توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت کامل ولع ۸۷ اسلاید در PowerPoint دارای ۸۷ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت کامل ولع ۸۷ اسلاید در PowerPoint،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت کامل ولع ۸۷ اسلاید در PowerPoint :

حرص

‌میل شدید به چیزى یا براى به دست آوردن چیزى را حرص می نامند. حِرص، از رذایل اخلاقی به شمار می‌رود. از آن به مناسبت در باب هاى اجتهاد و تقلید، حج ، تجارت و شهادات سخن گفته‌ اند.

فهرست مندرجات

۱ – معنای حرص
۱.۱ – ۱) حرص در قرآن و تفاسیر
۱.۱.۱ – واژه مترادف هلوع
۱.۱.۲ – فایده صفت حرص
۱.۲ – ۲) حرص در احادیث
۱.۲.۱ – مصداق حرص مثبت
۱.۲.۲ – حرص مذموم
۱.۲.۳ – ماهیت حرص
۱.۲.۴ – راه مهار حرص
۱.۲.۵ – پیامدهای حرص
۱.۲.۶ – رابطه حرص و معیشت
۱.۲.۷ – لفظ حرص در احادیث
۱.۳ – ۳) حرص در اخلاق و عرفان
۱.۳.۱ – آثار حرص ورزیدن
۱.۳.۲ – درمان حرص
۱.۳.۳ – حرص در کتب عرفانی
۱.۳.۴ – حرص درمتون عرفانی
۲ – حکم فقهی حرص
۳ – فهرست‌منابع
۴ – پانویس
۵ – منابع

معنای حرص

حرص مصدری عربی است و یکی از دو معنای اصلی آن خواستن و تمایل بسیار زیاد به چیزی است. در فارسی در برابر آن « آز » و « زیادت جویی » را به کار برده اند.

[۱] ابن فارس، معجم مقاییس اللغه، ذیل واژه «حرص».

[۲] ابن منظور، لسان العرب، ذیل واژه «حرص».

[۳] علی اکبر دهخدا، لغت نامه دهخدا، ذیل واژه «حرص».

واژه حرص در احادیث و متون اخلاقی بار معنایی منفی یافته، اما در قرآن بیش‌تر در همان معنای لغوی به کار رفته است.

۱) حرص در قرآن و تفاسیر

در قرآن واژه حرص پنج بار به کار رفته است.
– در آیه ۹۶ سوره بقره ،

[۴] بقره/سوره۲، آیه۹۶.

از میل شدید قوم یهود به زندگی طولانی در دنیا با تعبیر توبیخ آمیز «اَحْرَصَ النّاسِ علی حَیوهٍ» (حریص ‌ترین مردم بر زندگی) یاد شده است.
منشأ این حرص یهود آن است که می‌دانند به علت کفر ، در آخرت سرنوشتی جز عذاب و محروم شدن از نعمت های الهی ندارند.

[۵] طبری، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ذیل آیه ۹۶ سوره بقره.

[۶] طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ذیل آیه ۹۶ سوره بقره.

در چند آیه نیز این واژه برای بیان خیرخواهی شدید پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم به مردم و عزم ایشان بر هدایت انسان‌ها به کار رفته است.

[۷] توبه/سوره۹، آیه۱۲۸.

[۸] یوسف/سوره۱۲، آیه۱۰۳.

[۹] نحل/سوره۱۶، آیه۳۷.

[۱۰] طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ذیل توبه: ۱۲۸.

[۱۱] طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ذیل یوسف: ۱۰۳.

[۱۲] محمدبن عمر فخررازی، التفسیر الکبیر، ذیل توبه: ۱۲۸، او، مفاتیح الغیب، بیروت ۱۴۲۱/۲۰۰۰.

[۱۳] محمدبن عمر فخررازی، التفسیر الکبیر، ذیل نحل: ۳۷، او، مفاتیح الغیب، بیروت ۱۴۲۱/۲۰۰۰.

[۱۴] محمدبن احمد قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ذیل یوسف: ۱۰۳، ج ۵، جزء ۹ و ۱۰، قاهره ۱۳۸۷/۱۹۶۷، ج ۹، جزء۱۸، بیروت ۱۹۶۶، چاپ افست تهران ۱۳۶۴ش.

[۱۵] محمدبن احمد قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ذیل نحل: ۳۷، ج ۵، جزء ۹ و ۱۰، قاهره ۱۳۸۷/۱۹۶۷، ج ۹، جزء۱۸، بیروت ۱۹۶۶، چاپ افست تهران ۱۳۶۴ش.

[۱۶] حسین بن محمد دامغانی، الوجوه و النظائر لالفاظ کتاب اللّه العزیز، ج۱، ص۲۶۲، چاپ محمدحسن ابوالعزم زفیتی، قاهره ۱۴۱۶ـ۱۴۲۱/ ۱۹۹۶ـ ۲۰۰۰.

آیه ۱۲۹ سوره نساء ، هم متضمن معنای لغوی حرص است.

واژه مترادف هلوع

واژه مترادف حرصِ اصطلاحی در قرآن کریم «هَلُوع» است.

[۱۷] مَعارج/سوره۷۰، آیه۱۹.

براساس آیه ۱۹ سوره معارج ، خداوند انسان را هلوع آفریده است. مفسران این واژه را « بسیار حریص و ناشکیبا » معنا کرده اند.

[۱۸] طبری، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ذیل آیه ۱۹ سوره معارج.

[۱۹] طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ذیل آیه ۱۹ سوره معارج.

[۲۰] محمدبن احمد قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ذیل آیه ۱۹ سوره معارج، ج ۵، جزء ۹ و ۱۰، قاهره ۱۳۸۷/۱۹۶۷، ج ۹، جزء۱۸، بیروت ۱۹۶۶، چاپ افست تهران ۱۳۶۴ش.

گویا این معنا مستند به آیات ۲۰ و ۲۱ سوره معارج است که می‌گوید: چون شرّی به انسان برسد، بسیار جزع و بی تابی می‌کند و چون خیری به او رسد، بخل می‌ورزد.

[۲۱] طبری، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ذیل آیه ۱۹-۲۱ سوره معارج .

[۲۲] زمخشری، الکشّاف عن حقیقه التنزیل، ذیل آیه ۱۹-۲۱ سوره معارج .

[۲۳] طبرسی، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، ذیل آیه ۱۹-۲۱ سوره معارج .

[۲۴] ذیل آیه ۱۹،۲۱ سوره معارج، طباطبائی، المیزان فی تفسیر القرآن.

فایده صفت حرص

به نظر مفسران، این صفت را خداوند در نهاد انسان قرار داده است تا به کمک عقل ، آن را برای رسیدن به خیر و حفظ آن (حرص بر خیر) و گریز از شر به کار برد؛ بنابراین، لحن توبیخ آمیز آیات ۱۹ تا ۲۱ سوره معارج متوجه سوء تدبیر برخی انسان‌ها در استفاده از این صفت است و ناظر به اصل صفت، که آفرینش خداوندی است، نیست.

[۲۵] آیات ۲۲-۲۳ معارج مصلّین را مستثنا می‌سازد.

[۲۶] طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ذیل معارج: ۱۹.

[۲۷] زمخشری، الکشّاف عن حقیقه التنزیل، ذیل معارج: ۱۹.

[۲۸] محمدبن عمر فخررازی، التفسیر الکبیر، او، مفاتیح الغیب، ذیل معارج: ۱۹، بیروت ۱۴۲۱/۲۰۰۰.

[۲۹] طباطبائی، المیزان فی تفسیر القرآن، ذیل معارج: ۱۹.

۲) حرص در احادیث

حرص ورزیدن نسبت به دنیا صفتى ناپسند است که در احادیث متعدد نکوهش شده و از ریشه‌ هاى کفر ،

[۳۰] الکافی (کلینی) ج۲،ص ۲۸۹.

از نشانه‌ هاى شقاوت انسان،

[۳۱] الکافی (کلینی)ج ۲،ص ۲۹۰.

سبب معصیت حضرت آدم و حوا

[۳۲] الکافی (کلینی)ج ۳،ص ۳۱۷.

و دعوت کننده به ارتکاب گناهان

[۳۳] الکافى (کلینى)ج ۸،ص ۱۹.

شمرده شده است.
مصداق های حرص معمولاً در احادیث ذکر گردیده است و به حسب مورد، حرص بار معنایی مثبت یا منفی دارد.

مصداق حرص مثبت

نمونه قِسم نخست، احادیثی است که در آن‌ها به حرص بر انجام دادن کارهای خیر سفارش شده

[۳۴] ابن حنبل، مسند الامام احمدبن حنبل، ج۲، ص۳۶۶، بیروت: دارصادر.

یا حرص بر فهم دین ( فقه ) و جهاد در راه خدا از نشانه های مؤمنان دانسته شده است.

[۳۵] کلینی، الکافی، ج۲، ص۲۳۱.

در مقابل، حرص بر دنیا، مال و قدرت نکوهش شده است.

[۳۶] ابن حنبل، مسند الامام احمدبن حنبل، ج۲، ص۴۴۸، بیروت: دارصادر.

[۳۷] ابن حنبل، مسند الامام احمدبن حنبل، ج۳، ص۱۹۲، بیروت: دارصادر.

حرص مذموم

براساس احادیث، حرصِ مذموم تلاش بیهوده ای است که انسان برای کسب آنچه بیش از نیاز اوست انجام می‌دهد

[۳۸] کلینی، الکافی، ج۲، ص۱۳۰ـ۱۳۱.

و این در واقع نشانه خرسند نبودن او به رزقی است که خداوند برایش مقدر کرده است

[۳۹] مصباح الشریعه، (منسوب به) امام جعفرصادق (علیه‌السلام)، ج۱، ص۱۱۷، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۰/ ۱۹۸۰.

[۴۰] احمدبن محمد برقی، کتاب المحاسن، ج۱، ص۱۷، چاپ جلال الدین محدث ارموی، قم (۱۳۳۱ش (.

[۴۱] ابن بابویه، کتاب مَن لایحضُرُه الفقیه، ج۴، ص۳۹۳، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۴۰۴.

ازاین رو ترک حرص موجب فزونی رزق انسان دانسته شده است.

[۴۲] ابن بابویه، کتاب الخصال، ج۲، ص۵۰۵، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۳۶۲ش.

ریشه حرص دنیا دوستی و نیز سوء ظن به خداست

[۴۳] علی بن ابی طالب (علیه‌السلام)، امام اول، نهج البلاغه، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم.

[۴۴] علی بن ابی طالب (علیه‌السلام)، امام اول، نهج البلاغه، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم.

[۴۵] مصباح الشریعه، (منسوب به) امام جعفرصادق (علیه‌السلام)، ج۱، ص۱۳۹، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۰/ ۱۹۸۰.

[۴۶] سلیمان بن احمد طبرانی، المعجم الکبیر، ج۱۰، ص۱۶۳، چاپ حمدی عبدالمجید سلفی، چاپ افست بیروت ۱۴۰۴ــ۱۴۰.

که با ایمان به خدا قابل جمع نیست.

[۴۷] ابن بابویه، کتاب الخصال، ج۱، ص۸۳، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۳۶۲ش.

[۴۸] علی بن حسام الدین متقی، کنز العُمّال فی سنن الاقوال و الافعال، ج۱، ص۵۰، چاپ بکری حیانی و صفوه سقا، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹.

ماهیت حرص

در احادیث، به ماهیت حرص و خصوصیات حریص نیز اشاره شده، از جمله این‌که حرص امری غیر عقلانی

[۴۹] ابن شعبه، تحف العقول عن آل الرسول صلی اللّه علیهم، ج۱، ص۲۹، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

و اسارت آور است که تا دم مرگ انسان حریص را رها نمی‌سازد.

[۵۰] ابن حنبل، مسند الامام احمدبن حنبل، ج۳، ص۱۹۲، بیروت: دارصادر.

[۵۱] کلینی، الکافی، ج۲، ص۱۳۴.

امام سجاد علیه‌السلام حرص را اولین گناهی دانسته است که انسان (آدم و حوا) مرتکب آن شد و آنچه را که بدان نیاز نداشت خواست.

[۵۲] کلینی، الکافی، ج۲، ص۱۳۰ـ۱۳۱.

حضرت علی علیه‌السلام نیز حرص بر دنیا را پست ‌ترین پستی ها خوانده است.

[۵۳] ابن بابویه، کتاب مَن لایحضُرُه الفقیه، ج۴، ص۳۸۲، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۴۰۴.

از طرفی، وجود عوامل درونی و بیرونی برای سوق دادن انسان‌ها به حرص ورزیدن، موجب شده است که معصومین علیهم‌السلام پیروان خود را با تأکیدات مختلف از آزمندی نهی کنند.

[۵۴] مصباح الشریعه، (منسوب به) امام جعفرصادق (علیه‌السلام)، ج۱، ص۱۱۷، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۰/ ۱۹۸۰.

[۵۵] ابن حنبل، مسند الامام احمدبن حنبل، ج۲، ص۴۴۸، بیروت: دارصادر.

[۵۶] ابن بابویه، کتاب الخصال، ج۱، ص۱۲۴ـ۱۲۵، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۳۶۲ش.

[۵۷] عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی، الجامع الصغیر فی احادیث البشیر النذیر، ج۱، ص۴۵۱، بیروت ۱۴۰۱.

آنها در ادعیه خود نیز از خداوند درخواست کرده‌اند که ایشان را از این رذیله اخلاقی حفظ فرماید.

[۵۸] علی بن حسین (علیه‌السلام)، امام چهارم، الصحیفه السجادیه، دعای ۳، چاپ محمدجواد حسینی جلالی، قم ۱۳۸۰ش.

آنان پیروان خود، به ویژه حاکمان ، را از مشورت با انسان حریص نیز بازداشته اند، چرا که حرص، آزمندی و نیز میل بر ستمگری را در نظر انسان نیکو جلوه می‌دهد.

[۵۹] علی بن ابی طالب (علیه‌السلام)، امام اول، نهج البلاغه، نامه ۵۳، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم.

[۶۰] ابن بابویه، کتاب مَن لایحضُرُه الفقیه، ج۴، ص۴۰۹، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۴۰۴.

راه مهار حرص

به رغم نکوهش فراوان حرص بر دنیا، در تعلیم معصومین علیهم‌السلام، کسب مال از راه حلال و بی نیازی جستن از دیگران از برترین عبادات است.

[۶۱] ابن بابویه، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ج۱، ص۱۸۰ـ۱۸۱، قم ۱۳۶۸ش.

در احادیث اخلاقی، قناعت

[۶۲] احمدبن محمد برقی، کتاب المحاسن، ج۱، ص۱۹۷، چاپ جلال الدین محدث ارموی، قم (۱۳۳۱ش (.

[۶۳] ابن شعبه، تحف العقول عن آل الرسول صلی اللّه علیهم، ج۱، ص۲۸۵، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

و یاد مرگ

[۶۴] مصباح الشریعه، (منسوب به) امام جعفرصادق (علیه‌السلام)، ج۱، ص۱۷۱، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۰/ ۱۹۸۰.

[۶۵] ابن بابویه، عیون اخبارالرضا، ج۲، ص۳۹، چاپ مهدی لاجوردی، قم ۱۳۶۳ش.

موجب مهار حرص دانسته شده است.
براساس احادیث، مفاهیمی چون توکّل

[۶۶] احمدبن محمد برقی، کتاب المحاسن، ج۱، ص۱۹۷، چاپ جلال الدین محدث ارموی، قم (۱۳۳۱ش (.

و زهد

[۶۷] کلینی، الکافی، ج۲، ص۱۲۹.

[۶۸] ابن بابویه، کتاب الخصال، ج۱، ص۷۹، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۳۶۲ش.

نیز از مفاهیم مخالف حرص اند.

پیامدهای حرص

در احادیث به نقش تأثیرگذار حرص و نیز پیامدهای زیان بار آن اشاره شده است، از جمله آن‌که حرص به همراه کبر و حسد سه ریشه کفرند

[۶۹] کلینی، الکافی، ج ۲ ص۲۸۹.

و حرص موجب غفلت از یاد خداوند می‌شود که خود عظیم ‌ترین فساد است.

[۷۰] مصباح الشریعه، (منسوب به) امام جعفرصادق (علیه‌السلام)، ج۱، ص۱۰۷، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۰/ ۱۹۸۰.

همچنین ناامیدی از خداوند

[۷۱] ابن شعبه، تحف العقول عن آل الرسول صلی اللّه علیهم، ج۱، ص۸، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

و ناخرسندی به رضای او را به دنبال دارد.

[۷۲] ابن بابویه، کتاب الخصال، ج۱، ص۶۹، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۳۶۲ش.

انسان حریص قیامت را از یاد می‌برد

[۷۳] ابن بابویه، کتاب الخصال، ج۱، ص۶۹، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۳۶۲ش.

[۷۴] محمدبن عبداللّه حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ج۴، ص۳۲۴، چاپ یوسف عبدالرحمان مرعشلی، بیروت ۱۴۰۶.

و به دام گناهان می‌افتد

[۷۵] کلینی، الکافی، ج۸، ص۱۹.

که کذب ، ظلم ، قطع رحم و کسب درآمد از راه حرام از جمله آن هاست.

[۷۶] سلیمان بن احمد طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲۲، ص۷۸، چاپ حمدی عبدالمجید سلفی، چاپ افست بیروت ۱۴۰۴ــ۱۴۰.

[۷۷] ابن بابویه، کتاب الخصال، ج۱، ص۱۷۶، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۳۶۲ش.

بنابراین، انسان حریص خود را در معرض غضب الهی قرار می‌دهد و خود را گرفتار عقاب سخت و بی پایانی می‌کند

[۷۸] مصباح الشریعه، (منسوب به) امام جعفرصادق (علیه‌السلام)، ج۱، ص۱۱۸، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۰/ ۱۹۸۰.

که نتیجه آن محروم شدن از نعمت های اخروی است.

[۷۹] کلینی، الکافی، ج۲، ص۱۲۹.

[۸۰] علی بن حسام الدین متقی، کنز العُمّال فی سنن الاقوال و الافعال، ج۱، ص۵۰، چاپ بکری حیانی و صفوه سقا، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹.

رابطه حرص و معیشت

از دیگر نتایج حرص، گرفتار شدن به فقر است.

[۸۱] ابن بابویه، کتاب الخصال، ج۲، ص۵۰۵، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۳۶۲ش.

اساساً به بیان حضرت علی علیه‌السلام فقر همان حرص است،

[۸۲] ابن بابویه، معانی الاخبار، ج۱، ص۲۴۴، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۳۶۱ش.

زیرا انسان حریص با حرص خود، روزی ای را که خداوند برایش تقدیر کرده است از خود سلب می‌کند و این عین فقر است.
به علاوه، بنابر حدیثی که ابن بابویه

[۸۳] ابن بابویه، عیون اخبارالرضا، ج۱، ص۲۷۶ـ۲۷۷، چاپ مهدی لاجوردی، قم ۱۳۶۳ش.

روایت کرده، حرص یکی از پنج خصلتی است که موجب گردآمدن اموالِ نامشروعِ فراوان می‌شوند.
در دیگر روایات، ح