توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint :

پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint

روح انسان ، پدیده‌ای شگرف و متعالی است که واقعیتی غیر از جسم دارد.

فهرست مندرجات

۱ – پیشینه
۲ – تبیین مفهوم روح و ولوج آن
۳ – ثبوت شرعی یا عدم ثبوت شرعی مرگ
۴ – عبارات فقهاء درباره روح
۵ – پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint، موضوع احکام شرعی
۵.۱ – کفاره در قتل جنین
۵.۲ – دیه جنین
۵.۳ – حق قصاص در قتل جنین
۵.۳.۱ – دیدگاه فقهاء
۵.۳.۲ – برداشت‌های متفاوت از آرای فقهاء
۶ – پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در قرآن کریم
۶.۱ – قدر مسلّم در آیات مذکور
۶.۲ – دیدگاه آیت الله مصباح یزدی
۶.۳ – توضیح آیت اللّه شیخ حسن مصطفوی
۶.۴ – دیدگاه قرآن
۷ – پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در روایات
۷.۱ – غیر بدن بودن روح
۷.۲ – روح به معنای حیات در حیوانات
۷.۳ – تفاوت میان روح حیوانی و روح انسانی
۷.۴ – معانی روح از دیدگاه شیخ مفید
۷.۵ – روایات مربوط به پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در جنین
۷.۶ – نکات مورد استفاده از روایات مذکور
۷.۶.۱ – نکته یکم
۷.۶.۱.۱ – روایت سعید بن مسیّب
۷.۶.۱.۲ – روایت ابن‌شبّل
۷.۶.۱.۳ – روایت ظریف بن ناصح
۷.۶.۲ – نکته دوم
۷.۶.۳ – نکته سوم
۷.۶.۳.۱ – نظر دکتر محمد سلام مدکور
۷.۶.۴ – نکته چهارم
۷.۷ – چهارماهگی در جنین، موضوع برخی از احکام
۷.۸ – زمان نفخ روح در چهارماهگی
۷.۹ – روایت أباشبل از امام صادق (ع)
۸ – پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در فقه
۸.۱ – پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در جنین حیوانات
۸.۲ – ثابت شدن دیه
۸.۳ – زمان پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در جنین انسان
۸.۳.۱ – اقوال علماء
۸.۳.۲ – امکان تقدّم و تأخّر پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint بر چهارماهگی
۸.۴ – موضوع حکمِ دیه کامل
۸.۵ – توقف احراز پدیده پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint بر قرائن
۹ – پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در پزشکی
۹.۱ – اولین مرکز استخوان‌سازی در جنین
۹.۲ – روییدن مو بر بدن جنین
۹.۳ – شروع حرکات جنین
۹.۴ – آخرین تحقیقات جنین شناسی
۹.۵ – گزارش یک حقوق‌دان
۱۰ – نتیجه گیری
۱۱ – پانویس
۱۲ – منبع

پیشینه

این آفریده ارزشمند از دیرباز تاکنون، اندیشه فیلسوفان و متکلمان حوزه تمدن اسلامی را به خود مشغول کرده و سبب پدید آمدن مباحث پردامنه‌ای همچون تجرد یا عدم تجرد روح و آفرینش آن قبل و بعد از خلقت بدن یا مقارن خلقت آن شده است. فارغ از داوری درباره این گونه مباحث یا گزینش پیش فرض‌هایی در این زمینه، تردیدی نیست که در مرحله‌ای از سیر تکوین انسان ، پیوندی مبارک میان روح و جسم برقرار می‌شود که قرآن کریم از آن به دمیدن (نفخ) روح در بدن یاد کرده است. آغاز این ارتباط که در فقه از آن به (پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint) تعبیر می‌شود، موضوع برخی از احکام شرعی در نصوص و فتاوا قرار گرفته است.
اما آنچه سبب ابهام این مفهوم در فقه می‌گردد، این پرسش است که آیا مقصود از روح، واقعیتی مجرد و ما ورای طبیعی است که زمان ولوج و نفخ آن تنها به وسیله اولیای معصومان (ع) مشخص می‌شود یا مراد از آن، حیات حیوانی یا امر طبیعی دیگری است که جنین طیّ مراحل رشد خود و پس از خروج از مرحله حیات نباتی، وارد آن می‌شود؟
تفاوت این دو تفسیر در این است که بنابر معنای دوم، لازم نیست به دنبال زمان خاص و معینی همچون پایان چهارماهگی برای پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint باشیم؛ بلکه تشخیص این پدیده طبیعی مانند سایر پدیده های طبیعی براساس آثار طبیعی آن مانند حرکت ارادی جنین در رحم، فعّال شدن برخی از حواسّ او مانند حس لامسه، تپش قلب جنین و یا کامل شدن اعضا و جوارح او خواهد بود. این آثار ممکن است قبل از چهارماهگی یا بعد از آن باشد و یا در موارد و شرایط زیستی متفاوت، در زمان‌های گوناگونی تحقق یابد.
از این رو، سزاوار است نخست روشن شود که مراد از پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در قرآن ، روایات و منابع فقهی چیست؟ ثانیاً، چگونه می‌توان تشخیص داد که پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint تحقق یافته یا خیر؟ و آیا حد زمانی برای آن وجود دارد؟ ثالثاً، علم پزشکی چه تفسیری از پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint و زمان تحقق آن برای جنین و آثار طبیعی این پدیده ارائه می‌دهد؟ رابعاً، آیا می‌توان به وجه جمعی علمی و شایسته میان آنچه از آیات ، روایات، منابع فقهی و دانش پزشکی به دست می‌آید، دست یافت؟
در مواد ۴۸۷ و ۴۹۲ قانون مجازات اسلامی و ماده ۹۱ قانون تعزیرات به پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در جنین اشاره شده است. در دو ماده نخست به بیان مقررات درباره دیه جنین قبل از پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint و بعد از آن پرداخته و در ماده سوم، حکم قصاص در موردِ سقطِ جنین ِدارایِ روح بیان شده است. در هر سه ماده، هیچ توضیحی درباره پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint و راه‌های تشخیص آن ارائه نشده است. نوشتار حاضر می‌تواند گامی برای رفع ابهام از این مواد قانونی باشد.

تبیین مفهوم روح و ولوج آن

همچنین تبیین مفهوم روح و ولوج آن و تفکیک میان روح نباتی، حیوانی و انسانی در این مقاله، می‌تواند به روشن شدن زوایای حقوقی و فقهی مسئله (شبیه سازی) و به خصوص (شبیه‌سازی درمانی) کمک کند. شبیه‌سازی درمانی با اخراج توده سلولی از رویانی که نتیجه تلقیح یک سلول جسمی نه جنسی با تخمک یک زن است وحدود هفت روز از عمر آن گذشته است، آغاز می‌شود. سپس توده سلولی در داخل یک تخمک که هسته آن خارج شده است، کاشت می‌شود و آن گاه با وادارسازی تخمک به انقسام پذیری سلولی از راه تحریک آن با جریان الکتریکی یا شیمیایی، به تولید سلول‌های بنیادی برای ساخت اجزای مختلف بدن پرداخته می‌شود تا به این وسیله نیازهای درمانی شخص صاحب سلول جسمی مرتفع شود. آنچه در طی این فرایند موضوع بیشترین مباحثات فقهی و حقوقی قرار گرفته است، مرگ رویان هفت روزه‌ای است که دارای حیات بوده و با خروج توده سلولی از آن، حیات خود را از دست داده است.

[۱] نشریه فقه:کاوشی نو در فقه اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی، شماره ۴۶_۴۷.

ثبوت شرعی یا عدم ثبوت شرعی مرگ

مسئله دیگری که موضوع این نوشتار می‌تواند به حل آن کمک کند، ثبوت شرعی یا عدم ثبوت شرعی مرگ در موارد مرگ مغزی است. در این گونه موارد، انسان مبتلا به مرگ مغزی، به علّت فعالیت قلب و جریان خون در بدن هر چند به کمک ابزار پزشکی به گونه‌ای از حیات که شاید بتوان بر آن نام حیات نباتی نهاد، ادامه می‌دهد. اما از دیدگاه پزشکی بازگشت ادراک، احساس و حرکت ارادی که نشانه‌های حیات حیوانی و انسانی است، برای همیشه از بیمار منتفی می‌شود.
تطبیق عنوان مرگ که موضوع احکام فراوانی همچون ارث ، وصیت ، قصاص ، دیه ، وکالت و جواز پیوند اعضای مرده به دیگران است، بر چنین فردی که دارای گونه‌ای از حیات و فاقد گونه‌ای دیگر از حیات است، موکول به تحلیل دقیق پدیده حیات، روح ، ولوج آن در بدن و خروج آن از بدن است که این نوشتار گوشه‌هایی از آن را کاویده است.

عبارات فقهاء درباره روح

در کتاب‌های لغت‌ به‌طور گسترده درباره معانی کلمه (روح) و مشتقات دیگر مربوط به آن سخن به میان آمده است، اما معنایی که در فقه از آن اراده شده و ترکیب (پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint) بر پایه آن شکل گرفته است، واقعیتی است که سبب زندگی و حیات در موجودات می‌شود. ما با پرهیز از ورود در مباحث پراکنده‌ای که ثمره‌ای برای بحث ما ندارد، به گونه‌ای گذرا بعضی از عبارات لغویان را می‌آوریم:
(الروح:النفس التی یحیابها البدن).

[۲] خلیل، العین، ج۳، ص۲۹۱.

(و اما الروح فهی ما به الحیاه).

[۳] عسکری، الفروق اللغویه، ص۵۲۱.

(إنّ المراد بالروح، الذی یقوم به الجسد و تکون به الحیاه).

[۴] ابن‌اثیر، النهایه، ج۲، ص۲۷۱.

(الروح ما به حیاه الأنفس).

[۵] فیروزآبادی، القاموس المحیط، ج۱، ص۲۲۴.

[۶] ابن‌منظور، لسان العرب، ج۲، ص۴۶۲.

[۷] زبیدی، تاج العروس، ج۴، ص۵۷.

پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint، موضوع احکام شرعی

پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در انسان ، موضوع برخی از احکام شرعی است که در ذیل به آن‌ها اشاره می‌شود:

کفاره در قتل جنین

قتل جنین قبل از پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint، کفاره ندارد و بعد از پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint ، کفاره دارد. مشهور فقها این قول را برگزیده‌اند،

[۸] حلی، شرایع الاسلام، ج۴، ص۱۰۴۵.

[۹] حلی، المختصر النافع، ص۳۰۷.

[۱۰] حلی، قواعد الاحکام، ج۳، ص۶۴۵.

[۱۱] حلی، ارشاد الاذهان، ج۲، ص۲۲۰.

[۱۲] شهید اول، اللمعه الدمشقیه، ص۲۶۷.

[۱۳] شهید ثانی، شرح اللمعه، ج۱۰، ص۲۹۴.

[۱۴] اردبیلی، مجمع الفائده، ج۱۴، ص۲۲۰.

[۱۵] اصفهانی، کشف اللثام (چاپ سنگی)، ج۲، ص۵۱۹.

[۱۶] طباطبایی، ریاض المسائل، ج۲، ص۵۶۴.

[۱۷] نجفی، جواهر الکلام، ج۴۳، ص۳۶۴.

[۱۸] خوانساری، جامع المدارک، ج۶، ص۲۸۲.

[۱۹] خمینی، تحریرالوسیله، ج۲، ص۵۹۸.

[۲۰] خمینی، تحریرالوسیله، ج۲، ص۶۰۶.

[۲۱] زین الدین، کلمه التقوی، ج۶، ص۴۵۵.

بلکه برخی ادعای اجماع و عدم خلاف کرده‌اند.

[۲۲] نجفی، جواهر الکلام، ج۴۳، ص۳۶۴.

[۲۳] اصفهانی، کشف اللثام (چاپ سنگی)، ج۲، ص۵۱۹.

تنها علامه حلی در کتاب تحریرالاحکام می‌گوید:قتل جنینی که خلقتش کامل است، کفاره دارد؛ هر چند پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در او نشده باشد.

[۲۴] حلی، تحریر الاحکام، ج۲، ص۲۷۹.

در مقابل، آیت اللّه خویی و برخی دیگر در ثبوت کفاره بر جنینی که پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در او شده است، اشکال کرده‌اند. به نظر ایشان اگر اجماع احراز نشود، کفاره ثابت نیست؛ زیرا موضوع در ادله ثبوت کفاره قتل، عنوان رجل و مؤمن است و این دو عنوان بر جنین صدق نمی‌کند.

[۲۵] خویی، مبانی تکمله المنهاج، ج۲، ص۴۱۰.

[۲۶] خویی، مبانی تکمله المنهاج، ج۲، ص۴۳۵.

[۲۷] سید محمد صادق روحانی، تکمله منهاج الصالحین، ص۱۴۲.

[۲۸] سید محمد صادق روحانی، تکمله منهاج الصالحین، ص۱۴۶.

قول مشهور دارای مستند خاصی از کتاب و سنّت نیست، بلکه فقها از عمومات ادله کفاره قتل چنین برداشت کرده‌اند که موضوع این حکم (قتل انسان) است و جنین قبل از پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در او، انسان شمرده نمی‌شود.

دیه جنین

مشهور فقیهان، دیه جنین تام الخلقه را قبل از پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint، صد دینار و بعد از آن، دیه کامل (هزار دینار) می‌دانند.

[۲۹] مفید، المقنعه، ص۷۶۲.

[۳۰] سلاردیلمی، المراسم، ص۲۴۴.

[۳۱] طوسی، النهایه، ص۷۷۸.

[۳۲] طوسی، الخلاف، ج۵، ص۲۹۴.

[۳۳] ابن‌ادریس، السرائر، ج۳، ص۴۰۰.

[۳۴] حلی، شرایع الاسلام، ج۴، ص۱۰۴۵.

[۳۵] حلی، المختصر النافع، ص۳۰۵.

[۳۶] هذلی، الجامع للشرایع، ص۶۰۲.

[۳۷] حلی، قواعد الاحکام، ج۳، ص۶۹۴.

[۳۸] حلّی، ارشاد الاذهان، ج۲، ص۲۳۴.

[۳۹] حلّی، تحریرالاحکام، ج۲، ص۲۷۷.

[۴۰] شهید اول، اللمعه الدمشقیه، ص۲۶۷.

[۴۱] کرکی، رسائل الکرکی، ج۳، ص۱۱۰.

[۴۲] شهید ثانی، شرح اللمعه، ج۱۰، ص۲۸۸.

[۴۳] اردبیلی، مجمع الفائده، ج۱۴، ص۳۳۱.

[۴۴] اصفهانی، کشف اللثام، ج۲، ص۵۱۸.

[۴۵] طباطبایی، ریاض المسائل، ج۲، ص۵۶۰.

[۴۶] نجفی، جواهرالکلام، ج۴۳، ص۳۶۴.

[۴۷] خوانساری، جامع المدارک، ج۶، ص۲۸۲.

[۴۸] خویی، مبانی تکمله المنهاج، ج۲، ص۳۹۸.

[۴۹] خمینی، تحریرالوسیله، ج۲، ص۵۹۷.

مستند این قول، روایات متعددی است که ولوج و نفخ روح در جنین را قید دیه کامل قرار داده است. در مقابل قول مشهور، نخست قول ابن‌ابی عقیل است که دیه کامل را برای جنین تام الخلقه قرار داده است، هر چند دارای روح نباشد، و دوم قول ابن‌جنید است که دیه جنین سقط شده را عبد یا أمه مرغوبی می‌داند که قیمتش یک دهم دیه کامل یعنی صد دینار باشد.

[۵۰] حلی، مختلف الشیعه، ج۹، ص۴۱۰.

حق قصاص در قتل جنین

مسئله حق قصاص در قتل جنین به صراحت در نصوص روایی مطرح نشده است و شاید به همین جهت، منابع فقهی نیز به روشنی به طرح آن نپرداخته‌اند. سلار دیلمی نخستین فقیهی است که قصاص را برای قاتل جنین ثابت می‌داند و شرایط آن را کامل بودن خلقت جنین قرار داده است.

[۵۱] سلاردیلمی، المراسم، ص۲۴۳.

دیدگاه فقهاء

محقق حلّی به طرح فرعی می‌پردازد که دیدگاه وی را در مسئله قصاص ِقاتل ِجنین به وضوح نشان نمی‌دهد. او می‌گوید: اگر کسی زنی را بزند و او جنین خود را سقط کند و جنین هنگام سقوط بمیرد، زننده قاتل است و اگر فعل او عمدی باشد، قصاص می‌شود.

[۵۲] حلی، شرایع الاسلام، ج۴، ص۱۰۴۸.

فقهای بعد از او نیز کم و بیش به همین شکل به طرح فرع مزبور پرداخته‌اند.

[۵۳] حلی، قواعدالاحکام، ج۳، ص۶۹۹.

[۵۴] حلی، تبصره المتعلّمین، ص۲۷۲.

[۵۵] حلی، ارشاد الاذهان، ج۲، ص۲۳۴.

[۵۶] حلی، تحریرالاحکام، ج۲، ص۲۷۸.

[۵۷] اردبیلی، مجمع الفائده، ج۱۴، ص۳۳۸.

[۵۸] اصفهانی، کشف اللثام، ج۱۱، ص۴۷۳.

[۵۹] نجفی، جواهرالکلام، ج۴۳، ص۳۸۱.

[۶۰] قطّانی، معالم الدین، ص۶۰۱.

[۶۱] مامقانی، مناهج المتّقین، ص۵۳۰.

[۶۲] سبزواری، مهذّب الاحکام، ج۲۹، ص۳۲۳.

ظاهر این عبارت گویای این است که اگر مرگ جنین قبل از سقوط یعنی در رحم مادر باشد، قصاص ثابت نیست. به عبارت دیگر، شرط در قصاص این است که جنین در خارج از رحم هر چند زمانی کوتاه زنده باشد. شهید ثانی نیز همین نکته را از عبارت محقق حلی فهمیده است.

[۶۳] شهید ثانی، مسالک الافهام، ج۱۵، ص۴۷۸.

اما این احتمال نیز وجود دارد که قید (عند سقوطه) تنها به جهت کشف از زنده بودن جنین قبل از جنایت باشد، تا یقین به تحقق عنوان (قتل) حاصل شود. بنابر احتمال نخست، عبارت (عند سقوطه) موضوعیت دارد و قیدِ حکم خواهد بود و بنابر احتمال دوم، تنها جنبه کاشفیت و طریقیت دارد و قید نیست. از این رو، اگر حیات جنین قبل از جنایت و در رحم مادر به طریق دیگری ثابت شود، برای ثبوت حق قصاص نیازی به این نیست که جنین هنگام سقوط بمیرد، بلکه مرگ او در رحم مادر نیز برای ثبوت حق قصاص کافی است.
بنابر احتمال اول می‌توان گفت که فقهای مذکور، قصاص قاتل جنین بماهو جنین را جایز نمی‌دانند و اگر کسی جنینی را در حال جنین بودن یعنی در رحم مادرش بکشد، مستحق قصاص نیست، بلکه شرطِ ثبوتِ حقِ قصاص این است که مقتول در خارج از رحم یعنی در حالی که جنین نیست به قتل برسد. پس بنابر احتمال اول، مشهور فقیهان متأخر، قصاص قاتل جنین را جایز نمی‌شمارند. اما بنابر احتمال دوم، حق قصاص قاتل جنین (بما هو جنین) نزد این گروه از فقیهان ثابت است.

برداشت‌های متفاوت از آرای فقهاء

گویا برخی از فقیهان معاصر نیز به علت ابهام یاد شده که در متون فقهی گذشته وجود داشته است، به برداشت های متفاوتی در زمینه آرای فقها رسیده‌اند:بعضی بر این باورند که فتوای به جواز قصاص قاتل جنین از مشاهیر فقها جز در موارد نادر دیده نشده است،

[۶۴] گنجینه آرای فقهی قضایی (نرم افزار)، کد استفتاء:۲۳۵۱، آیت اللّه ناصر مکارم شیرازی.

[۶۵] مکارم شیرازی، بحوث فقهیّه هامّه، ص۲۹۰.

و یا گفته‌اند که اصحاب به قصاص قاتل جنین تصریح نکرده‌اند

[۶۶] مدنی کاشانی، کتاب الدیات، ص۷۳.

در حالی که برخی دیگر، قول به قصاص قاتل جنین را به مشهور فقها نسبت داده‌اند.

[۶۷] موسوی اردبیلی، استفتائات، ج۲، ص۳۶۸.

[۶۸] گنجینه آرای فقهی قضایی، کد استفتا:۵۱۳۸۵، آیت الله جواد تبریزی.

با توجه به این نکته، بیشتر فقیهان معاصر، قصاص قاتل جنین را جایز نمی‌دانند.

[۶۹] گلپایگانی، مجمع المسائل، ج۳، ص۲۹۱.

[۷۰] گلپایگانی، مجمع المسائل، ج۳، ص۲۹۵.

[۷۱] فاضل لنکرانی، جامع المسائل، ج۱، ص۵۴۹.

[۷۲] مکارم شیرازی، بحوث فقهیّه هامّه، ص۲۹۱.

[۷۳] صانعی، استفتائات قضایی، ج۱، ص۱۵۴.

[۷۴] گنجینه آرای فقهی قضایی (نرم افزار)، کد سؤال۵۱۹۴، آیت الله سید علی خامنه ای.

[۷۵] گنجینه آرای فقهی قضایی (نرم افزار)، کد سؤال ۲۶۰۸، آیت اللّه محمد علی اراکی.

[۷۶] گنجینه آرای فقهی قضایی (نرم افزار)، کد سؤال۹۰۰۷، آیت اللّه محمدتقی بهجت.

بعضی از فقها نیز پذیرش قول قصاص را مشکل دانسته

[۷۷] منتظری، الاحکام الشرعیه، ص۵۶۲.

[۷۸] آصف محسنی، الفقه و مسائل طبیّه، ص۶۱.

و گروه دیگری از فقیهان نیز به استناد کبرای (فلاقود لمن لا یقاد منه) در صحیحه ابوبصیر،

[۷۹] وسائل الشیعه، ج۲۹، ص۷۱، باب ۲۸ از ابواب القصاص فی النفس، ح۱.

قاتل جنین را همچون قاتل مجنون و صبّی سزاوار قصاص ندانسته‌اند.

[۸۰] خویی، مبانی تکمله المنهاج، ج۲، ص۴۱۷.

[۸۱] روحانی، فقه الصادق، ج۲۶، ص۳۶۱.

[۸۲] موسوی اردبیلی، فقه الدیات، ص۵۳۸.

[۸۳] گنجینه آرای فقهی قضایی، کد سؤال ۵۱۳۸۵، آیت اللّه جواد تبریزی.

ولی برخی ازمعاصران قاتل جنین را مستحق قصاص می‌دانند.

[۸۴] سبزواری، مهذب الاحکام، ج۲۹، ص۱۱۲.

[۸۵] شیرازی، الفقه، ج۹۱، ص۲۱۷.

[۸۶] مدنی کاشانی، کتاب الدیات، ص۷۳.

البته از حضرت آیت اللّه سید علی خامنه‌ای استفتای دیگری غیر از آ نچه گویای موافقت ایشان با نظر مشهور معاصران است، وجود دارد که مضمون آن این است: سقط جنین موجب قصاص نیست، مگر آن‌که بعد از پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint دارای تمام شرایط قتل عمد باشد.

[۸۷] گنجینه آرای فقهی قضایی (نرم افزار)، کد سؤال۵۳۵۴، آیت ا لله سید علی خامنه ای.

پس به جز سلاّردیلمی و بعضی از فقهای معاصر، کسی به صراحت قول به جواز ِقصاصِ قاتل ِجنین را برنگزیده است. اما آنچه این فرع فقهی را به بحث (پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint) مرتبط می‌سازد، این است که اگرچه سلار دیلمی شرط قصاص قاتل جنین را کمال و تمامیت خلقت جسمانی جنین قرار داده است، ولی فقهایِ معاصرِ هم رأی او، شرط کرده‌اند که حق قصاص در فرضی ثابت است که پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در جنین تحقق یافته باشد.

پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در قرآن کریم

در پنج آیه از قرآن کریم به صراحت سخن از نفخ روح به میان آمده است. دو مورد درباره حضرت آدم است

[۸۸] حجر/سوره۱۵، آیه۲۸ ۲۹.

[۸۹] ص/سوره۳۸، آیه۷۱ ۷۲.

که با الغای خصوصیت، در سایر انسان‌ها نیز صادق است. دو مورد دیگر درباره حضرت عیسی است

[۹۰] انبیاء/سوره۲۱، آیه۹۱.

[۹۱] تحریم/سوره۶۶، آیه۱۲.

و مورد پنجم اگرچه این احتمال می‌رود که آن هم درباره حضرت آدم باشد. ظاهراً درباره مطلق انسان است؛

[۹۲] سجده/سوره۳۲، آیه۷ ۹.

در نهایت در آیات ۱۲ تا ۱۴ سوره مؤمنون ،

[۹۳] مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱۲ ۱۴.

مراحل مختلف آفرینش جنین از نطفه، علقه، مضغه، عظام و لحم ذکر و در پایان افزوده شده است که پس از آن در او آفرینشی متفاوت پدید می‌آوریم.
با بهره‌گیری از آیات مربوط به خلقت انسان و نیز روایات وارد شده درباره آیه فوق، به این نتیجه می‌رسیم که مقصود خداوند از آفرینشی متفاوت در این آیه ، همان نفخ و پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در جنین انسان است.
البته موارد استعمال روح در قرآن بیش از این است و در برخی از آن‌ها تعبیر (روح القدس) به عنوان تأیید کننده حضرت عیسی،

[۹۴] بقره/سوره۲، آیه۸۷.

[۹۵] بقره/سوره۲، آیه۲۵۳.

[۹۶] مائده/سوره۵، آیه۱۱۰.

و یا فرشته‌ای با همین نام، یا (روح الامین) که قرآن را بر پیامبر نازل کرد،

[۹۷] نحل/سوره۱۶، آیه۱۰۲.

[۹۸] شعراء/سوره۲۶، آیه۱۹۳.

آمده است. در برخی آیات آمده است که مؤمنان به وسیله روحی تأیید می‌شوند.

[۹۹] مجادله/سوره۵۸، آیه۲۲.

در آیه‌ای بر حضرت عیسی اطلاق روح شده

[۱۰۰] نساء/سوره۴، آیه۱۷۱.

و در یک مورد هم ظاهراً روح بر قرآن تطبیق یافته است.

[۱۰۱] شوری/سوره۴۲، آیه۵۲.

کاربرد دیگر (روح) در مورد فرشته‌ای است که بر حضرت مریم ظاهر شد.

[۱۰۲] مریم/سوره۱۹، آیه۱۷.

در مواردی، روح در کنار فرشتگان از کارگزاران دستگاه خلقت خداوند شمرده شده است

[۱۰۳] نحل/سوره۱۶، آیه۲.

[۱۰۴] قدر/سوره۹۷، آیه۴.

[۱۰۵] معارج/سوره۷۰، آیه۴.

و در نهایت، در یک مورد از یک حقیقت روح سؤال شده و در پاسخ آمده است که (بگو:روح از امر پروردگارم است).

[۱۰۶] اسراء/سوره۱۷، آیه۸۵.

قدر مسلّم در آیات مذکور

قدر مسلّم در این آیات این است که روح در قرآن در دو مورد استعمال حقیقی دارد:نخست روح انسان و دوم موجودی از سنخ فرشتگان. معنای متبادر از کلمه (روح) موجودی است که مبدأ حیات است

[۱۰۷] راغب، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۱۰.

[۱۰۸] طباطبایی، المیزان، ج۲۰، ص۱۸۹.

و این معنا در تمامی موارد استعمال روح در قرآن دیده می‌شود.

[۱۰۹] مصباح یزدی، معارف قرآن، ج۱_۳، ص۳۵۶.

از پنج آیه مربوط به نفخ روح که میان تسویه به معنای تمامیت خلقت جسمانی با نفخ روح فرق نهاده است و همچنین از دلالت ضمنی مفهوم نفخ (دمیدن) و بخصوص آیه۱۴ سوره مؤمنون

[۱۱۰] مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱۴.

که از مرحله نفخ روح به خلق آخر یاد کرده است ظاهر می‌شود که این مرحله از تکوین انسان اگر نگوییم غیرمادی است، لااقل هم سنخ دیگر مراحل خلقت مادی و جسمانی انسان نیست و مرتبه‌ای برتر است که منجر به حیات آن می‌گردد.

[۱۱۱] مجلسی، بحارالانوار، ج۵۸، ص۱۹.

دیدگاه آیت الله مصباح یزدی

آیت اللّه محمد تقی مصباح یزدی در توضیح آیات مربوط به روح می‌گوید:
اجمالاً از قرآن برمی‌آید که درآدمی، جز بدن ، چیزی بسیار شریف نیز وجود دارد، ولی مخلوق خداست، نه جزئی از خدا و تا آن چیز شریف در انسان وجود نیاید، آدمی، انسان نمی‌گردد و چون در حضرت آدم به وجود آمد، شأنی یافت که باید فرشتگان در برابر او خضوع کنند …. اما آیا چگونه چیزی است و آیا از سنخ موجودات طبیعی است یا از سنخ موجودهایی است که ما با آن‌ها آشنایی نداریم، مگر با علم حضوری و معرفت شهودی؟ با توضیحی که در مورد تعبیرات روح در قرآن دادیم… می‌توان استظهار کرد که این فعل و انفعالات عالم مادی که موجب امکان استعدادی برای پیدایش موجودی می‌شود، در اصل ِپیدایش ِروح وجود ندارد و روح با فرمان خدا پیدا می‌شود و اما این‌که تکامل آن در ارتباط با بدن و در اثر فعل و انفعالات مادی پیدا می‌شود، مسئله دیگری است.

[۱۱۲] مصباح یزدی، معارف قرآن، ج۱_۳، ص۳۵۸.

توضیح آیت اللّه شیخ حسن مصطفوی

آیت اللّه شیخ حسن مصطفوی در بررسی واژه (روح) می‌گوید:معنای ریشه‌ای آن ظهور و جریان پدیده‌ای لطیف است که آثاری چون گشایش، سرور، شادمانی، راحتی، سهولت و نجات را در پی دارد و می‌تواند مصادیق مختلفی داشته باشد. اصل اوّلی در معنای این لفظ، جریان معنوی است؛ چنان که اصل در (ریح) جریان و تحّرک ظاهری و مادی است.
وی از تعلّق نفخ (دمیدن) در آیات قرآن به روح و نیز از این‌که قرآن روح را از امر پروردگار می‌داند، نتیجه می‌گیرد که روح انسانی، برخلاف پندار برخی فیلسوفان، روحانی الحدوث و البقاء است و تأکید می‌کند که انسان دارای دو خلقت است:یکی خلقت جسمانی و مادی و دیگری خلقت روحانی که به امر خداوند و نفخ او صورت می‌گیرد، نه بر اثر رشد و کمال جسمی و مادی و به همین جهت نحوه خلقت آن از دایره قوانین مادی خارج است و سخن از خصوصیات و کیفیت آن بیهوده است.

[۱۱۳] مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۴، ص۲۲۱ _۲۲۶.

دیدگاه قرآن

پس، از دیدگاه قرآن، روح و نحوه تعلّق (نفخ ویا ولوج) آن به بدن پدیده‌ای غیرمادی و یا لااقل متفاوت با سایر پدیده‌های جسمانی و مادی است. پس پژوهش در قرآن کریم ، احتمالِ نخستِ مطرح شده در مقدمه را تأیید می‌کند، اما باید توجه داشت که این سخن ضرورتاً به معنای نفی تأثیر و ارتباط این پدیده (پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint) یا تقارن آن با برخی آثار مادی و جسمانی در جنین انسان نیست. به عبارت دیگر، این احتمال وجود دارد که هر چند روح و ولوج آن در بدن از سنخ سایر پدیده‌های جسمانی نیست، ولی ممکن است به جهت ارتباط وثیق روح با بدن، منشأ تحوّلاتی در جسم شود که از آن طریق بتوان زمان حدوث آ ن را تشخیص داد.
در نهایت، توجه به این نکته لازم است که از موارد استعمال واژه روح در قرآن به دست می‌آید که قرآن کریم، این کلمه را بر زندگی نباتی اطلاق نکرده است و در این گونه موارد از کلمه حیات بهره برده است.

[۱۱۴] حدید/سوره۵۷، آیه۱۷.

[۱۱۵] ق/سوره۵۰، آیه۱۱.

پس اگرچه جنین از اولین مراحل تکوین که نطفه‌ای بیش نیست، دارای حیات نباتی و آثار آن یعنی رشد و تغذیه است، ولی تنها بعد از تمامیت خلقت جسمانی، صاحب روح می‌گردد.

پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در روایات

پس از بررسی روایات معصومان درباره روح و ولوج آن، می‌توان به نکات ذیل دست یافت:

غیر بدن بودن روح

روح، غیر از بدن و غیر جسمانی است.

[۱۱۶] مجلسی، بحارالانوار، ج۵، ص۲۵۰.

[۱۱۷] مجلسی، بحارالانوار، ج۵، ص۱۱۲.

[۱۱۸] مجلسی، بحارالانوار، ج۵، ص۲۴۳.

[۱۱۹] مجلسی، بحارالانوار، ج۶، ص۱۱۱.

[۱۲۰] مجلسی، بحارالانوار، ج۵۸، ص۴۴.

خلقت ارواح قبل از اجساد

[۱۲۱] مجلسی، بحارالانوار، ج۵۸، ص۱۳۴.

و قبض روح هنگام مرگ و بقای آن بعد از هلاکت جسم

[۱۲۲] مجلسی، بحارالانوار، ج۶، ص۱۳۹.

که روایات فراوانی برآن دلالت دارند، جملگی گویای همین حقیقت هستند. تعبیر (روحانیین) در روایات نیز به همین جهت بر حقایق مجرد و غیرمادی اطلاق می‌شود.

[۱۲۳] مجلسی، بحارالانوار، ج۱، ص۱۰۹.

[۱۲۴] مجلسی، بحارالانوار، ج۷، ص۳۸.

[۱۲۵] مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰، ص۱۸۶.

[۱۲۶] مجلسی، بحارالانوار، ج۱۸، ص۲۵۸.

[۱۲۷] مجلسی، بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۳۹.

[۱۲۸] مجلسی، بحارالانوار، ج۴۳، ص۲۴۹.

[۱۲۹] مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۱۲۶.

[۱۳۰] مجلسی، بحارالانوار، ج۵۴، ص۳۲۲.

[۱۳۱] مجلسی، بحارالانوار، ج۵۴، ص۲۱۳.

[۱۳۲] مجلسی، بحارالانوار، ج۵۴، ص۳۰۹.

[۱۳۳] مجلسی، بحارالانوار، ج۵۶، ص۲۱۷.

[۱۳۴] مجلسی، بحارالانوار، ج۵۶، ص۲۴۳.

[۱۳۵] مجلسی، بحارالانوار، ج۵۷، ص۳۱۰.

[۱۳۶] مجلسی، بحارالانوار، ج۶۰، ص۴۵.

[۱۳۷] مجلسی، بحارالانوار، ج۶۲، ص۲۲۵.

[۱۳۸] مجلسی، بحارالانوار، ج۷۵، ص۳۱۶.

[۱۳۹] مجلسی، بحارالانوار، ج۸۸، ص۱۸۲.

[۱۴۰] مجلسی، بحارالانوار، ج۹۰، ص۱۳۵.

[۱۴۱] مجلسی، بحارالانوار، ج۹۰، ص۲۷۰.

البته میان دانشمندان اختلاف است که آیا روح حقیقتی مجرد (به معنای فلسفی) و غیرمادی است یا از سنخ ماده‌ای لطیف‌تر از ماده عالم جسمانی است، ولی اجمالاً بسیاری از دانشمندان بر این باورند که روح دارای واقعیتی غیر از این بدن مادی است.

[۱۴۲] مجلسی، بحارالانوار، ج۵۸، ص۱۱۰۵.

روح به معنای حیات در حیوانات

روح در روایات همچون عرف و لغت به معنای حیات در حیوانات نیز به کار رفته است؛ هر چند این استعمال در قرآن یافت نمی‌شود. در برخی روایات آمده است که نماز با لباسی که از پشم حیوان مردار است، جایز است؛ زیرا پشم روح ندارد.

[۱۴۳] وسائل الشیعه، ج۳، ص۵۱۳_۵۱۵.

[۱۴۴] وسائل الشیعه، ج۴، ص۴۵۷.

در روایتی آمده است که به صورت چهارپایان ضربه نزنید؛ زیرا هر موجودی که دارای روح است، خداوند را حمد و تسبیح می‌کند.

[۱۴۵] وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۴۸۶.

در مجموعه‌ای از روایات از پدید آوردن تمثال و صور موجودات دارای روح نهی شده است و مقصود از ذوات ارواح در این روایات، موجودات جاندار است که شامل انواع حیوانات می‌شود.

[۱۴۶] وسائل الشیعه، ج۵، ص۳۰۳.

[۱۴۷] نوری، مستدرک الوسائل، ج۳، ص۴۵۳.

در روایتی آمده است که امام حسن (ع) در کنار سگی مشغول خوردن غدا بودند و هرگاه لقمه‌ای می‌خوردند، لقمه‌ای نیز به آن سگ می‌دادند و در پاسخ به اعتراض به این عمل، فرمودند:از خداوند شرم می‌کنم که در حال خوردن، موجود دارای روحی به من نظر کند و من به او طعامی ندهم.

[۱۴۸] نوری، مستدرک الوسائل، ج۷، ص۱۹۷.

[۱۴۹] نوری، مستدرک الوسائل، ج۸، ص۲۹۵.

روایات دیگری نیز بر وجود روح در حیوانات دلالت می‌کند.

[۱۵۰] مجلسی، بحارالانوار، ج۲، ص۱۷.

[۱۵۱] مجلسی، بحارالانوار، ج۳، ص۵۹.

[۱۵۲] مجلسی، بحارالانوار، ج۶، ص۱۷۰.

[۱۵۳] مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰، ص۱۸۴.

تفاوت میان روح حیوانی و روح انسانی

در برخی روایات مطابق با دیدگاه بسیاری از متکلمان و فیلسوفان میان روح حیوانی و روح انسانی در انسان‌ها فرق نهاده شده است. در روایتی، از امام کاظم (ع) وارد شده است که هر انسانی هنگام خواب ، روح حیوانی‌اش در بدن می‌ماند، اما روح العقل (روح انسانی) از او جدا می‌شود و تنها هنگام مرگ است که روح حیوانی از بدن انسان خارج می‌شود.

[۱۵۴] مجلسی، بحارالانوار، ج۵۸، ص۴۳.

علامه مجلسی روایت دیگری را که از امیرمؤمنان (ع) نقل شده است، بر همین معنا حمل می‌کند

[۱۵۵] مجلسی، بحارالانوار، ج۵۸، ص۸۵.

[۱۵۶] مجلسی، بحارالانوار، ج۵۸، ص۴۱.

و در نهایت می‌گوید:ظاهر روایات این است که روح انسانی، غیر از روح حیوانی است.

[۱۵۷] مجلسی، بحارالانوار، ج۵۸، ص۱۰۵.

البته مغایرت این دو پدیده ضرورتاً به این معنا نیست که هر انسانی دارای دو روح است که هر کدام وجودی مستقل و منحاز دارد، بلکه می‌تواند تفاوت آن‌ها به اختلافات دو مرتبه شدید و ضعیف از یک واقعیت به نام حیات باشد که مرتبه ناقص تر آن در موجودات، روح حیوانی و مرتبه کامل‌تر آن روح انسانی نامیده شود؛ چنان که روح نباتی نیز که گونه‌ای از حیات و زندگی است، از مرتبه روح حیوانی پست‌تر است. به همین جهت کلمه (روح) می‌تواند بر هر آنچه منشأ حیات در موجودات، اعم از حیوان ، انسان و موجودات برتر یا پست تر از آن دو است، اطلاق و در همه آن‌ها به یک واقعیت تکوینی تشکیکی اشاره شود.
این اطلاق به صراحت در برخی روایات دیده می‌شود؛ مثلاً در روایتی از روح در آیه شریفه (یسألونک عن الروح قل الروح من امر ربّی) پرسش می‌شود و امام در پاسخ می‌فرماید:
الّتی فی الدّوابّ و الناس.

[۱۵۸] مجلسی، بحارالانوار، ج۵۸، ص۴۲.

آن چیزی است که در جنبندگان و مردم وجود دارد.

معانی روح از دیدگاه شیخ مفید

شیخ مفید نیز برای روح چهارمعنا ذکر کرده است که یکی از آن‌ها حیات است و معانی دیگر عبارت است از: قرآن ، یکی از فرشتگان و جبرئیل . او می‌گوید:وقتی گفته می‌شود:روح از بدن خارج شد یا پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در جنین تحقق یافت، مقصود از روح معنای حیات است.

[۱۵۹] مفید، تصحیح اعتقادات الامامیّه، ص۸۰.

روایات مربوط به پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در جنین

روایات مربوط به پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در جنین را بیش‌تر می‌توان در ضمن اخبار مربوط به دیه مراحل مختلف خلقت جنین یافت.

[۱۶۰] وسائل الشیعه، ج۲۹، ص۲۲۹.

[۱۶۱] وسائل الشیعه، ج۲۹، ص۳۱۲.

[۱۶۲] نوری، مستدرک الوسائل، ج۱۸، ص۳۶۲.

[۱۶۳] ملایری، جامع احادیث الشیعه، ج۲۶، ص۴۷۲.

از این رو، بررسی و دقت در این دسته از روایات می‌تواند به درک صحیح مفهوم (پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint) از دیدگاه روایات کمک کند.
در بعضی از این روایات از آخرین مرحله تکامل جنین به انشای روح،

[۱۶۴] ملایری، جامع احادیث الشیعه، ص۲۲۹.

[۱۶۵] ملایری، جامع احادیث الشیعه، ص۳۱۲.

پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint،

[۱۶۶] ملایری، جامع احادیث الشیعه، ص۳۱۸، ح۱۰.

نفخ روح

[۱۶۷] ملایری، جامع احادیث الشیعه، ص۳۱۶.

و خلق آخر

[۱۶۸] ملایری، جامع احادیث الشیعه، ص۳۱۲.

[۱۶۹] ملایری، جامع احادیث الشیعه، ص۳۱۷.

سخن به میان آمده و در همه آن‌ها دیه کامل (هزار دینار) برای این مرحله از خلقت جنین مقدّر شده است.

نکات مورد استفاده از روایات مذکور

از بررسی این روایات نکات ذیل به دست می‌آید:

نکته یکم

پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint قبل از تولّد و در دورانی که جنین در رحم است، واقع می‌شود. این دیدگاه مخالف نظر برخی همچون فخررازی است که هنگام پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint را زمان ولادت می‌دانند.

[۱۷۰] فخررازی، التفسیر الکبیر، ج۲۳، ص۸۵.

به نظر می‌رسد هیچ‌یک از آیات مربوط به نفخ روح، دلالت روشنی بر اثبات یا نفی هر یک از این دو قول ندارند، اما ظواهر بسیاری از روایات که جنین را مقسم مراحل مختلف رشد و از جمله پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint قرار داده است، این است که پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint هنگامی پدید می‌آید که بر فرزند، عنوان جنین صدق می‌کند و بی تردید جنین بر فرزندی اطلاق می‌شود که در رحم است و هنوز متولد نشده است. علاوه بر این، در برخی روایات که در نکته چهارم به تفصیل خواهد آمد مراحل مختلف تکوین جنین زمان‌بندی شده است و آخرین مرحله که مرحله پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint است، در دو روایت پس از چهارماهگی و در یک روایت با مرحله‌ای پیش از آن، پس از چهارماهگی ذکر شده است. هر چند این احتمال وجود دارد که مرحله پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint با فاصله پنج ماه بعد از چهار ماهگی یعنی زمان تولّد تحقق یابد و روایات صراحتی در این ندارند که این مرحله بلافاصله بعد از چهارماهگی محقق می‌شود، ولی چنین فهمی از روایات بعید به نظر می‌رسد و ظاهر است که این مرحله بلافاصله بعد از چهارماهگی یا با فاصله یک مرحله دیگر در دوران جنینی واقع می‌شود.

روایت سعید بن مسیّب

در میان روایات دیه جنین، روایت سعید بن مسیّب از امام سجّاد (ع) در اثبات این مدّعا صریح است.

[۱۷۱] کلینی، الکافی، ج۷، ص۳۴۷.

[۱۷۲] خویی، معجم الرجال الحدیث، ج۹، ص۱۳۸.

[۱۷۳] طبسی، رجال الشیعه فی اسانید السنه، ص۳۳۱.

[۱۷۴] خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۴، ص۲۳.

[۱۷۵] طوسی، تهذیب الاحکام، ج۱۰، ص۲۸۲.

او از امام (ع) از دیه سقط جنین می‌پرسد و امام (ع) دیه مراحل مختلف جنین را برای او بیان و در نهایت می‌فرماید:
…و إن طرحته و هو نسمه مخلّقه له عظم و لحم مزیّل الجوارح قد نفخ فیه روح العقل فإنّ علیه دیه کامله، قلت له:أرأیت تحوّله فی بطنها إلی حال أبروح کان ذلک أو بغیر روح؟ قال:بروح عدا الحیاه القدیم المنقول فی أصلاب الرجال و ارحام النساء و لولا أنّه کان فیه روح عدا ا لحیاه ما تحوّل عن حال بعد حال فی الرحم و ما کان إذاً علی من یقتله دیه و هو فی تلک الحال؛

[۱۷۶] وسائل الشیعه، ج۲۹، ص۳۱۶.

…و اگر زن جنین خود را رها (سقط) کند، در حالی که او انسانی گردیده دارای استخوان و گوشت که اعضا و جوارح او را از هم تمیز داده و روح عقل در او دمیده شده است، بر او (آسیب رساننده به زن) دیه کامل است. سیعد بن مسیّب می‌گوید:به امام (ع) عرض کردم:آیا به نظر شما، حرکت جنین در شکم مادر به سبب وجود روح است یا خیر؟ امام فرمود:به سبب روح است، اما روحی غیر از آن حیات پیشین که در اصلاب مردان و ارحام زنان داشته است و اگر در جنین روحی غیر از حیات نباشد، در رحم هیچ حرکتی نخواهد کرد و در این حال، دیه (کامل) بر عهده قاتل او نخواهد بود.
این روایت علاوه بر دلالت داشتن بر نفخ روح انسانی (که از آن به روح عقل یاد شده است) بعد از تمامیت خلقت اعضا و جوارح جنین (در حالی که جنین در رحم است) بر وجود حیات نباتی قبل از تحقق حیات حیوانی و انسانی نیز دلالت دارد. نکته مهم دیگر در این روایت این است که امام (ع) حرکت جنین در رحم را که از آثار روح حیوانی است، نشانه نفخ روح انسانی قرار داده است وا ین نتیجه مهمی را درپی خواهد داشت که پس از این به بررسی آن خواهیم پرداخت و آن، همزمانی پیدایش روح حیوانی و روح انسانی در جنین است.

روایت ابن‌شبّل

روایت ابن‌شبّل نیز در تحقق پاورپوینت کامل ولوج روح ۱۲۰ اسلاید در PowerPoint در دوران جنینی، صریح است. امام صادق (ع) در پایان این روایت می‌فرماید:
…یا أبا شبّل، اذا مضت خمسه أشهر فقد صارت فیه الحیاه و قد استوجب الدیه؛

[۱۷۷] وسائل الشیعه، ج۲۹، ص۳۱۵.

…ای ابا شبّل! هنگامی که پنج ماه (از عمر جنین) گذشت، حیات در او حلول خواهد کرد و سزاوار دیه (کامل) خواهد بود.
در این روایت پنج ماهگی زمان حلول حیات انسانی تعیین شده است.
روایت سلیمان بن صالح از امام صادق (ع) با ظاهر یا نصّ سایر روایات درباره جنین تفاوت دارد. در این روایت آمده است:
…فإذا کسی اللحم فمائه دینار، ثمّ هی دیته حتی یستهلّ، فإذا استهلّ فالدیّه کامله.

[۱۷۸] وسائل الشیعه، ص۳۱۳.

…دیه جنین هنگامی که دارای گوشت شود، صد دینار است، و این دیه ثابت خواهد بود تا جنین استهلال کند و هنگامی که جنین استهلال کند، دیه او کامل خواهد بود.
برخی از قدما به مضمون این روایت فتوا داده‌اند.

[۱۷۹] ابن‌بابویه، فقه الرضا، ص۳۱۱.

[۱۸۰] صدوق، المقنع، ص۱۷۹.

[۱۸۱] صدوق، الهدایه، ص۳۰۲.

[۱۸۲] حلبی، الکافی، ص۳۹۳.

در این روایت، استهلال طفل که اولین گریه یا فریاد کودک بعد از تولّد اس