹۱۰.

پیش‌بینی‌های بشری

ممکن است برخی افراد بر اساس یک رشته اطلاعات که از وضع دولت‌ها و ملت‌ها دارند، اوضاع آینده جهان را از نظر درگیری و جنگ، و یا صلح و مسالمت پیش‌بینی و اخباری را منتشر سازند ولی یقینا چنین گزارش‌هایی را نمی‌توان در شمار امور غیبی و اخبار به غیب به حساب آورد زیر اتمام گزارشات آنان، یک رشته نتیجه‌گیری از اطلاعات مربوط به اوضاع جهان که اگر این اطلاعات سازنده از دست آنان گرفته شود، برجسته‌ترین آن اشخاص و بزرگ‌ترین دیپلمات‌های جهان، با یک فرد عادی تفاوتی نخواهد داشت.
کارشناسان امور اقتصادی و دارایی و کشاورزی جهان، نیز ممکن است بر اثر سوابق طولانی در رشته‌های اختصاصی خود، به ضمیمه کسب اطلاعات دقیق آینده را پیش‌بینی نمایند. در صورتی که نام هیچ‌کدام از این‌ها را نمی‌توان آگاهی از غیب نامید.
زیرا همه این گزارش‌ها مقدمات فکری و ریشه‌های حسی دارد و هر فردی از این راه وارد شود به نتیجه مطلوب دست خواهد یافت.
خلاصه سخن این‌که: آگاهی از غیب باید از تمام این فزاین و مبادی، پیراسته باشد.
یک نوع آگاهی که از طریق اسباب عادی و مجاری علمی به دست نیامده باشد. روی این اساس، گزارش‌های منجمان، ستاره‌شناسان، اداره هواشناسی کشورها و… همه و همه از قلمرو بحث ما بیرون است.
زیرا آنان تمام نتایج و گزارش‌های خود را از یک رشته تجارب علمی و کسب اطلاعات و به کارگیری فرمول‌های خاص به دست می‌آورند. و این باب به روی تمام افرادی که بخواهند وارد شوند، مفتوح است.

[۱۹] جعفر سبحانی، علم غیب آگاهی سوم، ج۱، ص۲۹ـ۲۷، چ اول، ربیع الثانی ۱۳۹۷ه ق.

مطابقت با واقع و مصونیت از خطا

همچنان که رسول گرامی اسلام (ص) در اصل ادعای نبوت، صادق بوده و از هرگونه کذب و دروغ به دور است در محتوای دعوت، و از جمله در ابلاغ پیش‌گویی‌های قرآنیش نیز صادق است، یعنی آنچه از وقوع آن‌ها خبر داده، کوچک‌ترین خلافی در آن دیده نشده است.
در حالی که پیش‌گویی‌های دیگر کسانی که در این مسیر گامی برداشته‌اند، با همه دقت‌های علمی و فرمول‌های خاصی که به کار گرفته‌اند، کم و بیش (نه همه آن‌ها) دچار اشتباه شده و خطا از آب در آمده است.

[۲۰] محمد بن عبدالعظیم زرقانی، مناهل العرفان، ج۱، ص۲۶۳، چ سوم، داراحیاء التراث العربی، بیروت، لبنان.

[۲۱] محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج۱۷، ص۱۸۶، چ دوم، ۱۴۰۳ه ق، مؤسسه الوفاء بیروت، لبنان.

رشید رضا در این‌باره می‌گوید: «پیش‌گویی‌های نابه حق و اشتباه در آمده آنان بیش از آن مقداری است که مطابق درآمده؛ و این است که مردم به گفته‌هایشان اعتمادی ندارند».

[۲۲] محمد رشیدرضا، تفسیر المنار، ج۱، ص۲۰۵ـ۲۰۴، چ دوم، دارالمعرفه، بیروت، لبنان.

هدف از پیش‌گویی در قرآن

با توجه به این‌که: افعال الهی هدفمند است، و کارهای عبث و لغو و بیهوده، از ساحت قدس او به دور است روشن است که در فرستادن انبیا و نزول کتب آسمانی (عموماً)، و بعثت رسول اکرم و فرو فرستادن قرآن (بخصوص)؛ نیز اهداف بلندی مطرح بوده است.
(به آیات ذیل مراجعه شود:

[۲۳] حجر/سوره۱۵، آیه۸۵.

[۲۴] مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱۱۵.

[۲۵] روم/سوره۳۰، آیه۸.

[۲۶] ص/سوره۳۸، آیه۲۸.

[۲۷] دخان/سوره۴۴، آیه۳۸.

[۲۸] احقاف/سوره۴۶، آیه۳.

)
(علی (ع) در این‌باره فرمود: «و لم یرسل الانبیاء لعبا و لم ینزل الکتاب للعباد عبثا، و لا خلق السموات و الارض و ما بینهما باطلا…» و پیامبران را بیهوده نفرستاده و کتب آسمانی برای بندگان را عبث نازل نکرده است و آسمان و زمین و آنچه در میان آن‌هاست باطل و بی هدف نیافرید…»

[۲۹] نهج‌البلاغه، امام علی علیه‌السلام، کلمات قصار، ج۱، ص۷۸.

)
از جمله نمی‌توان پیش‌گویی‌های قرآنی (که از جمله افعال الهی به حساب می‌آیند) را از این امر مستثنی دانست پس بی‌هیچ تردیدی در اخبار غیبی این کتاب آسمانی اهداف گوناگونی در ابعاد مختلف فردی، اجتماعی، اخلاقی، روحی، حکومتی، سیاسی، و… دخیل بوده است؛ که ما از باب نمونه به برخی از آن‌ها در ذیل اشاره می‌نماییم:

اثبات نبوت پیامبر (ص)

برای آن‌که چهره‌های راستین مدعیان صادق نبوّت، و کذب و نادرستی مدعیان دورغین بر همگان روشن و آشکار گردد؛ لازم است هر یک از سفیران و پیامبران واقعی، به تناسب زمان خود قادر بر انجام امور خارق‌العاده، و ارائه افعالی معجزه‌گونه باشند.
امام صادق (ع) می‌فرماید: «المعجزه علامه الله لا یعطیها إلا أنبیائه و رسله و حججه لیعرف به صدق الصادق من کذب الکاذب» معجزه، نشانه‌ای است برای پروردگار، آن را جز به پیامبران، رسولان و حجت‌های (خویش بر بندگان) عطاء نمی‌کند تا به واسطه آن، درستی راستگویان از دروغ دروغگویان تمییز داده و شناخته شود.

[۳۰] محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج۱۱، ص۷۱، چ دوم، ۱۴۰۳ه ق، مؤسسه الوفاء بیروت، لبنان.

این است که می‌بینیم برای موسی (ع) اژدها شدن عصا، و برای عیسی (ع) زنده نمودن مردگان؛ و برای رسول اکرم (ص) علاوه بر معجزات، معجزه جاویدانی به نام «قرآن» مطرح است.که معجز بودن این برترین کتاب آسمانی، ابعاد مختلفی دارد.

[۳۱] محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج۱، ص۲۱۰، چ دوم، ۱۴۰۳ه ق، مؤسسه الوفاء بیروت، لبنان.

[۳۲] سید ابوالقاسم خوئی، البیان، ج۱، ص۳۴ـ۴۰، چ سوم، ۱۳۹۴ق، مؤسسه اعلمی بیروت.

از جمله آن‌ها اخبار غیبی است که در ضمن آیات گوناگونی مطرح شده است.

[۳۳] ابی جعفر محمد بن‌الحسن الطوسی، التبیان، ج۱، ص۳، ج۱، دارالاحیاء التراث العربی، چ بیروت، لبنان.

[۳۴] محمدجواد بلاغی، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۵۰، دارالاحیاء التراث العربی، بیروت، لبنان.

[۳۵] سید ابوالقاسم خوئی، البیان، ج۱، ص۴۰ـ۴۵، چ سوم، ۱۳۹۴ق، مؤسسه اعلمی بیروت.

بنابر این می‌توان گفت: این بعد روشن از اعجاز قرآن، همانند سایر وجوه آن بر صدق و درستی رسول اکرم (ص) در امر نبوت گواه است.
رشید رضا گوید: «… فهذه الاخبار الکثیره بالغیب دلیل واضح علی نبوه نبّینا و کون القرآن من عندالله؛ إذ لا یعلم الغیب غیره سبحانه و لایمکن معارضتها بما یصّح بالمصادفه أو القرائن أحیانا من أقوال الکهان و العرافین و المنجمین، فإنّ کذب هولاء أکثر من صدقهم…».

[۳۶] محمد رشیدرضا، تفسیر المنار، چ دوم، دارالمعرفه، بیروت، لبنان، ص ۲۰۵ـ۲۰۴.

توجه دادن به علل غیر مادی

غالب افراد، تنها عامل و علّت پیروزی در معرکه نبرد را، امور مادی از قبیل ساز و برگ‌های نظامی، و بالا بودن توان رزمی یکی از دو طرف درگیر قلمداد می‌نمایند و دخیل بودن هر امر دیگری را در این جهت نادیده گرفته، آن را غیر ممکن تلقّی می‌کنند که متأسفانه تأثیر این پندار غلط به جوامع اسلامی نیز سرایت کرده و در میان مسلمانان اثر منفی بر جای نهاده است.

[۳۷] عروسی الحویزی و شیخ عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، ج۲، ص۱۵۴، چ علمیه قم.

خدای کریم طی آیات عدیده‌ای در قرآن مجید، خبر از پیروزی زاید الوصف و غیر منتظره رهروان راه پیامبر (ص) در مراحل مختلفی از تاریخ اسلام (همانند آنچه که حاوی نوید پیروزی در جنگ بدر، فتح مکه و… بوده‌اند) داده است. تا شاید غافلان و خطاپیشگان، به خود آیند و بیابند و بدانند که ورای عوامل مادی، عوامل دیگری تحت عنوان «امدادهای غیبی پروردگار» وجود دارند، که می‌توانند نقش مهم‌تر و جاودانه‌تری را ایفا نمایند.
از باب نمونه می‌گوییم: هنگامی که مشرکان مکّه به وسیله قاصد ابوسفیان (شخصی به نام ضمضم) آگاه شدند که پیامبر در صدد ضربه زدن به کاروان قریش به هنگام بازگشت از سفر به شام می‌باشد؛ اموال فراوانی جمع و جور کردند تا به جنگجویان خود کمک کنند؛ (و فکر نمی‌کردند که جز پیروزی چیز دیگری در پی باشد) اما خدای کریم ضمن آن‌که از این ترفند شوم آن‌ها پیامبرش را مطلع ساخت؛ شکست آنان را نیز خبر داده؛ فرموده: «ان الذین کفروا ینفقون اموالهم لیصدوا عن سبیل الله فسینفقونها ثم تکون علیهم حسره ثم یغلبون… : آن‌ها که کافر شدند اموالشان را برای باز داشتن مردم از راه خدا انفاق می‌کنند، آن‌ها این اموال را که برای به دست آوردن آن زحمت کشیده‌اند در این راه انفاق می‌نمایند اما ما به حسرت و اندوهشان خواهد شد و سپس شکست خواهند خورد…»

[۳۸] انفال/سوره۸، آیه۳۶.

تقویت روحی مؤمنان

بی تردید، داشتن ترسیمی درست و واقعی از آینده زندگی نقش مهمی در شکل‌گیری زندگی افراد و جوامع بشری ایفا می‌کند. به بیان دیگر هر فرد و یا جامعه‌ای با پیش‌بینی آیین خود، برنامه‌های خاصی را تدارک می‌بیند.
این است که می‌بینیم، فرضا اگر یک مؤسسه زلزله‌شناسی خبر از وقوع زلزله‌ای در گوشه‌ای از جهان بدهد و یا یک مرکز پژوهشی و تحقیقاتی از فرود آمدن یک شی‌ء مهلک آسمانی گزارش دهد و یا کارشناسان اقتصادی دنیا، از پیش آمدن قحطی و تنگدستی و یا وفور محصولات کشاورزی در زمانی خبر بدهند، طبیعتا کسانی که این اخبار و گزارشات را می‌شنوند و در جریان امر قرار می‌گیرند با آن‌که احتمال خطا و اشتباه نیز در این گزارشات وجود دارد جهت رویارویی با این امور سیاست و تدبیر ویژه‌ای در پیش می‌گیرند.
بر این اساس از بررسی برخی از آیات مرتبط به مسأله پیش‌گویی‌ها چنین بر می‌آید که بیان آن‌ها (با توجه به آن‌که از شخص صادق شنیده می‌شد، و هیچ‌گونه تردیدی در وقوع آن‌ها نبود) تأثیر فراوانی در تقویت روحی مؤمنان و پارسایان داشته است و بر عزم و اراده و ثبات در راهشان افزوده.
این است که در سوره احزاب می‌خوانیم: «و لما رای المؤمنون الاحزاب قالوا هذا ما وعدنا اللّه و رسوله و صدق اللّه و رسوله و ما زادهم الاایمانا و تسلیما» «هنگامی که مؤمنان لشکر احزاب را دیدند، گفتند: این همان است که خدا و رسولش به ما وعده فرموده و خدا و رسولش راست گفته‌اند، و این موضوع جز بر ایمان و تسلیم آن‌ها چیزی نیفزود.»

[۳۹] احزاب/سوره۳۳، آیه۲۲.

صاحب مجمع البیان گوید: در این‌که: این کدام وعده بود که خدا و پیامبر (ص) وعده داده بودند؟ دو نظر به چشم می‌خورد: بعضی گفته‌اند این اشاره به سخنی است که قبلا پیامبر (ص) گفته بود که به زودی قبایل عرب و دشمنان مختلف شما دست به دست هم می‌دهند و به سراغ شما می‌آیند اما بدانید سر انجام پیروزی با شماست.

[۴۰] طبرسی، امین الاسلام، الفضل بن الحسن، مجمع البیان، ج۷، ص۳۴۹،داراحیاء التراث العربی، بیروت، ۱۳۷۹.

مؤمنان هنگامی که هجوم «احزاب» را مشاهده کردند یقین پیدا کردند که این همان وعده پیامبر (ص) است. گفتند: اکنون که قسمت اول وعده به وقوع پیوسته قسمت دوم یعنی پیروزی نیز یقینا به دنبال آن خواهد آمد و لذا بر ایمان و تسلیمشان افزود.
برخی دیگر گفته‌اند: خداوند در سوره بقره آیه ۲۱۴ به مسلمانان فرموده بود که: «آیا گمان می‌کنید به سادگی وارد بهشت خواهید شد بی‌آن که حوادثی همچون حوادث گذشتگان برای شما رخ دهد؟ همان‌ها که گرفتار ناراحتی‌های شدید شدند و آن‌چنان عرصه به آنان تنگ شد که گفتند: یاری خدا کجا است؟»

[۴۱] بقره/سوره۲، آیه۲۱۴.

خلاصه این‌که به آن‌ها گفته شده بود که شما در بوته آزمایش به سختی آزموده خواهید شد و آن‌ها با مشاهده احزاب متوجه صدق گفتار خدا و پیامبر (ص) شدند و بر ایمانشان افزود.

[۴۲] تفسیر علی بن ابراهیم قمی، ج۱۶، ص۳۶۸.

البته این دو تفسیر با هم منافاتی ندارد، بخصوص با توجه به این‌که یکی در اصل، وعده خدا و دیگری وعده پیامبر (ص) است، و این دو در آیه مورد بحث با هم ذکر شده است.
جمع میان این دو کاملاً مناسب به نظر می‌رسد.

انواع پیش‌گویی‌های قرآنی

هیچ‌گونه تردیدی نیست که یکی از جهات اعجاز قرآن، اخبار به غیب و پیش‌گویی‌های نهفته در دل آیات عدیده آن می‌باشد؛ غالب کسانی که از «معجز» بودن این برترین کتاب آسمانی سخنی به میان آورده‌اند، از خبرهای غیبی آن، به عنوان بارزتزین و روشن‌ترین مصداق «اعجاز» یاد نموده‌اند. (به کتب ذیل مراجعه شود

[۴۳] طبرسی، امین الاسلام، الفضل بن الحسن، مجمع البیان، ج۷، ص۴۵، داراحیاء التراث العربی، بیروت، ۱۳۷۹.

[۴۴] محمدجواد بلاغی، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۱۵، دارالاحیاء التراث العربی، بیروت، لبنان.

[۴۵] محمد بن عبدالعظیم زرقانی، مناهل العرفان، ج۱، ص۲۶۳، چ سوم، داراحیاء التراث العربی، بیروت، لبنان.

البته در این‌که «پیش‌گویی‌های قرآنی» چند نوع و دسته می‌باشند اتفاق نظر دیده نمی‌شود؛ زیرا هر محقق بر اساس ذوق خاص خود در این‌باره نظر داده است و هر کس معیار ویژه‌ای را در این تقسیم‌بندی ملاک قرار داده و بر اساس آن به دسته‌بندی اقدام نموده است.
در این‌که تعداد پیش‌گویی‌های قرآنی چه قدر است؛ باید بگوییم: در این باب نیز کم‌تر می‌توان به اتفاق نظر دست یافت.
بعضی تنها به موارد نادر و محدودی از آن‌ها اشاره نموده‌اند. (مثلا بدرالدین محمد بن عبدالله زرکشی در البرهان فی علوم القرآن

[۴۶] بدرالدین، محمد بن عبدالله زرکشی، البرهان فی علوم القرآن، چ اول.

[۴۷] ابی جعفر محمد بن‌الحسن الطوسی، التبیان، ج۱، ص۱۰۶، ج۱، دارالاحیاء التراث العربی، چ بیروت، لبنان.

تنها به ۵ مسأله از پیش‌گویی‌های قرآن اشاره نموده است).
ولی در برابر کسان دیگری دیده می‌شوند که کتاب مستقلی در این‌باره نگاشته؛ و بر طبق بررسی‌ها و تحلیل‌هایی که به عمل آورده‌اند، خبرهای غیبی قرآن را بیش از حد رایج برشمرده‌اند.
(در این‌باره می‌توان از کتب ذیل یاد نمود: ملاحم القرآن، حاج میرزا القاسم بن میرزا کاظم موسوی زنجانی متوفی ۱۲۹۲ه ق

[۴۸] ملاحم القرآن، الشیخ ابراهیم الانصاری الزنجانی.

[۴۹] پیش‌گویی‌های علمی قرآن، دکتر سید صادق تقوی.

[۵۰] چ هنر و پیش‌گویی‌های علمی قرآن مجید، سید جمال‌الدین شریف‌زاده، چ اثر ساری، فروردین ۱۳۵۲.

).
شاید بشود گفت که متأسفانه گروهی از آنان، دچار شیوه تفریط گشته‌اند؛ زیرا جمعی از آیات قرآنی را حاکی از وقوع حادثه یا حوادثی دانسته‌اند که با اندک تأمّلی روشن می‌شود که حقیقت امر چیز دیگر است.
در هر حال، این رشته سر دراز دارد و فعلا جای بحث در آن نیست.

پیش‌گویی‌های درخشان

فقط در پایان این نوشتار به توضیح مختصری پیرامون درخشنده‌ترین پیش‌گویی‌های قرآن می‌پردازیم.

پیروزی رومیان شکست خورده

آیات

«الم. غلبت الروم. فی ادنی الارض و هم من بعد غلبهم سیغلبون. فی بضع سنین لله الامر من قبل تو من بعد و یومئذ یفرح المومنون. بنصر الله ینصر من یشاء و هو العزیز الرحیم».
«الف، لام، میم. رومیان در نزدیکی همین سرزمین مغلوب شدند، اما آن‌ها به زودی طی چند سال پیروز خواهند شد. همه کارها، چه قبل و چه بعد (از این شکست و پیروزی) از آن خداست، و در آن روز مؤمنان به وسیله یاری خدا، خوشحال خواهند شد. خداوند هر کس را بخواهد نصرت می‌دهد و او عزیز و بخشاینده است».

[۵۱] روم/سوره۳۰، آیه۱۵.

شأن نزول

مفسران بزرگ همگی اتفاق دارند که آیات نخستین این سوره بدین سبب نازل شد که در آن هنگام که پیامبر اکرم در مکه بود، و مؤمنان در اقلیت قرار داشتند، جنگی میان ایرانیان و رومیان در گرفت، و در این نبرد ایرانیان پیروز شدند.
مشرکان مکه این پیروزی را به فال نیک گرفته و دلیل بر حقانیّت شرک خود دانستند و در وقت ملاقات یاران پیامبر (ص) به آنان گفتند: «انکم اهل کتاب و النصاری اهل کتاب و نحن امیون، و قد ظهر اخواننا من اهل فارس علی اخوانکم من الروم، و انکم ان قاتلتمونا لنظهرن علیکم» ایرانیان مجوسی هستند و مشرک و دوگانه‌پرست، اما رومیان همانند شما مسیحیند و اهل کتاب، و ما هم بت پرست هستیم؛ همان‌گونه که ایرانیان بر رومیان غلبه کردند، پیروزی نهایی از آن شرک است و طومار اسلام به زودی در هم پیچیده خواهد شد، و اگر شما با ما درگیر شوید و جنگ به راه اندازید، ما بر شما پیروز خواهیم شد.
در برابر، شکست رومیان بر رسول اکرم (ص) و یارانش سخت آمد، این‌جا بود که قرآن کریم برای تقویت روحی مسلمانان پیروزی رومیان شکست خورده بر ایرانیان را پیش‌گویی کرد و خبر داد که به زودی روم بر ایران غلبه خواهد نمود و ایران علی‌رغم قدرت عظیمی که دارد شکست خواهد خورد.
اگرچه این پیش‌گویی عجیب با توجه به شرایط ملموس بسیار بعید به نظر می‌رسید؛ اما از آن‌جا که مسلمانان می‌دانستند این خبر از ناحیه خدایی است که پیدا و پنهان را می‌داند، دلگرم و امیدوار شدند.

[۵۲] واحدی نیشابوری، ابوالحسن علی بن احمد، ج۱، ص۱۹۷، اسباب النزول، چ اول، ۱۴۰۲ق، دارالکتب العلمیه، بیروت، لبنان.

مرحوم علامه طباطبائی از در المنثور سیوطی نقل می‌کند: «مسلمانان بر سر حتمی بودن پیروزی رومیان، با مشرکان ش